09 (48)


Próba porównania gospodarki socjalizmu etatystycznego z gospodarką rynkową.

1990r - zmiana systemu ekonomicznego.

Zmiany czterech elementów muszą być aby były zmiany systemowe.

  1. System polityczny

  2. Ideologia

  3. Polityka społeczno-ekonomiczna

  4. System ekonomiczny

Jeżeli któryś z tych elementów nieulega zmieni, to mamy do czynienia, albo z reformami pozowanymi, albo powołicznimy. Zmiany systemu politycznego nastąpiły zaraz na początku. Od razu pojawiło się kilka partii(m. in. „Smakosze Piwa”). Zmiany sytemu ekonomicznego są procesem, wiec wymagają długiego okresu czasu. Gdyż w socjalizmie były określone powiązania między przedsiębiorstwami, zjednoczeniami, państwem; zmiana systemu wymaga ponownego określenia powiązań wewnątrz gospodarki.

Gospodarka socjalizmu

Gospodarka rynkowa

System polityczny

  • Oparty na monopolu partii komunistycznej.

  • Brak kontroli społecznej partii.

  • Główny ośrodkiem decyzyjnym jest kierownictwo partii.

  • Pozostałym strukturom hierarchicznie podporządkowanym pozostawiano jedynie funkcje wykonawcze.

  • Pluralizm polityczny i instytucjonalny.

  • Działalność polityczna jest poddana kontroli społecznej.

  • Występuje podział na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

  • Pełna demokracja i swoboda artykulacji swoich interesów

Ideologia

  • Nastawiona na uzasadnienie słuszności rozwiązań partii w zakresie polityki, własności, podziału dochodów

  • Zastąpić świadomą i planową działalnością

  • Broni socjalizmu etatystycznego, czyli metod nakazowo-rozdzielczych

  • Odrzuca stare dogmaty i otwiera nowe możliwości interpretacyjne gospodarki rynkowej

  • Wskazuje na potrzebę różnorodności rozwiązań politycznych, instytucjonalnych zdolnych do pełnego upodmiotowienia społeczeństwa

  • Uznaje za niezbędne współdziałanie samoregulujących mechanizmów rynkowych z korygującą i strategiczną funkcją planu.

Polityka społeczno-ekonomiczna

  • Urzeczywistnia założenia ideologiczne socjalizmu.

  • Formułuje i określa priorytety rozwojowe. Przemysł ciężki kosztem pozostałych dziedzin, związanych głównie ze środowiskiem naturalnym oraz sferą konsumpcji.

  • Co pewien czas następuje tzw. Przegrupowanie środków. Zwiększenie możliwości działu drugiego(dobra konsumpcyjne). Środki pochodziły z finansowania przemysłu.

  • Gwarantuje istnienie wszystkich przedsiębiorstw oraz pełne zatrudnienie pracownicze

  • Nastawiona jest na umożliwienie celów społeczeństwa, a więc: wolności osobistej, ochrony różnych form własności, zaspokojenia indywidualnych aspiracji konsumpcyjnych obywateli, na podstawie efektów ich pracy.

  • Kształtuje instrumenty osłony socjalnej w sferze budżetowej

  • Dąży do wyrównywania różnic w poziomach rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych regionów

  • Dąży do rozwoju infrastruktury społecznej i ekonomicznej oraz ochrony środowiska naturalnego

System ekonomiczny - zbiór instytucji i mechanizmów oraz zasad i działania regulujący postępowanie wszystkich uczestników procesu gospodarczego

  • Monocentryzm nakazowo-rozdzielczy

  • Wypieranie sektora prywatnego, własność spółdzielcza podporządkowana administracyjnie centrum

  • Wieloszczeblowy aparat zarządzania, hierarchicznie podporządkowany centrum(zjednoczenia, holdingi, zrzeszenia; zarządza gospodarką państwowa komisja planowania gospodarczego,

  • Centralne planowanie dyrektywne w zakresie struktury celów i środków ich administracyjne kontrola nad gospodarką i pracownikami

  • Monopol centralnego rozdzielnictwa, środków rzeczowych, finansowych, dewizowych, a także rozdzielnictwo środków konsumpcji w układzie terytorialnym

  • Ceny ustalane centralnie, zreguły deficytowe na środki pordkucji, oraz podstawowe środki spożywcze, a relatywnie wysokie na pozostałe dobra konsumpcyjne

  • Podział dochodów dokonywany jest przez centrum, odpowiednio do ustawowych priorytetow ustawowych i stopnia wykonania zadań planowych. Ma miejscie administracyjna regulacja funduszów wynagrodzeń, jest duże spłaszczenie rozpiętości płac, przy ogromnych dysproporcjach płac w stosunku do posiadanych kwalifikacji i osiąganych efektów.

