ROZDZIAŁ I

1. KREDYT BANKOWY - PODSTAWOWE POJĘCIA

Od najdawniejszych czasów ludzie korzystali z pożyczek. Początkowo pożyczali sobie nawzajem rzeczy i pieniądze. Potem udzielaniem pożyczek zaczęła zajmować się zawodowo grupa ludzi zwana bankierami. Z czasem pojawiły się wyspecjalizowane domy bankowe i banki, do zakresu działania których należało również udzielanie pożyczek, a potem kredytów. Instytucja pożyczki i kredytu przetrwała do czasów współczesnych. Kredyt stał się istotnym elementem życia gospodarczego. Często jest niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej i do rozwoju przedsiębiorstwa. Gromadzenie wkładów pieniężnych oraz wspieranie kredytem i pożyczkami przedsięwzięć gospodarczych jest podstawową rolą banków.

W ostatnich latach wzrosła rola kredytu bankowego. Wywołane to zostało głównie rozwojem prywatnej przedsiębiorczości.

W warunkach gospodarki rynkowej banki dążą do maksymalizowania swoich zysków. Z tego punktu widzenia najwyższy poziom dochodów powinna przynosić właśnie działalność kredytowa, gdzie osiąga się najwyższy poziom stóp procentowych. Ze względu jednak na ryzyko, które ma zasadnicze znaczenie dla banków akcja kredytowa podlega silnym ograniczeniom, co znalazło odzwierciedlenie w zwiększeniu wymagań stawianych kredytobiorcy.

1.1. Pojęcie kredytu

KREDYT - stosunek ekonomiczny polegający na odstąpieniu jednej ze stron

(wierzyciela ) drugiej stronie (dłużnikowi) określonej wartości w

pieniądzu lub towarze na warunkach zwrotu równowartości wraz z

wynagrodzeniem (odsetki) w ustalonym terminie.

KREDYT BANKOWY - rodzaj kredytu, w którym kredytodawcą jest bank.

Cechy kredytu bankowego:

• zwrotność,

• celowość,

• terminowość,

• odpłatność,

• zabezpieczenie.

1.2. Rodzaje kredytów.

Kredyt bankowy jest najczęściej wykorzystywaną w przedsiębiorstwie formą kapitału obcego. Jest to źródło finansowania celowe, zwrotne i odpłatne.

Ogólne zasady udzielania kredytów przez banki zostały zawarte w prawie bankowym. Szczegółowe zasady udzielania przez banki kredytów, ujęte są w regulaminach kredytowych poszczególnych banków.

Przedmiotem kredytów bankowych mogą być przedsięwzięcia, które jednostkom gospodarczym przyniosą dodatkowe dochody, wystarczające na dokonanie spłaty kredytów w ustalonym terminie wraz z oprocentowaniem. Kredyty mogą być udzielane przez banki osobom prawnym i fizycznym a także podmiotom gospodarczym nie będącym osobami prawnymi np.: spółkom cywilnym, osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą gminy.

Klasyfikacji kredytów bankowych można dokonać według kryterium:

• przedmiotu kredytu

• okresu kredytowania;

• formy kredytu;

• sposobu jego zabezpieczenia;

• waluty kredytu;

Dokonując podziału kredytów według przedmiotu wyróżnia się dwa podstawowe typy kredytów:

--> [Author:braki] 1. Kredyty obrotowe są przeznaczone na finansowanie działalności eksploatacyjnej (środków obrotowych) przedsiębiorstwa. Są z reguły kredytami krótko i średnioterminowymi. Mogą być uruchomione w rachunku bieżącym oraz w rachunku kredytowym.

2. Kredyty inwestycyjne finansują określone ściśle zamierzenia inwestycyjne, polegające na tworzeniu nowych mocy produkcyjnych i usługowych lub na powiększaniu już istniejących. Kredyt inwestycyjny funkcjonuje zazwyczaj jako kredyt średnio- lub długookresowy. Jako zasadę przyjmuje się, aby okres spłaty kredytu nie przekraczał okresu amortyzacji obiektu będącego przedmiotem kredytowania.

Kredyt krótkoterminowy jest kredytem z terminem spłaty do 1 roku, kredyt średnioterminowy udzielany jest na okres do 5 lat, kredyt długoterminowy natomiast, udzielany jest na okres powyżej 5 lat.

Według instrukcji udzielania kredytów w Banku Gospodarki Żywnościowej S.A.:

1. Kredyt inwestycyjny może być udzielony:

- podmiotom gospodarczym tj. osobom prawnym, fizycznym, jednostkom

organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, prowadzącym

działalność gospodarczą,

- rolnikom indywidualnym prowadzącym gospodarstwa rolne,

2. Kredytem inwestycyjnym mogą być finansowane inwestycje:

• materialne w tym między innymi nakłady na:

- budowę, rozbudowę i modernizację obiektów, pomieszczeń związanych z

wykonywaniem produkcji, usług, handlu,

- zakup ziemi, budynków, obiektów, hali i pawilonów związanych z

prowadzeniem działalności gospodarczej,

- wyposażenie nowych, rozwój i modernizację już istniejących zakładów a w

szczególności maszyn i urządzeń,

- zakup pojazdów związanych z działalnością gospodarczą,

- remont środków trwałych zwiększających ich wartość,

- nowe technologie,

• niematerialne - dotyczące między innymi: zakupu koncesji, licencji, znaków towarowych, patentów,

• finansowe - dotyczące między innymi: zakupu papierów wartościowych i udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

3. Kredyt inwestycyjny może mieć charakter kredytu krótko-, średnio- lub

długoterminowego.

Inwestycje niematerialne i finansowe powinny być kredytowane wyłącznie

w ramach kredytu krótkoterminowego lub średnioterminowego.

4. Kredyt bankowy stanowi uzupełnienie środków własnych kredytobiorcy i

łącznie z tymi środkami powinien zapewnić sfinansowanie zadania

inwestycyjnego.

Udział środków własnych kredytobiorcy, przy finansowaniu działalności

inwestycyjnej powinien wynosić minimum 20% wartości nakładów

inwestycyjnych.

Do środków własnych kredytobiorcy zalicza się między innymi środki pieniężne na rachunku bankowym, wartość zgromadzonych materiałów, poniesione koszty na sfinansowanie nakładów inwestycyjnych, zakupione maszyny i urządzenia oraz koszty dokumentacji projektowo - kosztorysowej, itp.

Środki własne kredytobiorca musi zaangażować na etapie rozpoczęcia realizacji inwestycji i udokumentować przed przyznaniem kredytu przez bank.

5. Okres kredytowania przedsięwzięcia inwestycyjnego nie może przekraczać

8 lat, z wyjątkiem kredytów udzielanych w ramach specjalnych linii

kredytowych

Biorąc pod uwagę okres na jaki kredyt jest udzielony, wyróżniamy:

1. Kredyty krótkoterminowe ( udzielane do 1 roku )

2. Kredyty średnioterminowe ( udzielane na okres do 5 lat )

3. Kredyty długoterminowe ( udzielane na okres powyżej 5 lat )

Przyjmując za kryterium formę realizacji kredytu można je podzielić na :

1. Kredyty w rachunku bieżącym jest kredytem krótko- lub średnioterminowym. Kredytobiorca zgodnie z zawartą z bankiem umową może zadłużać się w swoim rachunku bieżącym (powodować debet) do kwoty z góry ustalonej. Każdy wpływ środków na rachunek bieżący zmniejsza automatycznie zadłużenie. Odsetki naliczane są od rzeczywistego zadłużenia, a nie od kwoty przyznanej. Dla klienta jest to bardzo opłacalna forma kredytowania. Z punktu widzenia banku kredyt ten powoduje często niewykorzystanie przez klienta całości postawionych mu do dyspozycji środków, a więc dochody banku mogą być mniejsze od oczekiwanych. Kredyt ten przeznaczony jest na finansowanie płatności o powtarzającym się charakterze. Udzielany jest podmiotom, które:

- posiadają rachunek bieżący w banku, który je kredytuje,

 współpracują z bankiem przez dłuższy okres czasu,

- wywiązują się ze wszystkich dotychczasowych zobowiązań w stosunku do banku w

ustalonych terminach,

- mają odpowiednio duże obroty na rachunku..

Kredyt w rachunku bieżącym jest udzielany jako kredyt odnawialny, tzn. każdy wpływ na rachunek powoduje odnowienie się (o kwotę danej wpłaty) limitu kredytowego, który może być wielokrotnie wykorzystywany aż do wygaśnięcia umowy kredytowej.

W tej grupie mogą wystąpić dwa rodzaje kredytu:

1. kredyt otwarty (in blanco), gdy bank upoważnia klienta do spowodowania salda debetowego na jego rachunku. Zobowiązuje się także do zapłaty dokumentów płatniczych, nawet jeśli na koncie kredytobiorcy nie ma na nie pokrycia. Jest to kredyt krótkoterminowy, odnawialny,

2. kredyt kasowy udzielany jest w związku z przejściowym brakiem gotówki w

kasie kredytobiorcy na okres do około 1 miesiąca. Bank daje kredytobiorcy

upoważnienie do pobrania z rachunku bieżącego kwoty przekraczającej pokrycie

na tym rachunku.

2. Kredyt w rachunku kredytowym uruchamiany jest poprzez otwarcie dla kredytobiorcy wydzielonego rachunku kredytowego, otwartego specjalnie w celu ewidencjonowania wykorzystania i spłaty kredytu. Jest to kredyt krótkoterminowy i średnioterminowy.

Kredyt w rachunku kredytowym może być udzielony jako:

1. kredyt docelowy przeznaczony na finansowanie jednej określonej transakcji. Z reguły jest to kredyt nieodnawialny, tzn. każda wypłata dokonana w ciężar rachunku zmniejsza kwotę kredytu pozostającego do dyspozycji kredytobiorcy,

2. kredyt na pokrycie wymagalnych zobowiązań udzielanych w przypadku krótkotrwałych trudności płatniczych spowodowanych np. przejściowym wzrostem stanu zobowiązań, zakłóceniami w sprzedaży. Kredyt ten może być udzielony na okres nie dłuższy niż trzy miesiące i nie podlega odnawianiu,

3. kredyt kasowy udzielany w związku z chwilowym brakiem gotówki w kasie firmy,

4. linia kredytowa jest kredytem, którym w ramach określonego w umowie limitu

kredytowego można sfinansować w okresie obowiązywania umowy wiele

uzasadnionych charakterem i częstotliwością transakcji.

Kredyt ten może być udzielony jako kredyt odnawialny lub nieodnawialny.

W związku z formą kredytowania funkcjonują następujące kredyty:

1. Kredyty specyficzne są udzielane wyłącznie bankom komercyjnym przez bank centralny.

2. Kredyty dyskontowe polegają na wykupie przez bank weksli przed terminem ich płatności z potrąceniem odsetek dyskontowych.^] Bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy kwotę weksla pomniejszoną o odsetki dyskontowe oraz ewentualną prowizję. Przedtem jednak dyskontowane weksle ocenia się pod względem formalnym (zgodności z prawem wekslowym) i merytorycznym. Ocena merytoryczna polega na ustaleniu stopnia ryzyka, czy weksel będzie wykupiony w terminie. Obejmuje ona nie tylko ocenę zdolności kredytowej trasata, ale także innych osób podpisanych na wekslu. Proces oceny weksli jest równocześnie formą ich selekcjonowania przez banki i w ten sposób niewypłacalne jednostki gospodarcze są eliminowana z dostępu do kredytu dyskontowego. Wykupienie weksla powoduje spłatę kredytu dyskontowego.

3. Kredyty akceptacyjne są typowymi kredytami krótkoterminowymi.

Kredyt akceptacyjny jest umową, na mocy której bank zobowiązuje się do akceptowania ciągnionych na niego weksli. Przy kredycie tym bank akceptujący weksel nie stawia do dyspozycji klienta środków pieniężnych, jedynie użycza swego podpisu. Bank akceptując ciągniony na siebie weksel staje się głównym dłużnikiem wekslowym zobowiązanym do wykupu tego weksla w terminie płatności, niezależnie od tego, czy wystawca dostarczy na czas określone środki. Kredyt akceptowany występuje w doraźnych transakcjach lub w postaci linii kredytu akceptacyjnego. Linia kredytu akceptacyjnego jest limitem kredytowym przyznanym kredytobiorcy, może być on udzielany jako kredyt odnawialny, gdy po każdym wykupieniu weksla kredyt odnawia się do pierwotnej wysokości.

4. Kredyty czekowe są kredytami krótkoterminowymi, bank zobowiązuje się do pokrywania czeków kredytobiorcy bez względu na stan jego środków na rachunku bieżącym, do określonej kwoty, zgodnie z umową. Kredyty czekowe mogą być wykorzystywane wielokrotnie do wysokości wolnego salda kredytu.

5. Kredyty lombardowe to kredyty udzielane pod zastaw przedmiotów wartościowych, papierów wartościowych, towarów. Kwota kredytu uzależniona jest od wartości przedmiotu zastawu. Przedmiot zastawu pozostaje w posiadaniu banku, a w przypadku nie spłacenia kredytu w terminie, przedmiot przechodzi na własność banku. Dlatego najczęściej jest on udzielany pod zastaw papierów wartościowych, których fizyczne przechowywanie nie nastręcza bankom trudności. Jest to kredyt krótkoterminowy.

6. Kredyty hipoteczne są kredytami zabezpieczonymi hipoteką ustanowioną na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej. Są to kredyty inwestycyjne średnio- lub długoterminowy przeznaczony głównie na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Przy udzielaniu kredytów na inwestycje banki analizują wstępne inwestycje zamierzone przez kredytobiorcę pod kątem realności przewidywanych efektów ekonomicznych. Najczęściej warunkiem udzielania kredytu jest określony udział własnych środków inwestora.

7. Kredyty w formie skupu wierzytelności (faktoring). To krótkoterminowa operacja bankowa polegająca na finansowaniu transakcji handlowych. Jest umową nienazwaną łączącą w sobie cechy cesji wierzytelności, umowy zlecenia i dyskonta. Faktorant (cedant) bez zgody dłużnika może przenieść całość lub część wierzytelności na osobę trzecią - Faktora (cesjonariusza), który dokonuje wykupu zobowiązań w chwili ich powstania. Odpłatnie potrąca odsetki od otrzymanych faktur.

Przedmiotem faktoringu mogą być wierzytelności związane z obrotem gospodarczym, bezsporne, krótkoterminowe, pieniężne, istniejące w dniu zawarcia umowy faktoringu, wymagalne i niewymagalne. Zbywca ponosi odpowiedzialność względem banku, za wykazanie faktu, że wierzytelność mu przysługuje, natomiast nie ponosi odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika, chyba że umowa mówi inaczej. Bank bada faktury pod względem formalnym i prawnym.

8. Kredyty skonwertowane. Bank udziela dodatkowego kredytu na poprawę sytuacji finansowej pod warunkiem, że jest ona przejściowa. Jest to udzielenie „ kredytu w kredycie”.

9. Kredyty dewizowe są kredytami udzielanymi w walucie obcej. Są to głównie kredyty obrotowe lub inwestycyjne. Do wniosku o udzielenie kredytu dewizowego kredytobiorca, oprócz dokumentów wymaganych przy udzielaniu kredytu złotowego, zobowiązany jest dołączyć dokumenty potwierdzające import (np. kontrakty handlowe, potwierdzenie zamówienia importera). Spłata kredytu wraz z odsetkami i prowizją banku następuje w złotych według kursu obowiązującego w terminach spłaty kredytu.

10. Kredyty udzielane w ramach konsorcjum bankowego.

Konsorcjum bankowe to rodzaj spółki cywilnej utworzonej przez banki na określony czas w celu udzielenia, na wspólne ryzyko, konkretnego kredytu lub w celu wspólnej restrukturyzacji kredytów udzielonych przez uczestników konsorcjum. Udzielenie kredytu konsorcjalnego umożliwia bankom rozłożenie ryzyka w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy.

1.3. Prawne formy zabezpieczania kredytów.

Podstawowym zabezpieczeniem zwrotu udzielonego kredytu jest odpowiednia sytuacja finansowa i gospodarcza kredytobiorcy. Z uwagi jednak na możliwość jej pogorszenia lub też trwałej utraty zdolności kredytowej, bank zapewnia sobie inne gwarancje, które umożliwiają mu odzyskanie całości lub części udostępnionych środków, jeżeli jednak istnieje zagrożenie terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego Kredytobiorcy bank może wypowiedzieć mu umowę kredytu w całości lub części bądź zażądać dodatkowego zabezpieczenia udostępnionych środków.( art. 75 ust. 1 Prawa bankowego Dz. U. 140 z 21.11.1997r.)

Przy wyborze zabezpieczenia brane są pod uwagę różne kryteria, m.in. rodzaj i wysokość wierzytelność, termin spłaty długu, status prawny dłużnika, typowe oraz indywidualne ryzyko banku, cechy danego zabezpieczenia wynikające z dotyczących go przepisów prawnych, koszty zabezpieczenia dla dłużnika oraz realna możliwość zaspokojenia roszczeń banku w możliwie najkrótszym czasie z przyjętego zabezpieczenia.

Prawne zabezpieczenia kredytów można podzielić na zabezpieczenia osobiste, które charakteryzują się odpowiedzialnością Kredytobiorcy z całego jego majątku lub też na zabezpieczenia rzeczowe, które ograniczają odpowiedzialność Kredytobiorcy do poszczególnych składników jego majątku.

Banki żądając prawnego zabezpieczenia kredytu, powinny kierować się jego skutecznością, polegającą na możliwości zaspokojenia roszczeń banku w możliwie najkrótszym czasie, w sytuacji gdy zagrożona jest terminowa spłata kredytu. Szybkość odzyskania przez bank środków kredytowych od niesolidnego dłużnika kredytowego leży zarówno w interesie banku, jak i kredytobiorcy.

Zwiększona szybkość obrotu środków pieniężnych zwiększa zysk banku. Z kolei w interesie kredytobiorcy również leży szybkie zakończenie postępowania, bowiem szybsza spłata skraca okres naliczania podwyższonego oprocentowania. Zabezpieczenie może być ustanowione zarówno przed udzieleniem kredytu, jak i w czasie korzystania z niego. Ta druga możliwość powinna być bezwzględnie stosowana przez bank, jeżeli spłata kredytu jest zagrożona z powodu pogorszenia się stanu majątkowego kredytobiorcy. Zabezpieczeniem kredytowym będzie wszystko, co zapewnia bankowi uzyskanie z powrotem sumy kredytowej wraz z jego „ceną” (odsetkami i prowizją), zwrotem kosztów udzielenia kredytu i ewentualnie kosztów przymusowego dochodzenia wszystkich tych elementów.

Bank udzielając kredytu może zastosować jedną lub kilka form zabezpieczenia równocześnie.

Najczęstszym zabezpieczeniem prawnym stosowanym przy udostępnianiu środków pieniężnych przez bank jest weksel własny in blanco wystawiany przez Kredytobiorcę.

Jeśli weksel własny in blanco służy jako zabezpieczenie nie powinna na nim znaleźć się kwota oraz termin jego płatności, natomiast powinien zawierać własnoręczny podpis wystawcy weksla. Łącznie z wekslem in blanco często składana jest również podpisana przez wystawcę tzw. deklaracja do weksla in blanco, stwierdzająca treść porozumienia między wystawcą a bankiem co do sposobu jego wypełnienia Deklaracja powinna w szczególności wskazywać kiedy bank ma prawo wypełnić weksel, jaka kwota może być na nim wypisana i jaki termin płatności może być na dokumencie określony. Brak deklaracji nie powoduje nieważności weksla. Bank może dochodzić roszczeń z weksla, po jego wypełnieniu, w uproszczonym trybie postępowania nakazowego. Pomimo tych warunków rzadko się jednak zdarza, żeby weksel był przyjmowany przez bank jako jedyne zabezpieczenie zwrotności kredytu.

Poręczenie wekslowe (awal) - „przez złożenie podpisu na wekslu poręczyciel wekslowy odpowiada solidarnie za zobowiązania dłużnika wekslowego”. Poręczenie wekslowe może być udzielone przez osobę fizyczną, osobę prawną lub podmiot nie mający osobowości prawnej, który ma zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych np. spółka jawna i komandytowa. Poręczenie wekslowe może być złożone na wekslu lub na przedłużku. W przypadku gdy poręczenie jest składane na przedniej stronie weksla, dla jego ważności wystarczy sam podpis poręczyciela. Jeżeli natomiast poręczenie umieszczone jest na odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku dla ważności poręczenia obok podpisu poręczyciela wymagane jest dodatkowo napisanie wyrażenia wskazującego na wolę udzielenia poręczenia np. „ręczę”, „poręczam”, „gwarantuję”. Jeżeli poręczenie wekslowe uzależnione jest od spełnienia jakiegoś warunku bądź też od jakiegoś świadczenia wzajemnego powoduje to unieważnienie poręczenia. Poręczenie wekslowe może być udzielone przez jedną lub kilka osób gdzie każda z nich może odpowiadać za zapłatę całości bądź też części kwoty weksla. W przypadku gdy poręczyciel nie określi kwoty oznacza to, że poręcza zapłatę całej kwoty wypisanej przez bank w momencie wypełnienia weksla. Jeżeli kredytobiorca nie spłaca kredytu w terminie wówczas bank wypełnia weksel i wzywa poręczyciela do spłaty kredytu. W momencie spłaty kredytu przez poręczyciela bank zwraca mu weksel wraz z deklaracją wekslową.

Poręczenie według prawa cywilnego jako jedna z możliwości zabezpieczenia kredytu jest umową, w której poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu w przypadku gdy kredytobiorca nie spłaca go w terminie. Poręczenie może być udzielone przez osoby fizyczne i osoby prawne, w tym również przez bank. Aby poręczenie było ważne kodeks cywilny wymaga złożenia oświadczenia przez poręczyciela na piśmie. Z tym też momentem dochodzi do skutku umowa poręczenia. W związku z brakiem ograniczeń co do wielkości wierzytelności, które mogą być zabezpieczone poręczeniem - przedmiotem poręczenia może być całość lub też wyznaczona część kredytu. Poręczenie może być terminowe, gdy poręczyciel wskazuje okres, w ciągu którego będzie ponosił odpowiedzialność za spłatę kredytu, lub też bezterminowe, gdy taki okres nie jest wskazany. Dopuszczalne jest poręczenie za spłatę kredytu przyszłego, ale jedynie do wysokości z góry oznaczonej. W przypadku gdy kredytobiorca nie spłaca w terminie kredytu bank ma obowiązek powiadomienia o tym w formie pisemnej poręczyciela. Jeżeli spłaci on kredyt za kredytobiorcę bank zobowiązany jest do wydania mu wszystkich dokumentów związanych z poręczeniem aby mógł on dochodzić swoich roszczeń wobec kredytobiorcy. Obowiązkiem banku jest zachowanie wszystkich innych zabezpieczeń kredytu. Poręczyciel za spłatę kredytu odpowiada całym swoim majątkiem. Umowa poręczenia wygasa m.in. w przypadku:

1. odmowy udzielenia przez bank kredytu, gdy poręczenie zostało udzielone za spłatę kredytu przyszłego,

2. upływu terminu na jaki zostało udzielone poręczenie, jeśli było terminowe,

3. spłaty kredytu wraz z odsetkami i prowizją lub umorzenia zobowiązania kredytobiorcy z innych przyczyn,

4. odnowienia zobowiązania kredytobiorcy lub przejęcia jego zobowiązania przez inną osobę, jeżeli poręczyciel nie wyraził zgody na dalsze trwanie poręczenia,

5. upływa termin przedawnienia,

6. w przypadku rozszerzenia zobowiązania kredytobiorcy, gdy poręczenie zostało udzielone pod warunkiem, że zobowiązanie poręczyciela nie ulegnie rozszerzeniu.

Gwarancja bankowa jest zabezpieczeniem spłaty kredytu wraz z odsetkami i pozostałymi kosztami w przypadku, gdy kredytobiorca na zlecenie którego została wystawiona nie spłaca kredytu w terminie przewidzianym w umowie. Gwarancja wystawiana jest przez bank w formie pisemnej.

Według I.Heropolitańskiej jako zabezpieczenie spłaty kredytu mogą służyć różnego rodzaju

gwarancje tj.:

1. gwarancja spłaty kredytu,

2. gwarancja dobrego wykonania umowy,

3. gwarancja zwrotu zaliczki,

4. gwarancja spłaty rat leasingowych,

5. gwarancja zapłaty cła,

6. gwarancja przetargowa (wadialna),

7. gwarancja zabezpieczająca zapłatę należności za zakupione towary lub usługi.

Stronami w gwarancji bankowej są:

1. zleceniodawca (kredytobiorca), na którego zlecenie bank gwarantujący wystawia gwarancję,

2. beneficjent gwarancji, tj. bank udzielający kredytu, na którego rzecz gwarancja zostaje wystawiona i który jest uprawniony do podnoszenia roszczeń w ramach udzielonej gwarancji,

3. bank udzielający gwarancji (gwarant).

Gwarancja powinna zawierać kilka elementów, które decydują o jej ważności m.in. określać powinna strony, które zawarły umowę kredytową, datę zawarcia tej umowy, termin spłaty kredytu, przedmiot gwarancji, wysokość zobowiązania banku gwarancyjnego oraz termin ważności gwarancji.

W przypadku nie spłacenia kredytu przez kredytobiorcę, bank udzielający kredytu zwraca się w formie pisemnej do gwaranta o zaspokojenie swoich roszczeń. Jeżeli nie jest to gwarancja warunkowa (beneficjent niezależnie od zgłoszenia roszczeń musi jeszcze uzasadnić lub udokumentować swoje żądanie) gwarant spłaca zobowiązanie wynikające z zaciągniętego kredytu za kredytobiorcę.

(Gwarancja bezwarunkowa - jest płatna na podstawie zgłoszenia roszczenia przez beneficjenta, bez możliwości sprawdzenia słuszności czy zasadności roszczenia.)

Gwarancja zabezpieczona gwarancją wystawioną prze inny bank to regwarancja.

Przelew wierzytelności - jest to umowa, na podstawie której wierzyciel przenosi swoje prawo do otrzymywania konkretnej sumy za sprzedane towary lub wykonane usługi na osobę trzecią. Osoba przelewająca wierzytelności nazywana jest cedentem, zaś ta na którą przelane zostają te wierzytelności to cesjonariusz. Dłużnik cedenta nazywany jest dłużnikiem wierzytelności.

