Transport noworodka Stanisława Morawska

Transport noworodka

• Transport wewnętrzny

• Transport in utero

• Transport do ośrodka nadrzędnego

• Przygotowanie dziecka do transportu

• Sprzęt, badania , dokumentacja

• Każdy noworodek urodzony na sali porodowej przenoszony jest do oddziału noworodkowego lub intensywnej terapii .

• Szczególnej uwagi wymagają wcześniaki , które muszą mieć odpowiednie warunki transportu.

• Po wykonaniu podstawowych czynności na sali porodowej i po pierwszym kontakcie z matką, zdrowe noworodki mogą być przenoszone do oddziału

• W przypadku złego stanu dziecka konieczna jest wstępna stabilizacja objawów życiowych na sali porodowej ( ogrzanie, wentylacja workiem i maską, intubacja itp.) a dopiero potem noworodek może być przeniesiony

• Przy braku cieplarki transportowej należy użyć zwykłą cieplarkę oddziałową, co chroni noworodki przed nadmierną utratą ciepła (przeciągi) i daje dostęp do dziecka (obserwacja, prowadzenie oddechu itp.

• Transport in utero - poza nielicznymi ośrodkami w naszym kraju transport noworodka jest niezmiernie niebezpiecznym przedsięwzięciem

• Jedynym słusznym sposobem uniknięcia takiego transportu jest przesłanie dziecka jeszcze w łonie matki. Wymaga to prawidłowej oceny ciąży, jej zagrożenia oraz możliwości leczenia położniczego i neonatologicznego

Plan działania

• Ustalić zasady przygotowania pacjentki do przeniesienia do ośrodka nadrzędnego.

• Przygotować dokumentację ciężarnej i ostatnie wyniki badań.

• Transport in utero jest w naszych warunkach najlepszym sposobem przesłania zagrożonego noworodka do ośrodka, gdzie może być udzielona pełna pomoc neonatologiczna.

• W trójstopniowej opiece nad noworodkiem , ośrodki nadrzędne powinny przyjmować dzieci zgodnie ze wskazaniami.

Wskazania do transportu noworodka do oddziałów intensywnej terapii w krajach o trójstopniowej systemie opieki medycznej

• Noworodki po reanimacji intubacji (Apgar<4, kwasica<7.10)

• Wcześniaki i noworodki z zaburzeniami oddechowymi, podejrzeniem wady serca oraz z ciężką niedokrwistością lub objawami wstrząsu.

• Wcześniaki <35 tyg. trwania ciąży lub z masą ciała < 2000g, noworodki dystroficzne z masą ciała 2000g.

• Wcześniaki i noworodki z zaburzeniami OUN (drgawki, bezdechy, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, Wylewy śródczaszkowe)

• Dziecko matki z cukrzycą, poliglobulią, ciężką chorobą cytotoksyczną (konflikt Rh)

• Wcześniaki i noworodki z wadami wrodzonymi (przepuklina przeponowa niedrożnością przewodu pokarmowego)

• Noworodki z udokumentowanym zakażeniem

• Noworodki z zaburzeniami odżywiania

• Hiperbilirubinemia do diagnostyki lub leczenia

Przygotowanie dziecka do transportu

Podstawowym warunkiem powodzenia transportu noworodka do oddziału gdzie może być mu udzielona ostateczna pomoc, jest postępowanie w oddziale macierzystym. Sprowadza się ono do podstawowych punktów takich jak:

• utrzymanie temperatury ciała

• zapobieganie hipoglikemii

• prowadzenie tlenoterapii

Każdy szpital w którym rodzą się dzieci, powinien posiadać możliwość prowadzenia resuscytacji i podstawowych zabiegów, wchodzących w zakres intensywnej terapii jak:

• prowadzenie oddechu zastępczego workiem i maską oraz przez rurkę intubacyjną,

• pomiaru CTK metodą napływową.

• zabezpieczenia warunków termicznych (potrzebna jest cieplarka).

U każdego noworodka przygotowywanego do transportu najważniejsze jest:

• ustabilizowanie podstawowych czynności życiowych

• oraz zapewnienie dożylnego podawania leków i płynów w czasie drogi.

• Bardziej korzystne dla dziecka wydaje się opóźnienie transportu niż transport w stanie niewyrównania.

