Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia z dnia 24 czerwca 1992 roku w sprawie przepływu okrętów wojennych obcych państw przez polskie morze terytorialne oraz warunków wejścia tych okrętów na polskie morskie wody wewnętrzne
„§ 2. 1. Okręty wojenne obcych państw mogą przepływać przez polskie morze terytorialne oraz wchodzić na polskie morskie wody wewnętrzne za zezwoleniem Ministra Obrony Narodowej”.
Art. 5 polskiego Kodeksu karnego
„Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”.
Art. 63 Konwencji konsularnej zawartej między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii (weszła w życie w 1971 roku)
„[Sądowe lub inne właściwe organy Państwa przyjmującego mogą wykonywać jurysdykcję lub interweniować w inny sposób]:
a) odnośnie do jakiegokolwiek przestępstwa popełnionego na pokładzie statku Państwa wysyłającego:
I) jeśli skutki przestępstwa rozciągają się na terytorium Państwa przyjmującego;
II) jeśli przestępstwo jest tego rodzaju, że narusza spokój lub porządek wód terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, włączając wszelkie porty;
III) popełnionego przez obywatela lub na obywatelu Państwa przyjmującego albo przez osobę lub na osobie nie będącej kapitanem lub członkiem załogi;
IV) stanowiącego przestępstwo, za którego popełnienie przewidziana jest według prawa Państwa przyjmującego kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub kara surowsza;
b) w związku z jakimikolwiek czynnościami podjętymi przez organy Państwa przyjmującego, dotyczącymi spraw celnych, imigracji, zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, zanieczyszczeń wód olejami, łączności radiowej lub innej podobnej sprawy
[Do wykonywania jurysdykcji przez państwo przyjmujące w opisanych wyżej przypadkach nie jest potrzebna zgoda kapitana statku bądź urzędnika konsularnego państwa wysyłającego”.
Sprawa Adolfa Eichmanna z 1960 roku
Adolf Eichmann był szefem oddziału IV-B-4 Głównego Urzędu Bezpieczeństwa III Rzeszy, odpowiedzialnym za realizację planu zagłady osób narodowości żydowskiej.
Po zakończeniu II Wojny Światowej Eichmann zbiegł do Argentyny na podstawie dokumentu wystawionego przez MKCK. Nie było umowy ekstradycyjnej pomiędzy Argentyną i Izraelem.
Z terenu tego państwa uprowadziło go (bez zgody władz argentyńskich) izraelskie zbrojne komando.
Po proteście Argentyny RB ONZ wydała dnia 15 czerwca 1960 roku rezolucję, w której stwierdzono, że „akty tego rodzaju naruszają suwerenność państwową i mogą zagrażać bezpieczeństwu międzynarodowemu”.
Art. 61 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o ustroju sądów powszechnych
„Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może być powołany ten, kto posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich”.
Art. 3 Protokołu nr 4 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
„Nikt nie może być pozbawiony prawa wjazdu na terytorium państwa, którego jest obywatelem”.
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim
Art. 4: „Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:
1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo
2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa”.
Art. 6: „1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem [jest nim właściwy wojewoda (w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce), bądź konsul RP (w stosunku do osób zamieszkałych za granicą)] w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo [na skutek owego oświadczenia, dziecko nie nabywa polskiego obywatelstwa, choć jedno z jego rodziców ma polskie obywatelstwo] .
[...]
3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 [...][tj. na podstawie oświadczenia rodziców o wyborze dla dziecka obywatelstwa innego, niż polskie], nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem [chodzi tu o te same organy, które zostały opisane w ust. 1] i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia”.
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim
Art. 5: „Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa”.
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim
„Art. 8. 1Cudzoziemcowi można, na jego wniosek, nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 5 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub posiadając prawo stałego pobytu.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.
3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:
1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo
2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub
3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.
6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.
7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą”.
Sprawa United States ex re. Schwarzkopf v. Uhl (sąd apelacyjny, 2nd Circuit)
P. Schwarzkopf przybył do Stanów Zjednoczonych w roku 1936 (z zamiarem osiedlenia się na stałe) jako obywatel Austrii. Mocą dekretu władz Trzeciej Rzeszy z dnia 3 lipca 1938 roku - która w marcu owego roku dokonała aneksji Austrii - Schwarzkopf (wbrew swej woli) nabył, jako były obywatel austriacki, obywatelstwo niemieckie.
W grudniu 1941 roku Schwarzkopf został - jako obywatel niemiecki - aresztowany przez władze Stanów Zjednoczonych. Aresztowanie nastąpiło na podstawie dekretu prezydenckiego, wydanego w kontekście napiętych stosunków politycznych między Stanami Zjednoczonymi a Trzecią Rzeszą.
Sąd apelacyjny w tej sprawie stwierdził, że Stany Zjednoczone nie mogą uznawać skutków prawa niemieckiego, które narzucało obywatelstwo Trzeciej Rzeszy osobie, która nie miała żadnych realnych związków z tym państwem (w konsekwencji Schwarzkopf nie powinien być - w świetle wzmiankowanego dekretu prezydenckiego, stanowiącego podstawę aresztowania - traktowany jako obywatel wrogiego państwa tj. Trzeciej Rzeszy).
Konwencja nowojorska o obywatelstwie kobiet zamężnych z 1957 roku (Polska jest stroną od 1959 roku)
Art. 1: „Każde Umawiające się Państwo zgadza się, że ani zawarcie, ani rozwiązanie związku małżeńskiego pomiędzy jego obywatelem a cudzoziemcem, ani też zmiana obywatelstwa przez małżonka w czasie trwania związku małżeńskiego nie wpłynie automatycznie na obywatelstwo żony”.
[JEJ STRONAMI JEST 70 PAŃSTW. ZOB]:
http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/treaty2.htm
Materiały do wykładu XIII
z prawa międzynarodowego publicznego - semestr letni roku akademickiego 2006/2007
5