Przedmiotem przelewu może być cała wierzytelność bądź też jej część taka, której zbyciu nie sprzeciwia się ustawa, zastrzeżenia umowne lub właściwość zobowiązania.

Z punktu widzenia banku przedmiotem przelewu powinny być takie wierzytelności, które są realne do ściągnięcia, pochodzące od osób odpowiedzialnych majątkowo, a jeśli termin płatności przypada szybciej niż termin spłaty kredytu to bank powinien mieć możliwość blokady rachunku bankowego na który wpłyną należności mające być zabezpieczeniem lub przekazane na spłatę kredytu.

Najczęściej stosowane są dwa rodzaje cesji:

1. cesja konkretnie oznaczonej wierzytelności lub kilku wierzytelności,

2. cesja globalna, na mocy której cedant przelewa na bank wiele swoich wierzytelności już istniejących lub przyszłych.

Umowa przelewu wierzytelności powinna być sporządzona na piśmie. Jeżeli kredytobiorca nie spłacił w terminie kredytu, bank wzywa dłużnika cedanta aby od momentu otrzymania wezwania przekazywał wszystkie wierzytelności na

rachunek banku wskazany w wezwaniu.

Zobowiązanie dłużnika wierzytelności wobec banku wygasa gdy :

1. zobowiązanie, którego zabezpieczenie stanowił przelew, zostało spłacone,

2. w dobrej wierze spełni on świadczenie do rąk osoby, która według posiadanych przez niego informacji była wierzycielem,

3. spełni świadczenie bankowi.

Pewnego rodzaju zabezpieczeniem spłaty kredytu jest przystąpienie do długu kredytowego. Jest to umowa, zawarta pomiędzy dłużnikiem a przystępującym albo przystępującym a wierzycielem. W wyniku takiej umowy po stronie dłużnika przystępuje osoba trzecia (przystępujący) inna niż kredytobiorca w charakterze dłużnika solidarnego. Dotychczasowy dłużnik nie zostaje z długu zwolniony. Przystąpienie do długu jest zabezpieczeniem kredytów już istniejących, nie może stanowić zabezpieczenia kredytów i pożyczek jeszcze nie udzielonych lub gwarancji bankowych. Umowa przystąpienia do długu jak również zgoda na jej zawarcie za względu na bezpieczeństwo banku powinny mieć formę pisemną. Przystąpienie do długu następuje poprzez zawarcie umowy przez bank z nowym dłużnikiem za zgodą kredytobiorcy lub też poprzez zawarcie umowy przez kredytobiorcę z nowym dłużnikiem za zgodą banku. Dla banku najkorzystniejsze jest zawarcie umowy trójstronnej gdyż wówczas wszystkie podmioty: bank dłużnik i przystępujący do długu są stronami umowy.

Osoba przystępująca do długu odpowiada wobec banku jak za własny dług, a jej odpowiedzialność jest solidarna. Bank może więc żądać spłaty całości lub części długu:

1. od dłużnika i przystępującego do długu łącznie lub

2. od każdego z nich z osobna,

3. od kilku z nich, w przypadku gdy do długu przystąpiło kilka osób.

Bank może więc żądać zapłaty od tego kto będzie w stanie spłacić dług w terminie określonym w umowie. Zobowiązanie przystępującego do długu wygasa m.in. w przypadku spłacenia długu wraz z odsetkami i innymi należnościami bankowymi bądź też w przypadku wygaśnięcia zobowiązania dłużnika z innych przyczyn.

Wśród wielu form zabezpieczenia kredytu możemy wymienić jeszcze pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym. Takie pełnomocnictwo może być udzielone przez Kredytobiorcę, osobę trzecią, jak również przez osobę, która już zabezpiecza udzielony kredyt np. przez poręczyciela.

Pełnomocnictwo, aby zabezpieczało interesy banku powinno zawierać stwierdzenie, że nie jest ono odwołalne i nie wygasa wraz ze śmiercią posiadacza rachunku, jak również zobowiązanie się posiadacza rachunku do nie ustanawiania kolejnych pełnomocnictw a także upoważnienie dla banku do zablokowania na nim kwoty w wysokości pozostałego do spłaty długu, w przypadku niespłacenia go w terminie. W praktyce pełnomocnictwo jest zabezpieczeniem dodatkowym stosowanym szczególnie w przypadku, kiedy kredytobiorca korzysta z usług kilku banków.

Obecnie zaczyna się powoli rozwijać jeszcze jedna forma zabezpieczenia kredytu. Jest nią ubezpieczenie kredytu. Poprzez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia bankowi określonego w umowie odszkodowania za szkody poniesione przez bank, spowodowane niespłaceniem kredytu przez dłużnika.

Ubezpieczenie kredytu zabezpiecza bankowi nie spłatę kredytu a jedynie zapłatę odszkodowania jeżeli zajdą wskazane w polisie sytuacje. Do tych zdarzeń należą najczęściej:

1. orzeczenie upadłości dłużnika,

2. prowadzenie egzekucji z majątku dłużnika bez zaspokojenia w całości roszczeń banku,

3. nieuzasadniona zwłoka w spłacie kredytu przez okres wskazany w umowie.

Ubezpieczenie może obejmować również zobowiązanie ubezpieczyciela do zapłaty bankowi kwoty wskazanej w umowie ubezpieczenia w przypadku śmierci lub inwalidztwa kredytobiorcy.

Kolejną grupą zabezpieczeń kredytu są zabezpieczenia rzeczowe. Najczęściej stosowaną formą zabezpieczeń z tej grupy jest zastaw umowny na rzeczach ruchomych. Zastaw może być ustanowiony na zabezpieczenie określonej wierzytelności, oznacza to, że jest ściśle związany z wierzytelnością na zabezpieczenie której był ustanowiony.

Zastawem obciążyć można wyłącznie ściśle oznaczoną i istniejącą rzecz ruchomą, która stanowi własność dłużnika lub osoby trzeciej. Ograniczony jest on prawem rzeczowym, dającym bankowi jedynie prawo zaspokojenia swojej wierzytelności a nie prawo do korzystania z tej rzeczy. Bank ma prawo do zaspokojenia swoich roszczeń przed innymi wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy.

Osoba, która ustanawia zastaw nazywa się zastawcą, natomiast bank na rzecz którego zastaw jest ustanowiony to zastawnik.

Zastaw ogólny może być ustanowiony w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności przyszłej albo warunkowej - może zatem zabezpieczyć kredyt lub pożyczkę udzieloną oraz przyszłą, gwarancję bankową, poręczenie udzielone przez bank, akredytywę oraz inne wierzytelności banku.

Ten właśnie cel zabezpieczenia stanowi różnicę między zastawem ogólnym a bankowym zastawem rejestrowym, ponieważ zastaw rejestrowy może być ustanowiony wyłącznie w celu zabezpieczenia udzielonych przez bank kredytów. Tak więc bankowy zastaw rejestrowy nie może zabezpieczać kredytów przyszłych, pożyczek, gwarancji i poręczeń, akredytywy i innych wierzytelności banku. Kolejną różnicą jest to, że w przypadku zastawu bankowego przedmiot zastawu może być pozostawiony w posiadaniu zastawcy, co jest niedopuszczalne w przypadku zastawu ogólnego. Jest to duża zaleta, ponieważ przedmiot zastawu może być wykorzystywany zgodnie z jego funkcją lub przeznaczeniem, np. do prowadzenia działalności gospodarczej. W interesie banku leży aby umowa zastawu ogólnego była zawarta na piśmie, natomiast umowa bankowego zastawu rejestrowego pod rygorem nieważności musi być zawarta w formie pisemnej określać przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom. Umowa powinna zostać wpisana do rejestru zastawów prowadzonego przez bank. Zastaw powstaje z chwilą wpisania umowy do rejestru. Umowy zawierane są pomiędzy bankiem a właścicielem rzeczy i określać winny przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom.

Wygaśnięcie zastawu następuje w przypadku:

• wygaśnięcia wierzytelności (spłaty kredytu),

• przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu,

• zwrotu rzeczy zastawcy.

Zastaw na prawach - przedmiotem zastawu mogą być również prawa, jeżeli są one zbywalne. Mogą to być na przykład:

• papiery wartościowe złożone w depozycie mogące stanowić samodzielny przedmiot obrotu publicznego, co do których nie istnieją ograniczenia przenoszenia i obciążania,

• akcje i obligacje, jeśli nie ma zakazu zbywania lub obciążania,

• wkłady na książeczkach oszczędnościowych na okaziciela i imiennych z pełnomocnictwem upoważniającym wierzyciela do podjęcia wkładu,

• bony oszczędnościowe,

• patenty, zbywalne prawa umowy licencyjnej,

• udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, co do których nie ma zakazu zbywania i obciążania,

• inne prawa majątkowe zbywalne, posiadające wartość majątkową w obrocie.

Ustanowienie zastawu na prawie wymaga zawarcia umowy o przeniesienie tego prawa i w wypadkach, gdy jest to potrzebne wydanie dokumentu oraz wpis do rejestru. Umowa o ustanowienie zastawu powinna być zawarta w formie pisemnej z datą pewną, chociażby umowa o przeniesienie prawa nie wymagała takiej formy. Datę pewną poświadcza notariusz w momencie okazania mu dokumentu. Jeżeli przeniesienie prawa nie następuje przez wydanie dokumentu albo przez indos, do ustanowienia zastawu potrzebne jest pisemne zawiadomienie dłużnika wierzytelności przez zastawcę. W momencie spełnienia świadczenia zastaw na wierzytelności wygasa.

Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest to przeniesienie na wierzyciela prawa własności rzeczy ruchomej z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z nabytego prawa własności tylko w sposób określony w umowie i do przeniesienia własności rzeczy z powrotem na zbywcę po zaspokojeniu wierzytelności w ten sposób zabezpieczonej.

Przewłaszczone na bank mogą być zarówno rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości, takie jak: maszyny, urządzenia, pojazdy mechaniczne, jak również rzeczy oznaczone co do gatunku, w tym: surowce, półfabrykaty, towary przeznaczone do sprzedaży.

Jeżeli przedmiotem przewłaszczenia są rzeczy oznaczone co do gatunku, kredytobiorca otrzymuje prawo do posiadania tych rzeczy jako przechowawca.

Natomiast gdy przedmiotem przewłaszczenia są rzeczy oznaczone co do tożsamości kredytobiorca na mocy umowy przewłaszczenia otrzymuje prawo do zatrzymania rzeczy przewłaszczonych na rzecz banku w swoim posiadaniu w charakterze biorącego w użyczenie.

Przewłaszczenie różni się tym od umowy zastawu ogólnego, iż przy tym zastawie właścicielem rzeczy pozostaje nadal kredytobiorca a jej posiadaczem staje się bank, natomiast przy przewłaszczeniu bank staje się właścicielem rzeczy a jej posiadaczem pozostaje kredytobiorca. W przypadku zastawu bankowego kredytobiorca jest zarówno posiadaczem jak i właścicielem rzeczy.

Kaucja jest umową nie nazwaną, na mocy której dłużnik lub osoba trzecia składa bankowi jako zabezpieczenie bankowe papiery wartościowe na okaziciela lub sumę pieniężną, które stanowią zabezpieczenie na wypadek niespłacenia długu w terminie.

Aby ustanowić kaucję konieczne jest zawarcie umowy z bankiem a także pozostawienie w nim przedmiotu kaucji. Przedmiotem kaucji może być:

• środki pieniężne niezależnie od waluty,

• bony oszczędnościowe na okaziciela,

• książeczki oszczędnościowe na okaziciela.

Środki pieniężne złożone w banku jako kaucja są przechowywane na odrębnym nie oprocentowanym koncie. Osoba, która składa kaucję udziela bankowi pisemnego pełnomocnictwa, w którym upoważnia bank do pokrycia kwoty nie spłaconego długu wraz z odsetkami i innymi należnościami banku. Jeżeli kredyt zostanie spłacony, bank zwraca przedmiot kaucji a także upoważnienie.

Jako zabezpieczenie udzielonego kredytu może wystąpić również blokada środków pieniężnych - jest to jedna z najczęściej stosowanych metod zabezpieczenia. Blokada może być dokonana na pisemne zlecenie posiadacza rachunku lub osób posiadających nieograniczone pełnomocnictwo do dysponowania tym rachunkiem. Przyjmując blokadę bank powinien jednocześnie żądać udzielenia mu pełnomocnictwa do dysponowania zablokowanym rachunkiem bankowym aby w przypadku niespłacenia kredytu potrącić sobie odpowiednią kwotę. Jeżeli dług zostanie spłacony kredytobiorcy zwraca się zaświadczenie o dokonaniu blokady oraz pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem. Blokada środków nie jest jednak dobrą metodą zabezpieczenia - w momencie gdy posiadacz rachunku ma jeszcze innych wierzycieli może wystąpić sytuacja, w której będą oni mieli większe prawa do zaspokojenia swoich roszczeń.

Wg art. 65 Ustawy z dn. 6 lipca 1982 r. „O księgach wieczystych i hipotece” pkt. 1 W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

pkt. 2 Część ułamkowa nieruchomości może być obciążona hipoteką, jeżeli stanowi udział współwłaściciela.

pkt. 3 Przedmiotem hipoteki może być także użytkowanie wieczyste. W tym przypadku hipoteka obejmuje również budynki i urządzenia na użytkowanym terenie, stanowiące własność wieczystego użytkowania.

Oprócz wyżej wymienionych przedmiotem hipoteki mogą być również:

1. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,

2. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

3. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawo do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka),

4. wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

Jako zabezpieczenie kredytu, hipoteka polega na obciążeniu nieruchomości prawem, na mocy którego bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z tej nieruchomości bez względu na to, czyją się ona stała i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Hipotekę można ustanowić na nieruchomości, stanowiącej własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej oraz na nieruchomości stanowiącej współwłasność łączną, np. ustawowa współwłasność małżonków. Niezbędna jest wtedy zgoda wszystkich współwłaścicieli. Możliwe jest również ustalenie hipoteki na kilku nieruchomościach w formie odrębnych hipotek dla każdej nieruchomości w zależności od jej wartości.

Hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża również jej części składowe, przynależności i niektóre świadczenia okresowe, np. czynsz najmu.

Ustanowić hipotekę może jedynie właściciel nieruchomości i nie jest to zależne od tego, czy to on jest dłużnikiem osobistym banku czy osoba trzecia. Jeżeli nieruchomość stanowi własność kilku osób to obciążenie tej nieruchomości hipoteką może nastąpić za zgodą wszystkich współwłaścicieli.

Aby powstała hipoteka niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Hipoteka nie ulega przedawnieniu, utrzymuje się na nieruchomości aż do całkowitego wygaśnięcia zabezpieczonej nią wierzytelności banku, w związku z tym nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza a wygasa z mocy samego prawa wraz z wygaśnięciem wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu. Nie pozbawia to jednak właściciela możliwości dalszego obciążania, sprzedaży lub rozporządzania nieruchomością.

Ustawa o księgach wieczystych i hipotece wyróżnia:

1. hipotekę umowną,

2. hipotekę przymusową,

3. hipotekę ustawową.

Hipoteka umowna - przeznaczona jest na zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności., jeżeli wierzytelność istnieje i ma określoną wysokość.

Hipoteka ta zabezpiecza:

1. należność główną,

2. przyznane koszty postępowania w wysokości nie przekraczającej dziesiątej części kapitału,

3. odsetki za dwa ostatnie lata.

Aby lepiej zabezpieczyć swoje interesy bank może ustanowić hipotekę kaucyjną służącą zabezpieczeniu odsetek.

Hipoteka przymusowa - jeżeli kredyt nie został spłacony w terminie bank może ustanowić jako zabezpieczenie hipotekę przymusową na nieruchomości stanowiącej własność: kredytobiorcy, pożyczkobiorcy, poręczyciela. Aby wpis został dokonany wierzytelność banku musi być stwierdzona tytułem wykonawczym. Zgoda właściciela nieruchomości na wpis nie jest konieczna. Bank może żądać ustanowienia hipoteki na każdej nieruchomości należącej do dłużnika.

Hipoteką przymusową kaucyjną bank może zabezpieczyć swoją wierzytelność w przypadku, gdy jej istnienie nie jest jeszcze potwierdzone tytułem wykonawczym.

Hipoteka ustawowa - powstaje na zabezpieczenie wierzytelności państwowej. Hipoteka ustawowa:

1. powstaje niezależnie od wpisu w księdze wieczystej i niezależnie od woli osób zainteresowanych,

2. jest skuteczna, pomimo braku wpisu względem nabywcy nieruchomości obciążonej,

3. ma pierwszeństwo przed hipotekami umownymi i przymusowymi bez względu na czas jej powstania,

4. w pewnych przypadkach ma nawet pierwszeństwo przed niektórymi przywilejami egzekucyjnymi,

5. może obciążać wszystkie nieruchomości dłużnika

Jako zabezpieczenie swoich wierzytelności bank może przyjąć również statek. Hipoteka taka nazywana jest hipoteką morską a zastaw na tych statkach wpisany jest do rejestru okrętowego. Powinna ona być ustanowiona na piśmie z notarialnie poświadczonym podpisem właściciela statku oraz osoby na rzecz której jest ustanawiana.

Hipoteka morska podlega prawu państwa bandery statku.

Przed podjęciem decyzji o przyjęciu zabezpieczenia w formie hipoteki należy dokonać wyceny nieruchomości przez uprawnione do tego osoby lub urzędy oraz zażądać przedłożenia przez kredytobiorcę aktualnego odpisu z księgi wieczystej prowadzonej dla określonej nieruchomości i sprawdzić go pod względem formalnym.

Zaprezentowane sposoby zabezpieczenia wierzytelności banku świadczą o tym jak wiele istnieje metod zabezpieczeń - ich różnorodność pozwala wybrać takie zabezpieczenie, które będzie zarówno dla banku jak i dla jednostki gospodarczej najkorzystniejsze.

1.4. Kredyty Preferencyjne w Polsce- informacje ogólne.

ROZDZIAŁ II.

2. PREZENTACJA BANKU GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ S.A.

2.1. Powstanie i charakterystyka działalności Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. .

W dniu 12 czerwca 1975 roku została uchwalona ustawa „ Prawo Bankowe”, która określała rodzaje banków działających w Polsce a przede wszystkim miała przystosować struktury bankowe do nowych struktur administracyjnych kraju. Na tejże ustawie powołany został do życia Bank Gospodarki Żywnościowej (BGŻ), który powstał w wyniku połączenia Banku Rolnego i Centralnego Związku Spółdzielni Oszczędnościowo - Pożyczkowych. Banki spółdzielcze zostały podporządkowane BGŻ oraz zobowiązane do współpracy z terenowymi organami administracji. Bank rozpoczął swoją działalność z dniem 1 lipca 1975 roku jako bank państwowo-spółdzielczy. Po byłym Banku Rolnym przejął funkcję centrali wobec banków spółdzielczych (przemianowanych ze spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych), zaś po Centralnym Związku Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych zadania centralnego związku spółdzielczego. Zadaniem BGŻ, jako centrali finansowej i rewizyjnej, było gromadzenie środków pieniężnych, pośredniczenie w rozliczeniach, kredytowanie oraz kontrolowanie działalności przedsiębiorstw rolnych. Banki spółdzielcze wykonywały, jako terenowe ogniwa Banku, zadania zlecone przez administrację państwową oraz realizowały usługi bankowe wobec własnych klientów.

Lata nieco poprzedzające powstanie BGŻ charakteryzowały się bardzo dynamicznym rozwojem banków spółdzielczych, ponieważ przejęły akcję kredytów inwestycyjnych skierowaną do ludności wiejskiej, gospodarki nie uspołecznionej, wespół z kredytowaniem budownictwa mieszkaniowego. Po za przejęciem obsługi kredytowej, banki spółdzielcze dość znacznie rozwinęły obsługę obrotu pieniężnego na wsi. Właśnie w tym okresie stały się w pełni bankami, stanowiąc najniższy element polskiego systemu bankowego.

. Bank Gospodarki Żywnościowej prowadził obsługę finansowo - kredytową państwowego i indywidualnego rolnictwa, przemysłu rolno - spożywczego oraz przedsiębiorstw usługowych pracujących na potrzeby rolnictwa i przemysłu rolno - spożywczego, a także wykonywał wobec banków spółdzielczych funkcję centralnego związku spółdzielczego oraz centrali finansowej i organizacyjnej przewidzianą dla centralnych związków spółdzielni.

Zadaniem Banku Gospodarki Żywnościowej, w którego skład wchodziły: centrala, oddziały wojewódzkie oraz oddziały zamiejscowe, było przede wszystkim:

• gromadzenie środków pieniężnych,

• pośredniczenie w rozliczeniach,

• kredytowanie oraz kontrolowanie działalności przedsiębiorstw rolnych,

uspołecznionych i indywidualnych przemysłu rolno - spożywczego,

jednostek usługowych i handlowych rolnictwa.

Zasadnicze zmiany polityczne, społeczne i gospodarcze jakie zostały zapoczątkowane w latach 1989 - 1990 były powodem zmian w strukturach organizacyjnych spółdzielczości bankowej, jej sytuacji ekonomicznej i prawnej

Przed 1990 rokiem sektor bankowy pozostawał pod całkowita dominacją NBP, kiedy to działalność banków komercyjnych była ograniczona do szczątkowych rozmiarów, co wynikało z centralnego systemu zarządzania gospodarką. W takich warunkach bankowości funkcjonował Bank Gospodarki Żywnościowej, w którym zrzeszone były banki spółdzielcze. W odniesieniu do innych banków - spółdzielcze posiadały znaczny stopień samodzielności. Zakres przedmiotowy, terytorialny i merytoryczny ich działalności był ściśle określony i dotyczył przede wszystkim sektora gospodarstw indywidualnych oraz spółdzielczości wiejskiej i usługowej, natomiast obsługa finansowa większych podmiotów sektora rolno-spożywczego pozostawała w gestii BGŻ.

Zgodnie z przepisami ustawy z 20.01.1990 roku, BGŻ został pozbawiony wykonywania funkcji centralnego związku spółdzielczego oraz centrali organizacyjnej i rewizyjnej wobec banków spółdzielczych. Od tego czasu stosunki między BGŻ a bankami spółdzielczymi działającymi na zasadzie pełnej samodzielności prawnej i ekonomicznej, ułożone zostały na podstawie umów o wzajemnej współpracy, w oparciu o przepisy ustawy Prawo bankowe z 1989 roku, przewidującej możliwości zrzeszania się BS w innym banku.

Spośród 1662 działających w 1990 roku banków spółdzielczych, 1576 podpisało umowy z BGŻ. Banki te powołały Radę Zrzeszonych Banków Spółdzielczych, działającą przy BGŻ niezależnie od jego organów statutowych. Pozostałe BS wniosły akcje i zrzeszyły się w trzech bankach, powstałych w latach 1990-1991 w formie spółek akcyjnych, a mianowicie:

• Gospodarczym Banku Wielkopolskim S.A. z siedzibą w Poznaniu,

• Gospodarczym Banku Południowo - Zachodnim S.A. z siedzibą we

Wrocławiu,

• Banku Unii Gospodarczej S.A. z siedzibą w Warszawie.

W 1994 roku banki te zrzeszały 404 banków spółdzielczych, a BGŻ 1259. Wyżej wymienione banki powołały do życia Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, który pełni rolę izby gospodarczej wobec zrzeszonych w nim banków spółdzielczych.

W 2000 roku ważnym wydarzeniem dla BGZ S.A. i całego sektora bankowości spółdzielczej było uchwalenie ustawy z dnia 7 grudnia 2000r. O funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Ustawa ta w zasadniczy sposób zmienia zasady funkcjonowania spółdzielczego sektora bankowego, wprowadzając dwuszczeblową strukturę organizacyjną oraz zasadę dobrowolnego wyboru przez bank spółdzielczy banku zrzeszającego. Należy także podkreślić, że z dnia wejścia w życie ustawy, tj. 28 stycznia 2001r., BGŻ S.A. przestał pełnić funkcje banku krajowego Zrzeszenia Krajowego Banków Spółdzielczych, przy czym może być jednym z banków zrzeszających banki spółdzielcze. Ustawa określa także zasady i sposób prywatyzacji BGŻ S.A. jako banku zrzeszającego banki spółdzielcze, zakładając, że docelowo większościowy pakiet akcji Banku obejma zrzeszone banki spółdzielcze. BGŻ S.A. uczestnicząc w pracach nad ustawą, konsekwentnie prezentował stanowisko, że rozwiązaniem optymalnym jest konsolidacja banków sektora poprzez utworzenie jednej uniwersalnej grupy bankowej.

W 2000 roku opracowano „ program zwiększenia funduszy własnych BGŻ S.A. z udziałem spółdzielczego sektora bankowego”, zakładając, że Bank będzie zrzeszał banki spółdzielcze. Program ten uzyskał akceptacje Rady Nadzorczej Banku, a 31 stycznia 2001 roku został zatwierdzony przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy BGŻ S.A.

W 2000 roku w ramach prac nad strategia funkcjonowania BGŻ S.A. jako banku zrzeszającego banki spółdzielcze, zrealizowano następujące główne projekty:

• opracowano ofertę współpracy BGŻ S.A. dla spółdzielczego sektora bankowego i przedstawiono ją wszystkim bankom spółdzielczym oraz bankom regionalnym i zrzeszającym

• zawarto porozumienia intencyjne w sprawie zasad przyszłej współpracy z Mazowieckim Bankiem Regionalnym S.A. , Dolnośląskim Bankiem Regionalnym S.A. , i Pomorsko-Kujawskim Bankiem Regionalnym S.A., które zakładają połączenie BGŻ S.A. z tymi bankami w zamian za akcje dla zrzeszonych 203 banków spółdzielczych,

• opracowano biznes plan współpracy BGZ S.A. z bankami spółdzielczymi na lata 2001-2003,

• przygotowano we współpracy z bankami spółdzielczymi i regionalnymi pakiet 24 projektów umów, regulaminów i porozumień, które ustalają zasady pełnienia przez BGŻ S.A. funkcji banku zrzeszającego banki spółdzielcze.

Pakiet zawiera przede wszystkim projekt umowy zrzeszenia wraz z regulaminem gospodarki finansowej i regulaminem Rady Zrzeszenia, który będzie po zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Bankowego podstawowym dokumentem określającym zasady współpracy zrzeszonych banków.

