1. Kierunki rozwoju strategicznego PWiK Sp. z o.o.

Z przeprowadzonej analizy strategicznej wynika, że w chwili obecnej nie występują praktycznie takie potrzeby inwestycyjne, od których realizacji zależałoby dalsze funkcjonowanie Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Należy jednak zwrócić uwagę na tendencje zachodzące w otoczeniu, a mające bezpośredni lub pośredni wpływ na funkcjonowanie podmiotu.

Tendencje w zużyciu wody i ścieków oraz w ruchach ludności wskazują, że należy oczekiwać dalszego spadku zużycia wody i ilości odprowadzanych ścieków na obecnym terytorium funkcjonowania PWiK Sp. z o.o. Przygotowana przez autorów niniejszego opracowania prognoza zużycia wody wskazuje, że należy oczekiwać dalszego spadku zużycia wody. Pomimo prognozowanego wzrostu liczby ludności zużycie wody w roku 2010 będzie o ok. 306 tys. m³ niższe niż w roku 1999. W najbliższych latach zużycie wody na terenie Gorzowa Wlkp. będzie jeszcze niższe.

Prognozowane ilości odebranych ścieków na rok 2010 są natomiast o 231 tys. m³ mniejsza niż w 1998, pomimo rozbudowy sieci kanalizacyjnej na terenie Zakanala i gmin ościennych.

Biorąc pod uwagę fakt, że ceny na wodę ustala Rada Miasta, która przede wszystkim reprezentuje interesy mieszkańców, nie należy oczekiwać, że zezwoli ona na taki wzrost cen, który zrekompensuje spadek ilości zużywanej wody i odprowadzanych ścieków.

Prezentowane poniżej opcje zwiększenia potencjału PWiK Sp. z o.o. dotyczą działań, które powinny zapewnić rozwój Spółki i podniesienie jakości świadczonych usług w długim okresie.

Na podstawie przeprowadzonej analizy strategicznej przedsiębiorstwa oraz celów strategicznych miasta sformułowane zostały przedstawione poniżej opcje inwestycyjne.

Planowany okres realizacji inwestycji wynosi od 2 do10 lat, dla uproszczenia autorzy przyjęli, iż dla uproszczenia inwestycje realizowane będą oddawane w odstępach rocznych, również proporcjonalnie są rozliczane zarówno koszty amortyzacji jak i przychody z tego tytułu.

1. opcja 1 - podłączenie wszystkich mieszkańców gmin ościennych do systemu wodociągowego PWiK

Szansą na zwiększenie przychodów Spółki jest rozszerzenie zasięgu działania na gminy ościenne.

W ramach rozpoznania możliwości rozszerzenia działalności PWiK Sp. z o.o. na teren gmin ościennych i oszacowania potencjalnej wielkości nowych rynków autorzy opracowania odbyli szereg wizyt w gminach, spotkali się z ich władzami (wójtowie lub ich zastępcy), zebrali informacje dotyczące aktualnej sytuacji w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odbioru i oczyszczania ścieków oraz planów dotyczących rozwoju infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.

W najbliższym otoczeniu Spółki (powiat gorzowski), który może być potencjalnym rynkiem zbytu na usługi PWiK znajdują się:

• Gmina Kłodawa - 4.931 mieszkańców (na północ od Gorzowa Wlkp.)

• Gmina Santok - 7.322 mieszkańców (na wschód od Gorzowa Wlkp.)

• Gmina Deszczno - 6.956 mieszkańców (na południowy-wschód od Gorzowa Wlkp.)

• Gmina Bogdaniec - 6.250 mieszkańców (na południe od Gorzowa Wlkp.)

• Gmina Lubiszyn - 6.614 mieszkańców (na północny-zachód od Gorzowa Wlkp.)

Łącznie gminy ościenne zamieszkuje ok. 30.000 mieszkańców, z których ok. 4000 jest już podłączona do sieci PWiK. Potencjalne trudności:

zgoda gmin ościennych

Podstawowym problemem w realizacji tej koncepcji jest uzyskanie zgody władz gmin ościennych na przejęcie zaopatrzenia w wodę i odprowadzenie ścieków przez PWiK Sp. z o.o. Opory może budzić przede wszystkim fakt oddania kompetencji w zakresie ustalania cen (w większości gmin ceny są nieznacznie niższe niż w Gorzowie Wlkp), oraz ewentualne przekazanie majątku, zwłaszcza tego w dobrym stanie (sieci wymagające dużych inwestycji zostaną prawdopodobnie przekazane bardzo chętnie).

