WYBRANE SYTIACJE ZWIĄZANE Z CHOROBĄ PZREWLEKŁĄ DZIECKA.
HOSPITALIZACJA:
konsekwencja hospitalizacji to SEPARACJA. Pobyt w szpitalu jest najbardziej niekorzystny dla dzieci między 6 ms, a 3-4 r. ż.
Bolwby wyróżnił 3 etapy reakcji lękowej na separacje:
1. protest- dziecko domaga się obecności rodziców, płacze, złości się.
2. rozpacz- dziecko staje się smutne, bierne, apatyczne, zamyka się w sobie, tarci zainteresowanie otoczeniem, brak apetytu
3. oddzielenie, izolacja- wyparcie, zaprzeczenie, obojetnośc, może odzyskać apetyt, ignoruje rodziców podczas odwiedzin, unika przywiązania się do jednej osoby,
Dwa pierwsze etapy są odwracalne jeśli dziecko powróci do naturalnego środowiska. Trzeci etap daje ryzyko trwałych śladów w psychice odbijających się w trudności nawiązywania więzi.
Dzieci często chorujace są jednymi z najbardziej zagrożonych samotnoscią, brakiem więzi i bezpiecznego przywiązania.
Inne czynniki stresujące w szpitalu to:strach przed mniej lub bardziej bolesnymi zabiegami, podporządkowanie regulaminowi,brak kontaktu ze swoim srodowiskiem.
BÓL
to nie prosta funkcja ilości uszkodzenia tkanek ale odczuwanie bólu zalezy od czynników psychologicznych i społecznych.
Model doświadczania bólu McGrath
4 czynniki wpływające na odczuwanie bólu:
1. czynniki względnie stałe : płeć, wiek, rozwój poznawczy, wcześniejsze doświadczenia bólowe, środowisko.
Czynniki zależne od okoliczności
2. czynniki sytuacyjne : oczekiwania, poczucie kontroli
3. czynniki behawioralne: styl radzenia sobie, jawne zachowania świadczące o stresie, postwy rodziców
4. czynniki emocjonalne : strach, lęk, złośc, frustracja
Czynniki które modyfikują percepcje bólu np. dla bólu przewlekłego:
nadawanie negatywnego znaczenia sytuacji, stres fizyczny, ograniczenia aktywności fiz., społecznej, lęk dotyczący diagnozy, lek o przyszłość
Ważne jest to jak dzieci rozumieją ból, jakie mają o nim wyobrażenia i jakie mają możliwości komunikowania faktu, że je coś boli.
Istnieje wpływ wieku i poziomu rozwoju poznawczego na odczuwanie bólu
W myśl Piageta:
poziom rozwoju przedoperacyjnego ( 2-7) ból w kategoriach fizycznych, lokalizują go najczęściej w jamie brzusznej, nie traktuja bólu jako sygnału ostrzegawczego
poziom operacji konkretnych ( 7-11) ból jest ujmowany bardziej ogólnie, świadomośc współwystępowania czynników psychicznych
poziom operacji formalnych ( 11-15) ból ma znamiona fiz. i psych, traktują ból jako sygnał ostrzegawczy, mają poczucie, ze mogą wpływać na ból
KIEDY DZIECKO ODCHODZI
O stanie swojego zdrowia dziecko dowiaduje się od: rozmowy z rodzicami, personelem medycznym, innymi dorosłymi, obserwacji siebie i innych, z rozmów zasłuchanych, z przekazów niewerbalnych dorosłych.
Rola rodzica polega na byciu wzorem dla dziecka. Im lepiej rodzice radzą sobie ze śmiercia dziecka tym dziecko lepiej sobie z nią poradzi.
Kształtowanie pojęcia śmierci u dzieci:
do 3 r. ż- śmierć to coś odwracalnego, stan czasowy, nie ma pojęcie śmierci
4 - pojęcie jest częściowe, zainteresowanie śmiercią ale traktowanie jako odwracalnej
5 - śmierć jest nieodwracalna ale ma przekonanie, ze można przed nią uciec
6- odróżnia śmierć od snu, lęk w sytuacji utraty bliskiej osoby
7- lęk przed własną śmiercią ale raczej odnosi się ona do innych
8-10- poszerza się zasób pojęć dotyczących śmierci
11-12- śmierć to naturalny proces dotyczy także jego samego, lęk przed nią
powyżej 12- rozumienie itp. jak u dorosłych
Możliwość śmierci dziecka poteguje cierpienie i ból rodziców co zaraz rozpoznają dzieci i przejmują ich emocje .Dzieci martwią się co będzie z rodzicami jak odejdą, mają poczucie winy i nie ujawniają swego prawdziwego samopoczucia co zaburza komunikacje między nimi.
Kiedy dziecko umiera to można być przy nim, żeby nie umierało w poczuciu opuszczenia i osamotnienia. Umieranie z godnością to pozostawienie dziecku i rodzicom gdzie chce ono spędzić swoje ostatnie dni, ważne by spełniać życzenia dziecka. Nie można pominąć rodzeństwa, trzeba stworzyć im warunki by pożegnało się z chorym bratem lub siostrą. Jest b. ważny etap , który zapoczatkowuje proces żałoby.
Herbert podkreśla, ze rodzeństwo jest narażone na podwójna stratę: rodzeństwa i procesu żałoby.
Takie zdrowe rodzeństwo może się czuć opuszczone, dlatego wazna tu rola i pomoc innych członków rodziny zwłaszcza dziadków
W podjęciu decyzjo o takiej trudnej rozmowiez dzieckiem trzeba uwzględnić: poziom rozwoju dziecka, jego cechy indywidualne gł. wrazliwość, dotychczasowe doświadczenia i gotowość dziecka do rozmowy.,
PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO
choroba dziecka jest bardzo stresującym wydarzeniem dla całej rodziny i wpływa na pewne nieprawidłowości funkcjonowania psychicznego rodziny
Dlatego potrzebna jest promocja zdrowia psychicznego, które Pilecka określa jako: zachowanie równowagi między zadaniami, wymaganiami, i ograniczeniami jakie stawia zycie przed chorymi dziećmi a ich zasobami i umiejętnościami, które stopniowo nabywają i rozwijają.
Zasady promocji zdrowia psychicznego dzieci przewlekle chorych.
1.promowanie kompetencji do zycia z chorobą
2. środowiska ciagle doskonalące się promują zdrowie emocjonalne dzieci- nabywanie kompetencji dotyczy nie tylko dziecka ale całego jego otoczenia
3. wyrażanie i zaspokajanie potrzeb pozostałych członków rodziny
4. podejście wielosystemowe- współdziałanie ze sobą różnych środowisk dziecka rodziny, szkoły itp.
Patterson, Geber- Strategie promocji zdrowia:
1, Aktywne uczestnictwo dzieci w w normalnym życiu
2. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie - odbudowanie równowagi miedzy wysokimi wymaganiami a zasobami. Służą temu: redukcja wymagań i wzrost zasobów, nadawanie pozytywnego znaczenia syt, zmniejszenie napięcia.
3. Rozwijanie umiejętności korzystania ze wsparcia społecznego
3rodzaje wsparcia:
emocjonalne- obecnośc, troska, przekonanie, że jestesmy kochani
informacyjne- wymiana inf. w celu lepszego zrozumienia sytuacji,.inf. zwrotne
instrumentalne- konkretna pomoc np. materialna, prawna
4. Koordynowanie działań rodziny, służb specjalnych i innych czynników
5. Wyzwalanie i wzmacnianie wewnętrznych sił rodziny