2.2. Misja Banku.

Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. jest uniwersalnym bankiem komercyjnym, specjalizującym się w kompleksowej obsłudze finansowej przedsiębiorstw przemysłu rolno - spożywczego i gospodarstw rolnych. Swoje usługi oferuje również małym i średnim firmom, samorządom lokalnym, klientom detalicznym. Ponadto pełni funkcje koordynacyjne wobec banków Zrzeszenia Krajowego Banków Spółdzielczych, na zasadach wzajemnie uznanego interesu ekonomicznego i spółdzielczego charakteru grupy.

2.3. Produkty i usługi oferowane przez BGŻ S.A.

Jedną z istotnych cech współczesnego modelu działania BGŻ jest przejście od wyspecjalizowanego charakteru działania do uniwersalnego. Tradycyjna działalność depozytowa, kredytowa i rozliczeniowa banków, zastąpiona została „koszykiem” produktów, w którym centralne miejsce zajmują w zakresie:

1. Produktów depozytowych

• rentierskie wkłady oszczędnościowe w zł,

• terminowe złotowe wkłady oszczędnościowe „Kapitał”,

• lokaty „INTEREST”,

• rachunki bieżące, pomocnicze i administrowane w zł dla podmiotów instytucjonalnych,

• rachunki lokat terminowych w zł dla klientów korporacyjnych (krótkoterminowe, średnioterminowe, progresywne),

• rachunki depozytowe bonów skarbowych i papierów wartościowych,

• rachunki oszczędnościowe dla młodzieży i inne,

2. Produktów kredytowych

• kredyty na działalność gospodarczą w zł i w walutach obcych,

• kredyty dyskontowe i lombardowe,

• kredyty gotówkowe i konsumpcyjne,

• kredyty na zakup papierów wartościowych,

• kredyty preferencyjne z dopłatą ARiMR,

• kredyty udzielane na podstawie odrębnych umów zawieranych między BGŻ a firmami dostarczającymi środki produkcji, maszyny i urządzenia do produkcji rolnej,

• kredyty udzielane z dopłatą za środków Fundacji „Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej”,

• kredyty termomodernizacyjne,

• kredyty mieszkaniowe i studenckie oraz szereg innych produktów,

3. Produktów rozliczeniowych

• inkaso czeków i weksli,

• obsługa akredytyw importowych i eksportowych,

• preferencyjne kredyty walutowe,

• karty płatnicze PolCard, Visa, EuroCard/MasterCard Business,

• skup euroczeków,

• inkaso zagranicznych książeczek depozytowych i oszczędnościowych,

• sprzedaż czeków podróżniczych banków i instytucji zagranicznych,

• sprzedaż czeków bankierskich własnych i banków zagranicznych,

• sprzedaż znaków wartościowych,

• transakcje forward i inne.

Obok podstawowych form działalności, w „koszyku” świadczonych usług znajdują się również produkty zakresu bankowości inwestycyjnej, produkty parabankowe a także różnego rodzaju usługi dodatkowe, poszerzające dotychczasowy portfel świadczonych przez banki produktów.

Wzorem krajów Unii Europejskiej w działalności BGŻ zwiększa się znaczenie bankowości inwestycyjnej, a zwłaszcza takich jej produktów jak:

• emisja obligacji komunalnych i korporacyjnych,

• emisja krótkoterminowych papierów dłużnych,

• doradztwo w zakresie struktury i źródeł finansowania projektów inwestycyjnych,

• doradztwo prywatyzacyjne,

• organizowanie fuzji i przejęć przedsiębiorstw,

• analizy finansowe, wyceny spółek i inne.

W modelu działania BGŻ nie zabrakło również produktów parabankowych, jak np.:

• pośrednictwo w realizacji transakcji kupna/sprzedaży papierów wartościowych na GPW,

• sprzedaż obligacji Skarbu Państwa,

• dystrybucja jednostek uczestnictwa Funduszy Inwestycyjnych,

• akwizycja produktów Towarzystw Emerytalnych,

• obrót bonami pieniężnymi i bonami skarbowymi.

Dopełnieniem modelu ekonomiczno-organizacyjnego BGŻ są dodatkowe usługi typu:

• home banking,

• wynajem skrytek sejfowych,

• inkaso samochodowe utargów gotówkowych,

• informacja telefoniczna o stanie rachunku i inne.

Kolejną istotną cechą modelu działania BGŻ jest kompleksowa obsługa rynku papierów wartościowych. Powstałe w tym celu Biuro Maklerskie BGŻ wraz z siecią

punktów obsługi klienta, oferuje klientom szeroki zakres usług o charakterze depozytowym, kredytowym, rozliczeniowym, doradczym i akwizycyjnym w sferze rynku papierów wartościowych.

Charakterystyczną cechą modelu działania BGŻ jest również pakiet usług dla małych i średnich przedsiębiorstw. Znajduje to wyraz zarówno w działalności kredytowej i rozliczeniowej (w tym obsługa operacji zagranicznych) jak i w bankowości inwestycyjnej, a zwłaszcza doradztwie strategicznym, wyznaczającym strategie rozwojowe firm i przedsiębiorstw.

Osobną grupą świadczonych usług w modelu działania BGŻ S.A. są kredyty preferencyjne. Stanowią one podstawową formę pomocy w realizacji wielorakich inwestycji, związanych z restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa i jego otoczenia, rozwojem przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, tworzeniem nowych miejsc pracy na wsi a także branżowymi programami restrukturyzacji przemysłu rolno-spożywczego.

W modelu świadczonych usług przez BGŻ S.A. szczególną rolę odgrywa funkcja doradcza banków. Znajduje ona wyraz zarówno w doradztwie depozytowym, kredytowym, inwestycyjnym, jak i w doradztwie kapitałowym, ubezpieczeniowym, restrukturyzacyjnym, strategicznym a także konsolidacyjnym, związanym z fuzją przedsiębiorstw. W warunkach przemian gospodarki rynkowej funkcja doradcza stanowi najważniejszy aspekt działalności banków, wyznaczający cele i strategie działania podmiotów gospodarczych.

Osobną formą świadczonych usług w modelu społeczno-ekonomicznym i organizacyjnym BGŻ S.A. są usługi wzajemne w zakresie wpłat i wypłat. Zastępcza obsługa obrotu oszczędnościowego, to jeszcze jeden przykład działalności służącej oszczędności czasu i zwiększaniu zaufania klientów do banków spółdzielczych. Rozszerzenie zakresu obsługi sprzyja równocześnie identyfikacji klientów z bankiem, stanowiąc zarazem atut we wzrastającej systematycznie konkurencji międzybankowej.

2.4. Działalność kredytowa BGŻ S.A.

Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. jest Bankiem wyspecjalizowanym w kredytowaniu rolnictwa i przemysłu rolno - spożywczego. Zatrudnia specjalistów zapewniających dobrą jakość obsługi Klienta.

Oferta kredytowa banku skierowana jest do osób prawnych i fizycznych oraz podmiotów nie posiadających osobowości prawnej.

Bank udziela kredytów na warunkach komercyjnych oraz na warunkach preferencyjnych.

1. Kredyty dla osób fizycznych:

BGŻ S.A. w swej ofercie kredytowej posiada następujące kredyty udzielane osobom fizycznym:

• kredyty dla posiadaczy konta osobistego INTEGRUM ( kredyt odnawialni, nieodnawialny i okazjonalny)

• kredyt gotówkowy w złotych i walutach wymienialnych

• kredyt mieszkaniowy LOKOMOTYWA przeznaczony na :

• budowa domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego w domu wielomieszkaniowym,

• nadbudowa i rozbudowa budynku mieszkalnego,

• przebudowa strychu, suszarni bądź innego pomieszczenia na cele mieszkalne,

• remont, modernizacja, renowacja lokali i budynków mieszkalnych z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnawiania mieszkań,

• zakup budynku mieszkalnego wraz z działką budowlaną bądx lokalu mieszkalnego w małym domu mieszkalnym bądź w budynku wielomieszkaniowym.

• kredyt na zakup samochodów, motocykli, motorowerów i przyczep

• preferencyjne kredyty studenckie

• kredyty termomodernizacyjne

• kredyty na usuwanie skutków powodzi

• kredyty na zakup papierów wartościowych

• kredyty lombardowe

• pożyczki hipoteczne

2. Kredyty dla podmiotów gospodarczych

BGŻ S.A. powstał w celu wspomagania małych i średnich przedsiębiorstw, dlatego też produkty kredytowe dla podmiotów instytucjonalnych są dosyć zróżnicowane. Wśród oferty można wyróżnić:

• kredyty na działalność gospodarczą w złotych:

• kredyt inwestycyjny ( krótkoterminowy, średnioterminowy, długoterminowy)

• kredyt obrotowy ( w rachunku bieżącym : podstawowy, specjalny, płatniczy oraz w rachunku kredytowym: podstawowy, rewolwingowy)

• kredyty preferencyjne z dopłatami ARiMR

• kredyty termomodernizacyjne z premią ze środków Funduszu Termomodernizacyjnego pozostającego w dyspozycji Banku Gospodarstwa Krajowego

• kredyt mieszkaniowy dla podmiotów gospodarczych

• kredyt na zakup maszyn i urządzeń oraz środków transportu

• wykup wierzytelności pieniężnych.

I. Działalność kredytowa BGŻ S.A. w 1998 roku.

Głównym celem polityki kredytowej w 1998roku było pozyskiwanie nowych klientów i wzrost zaangażowania dotychczasowych klientów strategicznych, przy jednoczesnym doskonaleniu procedur minimalizacji ryzyka kredytowego

W 1998 roku BGŻ S.A. prowadziło ogółem 122 264 rachunki kredytowe, tj. o 54,00% więcej niż przed rokiem. Na koniec roku zadłużenie z tytułu udzielonych kredytów wynosiło 7.787,20 mln zł. i było wyższe o 12,4% niż przed rokiem.

Dominującą grupą kredytobiorców BGŻ S.A. były przedsiębiorstwa. Ich udział w strukturze zaangażowania kredytowego wyniósł 69,40%.

Ukierunkowanie od wielu lat działalności kredytowej BGŻ S.A. na finansowanie gospodarki żywnościowej znajduje odbicie w strukturze branżowej należności kredytowych. Według stanu na 31.12.1998r. zaangażowanie kredytowe Banku ulokowane było głównie na następujących branżach:

• przemysł rolno - spożywczy - 51,70%,

• rolnictwo - 25,20%,

• handel hurtowy i detaliczny - 12,80%.

Należy podkreślić, że efektem skutecznie prowadzonej windykacji w latach 1995-1998 jest zmniejszenie o 57,90% stanu zadłużenia w kredytach udzielonych przed 09.09.1994r. na koniec 1998r. kredyty „starego” portfela stanowiły 15,50% kredytów ogółem.

W 1998roku nastąpiła poprawa jakości portfela kredytowego. Według

stanu na 31.12.1998r. udział kredytów w sytuacji normalnej klientów i sektora budżetowego wynosił 74,6% ogółu tych kredytów i w porównaniu do końca 1997roku wzrósł o 5,0 pp. Poprawa jakości portfela kredytowego ma istotny wpływ na wysokość tworzonych rezerw celowych. Kwota tych ostatnich w porównaniu do roku poprzedniego, zmniejszyła się o 13,3%, przy równoczesnym wzroście zadłużenia kredytowego o 12,4%. Oznacza to, że kwota utworzonych rezerw jest zgodna z przepisami i w pełni zabezpiecza ryzyko kredytowe Banku.

Największą grupę kredytobiorców Banku w 1998r., podobnie jak i w latach ubiegłych, stanowiły podmioty gospodarcze przemysłu rolno - spożywczego i rolnictwa, korzystające z kredytów z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ze względu na ograniczenia budżetowe Agencja zmniejszyła poziom oprocentowania kredytów, redukując jednocześnie liczbę linii kredytowych oraz maksymalną kwotę kredytu na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej.

Na koniec 1998r. zadłużenie z tytułu kredytów preferencyjnych wyniosło 2.909,60 mln zł. i stanowiło 42,40% ogółu należności brutto od klientów i sektora budżetowego. Udział ten był o 9,20 pp. niższy niż przed rokiem.

Kredyty komercyjne wyniosły na koniec 1998r. 3.882,50 mln zł., tj. o 29,60% więcej niż rok wcześniej i finansowały głównie działalność gospodarczą klientów instytucjonalnych i prawnych. W niewielkim stopniu dotyczyły celów konsumpcyjnych.

Rys.1 Stan kredytów udzielonych przez BGZ S.A. w latach 1997-1998.

Źródło: Raport Roczny 1998r. BGŻ S.A.

II. Działalność kredytowa BGŻ S.A. w 1999 roku.

Na koniec 1999r. Należności brutto ogółem wynosiły 10 746,4 mln zł i w porównaniu do roku poprzedniego wzrosły o 22,3 proc.

Tabela 1. Należności brutto w latach 1998-1999 ( w mln zł)

L.p.	Wyszczególnienie	Stan na 31.12.1998r.	Struktura w %	Stan na 31.12.1999r.	Struktura w %	Dynamika w 1999/1998 %
1	Należności od klientów	7712,97	87,8	9246,75	86,04	119,89
2	Należności od sektora budżetowego	120,12	1,37	132,74	1,24	110,51
3	Należności od podmiotów finansowych	952,03	10,83	1366,91	12,72	143,58
4	Należności brutto ogółem	8785,12	100,00	10746,40	100,00	122,33

Źródło: Raport Roczny 1999r. BGŻ S.A.

W roku 1999, podobnie jak w latach poprzednich, Bank był zaangażowany przede wszystkim w kredytowanie branż rolniczych oraz przetwórstwa rolno - spożywczego. Jednakże w porównaniu do 1998roku obserwowany był systematyczny spadek udziału kredytów dla podmiotów sektora rolno-spożywczego, na rzecz pozostałych sektorów, obejmujących m.in. zaopatrzenie w energie elektryczną, gaz i wodę, handel hurtowy, pośrednictwo finansowe, handel detaliczny, budownictwo, produkcję metali.

Jakość portfela kredytowego Banku obciążona jest wysokim ryzykiem bankowym, związanym z kredytowaniem sektora rolno - spożywczego, a w szczególności branży cukrowniczej. W 1999 roku jakość portfela kredytowego uległa nieznacznemu pogorszeniu w porównaniu do roku ubiegłego. Kredyty zagrożone stanowiły ponad 26% tego portfela, co oznacza wzrost o 0,7pp.

Rys. 2. Struktura jakościowa portfela kredytowego podmiotów niefinansowych

i sektora budżetowego

Źródło: Raport roczny 1999 BGŻ S.A.

Poważne znaczenie w działalności kredytowej BGŻ S.A. mają od wielu lat kredyty preferencyjne dla rolnictwa, które są jedną z najważniejszych form pomocy dla sektora ze środków budżetowych. Kredyty te charakteryzują się stosunkowo niskim udziałem kredytów zagrożonych i dobrą spłacalnością (poza sektorem cukrowniczym). Ze względu na ograniczenia budżetowe obserwuje się tendencje spadkową kredytów preferencyjnych w obligu kredytowym Banku.

Zaangażowanie Banku w kredyty komercyjne podmiotów niefinansowych na koniec 1999r. Wyniosło 5 016,3 mln zł. I stanowiło 59,8 Proc. Kredytów udzielonych tej grupie klientów. W porównaniu do końca 1998r. Wzrosło ono o 35,2 proc.

Kredyty komercyjne finansowały przede wszystkim działalność gospodarczą. W ciągu 1999r. Ich kwota wzrosła z 3 527,0 mln zł. Do 4 495,8 mln zł., tj. o 27,5 proc.

W końcu 1999 roku kredyty dla osób prywatnych (brutto) osiągnęły poziom 520,5 mln zł. Wobec 184,4 mln zł. W końcu 1998r. Oznacza to wzrost tych kredytów o 182,2 proc. Dzięki temu udział kredytów osób prywatnych w kredytach komercyjnych BGŻ S.A. wzrósł z 4,97 proc. Na koniec 1998r. Do 10,38 proc. Na 31.12.1999r.

III. Działalność kredytowa BGŻ S.A. w 2000 roku

Według stanu na koniec 2000 roku poziom kredytów brutto wynosił 10 676,9 mln zł. I był wyższy o 837,6 mln zł., tj. o 8,5% niż w roku poprzednim. W 2000 roku przyrost kredytów brutto był ponad dwukrotnie niższy niż w roku 1999, co stanowiło konsekwencję prowadzenia bardziej ostrożnej polityki kredytowej z uwagi na pogarszająca się sytuacje ekonomiczna kredytobiorców, a w szczególności podmiotów z sektora gospodarki żywnościowej i rolnictwa oraz firm leasingowych.

Tabela 2. Kredyty brutto BGŻ S.A. w latach 1999-2000 ( w mln zł)

L.p.	Wyszczególnienie	Stan na 31.12.1999r.	Struktura w %	Stan na 31.12.2000r.	Struktura w %	Dynamika 2000/1999 w %
1	Kredyty klientów	8 383,5	85,2	8 705,4	81,5	103,8
2	Kredyty sektora budżetowego	124,8	1,3	124,5	1,2	99,8
3	Kredyty podmiotów finansowych	1 331,0	13,5	1 847,0	17,3	138,8
4	Kredyty brutto ogółem	9 839,3	100,00	10 676,9	100,00	108,5

Źródło: Raport Roczny 2000r. BGŻ S.A.

W 2000 roku Bank odnotował poprawę jakości portfela kredytowego. Udział kredytów zagrożonych klientów i sektora budżetowego zmniejszył się o 2,2 pp.

Rys. 3. Struktura kredytów udzielonych osobom prywatnym w latach 1999-

2000 (%)

Źródło: Raport roczny 2000 BGŻ S.A.

BGŻ S.A. od lat specjalizuje się w obsłudze finansowej podmiotów sektora gospodarki żywnościowej, co potwierdza struktura jego portfela kredytowego. Na koniec 2000 roku środki przeznaczone na finansowanie tego sektora stanowiły prawie 59% ogółu kredytów udzielonych na cele gospodarcze, z czego 32% przypadało na przemysł spożywczy, a 27% na rolnictwo.

Wysoki udział w portfelu kredytowym branż z sektora rolno - spożywczego systematycznie maleje w wyniku prowadzenia przez Bank konsekwentnej polityki zwiększania zaangażowania kredytowego w branżach pozarolniczych.

Istotne znaczenie dla kształtowania oferty kredytowej oraz poziomu zaangażowania maja kredyty z linii wydzielonych. Na koniec 2000 roku kredyty te osiągnęły poziom 3 589,0 mln zł. I stanowiły około 40% ogólnej wartości portfela kredytowego podmiotów niefinansowych i budżetowych. W 2000r. Ich stan zwiększył się o 7,7%, zbliżając się do dynamiki przyrostu pozostałych kredytów w portfelu Banku .

Największe znaczenie dla BGŻ S.A. miały linie kredytów preferencyjnych z dopłatami ARiMR, przeznaczone na finansowanie określonych przedsięwzięć inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach dla rolnictwa, a także kredyty na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej oraz skup produktów rolnych, ich sezonowych nadwyżek i przechowywanie zapasów. Stan tych kredytów na koniec 2000r. wyniósł 3 229,5 mln zł. I stanowił 90% ogółu kredytów z linii wydzielonych.

Kredyty z linii wydzielonych, a szczególnie kredyty preferencyjne, maja pozytywny wpływ na jakość portfela kredytowego Banku. Zmniejszonemu ich ryzyku sprzyjają niskie oprocentowanie płacone przez kredytobiorców, wnikliwa analiza towarzysząca ich udzielaniu, a także uzależnienie dopłat ARiMR od terminowej obsługi kredytu. Na koniec 2000 roku tylko 9,4% kredytów wydzielonych zakwalifikowano do należności zagrożonych.

Według stanu na koniec 2000 roku wartość kredytów osób prywatnych wynosiła 829,5 mln zł. I była wyższa niż w roku poprzednim o 59,6%. Kredyty detaliczne na koniec 2000r. Stanowiły 7,8% kredytów ogółem. Ich wzrost wynikał z aktywizacji sprzedaży nowych i zmodyfikowanych produktów kredytowych, takich jak: kredyty mieszkaniowe, konsumpcyjne, studenckie czy kredyt w ROR, a także zwiększenia sieci placówek Banku.

W 2000 roku udzielono 243,6 tys. Kredytów osobom prywatnym, tj. prawie o 100,00% więcej ni w roku poprzednim.

Rys. 4. Struktura kredytów udzielonych osobom prywatnym w latach 1999-

2000 (%)

Źródło: Raport roczny 2000 BGŻ S.A.

2.5. Wyniki finansowe - wybrane informacje.

1. Podstawowe informacje finansowe:

Wyszczególnienie	31.12.1999r.	31.12.2000r.
Suma bilansowa netto (w mln zł.)	17 497,8	18 216,6
Fundusze własne (w mln zł.)	457,0	809,5
Depozyty ogółem (w mln zł.)	14 398,2	14 836,2
Depozyty klientów i sektora budżetowego (w mln zł.)	10 751,9	12 354,3
Kredyty ogółem (w mln zł.)	9 839,3	10 676,9
Kredyty klientów i sektora budżetowego (w 20,1mln zł.)	8 508,3	8 829,9
Zysk brutto (w mln zł.)	412,3	20,1
Zysk netto (w mln zł.)	382,3	100,0
Współczynnik wypłacalności	5,6%	9,1%
Wskaźnik rentowności netto	12,7%	2,7%
Wskaźnik rentowności obrotu	11,2%	2,7%
ROA (netto)	2,3%	0,5%
ROE (netto)	35,6%	10,5%
Liczba placówek	310	335
Zatrudnienie na koniec okresu (w etatach)	8 654	7 702

Aktywa i pasywa

Suma bilansowa netto BGŻ S.A. na koniec 2000 roku wynosiła 18 216,6 mln zł. Plasując Bank na 6 miejscu w grupie największych banków w Polsce.

Warto podkreślić, że w latach 1995-1998 zyski BGŻ S.A. przekroczyły kwotę 1.280 mln PLN, a w 1999 roku wyniósł około 400 mln PLN. Co prawda zysk netto za rok 2000 (według nieaudytowanych danych) był mniejszy niż w roku poprzednim i wyniósł niespełna 164 mln zł, to warto w tym miejscu podkreślić, że została pokryta strata z lat ubiegłych i został zakończony program naprawczy. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt stale zwiększającej się sumy bilansowej co przedstawia rys 6.

Rys 6. Suma bilansowa BGŻ S.A. w latach 1996-2000 (w mln zł.)

Źródło: na podstawie nieaudytowanych danych bilansowych BGŻ S.A. oraz Magdalena Jankowska: Emisja dla Banków Spółdzielczych, „Bank Gospodarki Żywnościowej” Magazyn Pracowników BGŻ S.A., 3/2000 czerwiec/lipiec 2000, s.8

W strukturze aktywów banku dominują należności od klientów (45,4%) oraz papiery wartościowe (34,6%). W pasywach zaś największy udział stanowią zobowiązania wobec klientów (67,8%), które w 2000r. wzrosły o 14,8%.

Rys. 5. Struktura aktywów w latach 1999-2000

Źródło : Raport roczny BGŻ S.A. za rok 2000

Rys. 6. Struktura pasywów w latach 1999-2000

Źródło: Raport roczny BGZ S.A. za rok 2000.

Sytuacja finansowa

W 2000r. wynik finansowy brutto BGZ S.A. wynosił 20,1 mln zł., a wynik finansowy netto ukształtował się na poziomie 100,00 mln zł.

Rys. 7 Wyniki finansowe BGŻ SA w latach 1995-2000 ( w mln zł.)

Źródło: Raport roczny BGŻ S.A. za rok 2000.

Podstawową przyczyną osiągnięcia zysku znacznie niższego niż w poprzednim roku i niż planowano była pogarszająca się jakość portfela kredytowego, wpływająca na wysoki poziom odpisów na rezerwy celowe (727,8 mln zł. Wobec 403,7 mln. zł. W 1999 roku), a także obciążenie wyniku finansowego kosztami upadłości Banku Staropolskiego S.A. (22,1 mln zł.)

Należy przy tym podkreślić, że Bank osiągnął planowany poziom wyniku na działalności bankowej - wynosił on 1 043,8 mln zł. i był wyższy o 48,5 mln zł. niż rok wcześniej.

Rys. 8 Wybrane elementy rachunku zysków i strat BGŻ S.A. w latach 1997-2000 ( w mln zł. )

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych za lata 1997-2000.

2.6. Zamierzenia rozwojowe BGŻ S.A.

Wyniki finansowe Banku w 2000r. w znacznym stopniu były zdeterminowane przez jakość portfela kredytowego i związane z tym wysokie koszty tworzenia rezerw celowych. Było to skutkiem przede wszystkim pogarszającej się sytuacji sektora rolno - spożywczego, dominującego w portfelu kredytowym Banku. Poprawa jakości portfela kredytowego, tj. zmniejszenie udziału kredytów zagrożonych w kredytach ogółem, jest priorytetowym zadaniem Banku na rok 2001.

Niezależnie od działań podejmowanych na rzecz dywersyfikacji portfela kredytowego, BGŻ S.A. powinien pozostać trwale związany z sektorem rolno - spożywczym, mimo wyższego ryzyka branżowego. Należy zakładać, że znaczne nakłady środków ponoszonych przez inwestorów strategicznych na restrukturyzacje podmiotów tego sektora spowodują, że w następnych latach Bank osiągnie znaczne korzyści finansowe, współpracując z t grupą klientów.

Rok 2001 to kolejny etap realizowania misji Banku, urzeczywistniającej się w kompleksowej obsłudze finansowej wszystkich klientów, wyspecjalizowanej w obsłudze podmiotów działających w sektorze gospodarki żywnościowej. W warunkach narastającej konkurencji na rynku finansowym Bank będzie umacniał swoją pozycję, rozwijając ofertę produktów i usług dla klientów detalicznych i korporacyjnych. W 2001 roku podjęte zostaną liczne działania intensyfikujące i poszerzające dotychczasową współprace z klientami, w tym w szczególności z klientami strategicznymi. Analizy rynkowe wykazują, że banki będą koncentrować się przede wszystkim na pozyskaniu nowych klientów detalicznych. W związku z tym, BGZ S.A. będzie rozwijać sieć placówek Integrum oraz doskonalić produkty dla tej grupy klientów, dostępne w całej sieci placówek Banku.

W 2001r. kontynuowany będzie także proces restrukturyzacji Banku, związany przede wszystkim z :

• reorganizacją sieci oddziałów,

• wdrażaniem Centralnego Systemu Informatycznego,

• tworzeniem nowych kanałów dystrybucji.

