Proprioreceptory są to narządy zmysłów, które reagują na napięcie i ruchy mięśni oraz stawów. Do proprioreceptorów, czyli receptorów odbierających bodźce związane z ruchem i położeniem ciała i jego części, należą receptory równowagi, stawowe, mięśniowe, ścięgnowe. Proprioreceptory wrzeciono mięśniowe - reaguje na ruchy mięśni, narząd ścięgnisty Golgiego - rejestruje stopień rozciągnięcia ścięgien, receptory stawowe - rejestrują ruchy wiązadeł.
Do proprioreceptorów zalicza się również zmysł równowagi. Biorą one udział w utrzymaniu równowagi ciała poprzez wpływ na regulację napięcia mięśniowego, gdyż porpiroreceptory inicjują odruchy regulujące to napięcie (pętla gamma). Bodźce odbierane przez proprioreceptory pozwalają np. na określenie ruchu kończyn i ich położenia (tzw. czucie głębokie, odruchy głębokie) względem ciała oraz sił grawitacji.
Umożliwiają one wykonywanie pewnych czynności, takich choćby jak ubieranie się czy gra na gitarze, nawet z zamkniętymi oczami. Bodźce dostarczane przez proprioreceptory zapewniają harmonijną pracę poszczególnych mięśni zaangażowanych w wykonanie pojedynczego ruchu.
1.Receptorami równowagi są rzęski komórek rzęskowych znajdujące się w błędniku, w uchu środkowym. Jedną część błędnika stanowią trzy przewody półkoliste, ustawione w stosunku do siebie w trzech płaszczyznach. Przewody te wypełnia płyn zwany endolimfą, w którym zanurzone są wystające rzęski komórek rzęskowych. Receptory równowagi informują o położeniu, a ściślej ujmując o zmianach położenia całego ciała w przestrzeni. Receptorami reagującymi na położenie i zmiany części ciała są trzy pozostałe klasy proprioreceptorów.
2.Receptorami stawowymi są zakończenia czuciowych włókien nerwowych w postaci ciałek Vatera i Paciniego umieszczone w torebce stawowej. Są one wrażliwe na zmiany ucisku, jakie powstają w fałdującej się torebce stawowej przy przemieszczaniu się powierzchni stawowych kości podczas ruchu kończyny. Tak więc wzajemne położenie stykających się w stawie kości i zmiany tego położenia, torebka stawowa koduje na zmiany ucisku, które są bezpośrednim bodźcem dla receptorów stawowych.
Proprioreceptory stawów - wszystkie ruchy wykonywane wokół połączenia stawowego, bezpośrednio oddziałują na staw, torebkę stawową oraz więzadła, które są silnie unerwione z licznie występującymi tam proprioceptorami. Tutaj, system nerwowy otrzymuje bodziec zachęcający do normalizacji funkcjonowania stawu bez potrzeby manipulacji siłowej.
3.W mięśniach i ścięgnach znajdują się receptory mięśniowe i ścięgnowe, wrażliwe na rozciąganie. Kurczenie się mięśni i zmiany napięcia ścięgien wywołane przez ośrodkowe impulsy nerwowe, napływające z ruchowych ośrodków kory przez drogi piramidowe i rdzeń. Z kolei wywołane w ten sposób skurcze lub rozkurcze mięśni czy ścięgien powodują podrażnienie znajdujących się w nich zakończeń nerwowych, co wywołuje z kolei strumień impulsów dośrodkowych do mózgu. Powstałe w ten sposób sprzężenie zwrotne jest podstawą regulacji ruchów wykonywanych przez człowieka. Mechanizm ten umożliwia zarówno stałe przystosowanie ruchów do zmiany warunków zewnętrznych jak i koordynację ruchów wykonywanych przez różne narządy.