Sztywność przestrzenna budynku o konstrukcji szkieletowejSztywność przestrzenną budynku uzyskuje się, jak już wspomniano wyżej, przez zastosowanie odpowiednich ścian usztywniających, które po­winny mieć dostateczną sztywność na zginanie w swej płaszczyźnie, aby pod przypadającym na nie obciążeniem nadmiernie się nie odkształcały.Powinny one przechodzić przez całą wysokość budynku, a poza tym — przy niesymetrycznym układzie tych ścian — zapewnić dostateczną sztywność budynku na skręcanie.Z tych względów jako ściany usztywniające należy traktować tylko: ściany nośne, ściany samonośne ze sztywnym połączeniem ze ścia­nami nośnymi lub konstrukcją szkieletową, ściany wypełniające, za­pewniające dostateczną sztywność na zginanie w swej płaszczyźnie, np. zewnętrzne ściany murowane z bloczków z betonu komórkowego grubości 24 cm odmiany 07 powiązane należycie z konstrukcją. Poza tym ściany usztywniające nie powinny być osłabione otworami więcej niż w 50% powierzchni całej ściany,a części skrajne ścian nie mogą być węższe niż 1,20 m.Ściany usztywniające wykonuje się grubości 15 cm i więcej, w zależ­ności od obliczeń statycznych. W wysokich budynkach powinny być one wykonane z żelbetu. Jeżeli wykonuje się je z prefabrykatów wyższych niż szerokość ściany, to należy je połączyć ze słupami, stropami i między sobą za pomocą stalowych spawanych elementów stykowych lub wy­puszczonych prętów zbrojenia. Poszczególne prefabrykaty ścian usztyw­niających powinny — w wysokich budynkach — bezpośrednio przenosić obciążenia z górnych prefabrykatów na dolne, a nie przez oparcie na stropach.Podobnie jak w budynkach wielkopłytowych, rozróżniamy budynki o układzie zamkniętym i o układzie otwartym. Do budynków o układzie zamkniętym zalicza się budynki z zewnętrznymi ścianami noś­nymi lub samonośnymi, np. mające układ podłużny lub krzyżowy bądź układ poprzeczny ze ścianami wypełniającymi sztywnymi (np. z bloczków z betonu komórkowego grubości 24 cm) oraz budynki szkieletowe.W budynkach otwartych podpiwniczonych ze ścianami osłonowymi (mającymi małą sztywność na zginanie) część podziemna budynku stanowi przestrzenną sztywną skrzynię. Dzięki istnieniu tej skrzyni ściany poprzeczne można traktować jako wsporniki utwierdzone w poziomie stropu nad piwnicami. Wpływu odkształceń gruntu pod prawidłowo za­projektowanymi fundamentami piwnicznymi, jako bardzo nieznacznego, nie uwzględnia się w obliczeniach.W budynkach o układzie otwartym ściany poprzeczne pracują jako tarcze pionowe. Stropy stanowią tarcze poziome, służące do powiązania ścian usztywniających i wzajemnej ich współpracy.W budynkach o konstrukcji szkieletowej ściany usztyw­niające są zazwyczaj daleko rozsunięte i dlatego płytom stropowym na­leży zapewnić monolityczność, umożliwiającą obliczanie ich jako tarcz poziomych.W przypadku podpiwniczenia budynku o konstrukcji szkieletowej ściany usztywniające odkształcają się tak jak wsporniki sprężyście utwierdzone w gruncie.Stropy przejmują obciążenie poziome ze ścian zewnętrznych i pra­cują jako belki-ściany zginane w swej płaszczyźnie i przekazują obciąże­nie na ściany usztywniające. W celu spełnienia zadań stropy powinny stanowić tarcze sztywne w swej płaszczyźnie.Przy odpowiednim zaprojektowaniu złączy ścian konstrukcyjnych wzajemnie prostopadłych można uwzględnić w obliczeniach sztywności przestrzennej budynku współpracę tych ścian, pod warunkiem wykona­nia ich z materiałów o podobnej wytrzymałości i odkształcalności. W tych przypadkach ściany usztywniające można przyjmować o prze­kroju złożonym, jak przekrój dwuteowy, ceowy.

