Zachowania agresywne - streszczenie
Agresja - definicja:
- Wg Aronson'a:
„Agresja jest to zamierzone działanie mające na celu wyrządzenie krzywdy lub spowodowanie przykrości. Działanie to może być fizyczne lub słowne. Jest ono agresją niezależnie od tego, czy osiąga swój cel, czy nie.(…) Liczy się intencja.”
Podział wg. Aronsona:
Wroga - akt agresji poprzedzony uczuciem gniewu, którego celem jest zadanie bólu lub zranienie
Instrumentalna - akt agresji służący osiągnięciu innego celu poza zadaniem bólu czy zranieniem (np. odebranie jakiegoś przedmiotu)
Kryteria grupowania zachowań agresywnych wg Ranschburga:
1) Moralna treść zachowania: - agresja społeczna
- agresja prospołeczna
2) Agresja jako narzędzie/cel: - agresja instrumentalna
- agresja afektywna
3) Charakter atakujący/obronny: - agresja atakująca: - Agresje wewnątrzgatunkowe
- Agresje międzygatunkowe
- agresja obronna: - Agresja samca na swoim terytorium
- Agresja samicy w obronie potomstwa
- Agresja samoobrony
Na agresję mają wpływ:
- wrodzone popędy
- opanowane sposoby kontroli zachowania
- cechy sytuacji społecznej
Przyczyny agresji:
- Procesy neuronalne i chemiczne
- Ból i dyskomfort
- Frustracja
- Stereotypy i uprzedzenia
Sytuacyjne uwarunkowanie agresji
- Procesy neuronalne i chemiczne
- Ból i niewygoda
- Sytuacje społeczne:
- frustracja
- bezpośrednia prowokacja i odwet
Przyczyny nasilenia tendencji agresywnych w wyniku kontaktu z przemocą w mediach
- Osłabienie norm nakazujących kontrolę agresywnych impulsów
- Dostarczenie pomysłów, jak ujawnić własną agresję
- Lepsze uświadamianie sobie własnej złości i szybsze uruchomienie działań agresywnych
- Łatwiejsza akceptacja aktów przemocy
Uczucie gniewu i agresja w procesie rozwoju dziecka
0-5 m-c ż. - działanie celem samym w sobie (brak agresji)
5-7 m-c ż. - sięganie po przedmioty w polu widzenia; brak zachowania pierwotnego zamiaru osiągnięcia celu. (brak agresji)
7 m-c ż. - 2 r.ż.- Przeszkoda w osiągnięciu celu - nieukierunkowany gniew trwaj, brak zdolności zachowania gniewu
2 r.ż. i później- coraz bardziej świadome wybuchy gniewu, wyraźniej skierowane przeciwko komuś/czemuś.
Wiek przedszkolny - agresja wymierzana przeciw rodzicom w formie niedotrzymywania wyuczonych norm higienicznych - agresja analna.
Wiek szkolny - różne akcje odwetowe - np. strajk głodowy (świadomy i nieświadomy)
Koncepcja Freud'a - Katharsis - uwalnianie nagromadzonej agresji poprzez rozładowanie energii, które ma obniżyć prawdopodobieństwo wystąpienia podobnych działań agresywnych w przyszłości. Teoria ta w praktyce okazuje się być nieskuteczna, a nawet nasila tendencje agresywne.
Jak redukować przemoc? (wg. Aronson'a)
- Argumentacja rozumowa
- Stosowanie kar
- karanie agresywnych modeli
- nagradzanie alternatywnych wzorców zachowania
- obecność nieagresywnych modeli
- rozwijanie empatii w stosunku do innych