W ramach prac nad niniejszym opracowaniem autorzy przeprowadzili rozpoznanie w gminach ościennych w zakresie przejęcia zaopatrzenia w wodę na ich terenie przez PWiK Sp. z o.o. Z rozmów przeprowadzonych z władzami poszczególnych gmin wynika, że rozwiązują one problem zaopatrzenia w wodę we własnym zakresie.

stan techniczny wodociągów wiejskich

Poważnym problemem może być fakt, że jakość sieci wodociągowej w gminach ościennych pozostawia wiele do życzenia. Przed przyjęciem odpowiedzialności za stan infrastruktury przez PWiK Sp. z o.o. Spółka określiła minimalne standardy techniczne sieci i sposób ich osiągnięcia.

1. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
Budowa wodociągów zasilających wszystkich mieszkańców gmin ościennych	100.000.000 zł	10 lat	inwestycje zapewnią wzrost liczby odbiorców o ok. 28 tys osób, nastąpi wzrost sprzedaży wody o ok. 1.400 tys m3, brak wzrostu kosztów stałych związanych z inwestycjami (z wyjątkiem wyższej amortyzacji)

1. opcja 2 - - podłączenie części mieszkańców gmin ościennych do systemu wodociągowego PWiK

Opcja ta jest zbliżona do wariantu przedstawionego w opcji 1 z wyjątkiem faktu, iż zasilenie w wodę z systemu PWiK nastąpi jedynie dla części mieszkańców sąsiednich gmin, zlokalizowanych w miejscowościach położonych najbliżej Gorzowa Wlkp. Miejscowości te są aktualnie zasilane z własnych ujęć i w części posiadają własne lokalne systemy wodociągowe. Koszty podłączenia będą w związku z powyższym dużo niższe i ograniczą się jedynie do podłączenia w/w do sieci PWiK. W wyniku prowadzonych działań zasilonych zostanie 17.000 mieszkańców.

1. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
Budowa wodociągu zasilającego część mieszkańców gmin ościennych, zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie Gorzowa Wllkp. Z ujęć	40.000.000 zł	7 lat	inwestycja zapewniająca wzrost liczby odbiorców wody o 17 tys osób wzrost sprzedaży wody o 850 tys m3 brak wzrostu kosztów stałych (z wyjątkiem amortyzacji)

1. modernizacja sieci wod-kan i majątku spółki

Jak to zostało przedstawione w części analizy dotyczącej potencjału technicznego sieć wodociągowa i kanalizacyjna na terenie Gorzowa jest zróżnicowana pod względem wieku i stanu technicznego. W celu utrzymania sieci w należytym stanie, zdaniem służb technicznych Spółki należałoby rocznie przeznaczać na jej remonty i modernizację ok. 2-4% wartości sieci (tj. kwoty wynikające z amortyzacji majątku). Dodatkowo, chcąc poprawić stan techniczny istniejącej sieci, w Gorzowie Wlkp. konieczna jest w pierwszym roku realizacja następujących zadań w tym zakresie, obejmujących następujące prace inwestycyjne:

zadanie inwestycyjne	Położenie	szacunkowe nakłady (tys. zł)
wymiana przewodu wodociągowego Ø400 na Ø400 PE	w ulicy Walczaka	300
wymiana przewodu wodociągowego	w ulicy Składowej	200
wymiana przewodu wodociągowego Ø100 żeliwny na PE Ø180 (1,7 km)	w ul. Żwirowej (ZW Centralny-Biowet)	2 000
budowa odcinka przewodu wodociągowego Ø180 PE	w ulicy Żwirowej	200
Wymiana przewodu wodociągowego Ø200 stalowy	w ulicach Siedlickiej, Strażackiej, Poznańskiej i Koniawskiej	b.d.
Wymiana przewodu wodociągowego Ø100 stalowego na Ø110 PE	w ul. Sielskiej	100
Wymiana przewodu wodociągowego Ø100 stalowego na Ø110 PE	w ul. Różanej	100
Wymiana przewodu wodociągowego Ø100 stalowego na Ø110 PE	w ul. Chmielnej	100
Wymiana przewodu magistralnego Ø500 stalowego (dł. 800 m)	Przy ul. Grobla (od przeprawy mostowej do mostu na rz. Warcie)	b.d.
RAZEM		3000

W kolejnych latach PWiK nie określiło szczegółowych zadań inwestycyjnych rzeczowo, ich wartość będzie się utrzymywała jednak w kolejnych 9 latach na zbliżonym rocznym poziomie.

1. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
Modernizacja sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w obrębie miasta Gorzowa Wlkp. (powyżej nakładów wynikających z odpisów amortyzacyjnych)	30.000.000 zł	10 lat	realizacja w/w prac nie wpłynie na wzrost przychodów generowanych przez Spółkę, nastąpi obniżka kosztów stałych związana z eksploatacją w/w sieci docelowo o ok. 3 proc.

1. rozwój sieci wodociągowej i kanalizacyjnej - teren ulic Srebrnej i Dekerta

W ramach rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej jednym z najważniejszych zadań jest uzbrojenie w sieć wodociągową i kanalizacyjną terenu położonego w rejonie ulic Srebrnej i Dekerta. Jest to atrakcyjnie położony teren o powierzchni ok. 35 ha, który ze względu na swe walory (dużo zieleni, przepływająca w pobliżu rzeka) może stanowić atrakcyjne miejsce dla rozwijania budownictwa jednorodzinnego.

Od roku 1996 sprzedanych zostało 27 działek i wydano 15 pozwoleń na budowę, docelowo do końca roku 2001 teren ten zostanie zasiedlony ok. 700 mieszkańcami. Istotnym ograniczeniem w zwiększeniu tempa rozwoju budownictwa na tym terenie jest brak infrastruktury.

Szacunkowy koszty wykonania dokumentacji i uzbrojenia terenu wynoszą:

• przygotowanie dokumentacji 270 tys. zł,

• wykonanie sieci wodociągowej 600 tys. zł,

• wykonanie kanalizacji sanitarnej i deszczowej 4 400 tys. zł,

• wykonanie dróg 2 000 tys. zł.

Z powyższego zestawienia wynika, że inwestycje związane z działalnością Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. szacowane są na ok. 5 000 tys. zł. Pozostaje otwartą kwestią sposób sfinansowania tej inwestycji.

1. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
Uzbrojenie nowych terenów pod zabudowę jednorodzinną w sieć wod-kan	5.000.000 zł	2 lata	wzrost liczby odbiorców o ok. 700 osób, wzrost sprzedaży wody o 35 tys m3, brak wzrostu kosztów stałych (z wyjątkiem amortyzacji).

1. Podjęcie działań zmieniających wizerunek PWiK w Gozrowie Wlkp.

1. upublicznienie informacji o jakości wody i funkcjonowaniu Spółki

Obecnie laboratorium bada jakość wody w podstawowym zakresie wymaganym przez przepisy. Część badań, jak np. oznaczanie metali ciężkich jest zlecana na zewnątrz i wykonywana okresowo. W ramach rozwoju laboratorium PWiK Sp. z o.o. może dokonać zakupu chromatografu, co umożliwi częstsze przeprowadzania badania na oznaczanie metali ciężkich.

Zdaniem autorów poszerzanie zakresu badań wody powinno, poza uzyskaniem dodatkowej wiedzy przez Przedsiębiorstwo, zostać wykorzystane w budowaniu pozytywnego wizerunku Spółki w oczach mieszkańców. Chodzi tutaj o np. o regularne publikowanie informacji o jakości wody (wybrane parametry) np. w prasie. Kluczową kwestią jest opracowanie przystępnej formy zdolnej zainteresować przeciętnego czytelnika. Pełny zakres wyników badań mógłby być dostępny w internecie. - informację taką zamieszcza np. Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. (adres: www.epwik.com.pl). Początek prezentacji informacji o jakości wody powinien być połączony z serią artykułów prezentujących PWiK Sp. z o.o. firmę świadomą swojej roli, odpowiedzialności jaka na niej spoczywa, firmę która nie ma nic do ukrycia. Publikowanie danych dotyczących jakości wody powinno być naświetlone jako przejaw otwartości Spółki wobec mieszkańców.

1. rozwój obsługi klienta, poprawianie efektywności funkcjonowania

Wysiłki w zakresie podnoszenia standardu obsługi klienta, oraz zwiększania efektywności funkcjonowania Spółki nabierają szczególnego znaczenia w przypadku, gdy w spółka skupia się na obsłudze wyłącznie miasta Gorzowa - i w związku z tym nie może liczyć na znaczący wzrost przychodów. W tej sytuacji jedyna możliwością poprawy wyników jest ograniczanie kosztów działalności. Drugim kierunkiem działania powinno być podwyższanie standardu obsługi klienta. W ramach tych działań Spółka może wzorować się na rozwiązaniach funkcjonujących w krajach zachodnich.