Dla rozwoju BGŻ S.A. szczególne znaczenie ma wdrożenie strategii funkcjonowania jako banku zrzeszającego banki spółdzielcze, powiązanej z prywatyzacją Banku. W tym celu BGZ S.A. będzie konsekwentnie dążył do uzyskania statusu banku zrzeszającego i prywatyzacji zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, umacniając współpracę z sektorem bankowości spółdzielczej.

ROZDZIAŁ III

3. KREDYTY PREFERENCYJNE OFEROWANE PRZEZ BANK GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ S.A. .

3.1. Rodzaje kredytów preferencyjnych i zasady ich udzielania:

Długoletnie doświadczenie Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. w kontaktach z sektorem rolno-spożywczym zaowocowało stworzeniem specjalistycznej oferty związanej z finansową obsługą rolnictwa. BGŻ S.A., w ramach prowadzonej działalności kredytowej, udziela kredytów preferencyjnych w porozumieniu z organizacjami i instytucjami rządowymi i pozarządowymi.

Wśród kredytów udzielanych przez BGŻ S.A. znajdują się kredyty preferencyjne udzielane na podstawie umowy zawartej pomiędzy Bankiem a Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do kredytów tych należą:

1. Kredyty na realizacje inwestycji w rolnictwie, przetwórstwie rolno - spożywczym,

usługach dla rolnictwa i działalnościach pozarolniczych:

1. kredyty na realizacje przedsięwzięć inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno- spożywczym i usługach dla rolnictwa.

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt może zostać udzielony na działalności wymienione w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) rolnictwo i pokrewne działalności usługowe

2) rybołówstwo i rybactwo

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) działalność produkcyjna

5) działalność w zakresie agroturystyki w gospodarstwie rolnym

6) działalność weterynaryjna

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na:

1) zakupie, modernizacji, adaptacji, budowie i rozbudowie gospodarstw rolnych, zakładów

przetwórstwa rolno-spożywczego oraz zakładów świadczących usługi dla rolnictwa,

2) dokończeniu rozpoczętej inwestycji, o której mowa w pkt. 1),

3) zakupie nieruchomości rolnych zabudowanych i niezabudowanych,

4) zakupie i montażu maszyn, urządzeń i narzędzi,

5) zakupie stada podstawowego,

6) zakupie mienia z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, tzn. nieruchomości, ruchomych

środków trwałych oraz stada podstawowego, w tym również jeżeli spłata należności jest

rozłożona na raty, według zasad określonych przez AWRSP,

7) zakupie w formie aktu notarialnego prawa wieczystego użytkowania działki lub działek rolnych wyodrębnionych geodezyjnie,

8) zakupie, budowie, adaptacji i modernizacji sortowni, przechowalni, zamrażalni, chłodni i schładzalni owoców i warzyw dla potrzeb gospodarstw rolnych i zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego.

9) adaptacji i remoncie budynków mieszkalnych i gospodarskich, o ile budynki te służą lub będą służyły świadczeniu usług turystycznych,

10) modernizacji budynków mieszkalnych, w tym: zakładaniu instalacji kanalizacyjnej,

centralnego ogrzewania, wody, gazu,

11) urządzeniu pól namiotowych, w tym sanitariatów i doprowadzeniu wody.

12) modernizacji i adaptacji pomieszczeń,

13) zakupie urządzeń i narzędzi związanych bezpośrednio ze świadczeniem usług weterynaryjnych.

3. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

2) zakup gruntów rolnych, budynków i budowli, które były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

3) zakup pojazdów samochodowych,

4) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

5) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

6) finansowanie remontów, z wyjątkiem remontów określonych w ust. 3. pkt. 1),

7) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

8) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

4. W przypadku zakupu gruntów rolnych, budynków i budowli, używanych maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, podejmujące lub prowadzące działalność określona w punkcie I.1. z wyłączeniem emerytów i rencistów.

2. Osoby prawne podejmujące lub prowadzące działalność w rolnictwie i pokrewnych

działalnościach usługowych

3. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej podejmujące lub prowadzące działalność w rolnictwie i pokrewnych działalnościach usługowych

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu z linii IP.

2. Kwota kredytu , nie może przekroczyć:

1) 80% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych, na działalność w zakresie agroturystyki oraz na działalność weterynaryjną, nie więcej jednak niż 2 mln zł.,

2) 70% wartości nakładów inwestycyjnych na działy specjalne produkcji rolnej oraz usługi dla rolnictwa, nie więcej jednak niż 4 mln. zł.,

3) 70% wartości nakładów inwestycyjnych na ,przetwórstwo rolno-spożywcze nie więcej

jednak niż 8 mln. zł.,

4) łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie

kilku przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1) i 2) nie może przekroczyć 4 mln. zł.

5) łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku

przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1), 2) i 3) nie może przekroczyć 8 mln. zł.

2 a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

3. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do oprocentowania, suma zaciągniętych kredytów i kredytu na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach dla rolnictwa nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2) 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcie

realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej ,usługach dla rolnictwa lub

działalnościach pozarolniczych

3) 8 mln zł dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

4. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym. Należne Bankowi odsetki płacone są przez:

1) kredytobiorcę - w wysokości połowy oprocentowania określonego w ust. 4 nie więcej jednak niż 20% kredytu w stosunku rocznym,

2) Agencję - w pozostałej części.

5. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 8 lat.

6. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 2 lat.

7. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2. dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego rachunkami uproszczonymi, fakturami VAT i umowami kupna-sprzedaży potwierdzonymi przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

6) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji ( załącznik nr 1 )

3. Złożenie przez wnioskodawcę w Banku wniosku o kredyt wraz z planem przedsięwzięcia,

pozytywną opinią ODR oraz kompletem dokumentów wymaganych przez Bank.

4. Pozytywna opinia ODR nie zwalnia Banku od własnej oceny przedsięwzięcia pod

względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi i postanowieniami umowy

zawartej pomiędzy Agencją a Bankiem.

B. Kredyty na zakup gruntów rolnych

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt może zostać udzielony na zakup gruntów rolnych, na których są lub będą prowadzone działalności wymienione w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) rybołówstwo i rybactwo

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w działalnościach określonych w pkt. 1 polegających na zakupie gruntów rolnych mających na celu:

1) utworzenie nowego gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej od średniej w danym województwie, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, zwanego dalej GUS,

2) powiększenie gospodarstwa rolnego mającego powierzchnię ogólną co najmniej 1 ha lub

powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż 1 ha przeliczeniowy, obliczoną według

zasad stosowanych przy naliczaniu podatku rolnego, do powierzchni użytków rolnych

nie mniejszej od średniej w danym województwie według danych GUS

3. W przypadku zakupu gruntów rolnych w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstwa,

które prowadzić będzie działy specjalne produkcji rolnej lub rybołówstwo i rybactwo, jego powierzchnia może być mniejsza od średniej w danym województwie.

4. Przez zakup gruntów rolnych należy rozumieć nabycie w formie aktu notarialnego własności lub prawa wieczystego użytkowania działki bądź działek rolnych wyodrębnionych geodezyjnie.

5. Zakup gruntów rolnych, może dotyczyć również zakupu gruntów rolnych w celu wniesienia jako wkład do rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub zakupu gruntów rolnych zamiennych wydzielonych rolnikom w toku postępowania scaleniowego.

6. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup gruntów rolnych, które były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

2) zakup gruntów rolnych, jeżeli umowa sprzedaży zostaje zawarta:

a) pomiędzy małżonkami,

b) pomiędzy rolnikiem a następcą, którym jest zstępny, przysposobiony lub pasierb rolnika, jeżeli umowa stanowi spełnienie warunków do otrzymania emerytury (renty) rolniczej w pełnej wysokości lub powoduje podział istniejącego gospodarstwa rolnego,

3) zakup tej części gruntu, która spowoduje przekroczenie powierzchni gospodarstwa rolnego ponad 100 ha przeliczeniowych gruntów rolnych, obliczonych według zasad stosowanych przy naliczaniu podatku rolnego, przy czym dotyczy to wyłącznie powierzchni gruntów stanowiących własność podmiotu ubiegającego się o kredyt,

4) zakup gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli spłata należności została rozłożona na raty według zasad określonych przez AWRSP,

5) zakup nasadzeń i naniesień znajdujących się na nabywanych gruntach rolnych,

6) zakup gruntów rolnych, których przeznaczenie określone w planie przestrzennego zagospodarowania gminy jest inne niż rolnicze, a także lasów, parków, jezior, pracowniczych ogródków działkowych, działek rekreacyjnych i ogrodów botanicznych,

7) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

8) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

9) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

10) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

7. Kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego grunty rolne, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt I .1, z wyłączeniem emerytów i rencistów.

2. Osoby prawne podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt. I.1..

1. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt.I.1.

III. Warunki udzielania kredytu

1. Kwota kredytu nie może przekroczyć jednocześnie:

1) 80% ceny umownej gruntów rolnych, nie więcej jednak niż 2 mln zł. na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

3. poziomu średnich cen rynkowych gruntów w danym województwie.

1 a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

2. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji, suma zaciągniętych kredytów i kredytu na zakup gruntów rolnych nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln. zł. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa lub działalnościach pozarolniczych ( linia MP)

3. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

3. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

4. Dopłaty do oprocentowania kredytu nie mogą przekraczać kwoty odsetek naliczonej w wysokości 1,0 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

5. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu, o którym mowa w pkt. III.3. , a wysokością zastosowanych dopłat.

6. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 15 lat.

7. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 2 lat.

8. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na zakup gruntów rolnych,

5) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

6) sprzeda w okresie kredytowania, bez zgody Agencji, grunty rolne nabyte z udziałem kredytu.

3. W przypadku sprzedaży, bez zgody Agencji, gruntów rolnych, po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w pkt. IV.3, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii KZ,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 2)

3.Złożenie przez wnioskodawcę w Banku wniosku o kredyt wraz z planem przedsięwzięcia, pozytywną opinią ODR oraz kompletem dokumentów wymaganych przez Bank.

4.W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wnioskodawca zobowiązany jest przedstawić decyzję właściwego organu administracyjnego o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego terenu stwierdzającą jednoznacznie, iż kupowany grunt ma przeznaczenie rolnicze.

C. Kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt może zostać udzielony na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych lub działów specjalnych produkcji rolnej, w których są lub będą prowadzone działalności wymienione w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) rybołówstwo i rybactwo

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na utworzeniu lub urządzeniu gospodarstwa rolnego dającego kredytobiorcy i jego rodzinie podstawowe źródło utrzymania,.

3. 1) Powierzchnia użytków rolnych tworzonego lub urządzanego gospodarstwa rolnego nie może być mniejsza od średniej w danym województwie, wg danych Głównego Urzędu Statystycznego.

2) Ustalając powierzchnię użytków rolnych w gospodarstwie rolnym należy uwzględnić grunty stanowiące własność rolnika i grunty dzierżawione przez niego w okresach wieloletnich.

3) W przypadku działów specjalnych produkcji rolnej, rybołówstwa i rybactwa minimalna powierzchnia nie obowiązuje.

4. W zakres przedsięwzięcia inwestycyjnego polegającego na utworzeniu lub urządzeniu gospodarstwa rolnego i działu specjalnego produkcji rolnej wchodzić mogą:

1) produkcyjne nakłady inwestycyjne,

2) niezbędne nakłady rzeczowe na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego, pod warunkiem, że nie stanowią więcej niż 20% kwoty kredytu przeznaczonego na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego,

3) budowa lub zakup wraz z przynależnym gruntem budynku mieszkalnego, pod warunkiem, że:

a) w gospodarstwie nie istnieje budynek mieszkalny i wnioskodawca lub jego małżonek nie posiada innego budynku mieszkalnego lub mieszkania,

b) koszt zakupu lub budowy budynku mieszkalnego nie przekracza 30% całkowitych kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż 50 tys. zł.

5. Przez nakłady związane z uruchomieniem pierwszego cyklu produkcyjnego należy rozumieć zgodne z normami i normatywami dla danej działalności nakłady rzeczowe (np. zakup zwierząt gospodarskich, pasz treściwych, kwalifikowanego materiału siewnego, opału w przypadku upraw w szklarniach ogrzewanych i tunelach ogrzewanych), ponoszone od rozpoczęcia danej działalności do sprzedaży finalnego produktu (np. w produkcji zwierzęcej są to nakłady rzeczowe ponoszone od zakupu zwierząt do ich sprzedaży na rzeź lub do dalszego chowu, w przypadku produkcji mleka od zakupu jałówek do odchowania krowy pierwiastki, a w produkcji roślinnej są to nakłady rzeczowe ponoszone od siewu do zbioru danej rośliny).

6. Przez utworzenie gospodarstwa rolnego należy rozumieć:

1) tworzenie od podstaw jednostki gospodarczej poprzez nabycie w formie aktu notarialnego własności lub prawa wieczystego użytkowania działki lub działek rolnych wyodrębnionych geodezyjnie, zakup nasadzeń i naniesień, ponoszenie nakładów inwestycyjnych na budowę budynków i budowli gospodarczych oraz wyposażenie w ruchome środki trwałe (maszyny i urządzenia wraz z montażem, stado podstawowe) w ilości i strukturze odpowiadającej kierunkowi produkcji określonemu w planie przedsięwzięcia gospodarczego,

2) nabycie w formie aktu notarialnego własności lub prawa wieczystego użytkowania działki lub działek rolnych wyodrębnionych geodezyjnie, zakup budynków i budowli gospodarczych służących do produkcji rolnej oraz naniesień i nasadzeń znajdujących się na gruncie i stanowiących jego wyposażenie, któremu towarzyszyć mogą nakłady na urządzenie gospodarstwa,

3) budowę lub zakup budynku mieszkalnego, .

7. Przez urządzenie gospodarstwa rolnego należy rozumieć poniesienie nakładów inwestycyjnych w istniejącym gospodarstwie w zakresie:

1) budowy, rozbudowy, adaptacji, modernizacji budynków i budowli gospodarczych oraz zakupu maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych wraz z montażem, a także stada podstawowego, w wyniku czego nastąpi reorganizacja gospodarstwa polegająca na wprowadzeniu nowej działalności produkcyjnej, specjalizacji produkcji, zwiększeniu skali produkcji lub zmianie technologii produkcji,

2) zakupu gruntów rolnych wraz z nasadzeniami i naniesieniami oraz zakupu budynków i budowli, które będą wykorzystywane dla potrzeb produkcji rolnej i dostosowane do skali oraz kierunku działalności produkcyjnej przewidzianej w planie przedsięwzięcia, a ponadto stanowią lub będą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą,

3) zakupu w formie aktu notarialnego prawa wieczystego użytkowania działki lub działek rolnych wyodrębnionych geodezyjnie,

4) budowy lub zakupu budynku mieszkalnego, .

8. Kredyt może zostać przeznaczony na dokończenie rozpoczętej budowy, rozbudowy, adaptacji lub modernizacji, .

9. Koszt zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, materiałów budowlanych, zwierząt gospodarskich oraz rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolnej może obejmować koszty transportu z wyłączeniem kosztów transportu własnego.

10. Przedsięwzięcia inwestycyjne mogą być realizowane również w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

12. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup gruntów rolnych, budynków lub ich części, maszyn, urządzeń i inwentarza jeżeli umowa zostaje zawarta:

a) pomiędzy małżonkami,

b) pomiędzy rolnikiem a następcą, którym jest zstępny, przysposobiony lub pasierb, jeśli umowa stanowi spełnienie warunków do otrzymania emerytury (renty) rolniczej w pełnej wysokości lub jeśli zakup gruntów rolnych prowadzi do podziału istniejącego gospodarstwa rolnego,

2) realizację przedsięwzięć na gruntach, w budynkach i budowlach dzierżawionych od osób wymienionych w pkt.1) oraz od teściów,

3) zakup maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

4) zakup gruntów rolnych, budynków i budowli, które były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

5) zakup tej części gruntu, która spowoduje przekroczenie powierzchni gospodarstwa rolnego ponad 100 ha przeliczeniowych gruntów rolnych, obliczonych według zasad stosowanych przy naliczaniu podatku rolnego, przy czym dotyczy to wyłącznie powierzchni gruntów stanowiących własność podmiotu ubiegającego się o kredyt,

6) zakup gruntów rolnych, których przeznaczenie określone w planie zagospodarowania przestrzennego gminy jest inne niż rolnicze, a także lasów, parków, jezior, pracowniczych ogródków działkowych, działek rekreacyjnych i ogrodów botanicznych,

7) sfinansowanie tej części ceny umownej określonej w akcie notarialnym, która przewyższa poziom średnich cen rynkowych gruntów rolnych w danym województwie wg danych Głównego Urzędu Statystycznego,

8) sfinansowanie tej części ceny umownej nabywanych budynków i budowli służących do produkcji rolnej oraz budynku mieszkalnego, ruchomych środków trwałych (maszyn, urządzeń, stada podstawowego) naniesień i nasadzeń, która przewyższa poziom średnich cen rynkowych w danym województwie,

9) zakup mienia tzn. nieruchomości i ruchomych środków trwałych oraz stada podstawowego z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli spłata należności rozłożona jest na raty, wg zasad określonych przez AWRSP,

10) zakup pojazdów samochodowych,

11) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

12) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

13) finansowanie remontów,

14) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

15) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

13. W przypadku zakupu gruntów rolnych, budynków i budowli, używanych maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt. I.1., które:

1) w dniu zawarcia umowy kredytu nie przekroczyły 40 roku życia,

2) posiadają wykształcenie rolnicze lub mają udokumentowany 3-letni okres pracy w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej o kierunku zgodnym z działalnością, na którą zostanie przeznaczony kredyt,

3) mogą być rencistami posiadającymi orzeczenie o stanie zdrowia nie zawierające przeciwwskazań do samodzielnego prowadzenia gospodarstwa rolnego,

4) nie są emerytami.

2. W przypadku, gdy o kredyt ubiegają się małżonkowie, przynajmniej jedno z nich musi spełniać wszystkie warunki określone w ust. 1.

3. 1) Przez wykształcenie rolnicze rozumieć należy ukończoną szkołę rolniczą, ogrodniczą lub mechanizacji rolnictwa co najmniej na poziomie zasadniczym zawodowym.

2) Przez wykształcenie rolnicze na poziomie zasadniczym zawodowym (robotnik wykwalifikowany lub pracownik o równorzędnych kwalifikacjach) należy rozumieć ukończoną zasadniczą szkołę rolniczą, ogrodniczą i mechanizacji rolnictwa.

3) Przez wykształcenie rolnicze na poziomie średnim zawodowym (np. technik rolnik, technik ogrodnik, technik agrobiznesu) należy rozumieć ukończone technikum, liceum oraz szkołę policealną kształcące w zawodach grupy rolniczej, za które w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego odpowiada Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

4. Udokumentowaniem 3-letniego okresu pracy w gospodarstwie rolnym może być:

1) zaświadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdzające okres płatności składki,

2) zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

3) zaświadczenie rolniczej spółdzielni produkcyjnej o pracy w gospodarstwie zespołowym,

4) poświadczenie dokonane przez Bank prowadzący przez okres co najmniej 3 lat rachunek bieżący rolnika lub Bank, w którym rolnik co najmniej przez okres 3 lat obsługiwał kredyty inwestycyjne lub kredyty obrotowe,

5) zaświadczenie Urzędu Gminy o posiadaniu gospodarstwa rolnego i płaceniu podatku rolnego,

6) zaświadczenie Urzędu Skarbowego o płaceniu podatku od działów specjalnych produkcji rolnej,

7) oświadczenie rodziców bądź innych osób prowadzących gospodarstwo rolne, poświadczone przez właściwy Urząd Gminy, o co najmniej trzyletnim okresie pracy w gospodarstwie, przy czym wiek rolnika, od którego można liczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym wynosi 15 lat. Do tego okresu zaliczać można czas nauki w szkole dziennej.

III. Warunki udzielania kredytu

1. Kredytobiorcy zobowiązani są do prowadzenia rachunkowości rolnej od dnia 1 stycznia następnego roku po otrzymaniu kredytu do końca okresu kredytowania.

2. Kredytobiorcy zobowiązani są do uczestniczenia w szkoleniu z zakresu prowadzenia rachunkowości rolnej, które zorganizuje Ośrodek Doradztwa Rolniczego, zwany dalej ODR, właściwy dla miejsca realizacji przedsięwzięcia. Z uczestnictwa w szkoleniu zwolnieni są rolnicy, którzy ukończyli szkołę rolniczą, w której rachunkowość rolna była przedmiotem obowiązkowym.

3. Kwota kredytu nie może przekroczyć:

1) 80% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych, nie więcej jednak niż 2 mln. zł.,

2) 70% wartości nakładów inwestycyjnych na działy specjalne produkcji rolnej, nie więcej jednak niż 4 mln. zł.,

3) łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku przedsięwzięć nie może przekroczyć 4 mln. zł.

4. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do ich oprocentowania, suma zaciągniętych kredytów i kredytu na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, działalnościach pozarolniczych (linia MP)

3. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze,

5. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

6. Dopłaty do oprocentowania kredytu ze środków Agencji nie mogą przekraczać kwoty odsetek naliczonej w wysokości 1,0 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

7. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu a wysokością zastosowanych dopłat.

8. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 15 lat.

9. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 2 lat.

10. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania ze środków Agencji dopłat do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie wywiąże się z obowiązku prowadzenia rachunkowości rolnej od dnia 1 stycznia następnego roku po dniu uzyskania kredytu do końca okresu kredytowania,

5) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego rachunkami uproszczonymi, fakturami VAT i umowami kupna-sprzedaży potwierdzonymi przez właściwy Urząd Skarbowy,

6) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

7) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

8) sprzeda w okresie kredytowania, bez zgody Agencji, nabyte, wybudowane zaadaptowane lub zmodernizowane ze środków kredytu grunty i gospodarstwa rolne albo inne obiekty, maszyny i urządzenia.

3. W przypadku sprzedaży bez zgody Agencji mienia, o którym mowa w pkt. 2 . 8), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w pkt.. 2 . 8) pkt. 3., składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii MR,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Plan przedsięwzięcia powinien w szczególności określać:

1) pełne nakłady na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa,

2) okres realizacji inwestycji,

3) aktualny i przewidywany w czasie kredytowania poziom i strukturę dochodów osobistych kredytobiorcy i jego rodziny umożliwiający ocenę, czy dochody z gospodarstwa będą stanowiły podstawowe źródło utrzymania kredytobiorcy i jego rodziny, tj. czy w strukturze dochodu osobistego kredytobiorcy i jego rodziny, począwszy od drugiego roku, a w przypadku nowozakładanych sadów i plantacji szparagów od piątego roku, następującego po roku, w którym udzielony został kredyt, do końca okresu kredytowania dochody z gospodarstwa rolnego będą stanowiły nie mniej niż 60%.

3. Udział dochodów z gospodarstwa rolnego w ogólnym dochodzie kredytobiorcy i jego rodziny należy ustalać jako relację dochodu rolniczego netto do dochodu osobistego. Dochód osobisty to suma dochodu rolniczego netto i dochodów spoza gospodarstwa, w skład których wchodzić mogą: wynagrodzenia za pracę poza gospodarstwem, dywidendy z tytułu posiadanych akcji lub udziałów, renty i emerytury, dochody z najmu i dzierżawy, ta część podzielonego zysku spółki cywilnej, która zostaje w dyspozycji jej właściciela, darowizny i inne dochody spoza gospodarstwa.

4. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 3)

5. ODR opiniując plany przedsięwzięć dotyczące zakupu pojedynczych maszyn i urządzeń powinien:

1) zwrócić uwagę w szczególności, czy wydajność maszyny lub urządzenia jest dostosowana do skali produkcji gospodarstwa,

2) jednoznacznie określić, czy z opracowanego planu przedsięwzięcia wynika, iż gospodarstwo można uznać za rozwojowe na danym terenie.

6. ODR opiniujące plany przedsięwzięć dotyczące zakupu budynków, budowli i ruchomych środków trwałych oraz Banki kredytujące powinny korzystać z informacji o ich cenach rynkowych (umownych) uzyskiwanych z kancelarii notarialnych, urzędów gmin, wydziałów rolnictwa urzędów wojewódzkich, wojewódzkich urzędów statystycznych, oddziałów terenowych Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz zestawień publikowanych w wydawnictwach opracowywanych przez ODR. W przypadku wątpliwości, czy dana cena nie jest zawyżona, należy skorzystać z wyceny rzeczoznawcy. Koszty tej wyceny ponosi wnioskodawca.

7. Pozytywna opinia ODR nie zwalnia Banku od własnej oceny przedsięwzięcia pod względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi i postanowieniami umowy zawartej pomiędzy Agencją a Bankiem.

500. Kredyty na realizacje przedsięwzięć inwestycyjnych w ramach „Branżowego programu restrukturyzacji i modernizacji mleczarstwa zatwierdzonego przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt przeznaczony jest na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych zmierzających do restrukturyzacji i modernizacji przetwórstwa, produkcji, skupu i systemu oceny mleka.

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w przetwórstwie mleka polegających na:

1) zakupie maszyn i urządzeń do przetwórstwa mleka na produkty mleczarskie i mlekopochodne, w tym także do produkcji lodów z mleka w proszku, który obejmuje maszyny i urządzenia krajowe oraz zagraniczne, stanowiące pojedyncze elementy lub całe linie technologiczne do przetwórstwa mleka na produkty mleczarskie i mlekopochodne (wg. klasyfikacji GUS SWW: grupa 235, grupy 2523-17, 2523-21, 2523-22 i 2523-29, przy produkcji których mleko jest głównym surowcem oraz mieszanki tłuszczu mlecznego z olejami roślinnymi, w których zawartość tłuszczu mlecznego jest wyższa niż 50%),

2) wprowadzeniu nowych form opakowań poprzez zakup maszyn i urządzeń do ich produkcji, o ile są one uzupełnieniem linii technologicznej do przetwórstwa mleka i wytwarzane na ww. maszynach i urządzeniach opakowania nie są przedmiotem odrębnej sprzedaży przez kredytobiorcę,

3) modernizacji parku maszynowego obejmującej zakup maszyn i urządzeń służących do wymiany umorzonego, zużytego technicznie lub przestarzałego technologicznie parku maszynowego,

4) zakupie urządzeń do wprowadzania systemów kontroli jakości w produkcji, przetwórstwie i skupie mleka obejmującym zakup nowoczesnej aparatury elektronicznej do badania jakości mleka surowego, półproduktów oraz produktów gotowych, gromadzenia i  przekazywania informacji, jak również zakup specjalistycznych środków transportu wraz z ich wyposażeniem do przewozu próbek mleka lub półproduktów oraz wyrobów gotowych,

5) modernizacji poprawiającej gospodarkę energetyczną i ochronę środowiska naturalnego obejmującej zakup nowoczesnych i energooszczędnych urządzeń do produkcji pary technologicznej, urządzeń chłodniczych i energetycznych oraz urządzeń technicznych niezbędnych do poprawy gospodarki wodno-ściekowej,

6) zakupie dojarek i schładzarek, urządzeń do zbioru i przygotowania pasz oraz jałowic i krów hodowlanych dla producentów mleka, kredytowanym do 80% ich ceny zakupu,

7) zakupie samochodów-cystern do samodzielnego zbioru mleka obejmującym również zakup samych urządzeń umożliwiających adaptację posiadanych pojazdów na cysterny do samodzielnego odbioru mleka od producentów,

8) zakupie budynków wraz z wyposażeniem, służących do przetwórstwa i skupu mleka oraz zakup gruntów pod tymi budynkami - jeżeli sprzedaż majątku następuje w wyniku prowadzonego postępowania upadłościowego - pod warunkiem uprzedniego uzyskania zgody Prezesa Agencji,

9) zakupie urządzeń chłodniczych do schładzania mleka z przeznaczeniem na wyposażenie punktów skupu mleka.

3. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w produkcji mleka polegających na:

1) zakupie i montażu dojarek i schładzarek,

2) zakupie urządzeń do zbioru i przygotowania pasz, np.: ciągnika, kosiarki, silosokombajnu, kombajnu zbożowego, kombajnu buraczanego, prasy wysokiego zgniotu, pod warunkiem, że skala produkcji bydła mlecznego i związana z nią powierzchnia upraw roślin na gruntach ornych oraz trwałych użytkach zielonych przeznaczonych na paszę dla bydła gwarantuje racjonalne wykorzystanie zakupionych maszyn i urządzeń w gospodarstwie. Oceny takiej należy dokonać na podstawie porównania praktycznej wydajności maszyn i urządzeń ze skalą produkcji bydła mlecznego i areałem upraw roślin w gospodarstwie przeznaczonych na paszę dla bydła,

3) budowie silosów do pasz objętościowych,

4) zakupie jałowic i krów hodowlanych, również w obrocie międzysąsiedzkim, przy czym w każdym przypadku wymagane jest udokumentowanie:

a) zakupu zwierząt rachunkami lub potwierdzonymi we właściwym urzędzie skarbowym umowami kupna-sprzedaży,

b) pochodzenia zwierząt świadectwem pochodzenia zgodnym z obowiązującą dokumentacją hodowlaną. Z uwagi na niedobór materiału hodowlanego w latach 1995-1999, wyjątkowo dopuszcza się w ramach obrotu międzysąsiedzkiego zakup sztuk z udokumentowanym jednostronnym pochodzeniem w formie świadectwa inseminacji lub uznanego punktu kopulacyjnego,

5) tworzeniu nowych stanowisk dla krów poprzez modernizację obór, tj. tworzenie dodatkowych stanowisk oraz tworzenie stanowisk nowej jakości, np.: zmiana systemu utrzymania zwierząt, zakup i montaż urządzeń do zadawania pasz, pojenia, agregatu podciśnieniowego, agregatu chłodzącego, agregatu prądotwórczego, wentylacji oraz usuwania obornika, budowa gnojowni lub zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę,

6) rozbudowie i budowie obór wraz z infrastrukturą, a w szczególności:

a) budowie zbiorników na gnojowicę wraz z kanałami pod oborą, przy chowie na rusztach,

b) budowie płyty gnojowej ze zbiornikiem na gnojówkę do odcieku,

c) dobudowie dojarni lub dobudowę dojarni z podjazdem dla autocysterny,

d) budowie silosu przejazdowego do pasz objętościowych soczystych,

e) dobudowie paszarni.

4. Podmioty realizujące przedsięwzięcia w produkcji mleka zobowiązane są do:

1) podpisania umowy o stałe dostawy mleka z podmiotem skupującym surowiec w ilości minimum 18.000 litrów mleka na gospodarstwo rocznie, przy czym co roku, do końca miesiąca następującego po okresie 12 miesięcy liczonych od daty zawarcia umowy na dostawę mleka, kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku wystawione przez odbiorcę mleka dokumenty potwierdzające ilość sprzedanego mleka,

2) posiadania lub utworzenia stada minimum 5 krów i sprzedaż minimum 18.000 litrów mleka rocznie,

3) zakupu, objętego kredytem, przy nowo zakładanym stadzie minimalnie 5, maksymalnie 50 sztuk krów lub jałówek, a przy powiększaniu stada istniejącego, maksymalnie 50 sztuk,

4) Komisja Wojewódzka może podwyższyć kryteria określone w pkt. 1) i 2),

5) uzyskania pozytywnej opinii Komisji Wojewódzkiej w zakresie zgodności przedsięwzięcia z programem restrukturyzacji i modernizacji mleczarstwa przyjętym dla danego województwa, przy zakupie powyżej 50 sztuk jałowic lub krów hodowlanych oraz przy rozbudowie lub budowie obór wraz z infrastrukturą.

5. Przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 4, mogą być realizowane również w gospodarstwach rolnych dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

6. Kredyt może zostać udzielony na przedsięwzięcia inwestycyjne mające na celu tworzenie systemu oceny mleka, realizowane przez podmioty tworzące laboratoria badania mleka, polegające na:

1) zakupie aparatury niezbędnej do badania mleka: składu chemicznego, jakości mikrobiologicznej, liczby komórek somatycznych, wykrywania zanieczyszczeń, substancji hamujących, zafałszowań mleka itp.,

2) zakupie sprzętu komputerowego do rejestracji wyników oceny mleka,

3) zakupie nowoczesnej aparatury do badania jakości półproduktów oraz produktów gotowych z mleka,

4) budowie, adaptacji i modernizacji budynków i pomieszczeń.

7. Kredyt może zostać udzielony na przedsięwzięcia inwestycyjne realizowane przez podmioty prowadzące wyłącznie skup mleka polegające na zakupie:

1) dojarek i schładzarek,

2) jałowic i krów hodowlanych oraz urządzeń do zbioru i przygotowania pasz,

3) urządzeń do wprowadzania systemów kontroli jakości w produkcji i skupie mleka,

4) chłodni służących do skupu mleka,

5) samochodów cystern do zbioru mleka,

6) budynków wraz z wyposażeniem oraz zakup gruntów pod tymi budynkami, służących do skupu mleka - jeżeli sprzedaż majątku następuje w wyniku prowadzonego postępowania upadłościowego.

8. O kredyt na realizację przedsięwzięć, o których mowa w ust. 8, mogą ubiegać się podmioty skupujące mleko bezpośrednio od producentów mleka. Podmioty te zobowiązane są do zawarcia z dostawcami mleka długoterminowych umów na stałe dostawy mleka w ilości minimum 18.000 litrów mleka rocznie od jednego producenta oraz podpisania umowy o stały odbiór skupionego mleka z podmiotami zajmującymi się jego przetwórstwem.

9. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn, urządzeń i inwentarza żywego, jeżeli umowa zostaje zawarta:

1. pomiędzy małżonkami,

2. pomiędzy rolnikiem a następcą, którym jest zstępny, przysposobiony lub pasierb,

jeśli umowa ta stanowi spełnienie warunków do otrzymania emerytury (renty)

rolniczej w pełnej wysokości,

2) zakup gruntów rolnych,

3) zakup maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

4) zakup pojazdów samochodowych ,

5) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

6) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytowej,

7) finansowanie remontów,

8) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

9) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

10. W przypadku zakupu budynków i budowli, używanych maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. O kredyt mogą ubiegać się osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, z wyłączeniem emerytów i rencistów, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które:

1) prowadzą gospodarstwa rolne zajmujące się produkcją mleka,

2) zajmują się przetwórstwem mleka,

3) zajmują się wyłącznie skupem mleka,

4) tworzą laboratoria badania mleka.

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu z linii BR/01.

2. Kwota kredytu z zastrzeżeniem ust. 2a ,nie może przekraczać:

1. 80% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych, nie więcej jednak niż 2 mln zł.,

2. 70% wartości nakładów inwestycyjnych na przedsięwzięcie realizowane w zakresie tworzenia laboratoriów badania mleka i skupu mleka bezpośrednio od producentów, nie więcej niż 4 mln. zł.,

3. 70% wartości nakładów inwestycyjnych na przetwórstwo rolno-spożywcze, nie więcej niż 8 mln. zł.,

4. łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1) i 2) nie może przekroczyć 4 mln. zł.

5. łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1), 2) i 3) nie może przekroczyć 8 mln. zł.

2a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

3. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do ich oprocentowania, suma zaciągniętych kredytów i kredytu w ramach “Branżowego programu restrukturyzacji i modernizacji mleczarstwa” nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln.. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, utworzenie laboratorium badania mleka lub skup mleka bezpośrednio od producentów.

3. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

4. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

5. Dopłaty Agencji do oprocentowania nie mogą przekraczać 0,75 oprocentowania kredytu, o którym mowa w ust. 6.

6. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu a wysokością zastosowanych dopłat.

7. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 8 lat.

8. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 3 lat.

9. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat

1. W przypadku kredytów na realizację przedsięwzięć w przetwórstwie mleka na produkty mleczarskie i mlekopochodne warunkiem stosowania dopłat jest wykorzystywanie w procesie produkcji surowca (w tym również mleka w proszku) wyłącznie produkcji krajowej.

2. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1. spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2. dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

3. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

6) sprzeda, bez zgody Agencji, nabyte, wybudowane lub zmodernizowane ze środków kredytu budynki, budowle, maszyny i urządzenia.

4. W przypadku sprzedaży mienia, o którym mowa w ust. 3 pkt. 6), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

5. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w ust. 3 pkt. 6) i ust. 4, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii BR/01,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

6. W przypadku stwierdzenia, że kredytobiorca dłużej niż trzy miesiące nie wywiązywał się z warunku określonego w pkt. I. ust. 5 pkt. 2), za każdy następny dzień, aż do zakupienia przez kredytobiorcę brakujących zwierząt, dopłaty Agencji obniża się do poziomu właściwego dla kredytów, (Symbol IP), przy czym:

1) okres nie wywiązywania się z warunku należy liczyć od daty wydania przez lekarza weterynarii zaświadczenia stwierdzającego zmniejszenie stada poniżej wymaganego poziomu do daty zakupu brakujących zwierząt,

3. kredytobiorca zobowiązany jest do okazania zaświadczenia lekarza weterynarii stwierdzającego zmniejszenie stada oraz dokumentu stwierdzającego datę zakupu brakujących zwierząt, na podstawie których zostanie określony okres nie wywiązania się z warunków umowy.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. W przypadku przedsięwzięć realizowanych przez podmioty prowadzące przetwórstwo lub wyłącznie skup mleka wymagane jest, oprócz przedłożenia planu przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, uzyskanie pozytywnej opinii Komisji Wojewódzkiej odnośnie celowości realizowanego przedsięwzięcia na terenie danego województwa, a przy zakupie budynków wraz z wyposażeniem, a także gruntów pod tymi budynkami:

1) uzyskanie pozytywnej opinii banku kredytującego, sporządzonej na formularzu określonym przez Prezesa Agencji,

2) złożenie w Agencji za pośrednictwem Banku wniosku wraz z wymaganą dokumentacją, której zgodność z oryginałem została potwierdzona przez Bank,

3) uzyskanie zgody Prezesa Agencji na formularzu określonym przez Prezesa Agencji.

3. W przypadku przedsięwzięć realizowanych w gospodarstwie rolnym wymagane jest, oprócz przedłożenia planu przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, uzyskanie pozytywnej opinii Komisji Wojewódzkiej przy zakupie powyżej 50 sztuk krów lub jałowic lub podejmowaniu rozbudowy i budowy obór wraz z infrastrukturą.

4. W przypadku przedsięwzięć polegających na utworzeniu laboratorium badania mleka wymagane jest, oprócz przedłożenia planu przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1., uzyskanie pozytywnej opinii wojewódzkiego lub regionalnego Zespołu ds. Restrukturyzacji i Modernizacji Mleczarstwa.

5. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 4)

7. ODR opiniując plany przedsięwzięć dotyczące zakupu pojedynczych maszyn i urządzeń rolniczych powinien:

1) zwrócić uwagę w szczególności, czy wydajność maszyny lub urządzenia jest dostosowana do skali produkcji gospodarstwa,

2) jednoznacznie określić, czy z opracowanego planu przedsięwzięcia wynika, iż gospodarstwo można uznać za rozwojowe na danym terenie.

5. Kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego w ramach realizacji, zaakceptowanego przez Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Finansów, programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa,

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt może zostać udzielony na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych zmierzających do rozwoju:

1) zespołowego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych w gospodarstwach rolnych lub

działach specjalnych produkcji rolnej,

2) usług rolniczych.

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w działalnościach wymienionych w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) rolnictwo i pokrewne działalności usługowe

2) rybołówstwo i rybactwo

3) działy specjalne produkcji rolnej.

3. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w działalnościach określonych w ust. 2 polegających na zakupie maszyn lub zestawów maszyn i urządzeń rolniczych wraz z ich montażem, ciągników, przyczep rolniczych, samochodów ciężarowych i dostawczych, a także na zakupie, budowie, adaptacji i modernizacji sortowni, przechowalni, zamrażalni, chłodni i schładzalni owoców i warzyw dla potrzeb gospodarstw rolnych.

4. Koszt zakupu maszyn i urządzeń może obejmować koszty transportu z wyłączeniem kosztów transportu własnego.

5. Przedsięwzięcia inwestycyjne mogą być realizowane również w gospodarstwach rolnych, działach specjalnych produkcji rolnej oraz zakładach świadczących usługi dla rolnictwa dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

6. Pod pojęciem zespołowego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych należy rozumieć wspólne użytkowanie maszyn i urządzeń rolniczych w rozmiarach i terminach ustalonych w zawartej na piśmie pomiędzy osobami fizycznymi umowie cywilno-prawnej.

7. Umowa, o której mowa w ust. 6, powinna w szczególności określać: przedmiot wspólnego użytkowania, udziały we współwłasności, czas trwania umowy, rozmiary i terminy wykonywanych prac, zasady rozliczania kosztów eksploatacji sprzętu oraz zobowiązanie, że zakupiony przy udziale kredytu sprzęt wykorzystywany będzie wyłącznie dla potrzeb osób zawierających umowę.

8. Rolnicy ubiegający się o kredyt na przedsięwzięcie, o którym mowa w ust. 1 pkt. 1), zobowiązani są do:

1) wspólnego wystąpienia z wnioskiem o kredyt,

2) zakupu maszyn i urządzeń, które będą wyłącznie przedmiotem ich współwłasności,

3) solidarnej odpowiedzialności z tytułu kredytu.

9. Kredyt, o którym mowa w ust. 1 pkt. 1), może zostać przeznaczony na zakup sprzętu rolniczego do wspólnego użytkowania również między rolnikiem i następcą, o ile posiadają oni odrębne gospodarstwa rolne lub działy specjalne produkcji rolnej.

10. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn lub zestawów maszyn i urządzeń rolniczych, jeżeli umowa została zawarta:

a) pomiędzy małżonkami,

b) pomiędzy rolnikiem a następcą, którym jest zstępny, przysposobiony lub pasierb, jeśli umowa ta stanowi spełnienie warunków do otrzymania emerytury (renty) rolniczej w pełnej wysokości,

2) zakup maszyn i urządzeń rolniczych, jeżeli umowa o wspólnym użytkowaniu została zawarta pomiędzy małżonkami,

3) zakup samochodów ciężarowych i dostawczych służących wyłącznie do dystrybucji gotowych produktów,

4) zakup maszyn i urządzeń rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

5) zakup budynków i budowli, które były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

6) finansowanie remontów,

7) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

8) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

9) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014).

11. W przypadku zakupu używanych maszyn i urządzeń rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. O kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na zespołowym użytkowaniu maszyn i urządzeń rolniczych mogą ubiegać się osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie lub działach specjalnych produkcji rolnej, z wyłączeniem emerytów i rencistów.

2. Wspólnicy spółki cywilnej mogą ubiegać się o kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na zespołowym użytkowaniu maszyn i urządzeń rolniczych, pod warunkiem, że są jednocześnie właścicielami lub dzierżawcami w okresach wieloletnich odrębnych gospodarstw rolnych lub działów specjalnych produkcji rolnej. W planie przedsięwzięcia uwzględniają oni grunty własne i dzierżawione, w tym grunty rolne wniesione do spółki cywilnej.

3. O kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na rozwoju usług rolniczych mogą ubiegać się:

1) osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych podejmujące lub prowadzące działalność gospodarczą, z wyłączeniem emerytów i rencistów,

2) osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej pod warunkiem, że powyższe usługi są zgodne z zakresem ich działania określonym w akcie założycielskim.

4. Osoby prowadzące gospodarstwa rolne mogą ubiegać się o kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na rozwoju usług rolniczych, pod warunkiem, że wykażą, iż zakupiony sprzęt rolniczy będzie w pełni wykorzystany do świadczenia usług, a uzyskane z tej działalności dochody ujęte w planie przedsięwzięcia inwestycyjnego pozwolą na spłatę kredytu w terminach określonych w planie przedsięwzięcia.

5. O kredyt na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na zespołowym użytkowaniu maszyn i urządzeń rolniczych oraz na rozwoju usług rolniczych mogą ubiegać się osoby prawne, których udziałowcami, akcjonariuszami lub członkami są wyłącznie rolnicy zamierzający w pierwszej kolejności użytkować zespołowo zakupione maszyny i urządzenia rolnicze, a dodatkowo również wykorzystywać je do świadczenia usług dla rolnictwa.

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu z linii BR/10.

2. Kwota kredytu z zastrzeżeniem ust. 2a ,nie może przekraczać:

6. 80% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane gospodarstwach rolnych tworzących zespoły wspólnego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych, nie więcej jednak niż 2 mln zł., na zespół

7. 70% wartości nakładów inwestycyjnych na przedsięwzięcie realizowane przez osoby fizyczne prowadzące działy specjalne produkcji rolnej i tworzące zespoły wspólnego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych podmioty oraz osoby fizyczne i prawne świadczące usługi dla rolnictwa, nie więcej niż 4 mln. zł.,

8. łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1) i 2) nie może przekroczyć 4 mln. zł.

2a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

3. W przypadku, gdy wnioskodawca (wnioskodawcy) korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do ich oprocentowania, suma dotychczasowych kredytów i kredytu branżowego nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, działalnościach pozarolniczych (linia MP)

3. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia naprzetwórstwo rolno-spożywcze, usługi dla rolnictwa lub

4. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

5. Dopłaty do oprocentowania nie mogą przekraczać 0,75 oprocentowania kredytu, o którym mowa w ust. 6.

6. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu a wysokością zastosowanych dopłat.

7. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 8 lat.

8. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 3 lat.

9. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego,

6) sprzeda, bez zgody Agencji, maszyny, urządzenia, budynki i budowle nabyte przy udziale kredytu.

3. W przypadku sprzedaży bez zgody Agencji mienia, o którym mowa w ust. 2 pkt. 6), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w ust. 2 pkt. 6) i ust. 3, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony, czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii BR/10,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Sporządzenie planu przedsięwzięcia inwestycyjnego polegającego na zakupie maszyn i urządzeń rolniczych przez rolników zamierzających wspólnie je użytkować powinno zostać poprzedzone zawarciem umowy.

3. Plan przedsięwzięcia dla zespołu ubiegającego się o kredyt na zakup sprzętu rolniczego powinien zostać sporządzony dla wszystkich gospodarstw, których właściciele lub dzierżawcy podpisali umowę o zespołowym użytkowaniu maszyn i urządzeń rolniczych. Z planu tego powinno jednoznacznie wynikać, iż przewidywany do zakupu sprzęt rolniczy będzie w gospodarstwach tych racjonalnie wykorzystany, a osiągane dochody pozwolą na terminową spłatę rat kapitału i odsetek od zaciągniętego kredytu.

4. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 5 )

5. Złożenie przez wnioskodawcę w Banku wniosku o kredyt wraz z planem przedsięwzięcia, pozytywną opinią ODR oraz kompletem dokumentów wymaganych przez Bank.

6. Kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego
   w ramach realizacji zaakceptowanego przez Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Finansów programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt przeznaczony jest na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych mających na celu utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego na gruntach własnych lub dzierżawionych w okresach wieloletnich, wytypowanych przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa do programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa.

2. Kredyt może zostać udzielony na działalności wymienione w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

3. W skład przedsięwzięcia inwestycyjnego polegającego na utworzeniu lub urządzeniu gospodarstwa rolnego i działu specjalnego produkcji rolnej wchodzić mogą:

1) produkcyjne nakłady inwestycyjne,

2) niezbędne nakłady rzeczowe na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego, pod warunkiem, że nie stanowią one więcej niż 20% kwoty kredytu przeznaczonego na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego,

3) budowa lub zakup wraz z przynależnym gruntem budynku mieszkalnego, pod warunkiem, że:

a) w gospodarstwie nie istnieje budynek mieszkalny i wnioskodawca lub jego małżonek nie posiada innego budynku mieszkalnego lub mieszkania,

b) koszt zakupu lub budowy budynku mieszkalnego nie przekracza 30% całkowitych kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż 100 tys. zł.

4. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą z AWRSP na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

5. Przez nakłady związane z uruchomieniem pierwszego cyklu produkcyjnego należy rozumieć zgodne z normami i normatywami dla danej działalności nakłady rzeczowe (np. zakup zwierząt gospodarskich, pasz treściwych, kwalifikowanego materiału siewnego, opału w przypadku upraw w szklarniach ogrzewanych i tunelach ogrzewanych), ponoszone od rozpoczęcia danej działalności do sprzedaży finalnego produktu (np. w produkcji zwierzęcej są to nakłady rzeczowe ponoszone od zakupu zwierząt do ich sprzedaży na rzeź lub do dalszego chowu, w przypadku produkcji mleka od zakupu jałówek do odchowania krowy pierwiastki, a w produkcji roślinnej są to nakłady rzeczowe ponoszone od siewu do zbioru danej rośliny).

6. Przez utworzenie gospodarstwa rolnego należy rozumieć:

1) tworzenie od podstaw jednostki gospodarczej poprzez nabycie w formie aktu notarialnego własności niezabudowanych gruntów rolnych Skarbu Państwa oraz nasadzeń i naniesień, ponoszenie nakładów inwestycyjnych na budowę budynków i budowli gospodarczych oraz wyposażenie w ruchome środki trwałe (maszyny i urządzenia wraz z instalacją, stado podstawowe) w ilości i strukturze odpowiadającej kierunkowi produkcji określonemu w planie przedsięwzięcia inwestycyjnego,

2) nabycie w formie aktu notarialnego własności gruntów rolnych Skarbu Państwa, zakup budynków i budowli gospodarczych służących do produkcji rolnej oraz naniesień i nasadzeń znajdujących się na gruncie i stanowiących jego wyposażenie, któremu towarzyszyć mogą nakłady na urządzenie gospodarstwa,

3) budowę lub zakup budynku mieszkalnego, o których mowa w ust. 3 pkt. 3).

7. Przez urządzenie gospodarstwa rolnego rozumieć należy poniesienie nakładów inwestycyjnych w istniejącym gospodarstwie w zakresie:

1) budowy, rozbudowy, adaptacji, modernizacji budynków i budowli gospodarczych oraz zakupu maszyn i urządzeń rolniczych wraz z instalacją, a także stada podstawowego, w ilości i strukturze odpowiadającej kierunkowi produkcji określonemu w planie przedsięwzięcia,

2) budowy lub zakupu budynku mieszkalnego, o których mowa w ust. 3 pkt. 3).

8. Kredyt może zostać przeznaczony na dokończenie rozpoczętej budowy, rozbudowy, adaptacji lub modernizacji, o których mowa w ust. 6 i 7.

9. Koszt zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, materiałów budowlanych, zwierząt gospodarskich oraz rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolnej może obejmować koszty transportu z wyłączeniem kosztów transportu własnego.

10. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn i urządzeń rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

2) zakup gruntów rolnych, budynków i budowli, które były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

3) zakup tej części gruntu, która spowoduje przekroczenie powierzchni gospodarstwa rolnego ponad 100 ha przeliczeniowych gruntów rolnych, obliczonych według zasad stosowanych przy naliczaniu podatku rolnego, przy czym dotyczy to wyłącznie powierzchni gruntów stanowiących własność podmiotu ubiegającego się o kredyt,

4) zakup gruntów rolnych, których przeznaczenie określone w planie zagospodarowania przestrzennego gminy jest inne niż rolnicze, a także lasów, parków, jezior, pracowniczych ogródków działkowych, działek rekreacyjnych i ogrodów botanicznych,

5) sfinansowanie tej części określonej w akcie notarialnym ceny umownej, która przewyższa poziom średnich cen rynkowych gruntów rolnych w danym województwie wg danych GUS,

6) sfinansowanie tej części ceny umownej nabywanych budynków i budowli służących do produkcji rolnej oraz budynku mieszkalnego, ruchomych środków trwałych (maszyn, urządzeń, stada podstawowego) naniesień i nasadzeń, która przewyższa poziom średnich cen rynkowych w danym województwie,

7) zakup mienia tzn. nieruchomości i ruchomych środków trwałych oraz stada podstawowego z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli spłata należności rozłożona jest na raty, wg zasad określonych przez AWRSP,

8) zakup pojazdów samochodowych,

9) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

10) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

11) finansowanie remontów,

12) realizację przedsięwzięć, do których stosowana będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

13) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

11. W przypadku zakupu gruntów rolnych, budynków i budowli, używanych maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, prowadzące lub podejmujące działalność określoną w pkt. I.2., z wyłączeniem emerytów i rencistów.

II. Warunki udzielania kredytu:

1. Kredytobiorcy zobowiązani są do prowadzenia rachunkowości rolnej od dnia 1 stycznia następnego roku po dacie zawarcia umowy kredytu do końca okresu kredytowania.

2. Kredytobiorcy zobowiązani są do uczestniczenia w szkoleniu z zakresu prowadzenia rachunkowości rolnej, które zorganizuje Ośrodek Doradztwa Rolniczego, zwany dalej ODR, właściwy dla miejsca realizacji przedsięwzięcia. Z uczestnictwa w szkoleniu zwolnieni są rolnicy, którzy ukończyli szkołę rolniczą, w której rachunkowość rolna była przedmiotem obowiązkowym.