System „STOLBUD-1”System należy do najbardziej uprzemysłowione dla małokubaturowego budownictwa drewnianego w Polsce. Jest to system otwarty tzn. elementy projektowane są każdorazowa dla konkretnego obiektu, przy zachowaniu zasad podanych przy opisie elementów dalszej części rozdziału. System oparto na module 30cm i dostosowano do tzw. montażu z „kół”, polegającego na tym, że elementy pobiera się żurawiem ze środka transportu i układa bezpośrednio w miejscu wbudowania.System dostosowano do drugiej strefy śniegowej i wiatrowej, ale nadaje się również do warunków w pozostałych częściach kraju.System umożliwia produkcję zestawu elementów dla budynków mieszkalnych, jednorodzinnych, obiektów handlowych, turystyczno-wypoczynkowych, i innych. Mogą to być budynki parterowe i piętowe, podpiwniczone i niepodpiwniczone, o dachach płaskich lub spadzistych. System charakteryzuje się niewielka masą wielkowymiarowych elementów prefabrykowanych (do 1500kg), a więc do montażu używa się lekkiego sprzętu, możliwością przeniesienia robót wykończeniowych do wytwórni., niską pracochłonnością robót na placu budowy (montaż-0,25 roboczogodzin na 1m²) i bardzo dobrą izolacyjnością termiczną przegród (k=0,2W/(m²-K)).Wysokość pomieszczeń wynosi 2,5m z możliwością podwyższenia do 3,3m przez zastosowanie tzw. nadstawek. Rozstaw elementów ściennych nie może przekraczać6,0m, a długość elementów - 12m. W skład systemu wchodzą podstawowe elementy ścienne, stropowe, stropodachowe i uzupełniające. Płyty ścienne. Konstrukcję nośną płyt ścian zewnętrznych stanowi zbijany szkielet z impregnowanego drewna, składający się ze słupów, podwaliny i oczepu oraz poprzeczek usztywniających. Na elementy szkieletu zaleca się stosować typowe (zunifikowane) przekroje. Rozstaw słupów w części pełnej elementu powinien wynosić do 6,0m. W elementach dłuższych od 6,0m w pierwszym i ostatnim polu nie wolno lokalizować okien i drzwi. W miejscu styku ściany zew. ze ściana prostopadłą powinien znajdować się słup w celu stworzenia sztywnego połączenia.Jako izolacje termiczną stosuje się płyty z wełny mineralnej o gęstości objętościowej min 800 kg/m³ , układanej miedzy elementami szkieletu ciągła warstwą, na wcisk, bez przerw i ubytków. Na wew. powierzchni płyt umieszcza się paro izolacje z folii polietylenowej grubości nie większej niż 0,07 mm w postaci ciągłej warstwy bez połączeń. Szkielet obity jest obustronnie płytami pilśniowymi twardymi o grubości 4 mm i wilgotności 10-12 % (nawilżonymi wodą). Na elementy usztywnienia budynku należy stosować sklejkę wodoodporną gr. 5 mm. Połączenia okładzin ze szkieletem przy pomocy gwoździ. Okładzinę wew. stanowią płyty gipsowo-kartonowe gr. 12,5mm lub zbrojone włóknem szklanym gr. 9,mm przybijane do konstrukcji drewnianej przez płytę pilśniową i folie polietylenową gwoździami zabezpieczonymi przed korozją.Od strony zew. stosuje się obicie z desek gr. 22mm lub obmurówkę z pustaków gr. 30-50 mm albo z cegły z pozostawieniem przestrzeni wentylacyjnej Elementy ścian