Kod przedmiotu	WYKŁAD
Nazwa przedmiotu	PSYCHOLOGIA OGÓLNA - MYŚLENIE, PODEJMOWANIE DECYZJI, TWÓRCZOŚĆ
Autor programu	dr Urszula Dębska
Rok	I
Semestr	2
Liczba godzin	15
Forma zajęć
Prowadzący	dr Urszula Dębska
Założenia i cele	Wprowadzenie do wybranych zagadnień z zakresu psychologii poznawczej: relacje między mózgiem a umysłem, zasady funkcjonowania umysłu, typy umysłu, modele umysłowe, reprezentacje poznawcze, myślenie i rozumowanie, twórczość, język i komunikacja, procesy decyzyjne oraz odniesienia praktyczne poznanej wiedzy.
Formy zaliczenia
Warunki zaliczenia przedmiotu	Egzamin pisemny

Treści programowe:

• Narodziny psychologii poznawczej; psychologia poznawcza - cognitive science; metody badawcze psychologii poznawczej; umysł - mózg - poznanie; modele i paradygmaty psychologii umysłu: modele psychometryczne, stylów poznawczych, poznawcze - związane z przetwarzaniem informacji; metafora komputerowa w psychologii poznawczej, jej źródła, zastosowania i ograniczenia; metafora mózgowa.

• Reprezentacje poznawcze: rodzaje reprezentacji - wyobrażenia, schematy poznawcze; jakościowe i ilościowe cechy w procesie kategoryzacji; koncepcje pojęć: ujęcie klasyczne, prototypowe: pojęcia naturalne, pojęcia matrycowe; sieć semantyczna pojęć; pojęcia jako teorie wyjaśniające; rozwój reprezentacji; reprezentacje tworzące wiedzę: wiedza deklaratywna i proceduralna; wiedza a mądrość.

• Myślenie, rozumowanie i rozwiązywanie problemów: istota myślenia, schemat pragmatyczny w rozumowaniu dedukcyjnym, indukcyjnym, wnioskowaniu przez analogię, myślenie przyczynowo-skutkowe; rozwiązywanie problemów, rodzaje problemów, fazy i strategie rozwiązywania problemów; mowa, język i komunikacja; komunikacja niewerbalna; intuicja, wgląd; przeszkody w myśleniu: sztywność, nastawienie, fiksacja funkcjonalna; przełamywanie przeszkód w myśleniu - wyjście poza schemat; burza mózgów - udział ekspertów i laików w twórczym rozwiązywaniu problemów.

• Style poznawcze, wymiary stylów poznawczych; typy umysłu jako indywidualne epistemologie poznawcze - różnice jakościowe w poznawaniu.

• Procesy decyzyjne; typologia problemów decyzyjnych; decyzje w warunkach pewności, decyzje ryzykowne; grupowe i indywidualne podejmowanie decyzji; informacja a podejmowanie decyzji; stosowanie algorytmów i heurystyk; racjonalność i nieracjonalność decyzji; uwarunkowania osobowościowe dokonywania decyzji ryzykownych

• Twórczość i twórcze przetwarzanie informacji: pojęcie i kryteria twórczości, struktura procesu twórczego, poznawcze składniki procesu twórczego, wgląd, emocje i motywacja a twórczość, cechy indywidualne twórców; ograniczenia poznawcze w funkcjonowaniu twórczym; analogia - mechanizm twórczego funkcjonowania; kontekst jako czynnik motywacyjny w odkrywaniu analogii; ekspert i laik a odkrywanie analogii.

• Praktyczne odniesienia wiedzy z psychologii poznawczych

Literatura obowiązkowa

v*Z. Chlewiński, Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć, Warszawa 1999, PWN, rozdz. 9 (pojęcia jako teorie wyjaśniające). v*K. Domańska, Metafora komputerowa w psychologii poznawczej, w: M. Materska, T. vTyszka red.), Psychologia i poznanie, Warszawa 1997, PWN. *A. Falkowski, Decyzja, analogia i wiedza: podejście konstruktywistyczne, [w:] Z. Piskorz, T. Zaleśkiewicz (red.), Psychologia umysłu, Gdańsk 2003, GWP. A. Kolańczyk, Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w otoczeniu, Gdańsk, GWP, rozdz. 5 (Rola afektu w procesie decyzyjnym), rozdz. 6 (Afekt w procesie twórczym). *T. Maruszewski, Psychologia poznania, Gdańsk 2001, GWP: rozdz. 7 (wyobraźnia), 8 (pojęcia), 9 (myślenie), 10 (procesy poznawcze i emocje) *M. Materska, T. Tyszka (red.), Psychologia i poznanie, Warszawa 1992, PWN: część II, rozdz. 5 (Przestrzenne mechanizmy przetwarzania informacji), rozdz. 7 (kształtowanie się umiejętności poznawczych) *E. Nęcka, Psychologia twórczości, Gdańsk 2001, GWP *Cz. Nosal, Psychologiczne modele umysłu, Warszawa 1990, PWN, część II (wymiary i struktura stylów poznawczych) *J. Strelau, Psychologia, tom 2, Gdańsk 2000, GWP: rozdz. 40 (style poznawcze), *T. Tyszka, Analiza decyzyjna i psychologia decyzji, Warszawa 1996, PWN, część II (psychologia decyzji)

Literatura uzupełniająca

A. Falkowski, T. Tyszka, Psychologia zachowań konsumenckich, Gdańsk 2006, GWP, rozdz. 6 i 7. *Cz. Nosal, Umysł menedżera, Wrocław 1993, „Przecinek”: rozdz. 4 (myślenie strategiczne) *T. Tyszka, Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańsk 2000, GWP: rozdz. 2 (podstawowe zniekształcenia w ocenianiu); 13 (kiedy oceny wpływają na fakty: samospełniające się proroctwa)

---