3. Kwota kredytu nie może przekroczyć 95% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane przez w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych.

4. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do oprocentowania, suma zaciągniętych kredytów i kredytu na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego w ramach realizacji zaakceptowanego przez Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Finansów programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa nie może przekroczyć kwoty:

1. 2 mln.. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, działalnościach poza rolniczych (linia MP)

3. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

5. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym. Należne Bankowi odsetki płacone są przez:

1) kredytobiorcę - w wysokości połowy oprocentowania określonego w ust. 7 nie więcej jednak niż 20% w stosunku rocznym,

2) Agencję - w pozostałej części.

6. Jeśli w dniu zawarcia umowy kredytu kredytobiorca spełnia warunki określone w zasadach udzielania kredytów na zakup gruntów rolnych (Symbol KZ), na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia (Symbol MR) lub warunki określone w programach branżowych (Symbol BR) dopłaty są zwiększone

7. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 15 lat.

8. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 3 lat.

9. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego rachunkami uproszczonymi, fakturami VAT i umowami kupna-sprzedaży potwierdzonymi przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

6) nie wywiąże się z obowiązku prowadzenia rachunkowości rolnej od dnia 1 stycznia następnego roku po otrzymaniu kredytu, do końca okresu kredytowania,

7) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

8) sprzeda, bez zgody Agencji, nabyte, wybudowane, zaadaptowane lub zmodernizowane ze środków kredytu grunty i gospodarstwa rolne albo inne obiekty, maszyny i urządzenia, jeżeli Agencja, stosuje zwiększone dopłaty.

3. W przypadku sprzedaży bez zgody Agencji mienia, o którym mowa w ust. 2 pkt. 8), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w ust. 2 pkt. 8) i ust. 3, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii OR,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

5. Zmiana kierunku produkcji rolnej, działu specjalnego lub usług dla rolnictwa na inny, wymieniony w pkt. I.2, dokonywana w okresie kredytowania za zgodą Banku nie powoduje zaprzestania dopłat i nie wymaga aneksowania planu przedsięwzięcia i opinii ODR.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Uzyskanie oświadczenia Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, że przedsięwzięcie inwestycyjne jest realizowane w ramach programu osadnictwa rolniczego.

1. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 6 )

G. Kredyty na realizację przedsięwzięć w rolnictwie i działach specjalnych produkcji rolnej, mających na celu wykorzystanie posiadanej bazy produkcyjnej gospodarstw rolnych i działów specjalnych, poprzez rozpoczęcie lub zwiększenie produkcji w tych gospodarstwach i działach specjalnych

I Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt przeznaczony jest na realizację przedsięwzięć mających na celu wykorzystanie posiadanej bazy produkcyjnej gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej, poprzez rozpoczęcie lub zwiększenie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

2. Kredyt może zostać udzielony na działalności wymienione w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) rybołówstwo i rybactwo

3. Powierzchnia ogólna gospodarstwa rolnego nie może być mniejsza niż 1 ha. W przypadku działów specjalnych produkcji rolnej, rybołówstwa i rybactwa minimalna powierzchnia nie obowiązuje.

4. Pod pojęciem rozpoczęcia produkcji w oparciu o posiadaną bazę produkcyjną gospodarstwa rolnego lub działu specjalnego produkcji rolnej należy rozumieć realizację przedsięwzięć mających na celu wykorzystanie posiadanych zasobów użytków rolnych, budynków i budowli, a szczególnie stanowisk inwentarskich, maszyn i urządzeń w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

5. Pojęcie przedsięwzięcia w gospodarstwie rolnym i dziale specjalnym produkcji rolnej obejmuje produkcyjne nakłady inwestycyjne oraz niezbędne nakłady rzeczowe na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego.

6. Przez produkcyjne nakłady inwestycyjne należy rozumieć niezbędne nakłady rzeczowe na zakup maszyn, urządzeń i narządzi wraz z montażem, wyposażenia technicznego budynków inwentarskich i magazynowo-składowych, wyposażenia technicznego budynków i budowli wykorzystywanych w działach specjalnych produkcji rolnej oraz stada podstawowego inwentarza żywego.

7. Przez nakłady związane z uruchomieniem pierwszego cyklu produkcyjnego należy rozumieć zgodne z normami i normatywami dla danej działalności nakłady rzeczowe (np. zakup zwierząt gospodarskich, pasz treściwych, kwalifikowanego materiału siewnego, opału w przypadku upraw w szklarniach ogrzewanych i tunelach ogrzewanych), ponoszone od rozpoczęcia danej działalności do sprzedaży finalnego produktu (np. w produkcji zwierzęcej są to nakłady rzeczowe ponoszone od zakupu zwierząt do ich sprzedaży na rzeź lub do dalszego chowu, w przypadku produkcji mleka od zakupu jałówek do odchowania krowy pierwiastki, a w produkcji roślinnej są to nakłady rzeczowe ponoszone od siewu do zbioru danej rośliny), które nie zostały sfinansowane kredytem na cele rolnicze udzielonym na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 lutego 1995r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze (Dz. U. Nr 19, poz. 92 z późn. zm.).

8. Wartość niezbędnych nakładów rzeczowych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego nie może przekraczać 50% kwoty kredytu.

9. Pod pojęciem zwiększenia produkcji w oparciu o posiadaną bazę produkcyjną gospodarstwa rolnego lub działu specjalnego należy rozumieć poniesienie niezbędnych nakładów rzeczowych, wymienionych w ust. 6 i 7, na zwiększenie intensywności produkcji.

10. Przez bazę produkcyjną gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej należy rozumieć zasoby użytków rolnych, budynków i budowli, maszyn, urządzeń i narzędzi służących do produkcji rolnej.

11. Koszt zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, zwierząt gospodarskich oraz rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolnej może obejmować koszty transportu z wyłączeniem kosztów transportu własnego.

12. Przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 1, mogą być realizowane również w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

13. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

2) zakup pojazdów samochodowych,

3) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

4) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

5) finansowanie remontów,

6) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

7) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

14. W przypadku zakupu używanych maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych kredytobiorca zobowiązany jest przedstawić w banku oświadczenie sprzedającego, iż nie były one przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2, z wyłączeniem emerytów i rencistów.

2. Osoby prawne podejmujące lub prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

3. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej prowadzące działalność określoną w pkt I ust. 2.

III. Warunki udzielania kredytu

1. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji do oprocentowania uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu
z linii RP.

2. Kwota kredytu , z zastrzeżeniem us. 2 a nie może przekroczyć:

1) 80% wartości nakładów inwestycyjnych składających się na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych, nie więcej jednak niż 2 mln. zł.,

2) 70% wartości nakładów inwestycyjnych na działy specjalne produkcji rolnej, nie więcej jednak niż 4 mln. zł.,

1. łączna kwota kredytów udzielonych jednemu podmiotowi na realizację równocześnie kilku przedsięwzięć wymienionych w pkt. 1) i 2) nie może przekroczyć 4 mln. zł.

2a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

3. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów inwestycyjnych objętych dopłatami Agencji do oprocentowania, suma zaciągniętych kredytów i kredytu na realizację przedsięwzięć w rolnictwie i działach specjalnych produkcji rolnej mających na celu wykorzystanie posiadanej bazy produkcyjnej gospodarstw rolnych i działów specjalnych, poprzez rozpoczęcie lub zwiększenie produkcji w tych gospodarstwach i działach specjalnych nie może przekroczyć kwoty:

4. 2 mln.. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

5. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, działalnościach poza rolniczych (linia MP)

6. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

4. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym. Należne Bankowi odsetki płacone są przez:

1) kredytobiorcę - w wysokości połowy oprocentowania określonego w ust. 6 nie więcej jednak niż 20% kredytu w stosunku rocznym,

2) Agencję - w pozostałej części.

5. Jeśli w dniu zawarcia umowy kredytu kredytobiorca spełnia warunki określone w zasadach udzielania kredytów na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia (Symbol MR) lub warunki określone w programach branżowych (Symbol BR) dopłaty są zwiększone

6. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 3 lata, z wyjątkiem kredytów przeznaczonych na rozpoczęcie lub zwiększenie produkcji mleka, dla których maksymalny okres kredytowania wynosi 4 lata.

7. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 1 roku.

8. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2. dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego rachunkami uproszczonymi, fakturami VAT i umowami kupna-sprzedaży potwierdzonymi przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

6) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

7) sprzeda w okresie kredytowania, bez zgody Agencji, nabyte lub wyposażone ze środków kredytu budynki, maszyny i urządzenia, jeżeli Agencja, stosuje zwiększone dopłaty.

3. W przypadku sprzedaży bez zgody Agencji mienia, o którym mowa w ust. 2 pkt. 7), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w ust. 2 pkt. 7) i ust. 3, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony, czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii RP.

5. Zmiana kierunku produkcji rolnej, działu specjalnego na inny wymieniony w pkt. I ust. 2, dokonywana w okresie kredytowania za zgodą Banku nie powoduje zaprzestania dopłat i nie wymaga aneksowania planu przedsięwzięcia i opinii ODR.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji.( załącznik nr 7 )

H. Kredyty na przedsięwzięcia inwestycyjne tworzące nowe stałe miejsca pracy w działalnościach pozarolniczych w gminach wiejskich oraz gminach miejsko-wiejskich gwarantujących zatrudnienie ludności wiejskiej

I. Przeznaczenie kredytu

1. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych gwarantujących powstanie nowych stałych miejsc pracy dla ludności wiejskiej w działalnościach pozarolniczych w gminach wiejskich oraz w gminach miejsko-wiejskich.

2. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych polegających na:

1) zakupie, modernizacji, adaptacji, budowie i rozbudowie zakładów prowadzących działalność pozarolniczą,

2) dokończeniu rozpoczętej inwestycji, o której mowa w pkt. 1),

3) zakupie i montażu niezbędnych maszyn, urządzeń i narzędzi,

4) zakupie środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.

3. Przedsięwzięcia inwestycyjne mogą być realizowane również w zakładach prowadzących działalność pozarolniczą dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

4. Przez działalność pozarolniczą należy rozumieć działalność gospodarczą z wyłączeniem:

1) produkcji wyrobów alkoholowych i tytoniowych,

2) działalności agencji towarzyskich i salonów gry,

3. handlu paliwami (w tym opałem i gazem) i smarami oraz wyrobami alkoholowymi i

tytoniowymi.

5. Przez gminę miejsko-wiejską należy rozumieć gminę posiadającą wspólne dla miasta i gminy organy - radę i zarząd.

6. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup środków obrotowych,

2) zakup mebli i innych ruchomych środków trwałych nie wymienionych w ust. 2,

3) zakup samochodów osobowych,

4) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

5) refundację nakładów poniesionych przed datą podpisania umowy kredytu,

6) finansowanie remontów,

7) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

8) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, podejmujące lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na terenach gmin wiejskich i gmin miejsko-wiejskich.

2. Rolnik rozpoczynający działalność pozarolniczą może ubiegać się o kredyt również na utworzenie miejsca pracy dla siebie samego, jednak wówczas zobowiązany jest opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w systemie osób prowadzących działalność gospodarczą w ZUS.

3. Osoby prawne podejmujące lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na terenach gmin wiejskich i gmin miejsko-wiejskich.

4. Jednostki nie posiadające osobowości prawnej podejmujące lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na terenach gmin wiejskich i gmin miejsko-wiejskich.

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu z linii MP.

2. Kwota kredytu nie może przekroczyć jednocześnie:

1) 60% wartości nakładów inwestycyjnych na przedsięwzięcie, nie więcej jednak niż 4 mln. zł.,

2) 25 tys. zł. na jedno nowe miejsce pracy, na którym zatrudniona zostanie jedna osoba w pełnym wymiarze czasu pracy lub na dwa nowe miejsca pacy, na których zatrudnione zostaną dwie osoby - każda w połowie pełnego wymiaru czasu pracy.

2a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

3. W przypadku, gdy wnioskodawca korzysta z kredytów objętych edopłatami Agencji do oprocentowania lub pożyczki na rozwój małej przedsiębiorczości na wsi, suma zaciągniętych kredytów, pożyczek i kredytu na przedsięwzięcia inwestycyjne tworzące nowe stałe miejsca pracy w działalnościach pozarolniczych w gminach wiejskich oraz gminach miejsko-wiejskich gwarantujących zatrudnienie ludności wiejskiej nie może przekroczyć kwoty:

1. 4 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przedsięwzięcia realizowane w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych, działach specjalnych produkcji rolnej, usługach dla rolnictwa, działalnościach poza rolniczych (linia MP)

2. 8 mln. zł. dla podmiotu, który korzysta z kredytów na przetwórstwo rolno-spożywcze

4. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym. Należne bankowi odsetki płacone są przez:

1) kredytobiorcę - w wysokości połowy oprocentowania określonego w ust. 6, nie więcej jednak niż 20% kredytu w stosunku rocznym,

2) Agencję - w pozostałej części.

5. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 6 lat.

6. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 1 roku.

7. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

8. W wyniku realizacji inwestycji musi nastąpić wzrost zatrudnienia co najmniej o 1 osobę (jeden etat) na każde rozpoczęte 25 tys. zł. zaciągniętego kredytu.

9. Zatrudnienie nowych pracowników w liczbie wynikającej z kwoty zaciągniętego kredytu:

1) nastąpić może nie wcześniej niż w dniu podpisania umowy kredytu i nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia postawienia ostatniej transzy kredytu do dyspozycji inwestora,

2) nie może trwać krócej niż czas spłaty kredytu,

3) musi nastąpić na podstawie umowy o pracę.

10. Osobami, o których mowa w ust. 13, nie mogą być renciści i emeryci.

11. W przypadku, gdy nowe miejsca pracy znajdują się na terenie miast położonych na terenach gmin miejsko-wiejskich, co najmniej 80% nowozatrudnionych osób musi zamieszkiwać na stałe na terenach wiejskich, a jeżeli nowe miejsca pracy znajdują się na terenie gminy wiejskiej wszystkie nowozatrudniane osoby muszą zamieszkiwać na stałe na terenach wiejskich.

12. W przypadku gdy kredytobiorcą jest podmiot już funkcjonujący, w ciągu całego okresu kredytowania zatrudnienie powinno zostać utrzymane na poziomie średniego stanu zatrudnienia z okresu ostatnich 12 miesięcy liczonych wstecz od dnia złożenia wniosku o kredyt, powiększonego o liczbę osób nowozatrudnionych.

13. Jeżeli średni stan zatrudnienia, jest wyższy od stanu zatrudnienia w ostatnim miesiącu przed złożeniem w banku wniosku o kredyt, kredytobiorca zobowiązany jest uzupełnić zatrudnienie do stanu średniego oraz zatrudnić osoby, dla których korzystając z kredytu stworzy miejsca pracy.

14. Jeżeli średni stan zatrudnienia, jest niższy od stanu zatrudnienia w ostatnim miesiącu przed złożeniem w banku wniosku o kredyt, za wyjściowy należy uznać stan zatrudnienia z ostatniego miesiąca.

15. Oceniając stan zatrudnienia w okresie ostatnich 12 miesięcy nie należy brać pod uwagę:

1) osób zatrudnionych w związku z prowadzeniem produkcji sezonowej lub świadczeniem usług sezonowych,

2) osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia, jeśli umowa ta nie rodzi obowiązku ubezpieczenia społecznego,

3) osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło,

4) młodocianych zatrudnionych w celu nauki zawodu.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2)dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie zrealizuje przedsięwzięcia inwestycyjnego lub nie uruchomi działalności zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestania obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy,

5) nie udokumentuje wniesienia udziału własnego w sposób wiarygodny dla Banku,

6) sprzeda w okresie kredytowania, bez zgody Agencji, nabyte, wybudowane, zaadaptowane lub zmodernizowane ze środków kredytu zakłady, budynki budowle lub ich części, maszyny i urządzenia.

3. W przypadku sprzedaży bez zgody Agencji mienia, o którym mowa w ust. 2 pkt. 6), po okresie kredytowania i przed upływem 5 lat od dnia nabycia, kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić kwotę równą udzielonym dopłatom wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich wpływu do Banku.

4. Wniosek o wyrażenie przez Agencję zgody na sprzedaż, o której mowa w ust. 2 pkt. 6) i ust. 3, składany jest za pośrednictwem Banku wraz z dokumentami dotyczącymi udzielonego kredytu i planowanej sprzedaży, a w szczególności:

1) potwierdzonymi za zgodność z oryginałem kopiami opinii ODR i umowy kredytu wraz z aneksami do nich, jeśli takie były wydawane,

2) opinią Banku przedstawiającą: aktualny stan zadłużenia z tytułu spłaty kredytu, kwoty dotychczas przekazanych dopłat Agencji, terminowość obsługi kredytu, przyczyny i zasadność sprzedaży, nabywcę mienia (imię i nazwisko lub nazwa, adres), informację, czy dalsza spłata kredytu zagraża ważnym interesom dłużnika, a zwłaszcza jego egzystencji lub prowadzeniu działalności gospodarczej, oraz czy w związku ze sprzedażą kredyt zostanie spłacony, czy też nastąpi przejęcie długu przez nabywcę - w tym przypadku należy podać, czy nabywca korzysta już z kredytów z dopłatą Agencji (linia kredytowa i kwota zaciągniętego kredytu) oraz czy spełnia warunki linii MP,

3) innymi dokumentami lub informacjami, o jakie Agencja może wystąpić do Banku lub kredytobiorcy.

5. Dopłaty podlegają zwrotowi na rzecz Agencji wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich otrzymania, jeżeli kredytobiorca bez zgody Agencji:

1) nie zwiększył zatrudnienia w ciągu trzech miesięcy od dnia postawienia ostatniej transzy kredytu do jego dyspozycji,

2) zmniejszał zatrudnienie w czasie kredytowania w okresach, których suma przekracza
3 miesiące.

6. Fakt zatrudniania określonej liczby pracowników kredytobiorca potwierdza przedkładając w banku udzielającym kredytu potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów jakie w związku z zatrudnieniem pracowników zobowiązany był złożyć w ZUS

7. W przypadku, gdy zmniejszenie zatrudnienia osób stale pełnozatrudnionych i niepełnozatrudnionych spowoduje zmniejszenie ilości etatów lub ich części w stosunku do liczby wynikającej z planu przedsięwzięcia, podmiot winien brak ten uzupełnić zatrudnieniem następnych osób.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

2. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji ( załącznik nr 8 )

2. Kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęskami żywiołowymi:

1. Kredyty inwestycyjne na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, wymarznięcia, powodzi, huraganu, pożaru lub plagi gryzoni

I. Przeznaczenie kredytu:

1. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć mających na celu wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską żywiołową.

2. Kredyt może zostać udzielony na działalności określone w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) sekcja rybołówstwo i rybactwo

3. Przez klęskę żywiołową należy rozumieć szkody spowodowane suszą, gradobiciem, nadmiernymi opadami atmosferycznymi, wymarznięciem, powodzią, huraganem, pożarem lub plagą gryzoni w rozmiarach stanowiących zagrożenie dalszego funkcjonowania poszczególnych gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej.

4. Przez wznowienie produkcji należy rozumieć ponoszenie rzeczowych nakładów niezbędnych na:

1) przywrócenie funkcji użytkowych:

1. zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni i innych budynków i budowli służących do produkcji, a także budynków mieszkalnych, poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych,

2. uszkodzonych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych poprzez przeprowadzenie remontów kapitalnych,

2) przywrócenie produkcyjności poprzez zakup:

a) kwalifikowanego materiału szkółkarskiego na odtworzenie sadu,

b) stada podstawowego inwentarza żywego,

3) zakup ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych w miejsce sprzętu zniszczonego.

5. Na obszarach dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w kwietniu i lipcu 1998r., pojęcie wznowienia produkcji obejmuje również ponoszenie rzeczowych nakładów niezbędnych na:

1) budowę oraz remonty zniszczonych i uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni i innych budynków i budowli służących do produkcji,

2) remonty uszkodzonych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych,

3) odtworzenie zniszczonych nasadzeń plantacji wieloletnich.

6. Kredyt może zostać udzielony na nakłady poniesione po dniu wystąpienia szkody.

7. Przedsięwzięcia inwestycyjne mogą być realizowane również w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dzierżawionych w okresach wieloletnich, po uzyskaniu zgody właściciela na realizację inwestycji. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania

8. Kredyty przeznaczone na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w lipcu 1997r. i klęską huraganu w województwie zamojskim, który wystąpił 1997r., mogły być zaciągane do dnia 30 czerwca 1998r.

9. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) zakup maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych, które zostały wyprodukowane wcześniej niż trzy lata przed datą zakupu lub były już przedmiotem obrotu z zastosowaniem preferencji państwowych,

2) zakup pojazdów samochodowych,

3) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

4) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014),

5) sfinansowanie kosztu dokumentacji projektowej.

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, prowadzące działalność określoną w pkt I ust. 2.

2. Osoby prawne prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

3. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Uruchomienie linii kredytowej dla poszkodowanych w wyniku jednej z wymienionych w tytule klęsk żywiołowych nastąpić może wyłącznie za zgodą Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wyrażoną na wniosek właściwego wojewody zgłoszony w okresie 2 miesięcy od wystąpienia klęski. Wniosek wojewody zgłaszany jest pod warunkiem dokonania w ciągu 30 dni od wystąpienia klęski oszacowania strat przez komisję powołaną przez wojewodę.

2. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego przy udziale kredytu z linii KL.

3. Wysokość kredytu nie może przekraczać wartości odtworzeniowej środków trwałych oszacowanej przez komisję powołaną przez wojewodę, nie więcej jednak niż:

1) 2 mln. zł. na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2) 4 mln. zł. na działy specjalne produkcji rolnej.

3a. Dla podmiotów zobowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów bilansów skonsolidowanych, wysokość kwoty kredytu ustala się dla podmiotu dominującego ( jednostki dominującej) i jednostek zależnych łącznie,

6. Udział środków własnych kredytobiorcy nie jest wymagany.

7. Kredyt może zostać udzielony maksymalnie na:

1) 8 lat w odniesieniu do nakładów określonych w pkt. I ust. 4 pkt. 1), 2) lit. b) i 3),

2) 5 lat w odniesieniu do nakładów określonych w pkt. I ust. 4 pkt. 2) lit. a).

9. Na obszarach dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w kwietniu i lipcu 1998r., kredyt może zostać udzielony maksymalnie na 12 lat, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach na 15 lat.

10. Karencja w spłacie kapitału nie może przekroczyć 2 lat, a w przypadku kredytu przeznaczonego na sfinansowanie nakładów określonych w pkt. I ust. 4 pkt. 2) lit. a)
1 roku.

11. Na obszarach dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w kwietniu i lipcu 1998r., karencja w spłacie kapitału i odsetek nie może przekroczyć 3 lat.

12. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,25 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

13. Dopłaty do oprocentowania kredytu ze środków Agencji nie mogą przekraczać kwoty odsetek naliczonej w wysokości 1,00 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

14. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu a wysokością zastosowanych dopłat.

15. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) nie wznowi produkcji zgodnie z planem przedsięwzięcia pozytywnie zaopiniowanym przez ODR oraz umową kredytu,

2) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

3) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie kredytu,

4) nie udokumentuje w terminie 3 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego wydatków poniesionych na cele inwestycyjne, zgodnie z regulaminem kredytowania obowiązującym w danym Banku w oparciu o rachunki uproszczone, faktury VAT, akty notarialne i umowy kupna-sprzedaży potwierdzone przez właściwy Urząd Skarbowy.

3. Kredytobiorca zobowiązany jest do prowadzenia gospodarstwa lub działu specjalnego produkcji rolnej w całym okresie kredytowania.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Pobranie przez poszkodowanego z banku lub ODR formularza wniosku o kredyt, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 9 )

2. Przedłożenie przez wnioskodawcę we właściwym dla miejsca realizacji przedsięwzięcia ODR, planu przedsięwzięcia inwestycyjnego określającego m.in. okres realizacji inwestycji.

3. Uzyskanie pozytywnej opinii wojewody dotyczącej w szczególności zakresu i wysokości doznanych szkód, których oszacowania dokonuje komisja powołana przez wojewodę. Opinia sporządzona jest na formularzu określonym w ust. 1.

4. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnej opinii ODR sporządzonej na formularzu, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 10 )

B. Kredyty obrotowe na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, wymarznięcia, powodzi, huraganu, pożaru lub plagi gryzoni.

I. Przeznaczenie kredytu:

1. Kredyt może zostać udzielony na realizację przedsięwzięć mających na celu wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską żywiołową.

2. Kredyt może zostać udzielony na działalności określone w “Wykazie działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego, usług dla rolnictwa oraz działów specjalnych produkcji rolnej wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych”, w następujących grupach:

1) uprawy rolne; warzywnictwo; ogrodnictwo

2) chów i hodowla zwierząt

3) działy specjalne produkcji rolnej

4) sekcja rybołówstwo i rybactwo

3. Przez klęskę żywiołową należy rozumieć szkody spowodowane suszą, gradobiciem, nadmiernymi opadami atmosferycznymi, wymarznięciem, powodzią, huraganem, pożarem lub plagą gryzoni w rozmiarach stanowiących zagrożenie dalszego funkcjonowania poszczególnych gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej.

4. Przez wznowienie produkcji należy rozumieć ponoszenie rzeczowych nakładów niezbędnych na przywrócenie produkcyjności poprzez zakup rzeczowych środków obrotowych do produkcji rolnej, np.:

1) kwalifikowanego materiału siewnego i szkółkarskiego,

2) nawozów mineralnych,

3) środków ochrony roślin,

4) paliwa na cele rolnicze,

5) inwentarza żywego, zaliczanego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości do środków obrotowych,

6) matek pszczelich użytkowych i reprodukcyjnych,

7) pasz treściwych i koncentratów paszowych dla zwierząt gospodarskich,

8) materiałów opałowych do ogrzewania szklarni i tuneli.

5. Na obszarach dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w kwietniu i lipcu 1998r., pojęcie wznowienia produkcji obejmuje również zakup pasz objętościowych.