wew. zaprojektowano jako nośne i działowe. Konstrukcja wew. ściany nośnej jest podobna do zew. i rożni się tylko tym, że z obu stron szkieletu jest okładzina z płyt gipsowo-kartonowych, podczas gdy w ścianach zewnętrznych daje się ja tylko z jednej strony Ściany działowe maja konstrukcje podobna do ścian wew. nośnych i różnią się tylko wymiarami przekroju poprzecznego elem. szkieletu . razem grubość płyt nośnych wynosi 128 mm, a działowych 78mm.Płyty stropowe: stosuje się stropy jedno- lub dwuczęściowe. Stopy jednoczęściowe składają się z następujących części:-konstrukcji nośnej - szkieletu z impregnowanego drewna, wykonanego z podłużnych żeber nośnych, elementów czołowych.-warstwy podłogowej z desek grubości min. 28mm lub sklejki wodoodpornej grubości 18mm.-warstwy izolacyjnej o gęstości objętościowej 600kg/m³ o grubości w stropach międzykondygnacyjnych 50mm, w stropach pod nieocieplanym poddaszem min.170mm-listew dystansowych z drewna o wymiarach 28x60mm przybijanych do żeber stropowych co 400mm-okładziny sufitowej z płyt gipsowo-kartonowych o grubości 12,5mm lub zbrojonych w łuk szklany grubości 9mm przybijanych do listew dystansowych gwoździami zabezpieczonymi przed korozjąStropy dwuczęściowe składają się z nośnego elementu podłogowego i niezależnego elementu sufitowego, spełniającego role ekranu akustycznego.Stropodach: elementy stropodachowe składają się z następujących części:-konstrukcji nośnej: wiązarów dachowych z integrowanego drewna, zbijanych, klejonych lub łączonych płytkami kolczastymi lub w sposób kombinowanych-połacie dachowych z impregnowanych desek grubości min. 25mm lub sklejki wodoodpornej grubości 18mm przykryte jedną warstwą papy izolacyjnej-paroizolacji z folii polietylenowej grubości min. 0,07mm-izolacji z płyt wełny mineralnej-okładziny sufitowej z płyt gipsowo-kartonowych grubości 12,5mm lub zbrojonych włóknem szklanym grubości 9mmWymiary elementów stropodachowych są następujące: dł. do 12m, szer. 2,3m, wys. Do 0,85m.Elementy dachowe: składają się z następujących części:-konstrukcji nośnej: krokwi z impregnowanego drewna o wymiarach wynikających z obliczeń statyczno-wytrz. -połaci dachowej z desek o grubości 25mm lub z sklejki wodoodpornej grubości 18mm-paroizolacji z folii polietylenowej grubości 0,07mm-listew dystansowych o przekroju 28x60mm-warstwy izolacyjnej o gęstości objętościowej 600kg/m³ Stolbud-2: Konstrukcja elementów systemu Stolbud-2 jest analogiczna do Stolbud-1 i różnią się one tylko wymiarami. Płyty ścian zewnętrznych mają długość 1790 mm i wysokość 3000 mm, a ich grubość zależy od strefy klimatycznej kraju i wynika z obliczeń cieplno-wilgotnościowych. Płyty ścian wewnętrznych no­śnych mają szerokość 3590 mm, wysokość 3000 mm i grubość 128 mm. Ścian­ki działowe maja, wymiary 1790x3000x78 mm. Elementy stropów jednoczę­ściowych mają wymiary 4990x1200x202, a dwuczęściowych 3700x1200x286 mm. Wymiary elementów stropodachowych w planie wynoszą 6208x2280. Pły­ty stropodachowe są zmiennej wysokości 250-700 mm.