Działania mające na celu stabilizację stanu noworodka obejmują:

• utrzymanie prawidłowej temperatury ciała

• ochronę przed oziębieniem

• poprawę utlenowania krwi

• poprawę wentylacji poprzez udrożnienie dróg oddechowych, odprowadzenie odmy prężnej, podjęcie sztucznej wentylacji

• wyrównanie kwasicy metabolicznej

• wyprowadzenie dziecka ze wstrząsu i normalizację wolemi

• opanowanie stanu drgawkowego

• drenaż żołądka z zaległej treści

ZANIECHANIE PODANYCH WYŻEJ PODSTAWOWYCH DZIAŁAŃ PRZEKREŚLA SZANSE DZIECKA NA DOTARCIE DO OŚRODKA NADRZĘDNEGO W STANIE ROKUJĄCYM PRZEŻYCIE.

Oprócz w/w zabiegów należy

• Należy uzyskać pisemną zgodę matki (rodziców) na dalsze leczenie w innym szpitalu

• Pobrać krew od matki do ewentualnej próby krzyżowej

• Przygotować wyniki badań i odpis historii choroby oraz książeczkę zdrowia noworodka

• Sprawdzić umocowanie rurki intubacyjnej i funkcjonowanie dostępu żylnego

• Pobrać krew na badanie Ht, gazometrii i poziomu cukru (Dextrostix)

• Założyć sondę do żołądka z otwartym końcem, a w przypadku powikłań chirurgicznych odsysać treść okresowo

• Sprawdzić czy noworodek otrzymał 1mg wit. K

• Czy została pobrana krew na fenyloketonurię

• Czy noworodek został zaszczepiony

Funkcjonowanie oddziału ITN o zasięgu regionalnym wymaga sprawnie działającego transportu. Transport ten musi zapewnić przewiezienie noworodka z zapewnieniem mu leczenia w czasie drogi ze szpitali do odległego ośrodka ITN.

Możliwymi do użycia środkami transportu są samochody sanitarne, śmigłowce i samoloty. Zaletą transportu lotniczego jest przede wszystkim krótszy czas przewozu. Transport lotniczy rezerwuje się na ogół dla odległości ok. 100 km i powyżej. Ujemne strony transportu lotniczego to niemożliwość natychmiastowego zatrzymania środka powietrznej lokomocji, większe niż w przypadku transportu innego uzależnienie od warunków atmosferycznych, utrudniona przez hałas i wibracje obserwacja dziecka, trudności porozumiewania się członków zespołu oraz ryzyko choroby lokomocyjnej.

Noworodkom w stanie zagrożenia życia należy stworzyć w czasie transportu specjalne warunki, porównywalne z istniejącymi na oddziale IT.

Z tego względu dużego znaczenia nabiera problem właściwego wyposażenia środków transportu oraz ich obsada personalna.

W czasie przewozu noworodek narażony jest na oziębienie, dlatego podstawą wyposażenia karetki przeznaczonej do przewozu noworodków jest cieplarka transportowa.

Cieplarka zasilana jest podczas przewozu prądem z akumulatora, w czasie postoju może być ogrzana i w ten sposób przygotowana do umieszczenia w niej noworodka

Dziecko przewożone do ośrodka IT niejednokrotnie wymaga prowadzenia dodatkowych czynności np.:

• prowadzenia oddechu kontrolowanego,

• monitorowania czynności serca,

• utrzymania prawidłowej temperatury ciała,

• podawania leków,

• podawanie płynów.

Środki transportu muszą być zatem wyposażone w:

• respiratory,

• źródła tlenu,

• urządzenia ssące,

• urządzenia monitorujące,

• pompy do podawania płynów,

• zestawy reanimacyjne

• oraz leki

Optymalnym rozwiązaniem organizacyjnym jest, gdy ośrodek transportu wysyłany jest przez oddział IT z własnym personelem (tzw. transport na siebie).

System ten zapewnia wymaganą kompetencję personelu nadzorującego i prowadzącego leczenie w czasie przewozu.

Na wszystkich odcinkach drogi niezależnie od środka transportu nadzór nad przewożonym noworodkiem powinien sprawować ten sam zespół medyczny.

Przewiezienie dziecka następuje po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu jego przyjęcia do oddziału ITN.

---