KONSPEKT TWÓRCZY (ODTWÓRCZY) NR

tzw. metryczka lekcji

TEMAT lekcji:

Temat powinien pełnić funkcje dydaktyczne (winien motywować, nie może zniechęcać!). Jeśli zostaje podany w trakcie lekcji, trzeba to zaznaczyć w PRZEBIEGU.

CELE lekcji:

Najbardziej oczywiste - wskazanie 1-2 celów ogólnych i 2-4 celów szczegółowych (mogą być zoperacjonalizowane) służących realizacji celów ogólnych. Cele winny być:

• sprawdzalne,

• związane z tematem,

• potwierdzone przebiegiem lekcji.

Można ograniczyć się do podania tylko jednego celu, zwłaszcza przy pierwszych projektach lub odtwórczym zapisie lekcji, ułatwia to autokontrolę Ⴎ refleksję nad ukierunkowaniem działań lekcyjnych na osiągnięcie założonego celu.

Można zastosować dowolny podział celów lekcji, pod warunkiem, że potrafi się uzasadnić swój wybór.

METODA, ŚRODKI I MATERIAŁY DYDAKTYCZNE:

Koniecznie: adres bibliograficzny podręcznika (i/lub programu nauczania), z którym pracuje dana klasa wraz ze wskazaniem konkretnego tekstu.

Jeśli na lekcji pracuje się z tekstami spoza podręcznika, należy podać ich adresy bibliograficzne lub/i źródła internetowe, z których się korzysta.

Materiały dydaktyczne przygotowane przez nauczyciela powinny zostać załączone (patrz: ZAŁĄCZNIKI), a sposób ich wykorzystania odnotowany w odpowiednim punkcie PRZEBIEGU lekcji.

Określając dominującą metodę, nie należy nazywać wszystkich cząstkowych działań.

Powyższe części konspektu sygnalizują dydaktyczną świadomość autora projektu (pełnią rolę metatekstową) i mogą zajmować co najwyżej 1/3 konspektu.

Najważniejsza jest część prezentująca przebieg lekcji, co powinno zostać potwierdzone graficznie.

Wraz z zadaniem domowym nie może ona stanowić mniej niż 2/3 całego konspektu.

PRZEBIEG LEKCJI: (w przypadku lekcji kulturowo-literackiej)

• Część wprowadzająca - zadanie, ćwiczenie, polecenie, pytanie realizujące funkcję motywującą, wywołujące zainteresowanie tematem, wprowadzające w problematykę lekcji, ukazujące wartość podejmowanej refleksji. Może to być zadanie odwołujące się do doświadczeń uczniowskich, do emocji itp. Nie musi być bezpośrednio związane z analizowanym tekstem, ale z problemem poruszanym na lekcji.

• Część rozszerzająca (analityczna) - sekwencja zadań, ćwiczeń, poleceń, pytań podporządkowanych bezpośrednio realizacji celów lekcji. Ukazuje działania nauczyciela oraz ucznia (metody analizy tekstu) oraz zawiera oczekiwania interpretacyjne, pozwalające ocenić zawartość merytoryczną lekcji. Ważne: sekwencja zadań powinna odzwierciedlać porządek interpretacji, czyli pokazywać procedurę pracy z tekstem - od opisu (co jest opisane w tekście?), poprzez analizę (jak to zostało przedstawione?), do interpretacji (jakie utwór ma znaczenie, przesłanie?). Część rozszerzająca stanowi trzon lekcji i należy ją najbardziej rozbudować.

• Część syntetyzująca (podsumowująca) - zadanie, ćwiczenie, polecenie, pytanie służące sprawdzeniu, w jakim stopniu uczeń opanował cele lekcji. Warto pamiętać, by miało ono charakter indywidualny. Można w tej części odwołać się do części wprowadzającej i sprawdzić, jak w wyniku interpretacji zmienił się sposób rozumienia, postrzegania danego problemu przez uczniów.

ZADANIE DOMOWE:

• Zapisuje się je w postaci polecenia (w takim brzmieniu, w jakim podaje się uczniom do zeszytu) - ewentualne trudności z wykonaniem zadania mogą bowiem wynikać z niezręcznego, dwuznacznego sformułowania (co można ocenić po analizie polecenia).

• Zadanie domowe to zadanie sprawdzające, jak uczeń potrafi wykorzystać wiedzę i umiejętności zdobyte na lekcji w innej sytuacji (podobnej do ukazanej na zajęciach).

• Zadanie domowe może być twórcze - wówczas sprawdza ono, jak uczeń potrafi wykorzystać wiedzę i umiejętności zdobyte na lekcji w zupełnie innej sytuacji (niż ta ukazana na zajęciach).

• Zadanie domowe powinno być ciekawe i zrozumiałe dla ucznia.