Największe osiągnięcia w zakresie budownictwa jednorodzinnego mają kra­je skandynawskie.

W Szwecji na jednokondygnacyjne budynki mieszkalne w szerokim zakresie stosuje się drewno. Przy montażu dużo uwagi poświęca się prawidłowemu wyko­naniu połączeń i ochronie przed zawilgoceniem elementów szkieletu nośnego. Kratownice dachowe - z elementów o przekroju 45x195 mm z rozstawem 1200 mim, skratowanie - z krawędziaków o przekroju 45x45 mm z rozstawem 300 mm. Ściany oblicowuje się od zewnątrz jedną warstwą cegły z odstępem wentylacyjnym 40 mm, z ociepleniem z wełny mineralnej grubości 245 mm. Dachy dwuspadowe kryte płytkami betonowymi. Współczynnik przenikania ciepła dla ścian przy ocieplaniu z polistyrolu grubości 100 mm wynosi 0,17 W/(m²K), dla przekryć dachowych z ociepleniem z wełny mineralnej grubości 410 mm - 0,09 W/(m²K), a dla okien przy potrójnym oszkleniu - l,2 W/(m²K).

UPRZEMYSŁOWIONE KONSTRUKCJE BETONOWE (Budynki o konstrukcji monolityczne)Rodzaje konstrukcji:-budynki wielokondygnacyjne wykonywane z cegły, betonu-ustrój nośny budynków ścianowych:ściany nośne (tarcze)stropy (tarcze stropowe) ściany usztywniające,układy: podłużne(kiedy ściany są usytuowane wzdłuż osi podłużnej budynku) poprzeczny (ściany nośne w stosunku do osi podłużnej prostopadłe)mieszany (na części bud. ukl. podłużny , część ulkl poprzeczny) krzyżowy (ściany nośne usytuowane poprzecznie i podłużnie.Ze względu na stosowane ściany zew. budynki dzielimy :-budynki typu zamkniętego (ściany zew jednocześnie wykonywane z wew)-budynki typu otwartego (ściany zew formowane jako samonośne, osłonowe)Podział budynków ze względu na ściany zewnętrzne - bud typu zamkniętego i bud typu otwartegoTyp zamknięty- wszystkie ściany zew są wykonywane jednocześnie ze ścianami wew . pełnią one funkcje nośna konstrukcji i izolacyjną Najpierw wykonuje się ścianę a potem stropyTyp otwarty- konstrukcję budynku stanowią ściany wew i szczytowe W ścianach zew osłonowych lub samonośnych można betonować jednocześnie ścianę i siup Budynki monolityczne - charakterystyka konstrukcyjno materiałowa:-ściany i słupy o przekroju pełnym z betonu zwykłego lub betonu na kruszywie lekkim-W bud mieszkaniowym rozstaw ścian do 6m w bud hotelowym do 4m, -grubość ścian w bud do 20 kondygnacji- 14-18cm. do 30 kondygnacji 18-30cm -rozpiętość stropów do 6m Stropy z wypełnieniem do 9m. -gr płyt stropowych pełnych 12-20cm. płyt stropowych z lekkim wypełnieniem 20-30cm stosowanie stropów płytowych w bud. Wielokondygnacyjnych jest bardzo korzystne -budynki ze ścianami są mało podatne na zmianę funkcji-grubość ścian zależy od rozpiętości stropu, obciążeń działających, od wysokości budynku Cechy uprzemysłowienia przy realizacji-użycie oprawnych, rozbieralnych deskowań-deskowanie wyprodukowane w sposób przemysłowy tzn dokładnie z materiałów trwałych z zachowaniem tolerancji wymiarowej -organizacja i synchronizacja robot na działkach roboczychCechy uprzemysłowienia przy realizacji budynków w technologii monolitycznej:-użycie sprawnych rozbieralnych powtarzalnych deskowań -deskowania wyprodukowane w sposób przemysłowy (precyzyjne konstrukcje z materiałów trwałych, zachowanie tolerancji (wymiarowych)-organizacja i synchronizacja robót na poszczególnych działkach roboczych Cechy deskowania przy realizacji budowli monolitycznych-trwałość (powtarzalność użycia 300-400 razy -precyzja wykonania (dokładność realizacji obiektu)-możliwość wykonania jednocześnie ścian i stropów -szybki montaż i demontaż -możliwość szybkiego podawania mieszanki betonowej -uniwersalność deskowańPodział deskowań: przestawne, przesuwne, ślizgowe.Materiały na deskowanie: drewno, z materiałów drewnopochodnych (sklejka), tworzywa sztuczne, płaszczyzny wykonane z metal Kryteria podziału deskowań;*jednorazowe(drewniane, przy wykonywaniu elementów skomplikowanych ) *powtarzalne (wielokrotnego użycia)-ze względu na wielkość: *małowymiarowe (deskowania stopy, słupa) *wielkowymiarowe-ze względu na sposób przemieszczania: *przestawne (ręcznie lub dźwigiem) wykonane z trwalszych materiałów (sklejka, metal krawędzie obite są blachą) stosuje się do jednoczesnego betonowania ścian i stropu łączone przegubowo, poszycie z blachy 2-3 mm usztywnione kątownikami *przesuwne (ręcznie, dźwigiem lub wciągarką) do jednoczesnego betonowania ścian, stropu, w syst. SBM-75 jako deskowanie systemowe*ślizgowe (oparte na prętach wiodących) deskowanie typu zamkniętego (tylko do formowania ścian, dwa pomosty robocze zamocowane na jarzmach -deskowanie podnoszone w sposób ciągły 10-50cm/h, deskowanie ma ogromne zastosowanie w budownictwie mieszkaniowym *przegubowe- aby je uzyskać to w trakcie przesuwania się deskowania ślizgowego ustawia się wkłady formujące .Ściany ze stropami konstrukcji monolitycznej mogą być połączone w sposób:-przegubowy ( w trakcie przesuwania się deskowania ślizgowego ustawia się układy formujące)-sztywny (kiedy deskowanie przestawne lub przesuwne)-częściowo zamocowane (otwór)