6. Kredyt może zostać udzielony na nakłady poniesione po dniu wystąpienia szkody.

7. Kredyt może być również zaciągany przez poszkodowanych prowadzących gospodarstwa rolne i działy specjalne produkcji rolnej dzierżawione w okresach wieloletnich. Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób nie budzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

8. Kredyty przeznaczone na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w lipcu 1997r. i klęską huraganu w województwie zamojskim, który wystąpił 1997r., mogły być zaciągane do dnia 30 czerwca 1998r.

9. Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na:

1) spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów,

2) realizację przedsięwzięć, do których stosowana jest lub będzie pomoc finansowa ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014).

II. Podmioty mogące ubiegać się o kredyt

1. Osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

2. Osoby prawne prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

3. Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej prowadzące działalność określoną w pkt. I ust. 2.

III. Warunki udzielenia kredytu

1. Uruchomienie preferencyjnej linii kredytowej dla poszkodowanych w wyniku jednej z wymienionych w tytule klęsk żywiołowych nastąpić może wyłącznie za zgodą Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wyrażoną na wniosek właściwego wojewody zgłoszony w okresie 2 miesięcy od wystąpienia klęski. Wniosek wojewody zgłaszany jest pod warunkiem dokonania w ciągu 30 dni od wystąpienia klęski oszacowania strat przez komisję powołaną przez wojewodę.

2. Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości przedsięwzięcia finansowanego przy udziale kredytu z linii KL.

3. Wysokość kredytu nie może przekraczać oszacowanej przez komisję powołaną przez wojewodę wielkości szkód w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej powstałych w uprawach rolnych, inwentarzu i rzeczowych środkach do produkcji rolnej, nie więcej jednak niż :

1) 500 tys. zł. na przedsięwzięcie realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,

2) 2 mln. zł. na działy specjalne produkcji rolnej.

4. Udział środków własnych kredytobiorcy nie jest wymagany.

5. Kredyt może zostać udzielony na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy a na obszarach dotkniętych klęską powodzi, która wystąpiła w kwietniu i lipcu 1998r., na okres nie dłuższy niż 24 miesiące.

6. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może wynosić więcej niż 1,15 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

7. Dopłaty do oprocentowania kredytu ze środków Agencji nie mogą przekraczać kwoty odsetek naliczonej w wysokości 0,90 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.

8. Kredytobiorca płaci oprocentowanie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy oprocentowaniem kredytu a wysokością zastosowanych dopłat.

8. Bank zobowiązany jest do ustanowienia odpowiedniego prawnego zabezpieczenia.

IV. Warunki stosowania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytu

1. Dopłaty są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) spełnia wszystkie wymogi tej linii kredytowej,

2) dokonuje w pełnej wysokości spłat rat kapitału i odsetek w terminach ustalonych w umowie

kredytu z uwzględnieniem dodatkowo 7-dniowego okresu na spłatę należności.

2. Dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia ich wpływu do Banku, a dalsze dopłaty nie są stosowane, gdy kredytobiorca:

1) zaprzestanie prowadzenia przedsięwzięcia (działalności) przed upływem okresu kredytowania lub zaprzestanie obsługi kredytu,

2) wykorzysta kredyt niezgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie kredytu,

3) nie udokumentuje w terminie 2 miesięcy od dnia pobrania środków finansowych z rachunku kredytowego rachunkami uproszczonymi, fakturami VAT i umowami kupna-sprzedaży potwierdzonymi przez właściwy Urząd Skarbowy wykorzystania co najmniej 80% wartości kredytu na zakupy dokonane po dniu wystąpienia szkody.

3. Kredytobiorca jest zobowiązany do prowadzenia gospodarstwa w całym okresie kredytowania.

V. Procedura ubiegania się o kredyt

1. Pobranie przez poszkodowanego z banku lub ODR formularza wniosku o kredyt, którego wzór określił Prezes Agencji. ( załącznik nr 11 )

2. Uzyskanie pozytywnej opinii wojewody dotyczącej w szczególności zakresu i wysokości doznanych szkód, których oszacowania dokonuje komisja powołana przez wojewodę. Opinia sporządzona jest na formularzu określonym w ust. 1.

3. Złożenie wniosku kredytowego w banku współpracującym z Agencją w zakresie stosowania dopłat do oprocentowania kredytów przeznaczonych na likwidację skutków klęsk żywiołowych w rolnictwie wraz z kompletem dokumentów wymaganych przez Bank.

4. Pozytywna opinia Wojewody nie zwalnia Banku od własnej oceny przedsięwzięcia pod względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi i postanowieniami umowy zawartej pomiędzy Agencją a Bankiem.

Oprócz kredytów udzialanych na podstawie umowy zawartej z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa BGŻ S.A. udziela również kredyty ze środków Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa z dopłata do oprocentowania ze środków Krajowego Urzędu Pracy. Do tych kredytów należą:

1. Kredyty na wspieranie tzw. małej przedsiębiorczości - tworzenie miejsc pracy dla bezrobotnych na terenach po byłych PPGR

BGŻ S.A. w swojej ofercie posiada również kredytu ze środków Fundacji „ Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej - Counterpart Fund” są to kredyty przeznaczone na finansowanie :

1.wiejsko - gminnych szkół podstawowych i gimnazjów oraz zawodowych szkół

rolniczych

2. gazyfikacji wsi

Oprócz powyższych kredytów są jeszcze kredyty z dopłatami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych udzielane dla zakładów pracy chronionej

BGŻ S.A. udziela również kredyty termomodernizacyjne z dopłatami Banku Gospodarstwa Krajowego

Zasady udzielania kredytów:

I. Postanowienia wstępne:

Realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych ma na celu:

• zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do budynków mieszkalnych i budynków służących do wykonywania przez jednostki samarządu terytorialnego zadań publicznych na potrzeby ogrzewania oraz podgrzewania wody użytkowej

• zmniejszenie strat energii w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do budynków, o których mowa powyżej

• całkowitą lub częściową zamianę konwencjonalnych źródeł energii na źródła niekonwencjonalne, w tym źródła odnawialne.

II. Warunki i zasady udzielania kredytu

Warunkiem zawarcia umowy kredytu jest:

• posiadanie przez wnioskodawcę zdolności kredytowej

• ustanowienie prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu

• udokumentowania udziału własnego w wysokości nie niższej niż 20% kosztów realizacji przedsięwzięcia określonych w audycie

• przedstawienie przez wnioskodawcę audytu sporządzonego zgodnie z zasadami i warunkami opracowania i weryfikacji audytów, określonymi w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 kwietnia 1999r.

III. Pozostałe warunki kredytu:

• kwota kredytu udzielonego na realizacje przedsięwzięcia nie może przekraczać 80% jego kosztów

• okres spłaty kredytu nie może przekraczać 7 lat

• Bank pobiera prowizje: wstępna, przygotowawczą, za gotowość finansową wg stawek określonych w obowiązującej w Banku taryfie prowizji i opłat pobieranych za czynności bankowe

• Z pierwszej transzy udzielonego kredytu Bank potrąca należna BGK prowizje , w wysokości określonej corocznie przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia, nie wyższej niż 0,6% kwoty przyznanej premii.

IV. Wnioski kredytowe:

• wnioskodawca występuje do Banku z wnioskiem kredytowym, sporządzonym wg obowiązującego w Banku wzoru ( załącznik nr 11 )

• wraz z wnioskiem kredytowym Bank przyjmuje od wnioskodawcy audyt i wniosek do BGK o przyznanie premii, sporządzony wg obowiązującego w Banku wzoru ( załącznik nr 12)

• Bank przekazuje do BGK dokumenty niezbędne do przyznania premii, tj. wniosek do BGK oraz audyt, dołączając umowę kredytu, zawarta pod warunkiem przyznania premii.

• Wnioskodawca do wniosku załącza dokumenty określające źródło i wysokość uzyskiwanych dochodów

• Bank dokonuje analizy wniosku kredytowego i oceny sytuacji finansowej wnioskodawcy, a także przeprowadza inne niezbędne badania, w tym także w siedzibie wnioskodawcy lub miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, odnośnie możliwości zabezpieczenia kredytu oraz jego spłaty w proponowanych terminach.

• Rozpatrzenie przez Bank wniosku następuje w terminie nie przekraczającym 7 dni roboczych liczonych od daty złożenia pełnej wymaganej dokumentacji

V. Realizacja i kontrola prawidłowości wykorzystania kredytu:

• uruchomienie kredytu następuje po

1. udokumentowaniu przez Kredytobiorcę poniesienia wydatków, stanowiący udział własny

2. potwierdzeniu przez BGK przyznania premii, która zostanie przeznaczona na spłatę 25% kwoty kredytu wykorzystanego przez inwestora na realizacje przedsięwzięcia

3. przedłożeniu w Banku projektu budowlanego przedsięwzięcia oraz złożonego przez projektanta - zgodnie z obowiązującym w Banku wzorem - oświadczenia o sporządzeniu projektu budowlanego przedsięwzięcia zgodnie z audytem

4. zapłaceniu należnej prowizji oraz po spełnieniu pozostałych warunków określonych w umowie kredytu.

• w okresie realizacji przedsięwzięcia Bank może zastosować karencje w spłacie rat kapitałowych i odsetek w okresie nie dłuższym niż 1 rok

VI. Warunki uzyskania premii

• kredytobiorca nabywa prawa do premii, jeżeli:

1. kredyt został wykorzystany prze Kredytobiorcę w kwocie, na która opiewa umowa kredytu

2. przedsięwzięcie zostało zrealizowane zgodnie z projektem budowlanym

3. przedsięwzięcie zostało zakończone w terminie określonym w umowie kredytu

4. Kredytobiorca spłacił w terminie wynikającym z umowy kredytu 75% kwoty wykorzystanego kredytu oraz całość naliczonych do tego terminu odsetek

Kolejnym rodzajem kredytów są kredyty studenckie z dopłatami ze środków Funduszu Pożyczek i Kredytów studenckich, :

I. Zasady i warunki udzielenia kredytów:

1. uprawnieni do ubiegania się o kredyt są wszyscy studenci - bez względu na uczelnie rok,

kierunek oraz system studiów- którzy

1. są obywatelami polskimi

2. rozpoczęli studia przed ukończeniem 25 roku życia

2.Warunkiem udzielenia kredytu jest ustanowienie prawnego zabezpieczenia zwrotu kredytu;

II. Kwota kredytu, wypłaty rat kredytu:

1. Kwota kredytu jest równa sumie miesięcznych wypłat rat kredytu.

2. raty kredytu wypłacane są w okresie studiów przy czym okres ten nie może przekroczyć 6 lat.

3. kredyt wypłacany jest w miesięcznych ratach przez okres 10 miesięcy w roku . w przypadku zaś gdy w ostatnim roku studiów nauka trwa zgodnie z planem studiów tylko 1 semestr, raty kredytu są wypłacane tylko przez 5 miesięcy

4. wysokość miesięcznej raty kredytu ustalana jest co roku na dany rok akademicki, przez Ministra Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministrem Finansów.

5. miesięczne raty kredytu przekazywane są na rachunek Kredytobiorcy

III. Okres kredytowania, oprocentowanie kredytu:

1. przez okres kredytowania rozumie się:

1. okres wypłat rat kredytu

2. okres karencji w spłacie kredytu , który obejmuje okres 1 roku począwszy od daty faktycznego zakończenia studiów

3. okres spłaty kredytu ( ilość rat spłaty to dwukrotność rat wypłat)

2. Kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej wynoszącej 1,16 stopy redyskontowej NBP

3. odsetki z tytułu oprocentowania kredytu płacone są przez:

1. Bank Gospodarstwa Krajowego z Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich

2. Kredytobiorcę

4. Kredytobiorca płaci odsetki w wysokości połowy stopy redyskontowej NBP w okresie spłaty kredytu

5. BGK płaci odsetki z Funduszu Pożyczek i Kredytów Studencki:

1. w pełnej wysokości w okresie studiów, rocznej karencji oraz w okresie odbywania służby wojskowej przez Kredytobiorcę

2. w części stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą odsetek wyliczonych w ppkt. A) , a kwotą płaconą przez Kredytobiorcę w okresie spłaty kredytu

3. w części lub w całości od kredytu podlegającego umorzeniu.

IV. Zabezpieczenie spłaty kredytu.

1. spłatę kredytu wraz z odsetkami BGŻ S.A. zabezpiecza przyjmując od studenta weksel własny in blanco

2. BGŻ S.A. może dodatkowo żądać ustanowienia zabezpieczenia jedną z form przewidzianą prawem cywilnym, wekslowym bądź bankowym

3. Studenci którzy nie maja możliwości dokonania zabezpieczenia kredytu w przedstawionej powyżej formie, mogą ubiegać się o poręczenie Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych.

V. Tryb i zasady rozpatrywania wniosków kredytowych.

1. Studenci ubiegający się o kredyt składają:

1. wniosek o udzielenie kredytu na druku sporządzonym według wzoru obowiązującego w BGŻ S.A. ( załącznik nr .... do pracy)

2. zaświadczenie szkoły wyższej stwierdzające że składający wniosek jest studentem według wzoru stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 września 1998r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i kryteriów udzielania spłacania oraz umarzania kredytów studenckich i pożyczek studenckich (...) ( załącznik nr 13)

3. oświadczenia studenta o aktualnej liczbie osób w rodzinie , pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym

4. zaświadczenie o dochodach studenta i członków jego rodziny uzyskanych w ostatnim roku podatkowym.

2. Decyzja o udzieleniu bądź odmowie udzielenia kredytu podejmowana jest po ogłoszeniu przez Ministra Edukacji Narodowej informacji o maksymalnej wysokości dochodu na osobę w rodzinie oraz preferowanych kierunkach studiów, uprawniających studenta do ubiegania się o pierwszeństwo w uzyskaniu kredytu.

VI. Umowa kredytu

1. Udzielenie kredytu następuje na podstawie umowy kredytu zawartej pomiędzy BGŻ S.A. a kredytobiorcą

VII. Realizacja wypłat rat kredytu

1. wypłata pierwszej raty kredytu może nastąpić po ustanowieniu przez kredytobiorcę zabezpieczeń zwrotu kredytu wraz z odsetkami oraz spełnieniu innych warunków określonych w umowie kredytu

2. warunkiem wypłat rat kredytu w poszczególnych semestrach studiów jest przedstawienie BGŻ S.A. w terminie do 31 marca i 31 października każdego roku , do czasu ukończenia studiów , zaświadczenia szkoły wyższej potwierdzającego, że jest studentem

3. BGŻ S.A. zaprzestaje wypłat rat kredytu, jeżeli Kredytobiorca

1. nie zaliczył semestru,

2. nie przedstawił BGŻ S.A. w terminie zaświadczenia o wpisie na kolejny semestr

3. korzystał z więcej niż jednego kredytu lub pożyczki

4. został zawieszony w korzystaniu z praw studenta

5. wystąpił z wnioskiem o zaprzestanie wypłacania kredytu studenckiego

6. korzysta z urlopu z przyczyn zdrowotnych lub ważnych przyczyn losowych , a także w związku ze studiami w uczelni zagranicznej

VIII. Spłata kredytu i odsetek

1. kredyt spłacany jest przez okres którego długość stanowi dwukrotność liczby wypłaconych rat kredytu

2. do okresu o którym mowa powyżej dolicza się okres odbywania przez kredytobiorcę służby wojskowej, kształcenia na studiach doktoranckich i kontynuowania studiów rozpoczętych w trakcie pierwszych studiów.

3. okres spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy może być:

1. krótszy niż określony powyżej

2. dłuższy niż określony powyżej- jeżeli kredytobiorca udokumentuje że wysokość raty spłaty kredytu przekracza 20% jego przeciętnego miesięcznego dochodu

4. kwota kredytu podlegająca spłacie ( kapitał) stanowi sumę wypłat rat kredytu

5. kapitał kredytu jest spłacany przez kredytobiorcę w równych ratach miesięcznych

6. spłata kredytu wraz z należnymi odsetkami rozpoczyna się po upływie 12 miesięcy od daty ukończenia studiów.

7. na wniosek kredytobiorcy może zostać ustalony wcześniejszy termin rozpoczęcia spłaty

8. w przypadku gdy kredytobiorca do 31 marca i 31 października nie przedstawi zaświadczenia szkoły wyższej, potwierdzającego iż jest studentem BGŻ S.A. zawiesza wypłatę kolejnych rat kredytu i w ciągu 30 dni po tym terminie przedstawia kredytobiorcy harmonogram spłat wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami

9. kredytobiorca rozpoczyna spłatę kredytu w raz z odsetkami w wysokości 0,75 stopy redyskontowej NBP począwszy od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu w którym powinno być złożone zaświadczenie.

IX Umorzenia

1. Kredyt może być umorzony :

1. w wysokości 20% na wniosek kredytobiorcy, który ukończył studia w gronie 5 % najlepszych absolwentów szkoły wyższej

2. w całości na wniosek kredytobiorcy w przypadku jego trwałej udokumentowanej niezdolności do pracy

3. w całości w przypadku braku prawnych możliwości dochodzenia przez bank roszczeń w przypadku śmierci kredytobiorcy

4. w części - określonej indywidualnie przez Ministra Edukacji Narodowej, na wniosek kredytobiorcy , w przypadku trudnej sytuacji życiowej

Ostatnim rodzajem kredytów preferencyjnych udzielanych przez BGŻ S.A. są kredyty na usuwanie skutków powodzi

I Podstawowe warunki i zasady udzielania kredytów:

1. Kredyty mogą być udzielane:

1. właścicielom lub zarządcom budynków mieszkalnych , lokali mieszkalnych oraz obiektów infrastruktury technicznej, którzy ponieśli szkody w wyniku powodzi i nie korzystają - w związku z realizacja przedsięwzięcia - z pożyczki lub z kredytu udzielonego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, albo z kredytu z dopłatami na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 1999r. , chyba, że dotyczy to szkód powstałych w wyniku kolejnej powodzi z przeznaczeniem na:

• remont lokalu mieszkalnego

• remont lub odtworzenie budynku mieszkalnego

• remont lub odtworzenie części budynku mieszkalnego stanowiącej współwłasność właścicieli lokali znajdujących się w tym budynku

• remont lub odtworzenie obiektu infrastruktury technicznej

• odtworzenie budynku mieszkalnego lub obiektu infrastruktury technicznej o podobnych parametrach w innym miejscu, na nieruchomości stanowiącej uszkodzonego lub zniszczonego budynku lub obiektu , w wypadku, gdy odtworzenie budynku lub obiektu w tym samym miejscu jest niemożliwe ze względu na ponowne zagrożenie powodzią.

1. gminom - na budowę mieszkań komunalnych dla osób, które w wyniku powodzi utraciły lokal mieszkalny lub budynek mieszkalny i nie maja możliwości ich odbudowy z własnych środków.

• Warunkiem udzielenia przez bank kredytu jest posiadanie przez wnioskodawców zdolności kredytowej.

3. Zabezpieczeniem prawnym spłaty kredytu jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości, na której przedsięwzięcia będzie realizowane wraz z cesja praw z polisy ubezpieczeniowej tej nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych.

4. Do czasu uprawomocnienia się wpisu hipoteki, bank może przyjąć jako zabezpieczenie spłaty kredytu ubezpieczenie umowy kredytu w zakładzie ubezpieczeniowym.

5. Bank może odstąpić od zabezpieczenia o którym mowa w pkt 3 jeżeli kredytobiorca przedstawi inne formy zabezpieczenia spłaty kredytu przewidziane prawem cywilnym, bankowym lub wekslowym, które bank uzna za wystarczające.

6. Obligatoryjnym zabezpieczeniem spłaty kredytu jest weksel własny in blanco wystawiony przez kredytobiorcę wraz z deklaracją wekslową.

7. Kredyt może być udzielany do wysokości:

1. odpowiadającej 20-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej obowiązującego w miesiącu złożenia wniosku o udzielenie kredytu, w przypadku, gdy przedsięwzięcie polega na wykonaniu remontu lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego lub części budynku mieszkalnego stanowiącej udział właściciela lokalu mieszkalnego we współwłasności budynku

2. stanowiącej 100 % wartości kosztorysowej w przypadku, gdy przedsięwzięcie polega na:

• wykonaniu remontu lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego albo części budynku mieszkalnego stanowiącej udział właściciela lokalu mieszkalnego we współwłasności budynku, a wartość przedsięwzięcia przekracza kwotę określoną w pkt 7 a

• odtworzeniu budynku mieszkalnego albo jego części stanowiącej współwłasność właścicieli lokali znajdujących się w budynku

• budowie mieszkań komunalnych

• wykonaniu remontu lub odtworzeniu obiektu infrastruktury technicznej.

8. Wysokość kredytu udzielanego na przedsięwzięcie polegające na wykonaniu remontu budynku mieszkalnego lub odtworzeniu budynku mieszkalnego, nie może przekraczać kosztu przeliczeniowego remontowanego lub odtwarzanego budynku.

9. Podstawą do ustalenia kosztu przeliczeniowego jest udokumentowana powierzchnia użytkowa zniszczonego budynku mieszkalnego.

10. Kredyty mogą być udzielane na okres do 10 lat.

11. Na wniosek kredytobiorcy bank może zastosować karencję w spłacie kapitału do 24 miesięcy.

12. Spłata kredytu następuje w równych kwartalnych ratach kapitałowych.

13. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i wynosi 1,10 stopy redyskonta weksli w NBP w stosunku rocznym.

14. Z tytułu udzielonego kredytu bank pobiera od:

1. Kredytobiorcy

• odsetki płatne w okresach kwartalnych w wysokości 2 % w stosunku rocznym

• prowizje i opłaty

1. BGK - dopłaty do oprocentowania kredytu w wysokości równej różnicy pomiędzy oprocentowaniem określonym w pkt 13, a oprocentowaniem płatnym przez kredytobiorcę

• Dopłaty do oprocentowania przysługują kredytobiorcą, którym:

1. dokonali spłaty rat kapitałowych oraz należnych odsetek w terminach określonych w umowie kredytu

2. wykorzystali kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem

oraz w przypadku, gdy kredyt udzielony jest gminie na budowę mieszkań komunalnych:

3. wybudowane mieszkania komunalne przydzielili osobom, które w wyniku powodzi utraciły lokal mieszkalny

II. Wnioski kredytowe.

1. Wnioskodawca składa w oddziale kredytowym wniosek o kredyt sporządzony według obowiązującego w banku wzoru.

2. Do wniosku o kredyt wnioskodawca powinien załączyć

1. potwierdzenie, przez właściwy organ gminy, szkody powstałej w wyniku powodzi, jeżeli ubiegającym się o kredyt nie jest gmina

2. dokumenty potwierdzające prawo własności zniszczonego w wyniku powodzi lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego lub obiektu infrastruktury technicznej

3. oświadczenie, że nie korzysta z pożyczki lub z kredytu na wnioskowane przedsięwzięcie udzielonego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego albo kredytu z dopłatami do oprocentowania, udzielonego na podstawie ustawy lub przepisów odrębnych, chyba, że dotyczy to szkód powstałych w wyniku kolejnej powodzi

4. dokumenty potwierdzające wartość proponowanych form zabezpieczeń spłaty kredytu

5. uproszczony kosztorys robót budowlanych

6. pozwolenie na realizację przedsięwzięcia, wraz z dokumentacją techniczną, jeżeli są one wymagane odrębnymi przepisami

7. dokumenty określające miejsce zatrudnienia i wysokość uzyskiwanych zarobków lub dochodów za okres przynajmniej 3 miesięcy.

3. Oddział banku, który przyjął wniosek o kredyt występuje do BGK z zapytaniem, czy na wnioskowane przedsięwzięcie nie udzielono pożyczki lub kredytu ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

1. Udzieleni kredytu i umowa kredytu.

1. Udzielenie kredytu następuje na podstawie umowy kredytu zawartej pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą według obowiązującego w banku wzoru.

3. Realizacja kredytu.

1. Uruchomienie kredytu następuje po:

1. Otrzymaniu przez oddział udzielający kredytu odpowiedzi BGK na zapytanie potwierdzającej, że na wnioskowane przedsięwzięcie nie udzielono pożyczki lub kredytu ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

2. Ustanowieniu prawnych form zabezpieczenia spłaty kredytu.

3. Spełnieniu przez kredytobiorcę warunków określonych w umowie kredytu.

4. Udokumentowaniu wkładu własnego w realizację przedsięwzięcia.

5. Złożeniu przez kredytobiorcę pisemnego oświadczenia o poddaniu się egzekucji.

2. Bank może dokonać kontroli prawidłowości wykorzystania kredytu, w tym również w drodze inspekcji u kredytobiorcy.

3. W przypadku kredytu realizowanego w transzach, bank uzależnia uruchomienia każdej następnej transzy od stwierdzenia celowości wykorzystania dotychczas wypłaconych kwot kredytu.

4. Bank może wstrzymać realizacje kolejnej transzy kredytu, w przypadku gdy sytuacja ekonomiczna kredytobiorcy uległa znacznemu pogorszeniu i stanowi zagrożenie terminowej spłaty kredytu.

3.4. Badanie zdolności kredytowej klienta ubiegającego się o kredyt.

Podstawowym warunkiem udzielenia wszystkich kredytów jest posiadanie przez wnioskodawcę zdolności kredytowej rozumianej jako zdolności do spłaty kredytu w kwotach i terminach ustalonych w umowie kredytu.

Narzędziami badania zdolności kredytowej są metodyki badania zdolności kredytowej wprowadzone do użytku przez Zarząd BGŻ S.A.

W zależności od rodzaju klienta i rodzaju kredytu stosuje się odpowiednią metodykę.

W związku z tym, że wśród rodzajów kredytów preferencyjnych oferowanych przez BGŻ S.A. najliczniejsze są kredyt dla osób prowadzących działalność rolniczą w rozdziale tym, przybliżę zasady badania zdolności kredytowej klienta korporacyjnego prowadzącego działalność rolniczą.

Metodyka badania zdolności kredytowej klienta korporacyjnego prowadzącego działalność rolniczą.

Metodyka ta ma zastosowanie do badania zdolności kredytowej klienta korporacyjnego prowadzącego działalność rolniczą, zwanego dalej "klientem", czyli osoby fizycznej prowadzącej:

1. produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również:

1. produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego,

2. produkcję warzywniczą gruntową, szklarniową i pod folią,

3. produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą,

4. hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych,

5. produkcję typu przemysłowego fermowego,

6. hodowlę ryb,

2. działy specjalne produkcji rolnej, w tym:

1. uprawy w szklarniach ogrzewanych i nie ogrzewanych, w tunelach foliowych ogrzewanych,

2. uprawy grzybów i ich grzybni,

3. uprawy roślin „in vitro” ,

4. fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego,

5. wylęgarnie drobiu,

6. hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych,

7. hodowlę dżdżownic,

8. hodowlę jedwabników,

9. prowadzenie pasiek,

10. hodowlę i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

Celem wprowadzenia metodyki jest określenie sposobu badania zdolności kredytowej klientów, ubiegających się o zawarcie transakcji kredytowej w BGŻ S.A. zwanym dalej "Bankiem".