Na przykład firma Water Service działająca w Północnej Irlandii opublikowała zestaw standardów obowiązujących firmę w obsłudze klientów. Standardy te określają np., że każde wejście pracowników (za wyjątkiem sytuacji awaryjnych) na prywatną posesję będzie poprzedzone pisemną informacją przekazaną co najmniej 7 dni wcześniej, wszelkie szkody związane z pracami firmy będą wyrównane; innym standardem jest zapewnienie, że każdy klient uzyska odpowiedź na zadane pytanie w terminie 15 dni. etc. Standardy te dotyczą praktycznie całej działalności firmy. Ponadto firma Waterservice uruchumiła specjalną linię telefoniczną („WATERLINE”) która służy do kontaktów z klientami, w tym m.in. do powiadamiania o zauważonych awariach.

2. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
doposażenie laboratorium oraz instalacja systemu monitorowania jakości wody, rozwój jakości obsługi klienta	300.000 zł 500.000 zł	2 lata 2 lata	brak wzrostu przychodów ze sprzedaży poprawa wizerunku publicznego podmiotu, wzrost kosztów stałych funkcjonowania Spółki o ok. 2 proc. wyższa akceptowalność społeczna ew. podwyżek cen

1. przejęcie dostaw wody/obsługi ujęć dla zakładów przemysłowych

Charakterystyczną cechą rynku dostaw wody i odbioru ścieków w Gorzowie Wlkp. jest fakt, że znaczna część zakładów przemysłowych i innych podmiotów (w tym szpitali) korzysta z własnych ujęć wody. Dzienna produkcja wody przez te podmioty wynosi wg szacunków pracowników PWiK Sp. z o.o. ok. 3,5 tys. m⁴. W przypadku skoncentrowania się działalności Spółki na terenie Gorzowa Wlkp. przejęcie obsługi zakładów przemysłowych i pozostałych odbiorców samodzielnie zaopatrujących się w wodę może stać się jednym ze sposobów na wyrównania spadku zużycia wody przez dotychczasowych odbiorców. W 1998 szacunkowa ilość wody, w którą w/w podmioty zaopatrzyły się poza PWiK Sp. z o.o. wynosiła ok. 1 301,6 tys. m³ wartych ok. 2,1 mln zł.

W związku z ograniczeniami prawnymi, nałożonymi m.in. na szpitale, które zobowiązane są do posiadania dwóch niezależnych ujęć wody nie należy oczekiwać przyłączenia wszystkich w/w podmiotów do sieci wodociągowej. Tam gdzie nie będzie to możliwe Spółka powinna zaproponować przejęcie obsługi ujęć należących do zakładów przemysłowych, argumentując to niższym kosztami, doświadczeniem PWiK Sp. z o.o. Przy panującej obecnie tendencji do koncentrowania się firm na podstawowej działalność działania Spółki powinny przynieść wymierne efekty.

1. Nakłady inwestycyjne konieczne do realizacji opcji

Zadanie inwestycyjne	Planowane nakłady	Planowany okres realizacji	Uwagi
wymiana urządzeń technicznych istniejących na terenie zakładów przemysłowych podłączenie części zakładów do sieci PWiK	1.000.000 zł	2 lata	wzrost sprzedaży wody o ok. 1.300 tys m3 wzrost kosztów stałych o ok. 2 proc.

2. Zadanie

Zarząd Gminy postawił przed konsultantami następujące zadania:

• opracowanie wieloletniego planu inwestycyjnego w zakresie terminów i zadań inwestycyjnych, które powinny został zrealizowane przez Spółkę wodno-kanalizacyjną,

• określenie polityki cenowej w zakresie wodno-kanalizacyjnym, przy uwzględnieniu jej akceptowalności społecznej,

• określenie struktury finansowania projektów inwestycyjnych,

• zapewnienie Spółce odpowiednich parametrów ekonomiczno-finansowych, zapewniających jej rozwój i docelową atrakcyjność z punktu widzenia inwestorów i instytucji finansowych.

Prosimy o uzasadnienie przyjętej strategii w celu uzyskania jej akceptacji przed Radą Gminy.

10

---