Główne wady w wykonawstwie budynków realizowa­nych metodami uprzemysłowionymi

Budynki realizowane metodami uprzemysłowionymi wykazują częs­tokroć w użytkowaniu różne wady wykonawcze ujemnie wpływające na walory użytkowe mieszkań.

Do najczęściej spotykanych tego typu wad należą przecieki wód opadowych przez złącza ścian zewnętrznych, wywołane niedokładnym założeniem wkładek plastikowych lub aluminiowych, niedokładnym wy­pełnieniem spoin itp.

Na ogół wkładki uszczelniające są bardziej skuteczne niż uszczel­nianie kitem, który wymaga dokładnego wypełnienia spoin kitem i powleczenia środkiem gruntującym obrzeża w złączach, w celu stworzenia dobrej przyczepności kitu do obrzeży.

Przyczyną przecieków ścian zewnętrznych bywa również niedosta­teczna jakość stolarki okiennej, niewłaściwe uszczelnienie jej w ościeżach oraz w stykach między elementami stolarki, a także niesprawność okuć metalowych.

Dużym mankamentem jest także przemarzanie i zawilgacanie ścian zewnętrznych, wynikające z niestarannego ułożenia izolacji termicznej w procesie prefabrykacji lub niewłaściwego założenia izolacji termicznej w złączach ścian, narożach, gzymsach i stropodachach budynków.

W celu zapobieżenia, a przynajmniej złagodzenia tych usterek, nie­zbędne jest ścisłe egzekwowanie wymaganej jakości robót i wyrobów w czasie realizacji budowy w poszczególnych jej etapach, a także staranne usuwanie stwierdzonych uszkodzeń, przed oddaniem budynku do eks­ploatacji.