  • Kurs walutowy ustalany administracyjnie i nie wywiera wpływu na rozmiary i strukturę eksportu i importu

  • Miękkie finansowanie budżetowe pozwalające funkcjonować wszystkim przedsiębiorstwom bez względu na ich efektywność. Automatyczne kredytowanie deficytu budżetowego przez Bank Centralny, napędzający inflację

  • Brak samodzielności i przymusu ekonomicznego w zakresie efektywnego gospodarowanie przedsiębiorstw. Przejmowanie nadwyżki przez budżet państwa.

  • Nomenklatura stanowisk na wszystkich szczeblach zarządzania wszystkimi dziedzinami życia. Oparta na kryteriach politycznych. Brak osobistej odpowiedzialności za podejmowane decyzje, niesprecyzowana bliżej odpowiedzialność kolektywna.

  • Polimorfizm gospodarki rynkowej - wielopostaciowość

  • Wielo sektorowa gospodarka, państwowa, samorządowa, spółdzielcza, komunalna, prywatna, równoprawność wszystkich sektorów w dostępnie do środków produkcji, finansowych i zasad opodatkowania.

  • Brak wyspecjalizowanych resortów branżowych i obligatoryjnych zjednoczeń, żaden centralny organ nie może zarządzać przedsiębiorstwem.

  • Planowanie niedyrektywne koryguje mechanizm rynkowy, pośrednie oddziaływanie centrum na przedsiębiorstwa.

  • Samodzielne zaopatrywanie się w niezbędne środki produkcji, wg zasad gospodarki rynkowej.

  • Ceny zobiektowane na rynku przez mechanizm popytu i podaży, ograniczona ingerencja państwa, w przypadku monopolów lub trwałych niedoborów pewnych środków

  • Podział dochodów na szczeblu centralnych regulowany za pośrednictwem instrumentów ekonomicznych. Podział przdsibeiorstwi dokonywany przez samorządy, lub na podstawie umów pracodawców ze związkami zawodowymi. W sferze budżetowej indeksacja wzrostu płac w stosunku do sfery produkcyjnej. Znaczne zróżnicowanie płac w zależności od kwalifikacji i danych efektów.

  • Zobiektywizowany kurs waluty krajowej stanowi podstawowe narzędzie regulacji w zakresie importu i eksportu.

  • Twarde finansowanie kredytowe zmierzające do uzdrowienia gospodarki. Ustawowy zakaz finansowania deficytu budżetowego przez Bank Centralny. Racjonalna polityka budżetowa, podporządkowana wymaganiom równowagi.

  • Samodzielne i samofinansujące się przedsiębiorstwa z ryzykiem dla wynagrodzenia i realna groźba bankructwa przedsiębiorstw, które są niezdolne.

  • Likwidacja nomenklatury stanowksi ze wszystkich dziedzinach. Konkursowe obsadzanie stanowisk kierowniczych, na podstawie kryteriów. Pełna odpowiedzialność osobista, za podejmowane decyzje.

Na czym polega idea transformacji z socjalizmu etatystycznego w gospodarkę rynkową.

Polega na odmiennej logice funkcjonowania systemu, a tym samym odmiennej logice gospodarowania. Materializuje się to zasadniczo różnej strukturze gospodarki socjalistycznej i gospodarki rynkowej.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2010 02 05 09;34;48
48 Praca organiczna Jay Friedman Organize ! 2013 06 09
2010 02 05 09;34;48
Sesja 48 26 11 09
48 09
download Zarządzanie Produkcja Archiwum w 09 pomiar pracy [ www potrzebujegotowki pl ]
09 AIDSid 7746 ppt
09 Architektura systemow rozproszonychid 8084 ppt
TOiZ 09
Wyklad 2 TM 07 03 09
09 Podstawy chirurgii onkologicznejid 7979 ppt
Wyklad 4 HP 2008 09
09 TERMOIZOLACJA SPOSOBY DOCIEPLEŃ
09 Nadciśnienie tętnicze
wyk1 09 materiał
Niewydolność krążenia 09
09 Tydzień zwykły, 09 środa
09 Choroba niedokrwienna sercaid 7754 ppt

więcej podobnych podstron