• Zadaniem domowym nie może być zadanie, które miało służyć osiągnięciu celu lekcji, ale z różnych powodów, nie zostało ono zrealizowane na lekcji.

• Gdy związek zadania z lekcją nie jest oczywisty, proszę wyjaśnić cel zadania.

Można w konspekcie pominąć rytualne fragmenty lekcji, powitanie, sprawdzenie obecności, itp.

Forma zapisu jest dowolna, ale winna być czytelna i przejrzysta, aby łatwo było odczytać zawartość merytoryczną (CZEGO nauczono się na lekcji, jaką interpretację zaproponowano itp.) i metodyczną (JAK tego dokonano: działania zaproponowane przez nauczyciela, zastosowane metody itp.; patrz poniżej kryteria oceny zawartości merytorycznej i metodycznej konspektu).

Można odnotować orientacyjny czas przewidziany na realizację danego komponentu lekcji.

Przy konspekcie twórczym: LITERATURA METODYCZNA i/lub PRZEDMIOTU WYKORZYSTANA DLA CELÓW LEKCYJNYCH (sposób jej wykorzystania).

Proszę podać zródła, jakie zainspirowały kształt projektu lekcji. Może to być artykuł metodyczny, artykuł krytycznoliteracki i in.W przypadku konspektów twórczych, przedkładanych do oceny jest to punkt konieczny.

KOMENTARZ (pohospitacyjny) lub AUTOKOMENTARZ

Proszę wskazać zalety i wady obserwowanej (lub przeprowadzonej) lekcji. Komentarzowi winna towarzyszyć refleksja, wykraczająca poza spostrzeżenia ogólnodydaktyczne. Warto wprowadzić opis prowadzący ku ocenie spójności metodycznej, merytorycznej oraz diagnozie sukcesów i porażek. Można obszerniej zająć się jakimś istotnym elementem konkretnej lekcji lub (w konspekcie twórczym) zmianami, jakie poczyniono na lekcji w stosunku do zaplanowanej wersji.

ZAŁĄCZNIKI:

Ponumerowane materiały dydaktyczne wykorzystane na lekcji i/lub prace uczniów, patrz: powyżej.

Każdy z punktów konspektu może zostać indywidualnie zmodyfikowany pod warunkiem, że autor potrafi wyjaśnić cel zmian.

KRYTERIA OCENY KONSPEKTU

1. Zawartość merytoryczna

• Czytelna i przekonująca myśl przewodnia procesu interpretacji.

• Logiczne powiązanie elementów interpretacji → opis/analiza (tutaj ważne funkcjonalne wyodrębnienie elementów podlegających analizie) + interpretacja.

• Zrozumiały związek między dosłownym i symbolicznym odczytaniem utworu (czytelne przejście z jednego poziomu na drugi).

• Funkcjonalna analiza języka utworu.

2. Zawartość metodyczna

• Trafny dobór materiałów i treści nauczania.

• Spójność między celami, przebiegiem lekcji i zadaniem domowym.

• Zrozumiały opis działań uczniów i nauczyciela pokazujący jak utwór jest analizowany i interpretowany.

• Różnorodność i atrakcyjność zadań, poleceń, ćwiczeń.

• Zachowanie rozsądnych proporcji między zadaniami i pytaniami.

• Unikanie drobiazgowego opisu czynności technicznych.

3. Język

• Język projektu (nie sprawozdania z lekcji).

• Unikanie struktur języka mówionego.

• Poprawne i jednoznaczne formułowanie pytań, poleceń i zadań.

• Zrozumiałość zadań, poleceń, pytań dla ucznia na wskazanym w projekcie etapie edukacji.

5. Funkcjonalność - konspekt powinien:

• umożliwiać obserwację faz realizacji i ocenę projektu,

• ukazać celowość kolejnych ogniw lekcji oraz związki między nimi,

• pozwolić zrozumieć proces interpretacji tekstu, poprzez:

- jakość zadań skierowanych do ucznia,

- sposób hierarchizowania treści.

Dobrze napisany konspekt ułatwia prowadzenie lekcji, kierowanie pracą uczniów i zawiera/sugeruje wnikliwą interpretację. Umożliwia także innemu poloniście skorzystanie z pomysłu i /lub może stanowić dogodny punkt wyjścia do napisania artykułu metodycznego.

Bibliografia:

1. S.Bortnowski, O konspektach lekcyjnych - polemicznie, ”Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego”. Prace naukowe UŚ w Katowicach, nr 267, Katowice 1978 (z.2).

2. B. Chrząstowska, Opis lekcji, “Polonistyka” 2003, nr 9.

3. M. Kwiatkowska - Ratajczak, Od konspektu do artykułu, w tejże: Metodyka konkretu. Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2002.

Prowadzący:

Szkoła:

Klasa:

Czas trwania realizacji konspektu:

Data przeprowadzenia lekcji:

---