UPRZEMYSŁOWIENIA. TECHNOLOG WIELKOBLOKOWA (CŻ) Założenia systemu:

--wewnętrzne ściany nośne i wew stropy wykonane są z elementów kanałowych ze żwirobetonu gr 24 cm

--ściany zew (I-e systemowe ściany zewn. Podłużne)wykonane jako murowane z bloczków betonu komórkowego)

--ściany zew szczytowe- betonowe, ocieplone płytkami gazobetonowymi lub ocieplone warstwa styropianu

--poprzeczny układ konstrukcyjny

--związanie poszczególnych bloków, płyt stropowych i ściennej na każdej kondygnacji za pomocą wieńców żelbetowych

--dowolny kształt brył mieszkania

--system elastyczny- dowolne kształtowanie

Charakterystyka systemu wielkoblokowego:-wewnętrzne ściany i stropy wykonywane z element kanałowych-ściany zewnętrzne podłużne wykonywane jako montowane z bloczku komórkowego-ściany zewnętrzne szczytowe to ściany betonowe ocieplone płytkami gazobetonowym lub warstwą styropianu-ściany podłużne-związanie poszczególnych i płyt stropowych na każdej kondygnacji za pomocą wieńców żelbetowych. Wady systemu „cegła żerańska”--zła jakość stosowanego gazobetonu na ściany zewnętrzne --niestaranne układanie gazobetonu w ścianach zewnętrznych --niestaranne ocieplanie naroży i wieńców w skutek czego powstają: mostki termiczne i lokalne przemarzania Zalety systemu „cegła żerańska”--możliwość realizacji budynków do 11 kondygnacji --możliwość projektowania mieszkań o dowolnej funkcji - system otwarty --możliwość realizacji domów jednorodzinnych(domy oświaty, służby zdrowia, budynki administracji publicznej, budynki przemysłowe z zastosowaniem elementów przemysłowych)Podstawowe elementy Wielkoblokowe:--zamiast bloków żużlobetonowych(gr. 24 cm szer. 120cm wys. Pełne kondygnacji) wprowadzono bloki ścienne otworowe potem płytę wielootworową (gr 24cm dł 2,40-6m

System prefabrykacji liniowej

System polega na montażu szkieletu obiektu ze zunifikowanych prefabrykatach tarcicy przeciętej na określone wymiary bezpośrednio na placu budowy. Elementy montuje się na uprzednio przygotowanym stanie zerowym. Po zmontowaniu szkieletu i przykryciu dachem konstrukcji budynku, osadza się stolarkę okienną i drzwiową i jednocześnie okłada płytami szkielety ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Następnie przestrzenie wewnętrzne elementów szkieletu wypełnia się wełną mineralną i opłytowuje drugą stronę przegród. W dalszym etapie wykonuje się elewację i wykańcza wnętrze budynku.

Konstrukcję ścian stanów szkieletu z krawędziaków o przekroju 50x100, 50x120 i 50x150mm. Jako izolacje termiczną stosuje się płyty z wełny mineralnej grubości 100x150mm i o gęstości objętościowej 800-1000kg/m³ układane szczelnie w przestrzeni szkieletu. Paro izolację z folii polietylenowej grubości 12,5mm lub płyt gipsowo-kartonowe zbrojone włóknem szklanym 9mm. Okładzina zewnętrzna może być wykonywana z profilowanych elementów drewniany obmurówki z cegły, klinkieru, powlekanej blachy falistej, tynku, itp.

Ściany wewnętrzne mają podobną konstrukcje szkieletu i obustronne okładziny z płyt gipsowo-kartonowych grubości 12,5mm lub gipsowo-kartonowych zbrojonych włóknem szklanym gr 9 mm

Konstrukcję stropów stanowią belki drewniane rozstawione co ok. 400mm o przekroju poprzecznym 50-175mm. Warstwy podłogowe wykonane z desek lub sklejki o grubości 18 mm . okładzinę sufitową stanowią płyty gipsowo-kartonowe grubości 12,5 mm lub zbrojone grubości 9mmm izolacje termiczną i akustyczną stanowi filc z wełny mineralnej o gęstości objętościowej 500 kg/m3 i grubości 30 mm. W przypadku stropów pod nieocieplonym poddaszem grubość izolacji należy powiększyć do 170mm

Konstrukcja dachu może być ustrojem krokwiowo-płatwiowym, płatwiwo-kleszczowym. Można również wykorzystać kratowe dźwigary gwoździowane, klejone lub łączone płytkami kolczastymiP-15o różnych spadkach połaci dachowych i różnej geometrii.

Dylatacje

W przypadku posadowienia budynków z prefabrykatów wielkowy­miarowych na gruntach o zmiennej ściśliwości, jak również na terenach szkód górniczych, należy budynek projektować z odpowiednio gęsto roz­mieszczonymi dylatacjami. Poza warunkami gruntowymi na rozstaw dylatacji wywiera wpływ konstrukcja budynku, materiał i rodzaj ścian zew­nętrznych oraz rodzaj złączy. Są to elementy, które pod wpływem zmian temperatury podlegają odkształceniom.

Na przykład przy wielowarstwowej strukturze ścian zewnętrznych umiejscowienie warstwy izolacji termicznej od zewnątrz zapobiega większym odkształceniom betonowej warstwy nośnej, co przy równoczesnym zapewnieniu swobody odkształceń w warstwie elewacyjne pozwala na wzrost rozstawu dylatacji

Układy konstrukcyjne

Konstrukcje prefabrykowane mają w założeniu stanowić zestaw elementów przystosowany do przeniesienia obciążeń użytkowych i cha­rakteryzujący się dostateczną sztywnością przestrzenną. Osiąga się to przez stosowanie odpowiednich układów i schematów konstrukcyjnych, w których powiązanie poszczególnych elementów uzyskuje się w wyniku odpowiedniego ukształtowania ich powierzchni stykowych i złączy kon­strukcyjnych. Cechy geometryczne, wzajemny układ elementów oraz me­toda realizacji stanowią o odrębności poszczególnych rozwiązań, tworząc z nich różne systemy konstrukcyjno-wykonawcze. W zakresie klasyfikacji konstrukcji z prefabrykatów wielkowymiarowych istotne znaczenie, poza podziałem ich wg kształtu (konstrukcje blokowe, płytowe, szkieletowe i przestrzenne), ma klasyfikacja pod względem kierunku usytuowania elementów nośnych (ścian lub podciągów) w stosunku do podłużnej osi budynku. Według tej klasyfikacji konstrukcji rozróżnia się:

a) układ podłużny, w którym ściany nośne lub podciągi biegną równolegle do osi podłużnej budynku; kierunek rozpięcia stropów jest wtedy prostopadły do osi budynku, ściany zewnętrzne budynku spełniają zarazem funkcje nośne i ciepłochronne;

b) układ poprzeczny, w którym ściany nośne lub podciągi usytuo­wane są prostopadle do osi podłużnej budynku; kierunek rozpięcia stro­pów jest wtedy równoległy do osi budynku, ściany zewnętrzne budynku spełniają tylko funkcję ciepłochronną;

c) układ krzyżowy, w którym ściany nośne usytuowane są zarówno poprzecznie, jak i podłużnie do osi budynku; płyty stropowe są wtedy rozpięte w dwóch kierunkach, tzn. krzyżowo, i oparte w sposób ciągły na całym obwodzie; w układach krzyżowych obciążenie od stropów rozłożone jest bardziej równomiernie na wszystkie pionowe elementy konstrukcji, ściany zewnętrzne spełniają wtedy funkcje nośną i ciepłochronną;

d) układ mieszany

Konstrukcje z wielkowymiarowych prefabrykatów powinny charak­teryzować się przejrzystymi schematami statycznymi oraz rozwiązaniami konstrukcyjnymi ściśle określającymi wielkość i miejsce działania sił w poszczególnych elementach. Korzystne jest, aby naprężenia występujące w poszczególnych elementach miały podobne wartości, co wyrównuje ich odkształcenia i przyczynia się do równomiernej pracy konstrukcji. W tym też celu, co również wynika z przesłanek technologicznych, prefabrykaty jednakowego typu wykonuje się z betonów o tych samych lub zbliżonych cechach wytrzymałościowych.

---