Metodyka powinna być także wykorzystywana jako narzędzie do monitorowania sytuacji ekonomicznej klientów, z którymi Bank zawarł już transakcje kredytowe.

Metodyka ta może być wykorzystywana jako uzupełnienie do badania zdolności kredytowej klientów prowadzących pełną lub uproszczoną sprawozdawczość i prowadzących działalność rolniczą.

Kryteria negatywne.

Badanie zdolności kredytowej należy rozpocząć od sprawdzenia, czy klient nie spełnia kryteriów negatywnych.

Spełnienie przez klienta przynajmniej jednego z kryteriów negatywnych stanowi podstawę do zaniechania dalszego rozpatrywania wniosku o zawarcie transakcji kredytowej, bez konieczności przeprowadzania pełnej oceny zdolności kredytowej klienta.

Kryteriów negatywnych nie stosuje się do klientów realizujących program naprawczy

zaakceptowany przez Bank.

Kryteria negatywne dla klientów korporacyjnych prowadzących działalność rolniczą to :

1. odmowa udostępnienia informacji, dokumentów lub świadomie sfałszowanie informacji,

2. niewyrażenie zgody na przeprowadzenie inspekcji,

3. należności od tego klienta klasyfikowane są do kategorii wątpliwych lub straconych,

4. sytuacja ekonomiczna klienta wskazuje na konieczność zaklasyfikowania należności do kategorii wątpliwych lub straconych (warunek ten dotyczy nowych klientów),

5. negatywna opinia innych banków o obsłudze zobowiązań lub współpracy z klientem,

6. prowadzenie postępowania egzekucyjnego wobec klienta,

7. nieuregulowane zobowiązania klienta wobec KRUS, Urzędu Gminy bądź Urzędu Skarbowego,

8. fakt zarejestrowania klienta w Bazie Klientów Nierzetelnych.

Analiza ekonomiczna - postanowienia ogólne

Ocenę sytuacji ekonomicznej klienta należy przeprowadzić w oparciu o następujące analizy :

1. ilościową, opartą na badaniu rozmiaru, struktury i dynamiki poszczególnych kategorii ekonomicznych oraz zależności zachodzących pomiędzy nimi poprzez analizę wskaźnikową i według zasad określonych w niniejszej metodyce,

2. jakościową - która jest analizą wewnętrznych i zewnętrznych cech opisujących jakość funkcjonowania klienta.

Analiza ilościowa przeprowadzana jest z wykorzystaniem informacji finansowych do których można zaliczyć następujące dokumenty:

1. zestawienie przychodów i kosztów oraz prognoza przepływów pieniężnych sporządzone według wzoru obowiązującego w Banku lub według wzoru zaakceptowanego przez Bank,

2. zaświadczenie Urzędu Gminy o rocznych dochodach z gospodarstwa,

3. odpis aktu notarialnego poświadczającego, że gospodarstwo rolne jest własnością klienta lub nakaz podatkowy płatniczy lub inny dokument potwierdzający dzierżawę lub własność gospodarstwa rolnego,

4. rachunki, faktury związane z prowadzoną przez klienta działalnością,

5. umowy kupna - sprzedaży zawarte i realizowane przez klienta,

6. polisy ubezpieczeniowe,

7. zaświadczenia z właściwych instytucji, potwierdzające informacje przekazane przez klienta, dotyczy to w szczególności opinii Ośrodków Doradztwa Rolniczego,

8. opinie z innych banków o współpracy z klientem,

9. w przypadku występowania o kredyt inwestycyjny - plan przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Analizę ilościową należy przeprowadzić w oparciu o dane z następujących okresów:

1. z ostatnich dwóch lat obrachunkowych (dane roczne) - chyba, że klient prowadzi działalność w okresie krótszym lub brak jest możliwości uzyskania danych z wcześniejszych okresów,

2. z bieżącej działalności - aktualnie osiąganych wyników (dane miesięczne bądź kwartalne za okres od końca ostatniego roku obrotowego do daty rozpatrywania wniosku kredytowego),

3. z prognozowanych przyszłych, obejmujących wyniki prognozowane na okres nie krótszy niż okres kredytowania w ujęciu miesięcznym lub kwartalnym, w zależności od terminów spłat rat kapitałowych i odsetek,

Zakres czasowy analizy ekonomicznej klientów prowadzących działalność charakteryzującą się sezonowością powinien być rozszerzony o analizę porównawczą okresów charakterystycznych dla prowadzonej działalności.

Należy zidentyfikować powiązania z innymi podmiotami gospodarczymi (personalne, kapitałowe, organizacyjne, trwałe zależności handlowe, udzielone poręczenia) wraz z określeniem korzyści i zagrożeń wynikających z tych powiązań.

W przypadku, gdy klient ubiegający się o zawarcie transakcji kredytowej jest właścicielem lub dominującym udziałowcem w innych podmiotach gospodarczych, należy w trakcie badania jego zdolności kredytowej, określić ryzyko związane z kondycją finansową tych podmiotów.

Przy prowadzeniu analizy, ilościowej i jakościowej, należy:

1. dokonać interpretacji wyników analiz, badań i ocen zawartych w tabelach,

2. dokonać porównania wyników osiąganych przez klienta ze średnimi wynikami uzyskanymi przez podmioty prowadzące działalność w tej samej w branży,

Szczegółowość analizy ekonomicznej należy dostosować do rozmiaru i charakteru prowadzonej przez klienta działalności, biorąc pod uwagę:

1. wielkość wnioskowanej transakcji kredytowej w relacji do osiąganych przychodów i wartości majątku posiadanego przez klienta przy uwzględnieniu jego obecnego i przyszłego zadłużenia,

2. wnioskowany okres kredytowania w kontekście przedmiotu kredytowania,

3. sytuację finansową klienta,

4. spełnienie warunków kredytowania określonych w odrębnych przepisach (np. jeżeli jest to kredyt preferencyjny),

5) dotychczasową współpracę klienta z Bankiem.

Analizę wskaźnikową należy przeprowadzić z wykorzystaniem analizy zawartej w metodyce badania zdolności kredytowej klientów korporacyjnych prowadzących uproszczoną sprawozdawczość.

Analizę i ocenę projektów inwestycyjnych oraz analizę wrażliwości należy przeprowadzić z wykorzystaniem analizy zawartej w metodyce badania zdolności kredytowej klientów korporacyjnych prowadzących pełną sprawozdawczość.

Analiza ilościowa

Analiza ilościowa składa się z analizy:

1. stanu majątkowego,

2. produkcji roślinnej,

3. produkcji zwierzęcej,

4. przychodów, kosztów oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Analiza majątku

Celem analizy majątku klienta jest określenie i weryfikacja wartości składników majątkowych klienta, w tym: zasobów rolnych (własne i dzierżawione), budynków i budowli, maszyn i urządzeń.

W celu przeprowadzenia analizy majątku należy, w szczególności określić:

1. strukturę powierzchniową i jakościową gruntów, ze szczególnym uwzględnieniem rozproszenia gruntów rolnych, co pozwali na zweryfikowanie ponoszonych kosztów związanych z uprawą roślin (koszty paliw, usług zewnętrznych). Wyniki analizy należy ująć w poniższej tabeli:

Wyszczególnienie	Stan na:			Stan na:
		Własne (ha)	Wartość szacunkowa	Dzierżawione (ha)	Własne (ha)	Wartość szacunkowa	Dzierżawione (ha)
Grunty orne
Użytki zielone
Sady i plantacje wieloletnie
Razem użytki rolne
Inne
RAZEM

2. rodzaj i wartość posiadanych budynków i budowli. Wyniki badania należy ująć w poniższej tabeli:

Wyszczególnienie	Stan techniczny	Rok Budowy	Szacunkowa wartość tys zł	Modernizacje i remonty
								Rok	Wartość tys zł
RAZEM

3. rodzaj i wartość posiadanych maszyn i urządzeń wykorzystywanych w prowadzonej działalności. Wyniki badania należy ująć w poniższej tabeli:

Wyszczególnienie	Ocena stanu technicznego	Rok Produkcji	Szacunkowa wartość tys zł	Ostatni remont
								Rok	Wartość tys zł
RAZEM

Należy sprawdzić czy posiadany park maszynowy jest wystarczający do wielkości i zakresu prowadzonej produkcji roślinnej i zwierzęcej. Sprawdzenie to ma na celu m.in. zweryfikowanie w późniejszym etapie analizy, kosztów zakapowanych przez klienta usług zewnętrznych.

Należy określić wielkość i częstotliwość dokonywanych remontów i modernizacji oraz dokonać ogólnej oceny stanu technicznego maszyn i urządzeń.

Stan techniczny maszyn i urządzeń należy ocenić używając do tego celu niżej wymienionej skali oceny:

1. bardzo dobry - środek trwały nowy bądź po gruntownym remoncie, w pełni sprawny i użytkowany,

2. dobry - środek trwały użytkowany od dłuższego czasu, na bieżąco remontowany,

3. przeciętny - środek trwały użytkowany i sprawny o wyraźnym stopniu zużycia,

4. zły - środek trwały wymagający w krótkim czasie nakładów modernizacyjnych, nie w pełni sprawny,

5. bardzo zły - środek trwały nie nadający się do użytkowania i prowadzenia działalności rolniczej.

Majątek klienta wyceniamy w oparciu o:

1. ceny rynkowe,

2. wartość odtworzeniową,

3. koszt wytworzenia lub ceny nabycia, jeżeli dotyczy to nowych lub nowo zakupionych środków trwałych,

4. wartość szacunkową.

Analiza produkcji roślinnej

Celem analizy produkcji roślinnej jest określenie wielkości przychodów klienta uzyskiwanych z produkcji roślinnej oraz związanych z nią kosztów, z uwzględnieniem zużycia wewnętrznego.

W celu dokonania analizy produkcji roślinnej należy, w szczególności:

1. określić i zweryfikować wielkość produkcji i rozchody płodów rolnych poprzez analizę struktury zasiewów z uwzględnieniem wielkości osiąganych plonów. Przy weryfikowaniu poziomu plonowania należy uwzględnić określoną wcześniej jakość gleb oraz wielkość nawożenia. Wyniki analizy należy ująć w poniższej tabeli,

Rodzaj uprawy

Zakup

Produkcja

Zużycie wewnętrzne Rozchody

Sprzedaż

Ilość ha

Cena zł/dt

Wartość tys zł

Pow. ha

Plon dt/ha

Zbiór t

Ilość t

Ilość ha

Cena zł/dt

Wartość tys zł

RAZEM

2. dokonać analizy kosztów związanych z produkcją roślinną. Koszty te należy zagregować w następujące podstawowe grupy kosztów:

1. nawożenie,

2. środki ochrony roślin,

3. zakup materiału siewnego,

4. praca najemna,

5. paliwo.

Analiza produkcji zwierzęcej

Celem analizy produkcji zwierzęcej jest określenie wielkości przychodów uzyskiwanych z tej produkcji oraz związanych z nią kosztów.

W celu dokonania analizy produkcji zwierzęcej należy, w szczególności:

1. ustalić wielkość i strukturę stada,

2. określić wartość stada,

3. przeprowadzić analizę jakości pogłowia zwierząt i obrotu stada. Wyniki analizy należy ująć w poniższej tabel:

Rodzaj zwierząt

Początek roku

Koniec roku

Zakup

Zmniejszenia

sprzedaż

upadki

ilość szt

wartość tys zł

ilość szt

wartość tys zł

wartość tys zł

wartość tys zł

wartość tys zł

RAZEM

4. określić przychody z produkcji zwierzęcej tj. ze sprzedaży zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego. Wyniki badania należy ująć w poniższej tabeli:

Grupa zwierząt, produkty	Sprzedaż
		Jednostka	Ilość	Cena	Wartość w tys. zł
RAZEM

5. określić koszty związane z produkcją zwierzęcą: koszty zakupu zwierząt do chowu, koszty pasz z zakupu, koszty inseminacji, koszty obsługi weterynaryjnej oraz koszty pracy najemnej. Wyniki analizy należy ująć w tabeli której przykład stanowi poniższa tabela:

Grupa zwierząt, produkty, pasze i inne	Zakup
		Jednostka	Ilość	Cena	Wartość w tys. zł
Zakup zwierząt
Zakup pasz
Inne koszty
RAZEM

Analiza przychodów, kosztów oraz przepływów pieniężnych

Celem analizy przychodów, kosztów oraz przepływów pieniężnych jest określenie zdolności klienta do obsługi zadłużenia w okresie kredytowania.

W celu przeprowadzenia analizy przychodów kosztów oraz przepływów pieniężnych należy, w szczególności:

1. określić poszczególne wielkości ponoszonych przez klienta przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa. W analizie należy uwzględnić zmiany stanu zapasów, należności i zobowiązań wynikających ze sprzedaży / zakupu środków produkcji i produktów. Wyniki oceny należy ująć w poniższej tabeli:

Wyszczególnienie	Stan na:
Stan gotówki na początek okresu (w kasie i w banku)
Działalność operacyjna w tym:
A. Wpływy, w tym:
ze sprzedaży produkcji zwierzęcej
ze sprzedaży produkcji roślinnej
ze sprzedaży pozostałej produkcji i usług rolniczych
B. Koszty, w tym:
Koszty bezpośrednie, w tym:
nasiona i sadzeniaki
nawozy
środki ochrony roślin
usługi obce
zakup zwierząt
pasze
usługi weterynaryjne i inseminacja
najem sezonowy
Koszty pośrednie, w tym:
zakup paliw olejów i smarów
remonty budynków i maszyn
ubezpieczenie
podatek
energia elektryczna, woda i opał
odsetki od kredytów w tym:
udzielonych przez Bank
pozostałych
C. Zmiana stanu
zapasów (+ spadek / - wzrost)
należności (+ spadek / - wzrost)
zobowiązań (+ spadek / - wzrost)
Gotówka operacyjna ( poz. A - B + C)

2. ocenić zakres prowadzonych i planowanych inwestycji przez klienta które wykraczają poza zwykłe koszty związane z utrzymaniem maszyn i urządzeń oraz budynków. Wyniki oceny należy ująć w poniższej tabeli:

Działalność inwestycyjna	Stan na:
D. Wydatki w tym:
zakup majątku trwałego
na prowadzone inwestycje
E. Wpływy w tym:
sprzedaż majątku trwałego
pozostałe
Saldo z działalności inwestycyjnej (E - D)

3. ustalić wielkość przypadających w badanym okresie rat kredytowych do spłaty. Wyniki analizy należy ująć w poniższej tabeli:

Działalność Finansowa	Stan na:
F. Wydatki, w tym:
spłata kredytów - raty
G. Wpływy
zaciągnięte kredyty
pozostałe
Saldo z działalności finansowej (G - F)

4. ustalić wielkość przychodów i kosztów nie związanych bezpośrednio z prowadzeniem gospodarstwa a wpływających na ocenę zdolności kredytowej, w szczególności: przychody z tytułu rent, umów o pracę, usług oraz kosztów utrzymania, wydatków konsumpcyjnych. Wyniki badania należy ująć w poniższej tabeli:

Działalność Pozostała	Stan na:
H. Wydatki
wydatki na utrzymanie
pozostałe
I. Wpływy
przychody z poza gospodarstwa
pozostałe
Saldo z działalności pozostałej (I - H)
Gotówka na koniec roku (poz.I+poz.II+poz.III+poz.IV+poz.V)

Ocena jakościowa

Celem oceny jakościowej jest analiza cech klienta oraz jego otoczenia, które nie mogą być wyrażone przy pomocy wskaźników.

W celu wykonywania analizy jakościowej należy poddać ocenie niżej wymienione obszary charakteryzujące klienta, do których zalicza się w szczególności:

1. ocenę produktów i rynku,

2. ocenę techniczną i organizacyjną,

3. ocenę kwalifikacji i doświadczenia osób zarządzających - ocena wiarygodności,

4. ocenę współpracy z bankami,

5. analizę SWOT.

Ocena produktów i rynku ma na celu, dokonanie oceny jakości oferowanych przez klienta usług lub produktów. Należy zbadać przede wszystkim:

1. jakość oraz stopień przetwarzania produktu,

2. sposób dystrybucji oraz promocji,

3. wrażliwość klienta na zmianę koniunktury gospodarczej.

Celem analizy technicznej i organizacyjnej jest ocena wyposażenia w maszyny i urządzenia gospodarstwa rolnego oraz możliwości prowadzenia efektywnej działalności.

W celu przeprowadzenia analizy technicznej i organizacyjnej należy wziąć pod uwagę m.in. następujące cechy:

1. charakterystykę prowadzonej działalności rolniczej,

2. poziom technologiczny,

3. poziom wyposażenia technicznego i formę własności posiadanych maszyn i urządzeń, ich stan techniczny oraz zakres prowadzonych remontów i modernizacji,

4. prowadzone i planowane inwestycje.

Ocena kwalifikacji i doświadczenia osób zarządzających - ocena ta ma na celu, określenie kwalifikacji i doświadczenia w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na cechy osobowe prowadzącego działalność, a potwierdzające jego wiarygodność.

W celu dokonania powyższej oceny należy:

1. ustalić wiek i doświadczenie zawodowe w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na posiadany staż pracy w rolnictwie,

1. ocenić poziom wykształcenia i charakter posiadanej wiedzy,

2. ustalić status rodzinny,

3. ocenić poziom znajomości problemów jakie występują w branży rolnej.

Ocena współpracy z bankami ma na celu, ustalenie jakości dotychczasowej współpracy z Bankiem lub innymi bankami, ze szczególnym zwróceniem uwagi na historię kredytową.

W celu dokonania oceny współpracy z bankami należy wziąć pod uwagę następujące aspekty tej współpracy:

1. wypełnianie zobowiązań wobec banków,

2. historię kredytową klienta,

3. wielkość obrotów na rachunku bieżącym w Banku,

4. sposób prowadzenia ewidencji, jakość składanej dokumentacji i wiarygodność przekazywanych informacji.

W analizie współpracy należy, w szczególności zwrócić uwagę na ocenę terminowości spłaty zobowiązań finansowych wobec Banku oraz wobec innych banków, jak również na jakość przekazywanych dokumentów, oraz sposoby komunikacji z bankami. Szczegółowość oceny jakościowej powinna być uzależniona od dotychczasowej współpracy z klientem.

Celem analizy SWOT jest podsumowanie dotychczasowej analizy poprzez ustalenie słabych i mocnych stron, szans i zagrożeń w działalności zgodnie z przykładem określonym w poniższej tabeli:

Mocne strony klienta	Słabe strony klienta
Przykładowo, mocnymi stronami mogą być: konkurencyjna cena, oryginalny produkt lub usługa, system dystrybucji, atrakcyjna lokalizacja, nowoczesne maszyny, urządzenia,	Najczęściej, słabymi stronami są: niedosytateczna znajomośc rynku, brak sieci sprzedaży, opóźnienia w rozliczeniach z kontrahentami, nieodpowiednia lokalizacja, niska jakość produktu,
Szanse	Zagrożenia
Możliwościami rynkowymi mogą być: rosnący popyt, mała liczba konkurentów, łatwa dostępnośc surowców, materiałów,	Zagrożeniami rynkowymi mogą być: malejący popyt, wysoka konkurencja, uzależnienie od zmiany gustów odbiorców,

Rozdział 4.

4. PREZENTACJA WYBRANYCH WNIOSKÓW KREDYTOWYCH ORAZ UDZIELONYCH KREDYTÓW PRZEZ BGŻ S.A. ODDZIAŁ KATOWICE.

4.1. Uwagi wstępne.

W niniejszym rozdziale dokonano prezentacji procedury oceny wniosku kredytowego związanego z udzieleniem kredytu preferencyjnego

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych ( Dz. U. Nr 133, poz. 883 z 1997 r. z późn. zm.) oraz o tajemnicy bankowej nazwa Kredytobiorców oraz niektóre dane zostaną zmienione.

PROPOZYCJA KREDYTOWA

KOMÓRKI WSPÓŁPRACY Z KLIENTAMI KORPORACYJNYMI

w sprawie wniosku o kredyt preferencyjny w ramach linii MR w wysokości 140 tys. zł dla Rafał K. - Ferma Drobiu,

1. Podstawowe informacje o Kliencie

1.	Nazwa i siedziba podmiotu	Ferma Drobiu Rafał K. Ul. XXX 5 40-950 Katowice
2.	Forma prawna	Rolnik indywidualny prowadzący specjalistyczne gospodarstwo rolne
3.	Klasa EKD	A.01.60.00 - dział specjalny produkcji rolnej: drób nieśny powyżej 80 szt. lub rzeźny powyżej 100 szt. oraz wylęgarnie drobiu, owady użytkowe, zwierzęta futerkowe
4.	Przedmiot działalności podstawowej	Ferma drobiu
5.	Branża w jakiej działa Klient, uwzględniająca główny przedmiot działalności	Dział specjalny produkcji rolnej
6.	Data rozpoczęcia działalności	23.09.1993 r.
7.	Kapitał własny wg stanu na dzień 31.12.2000 r. (w tys. zł)	Ogółem : 1.465,00
8.	Aktualnie uzyskane wyniki zgodnie ze sprawozdaniami wg stanu na dzień 30.06.2001 r. (w tys. zł)	przychody ze sprzedaży 1.478,00 wynik finansowy ze sprzedaży 1.348,43 wynik finansowy netto 101,28
9.	Wyniki ze sprawozdań wg stanu za analogiczny do powyższego okres roku ubiegłego (w tys. zł)	przychody ze sprzedaży 1.049,36 wynik finansowy ze sprzedaży 938,54 wynik finansowy netto 89,22
10.	Główni akcjonariusze, udziałowcy, właściciele	Nazwa	Udział w % w kapitale podstawowym	Udział głosów w % na walnym zgromadzeniu
				1. Rafał K. - właściciel	- 100 %	-100%

2. Podstawowe informacje o wnioskowanym kredycie

Kwota i waluta wnioskowanego kredytu	140 tys. PLN
Rodzaj kredytu	Kredyt preferencyjny inwestycyjny - linia MR : „ na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie ukończyły 40 roku życia”
Przedmiot kredytowania	Zakup systemu wentylacyjnego, Zakup systemu chłodzenia, Montaż i przewóz urządzeń, Zakup instalacji elektrycznej, Zakup mieszalnika pasz, Zakup przenośnika ślimakowego, Zakup pieca CO
Okres kredytowania	15 lat
Okres karencji w spłacie kredytu	1 rok
Okres karencji w spłacie odsetek	0
Proponowane przez Klienta zabezpieczenia kredytu	Hipoteka zwykła na nieruchomości zlokalizowanej w Rybniku - KW nr 000000

3. Tryb podejmowania decyzji kredytowej

1. zaangażowanie Banku względem Klienta

Rodzaj transakcji kredytowej	Aktualny stan zaangażowania bilansowego i pozabilansowego Banku	Stan zaangażowania bilansowego i pozabilansowego po uwzględnieniu wnioskowanej transakcji kredytowej
	(w tys. zł)
kredyt wg umowy 1111-0000 na utworzenie gospodarstwa rolnego z linii MR	219,33	219,33
2. Wnioskowana transakcja kredytowa	0,00	140,00
Łącznie	219,33	359,33

2. zaangażowanie Banku względem podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie

Brak powiązań.

3. łączne zaangażowania względem Klienta na dzień 10.08.2001 r. wynosi 219.331,83 zł, po uwzględnieniu wnioskowanego kredytu wyniesie 359.331,83zł,

4. zgodnie z obowiązującymi w Banku przepisami, z uwagi na dotychczasowe i proponowane łączne zaangażowanie BGŻ S.A. względem Klienta decyzję w przedmiotowej sprawie podejmuje Dyrektor Oddziału wspólnie z Naczelnikiem Wydziału Weryfikacji Kredytowej po zapoznaniu się z opinią Komitetu Kredytowego Oddziału.

4. Informacje o potrzebach kredytowych

Pan K. udokumentował wymagany przepisami 3 letni okres pracy w gospodarstwie specjalistycznym zajmującym się hodowlą brojlera, którego jest właścicielem od 1998r. Nabył go aktem notarialnym od RSP Trachy ( złożył w naszym Oddziale akt kupna tegoż gospodarstwa ). Wcześniej od 1993r. pracował w gospodarstwie o takim samym profilu produkcji prowadzonym przez matkę Annę K.

Przedsięwzięcie realizowane przy współudziale środków kredytu preferencyjnego z linii Młody rolnik, z dopłata do oprocentowania ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uzyskało pozytywną opinię Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Mikołowie - symbol - MR/02d/i Nr rej. 123/2001 z dnia 27.06.2001r.

Spełnia warunki określone w Zarządzeniu Nr 18/99 Prezesa AR i MR z dnia 9.VI.1999r. wraz z późniejszymi zmianami.

Na podstawie tej opinii zadanie inwestycyjne pn. „urządzenie gospodarstwa rolnego” może być objęte pomocą finansową Agencji w zakresie dopłat do oprocentowania kredytu.

Przedsięwzięcie jest uzasadnione pod względem ekonomiczno - finansowym .

Realizacja przedsięwzięcia pozwoli na terminowa spłatę kredytu oraz poprawę efektywności gospodarowania i zwiększenia dochodu gospodarstwa rolniczego.

Pan K. nie jest płatnikiem podatku VAT na zasadach ogólnych .

• zapotrzebowanie na kredyt inwestycyjny

Elementy inwestycji	Kwota nakładów	Kwartalny harmonogram realizacji nakładów inwestycyjnych
				I kw. ......r.	II kw. ......r.	III kw. 2001 r.	IV kw. 2001 r.	...........	............
	(w tys. zł)
1.system wentylacyjny-3szt.	51,118			51,118
2.system chłodzenia-3 szt.	34,853			34,853
3.montaż urządzeń	17,136			17,136
4.przewóz urządzeń	1,53			1,53
5.instalacja elektryczna	5,00			5,00
6.mieszalnik pasz	10,00			10,00
7.przenośnik ślimakowy	4,00			4,00
8.piec CO	20,00			20,00
9.ocieplenie dachów	35,00			20,00	15,0
10.prace budowlano-montażowe	25,00			15,00	10,0
Łącznie	203,637			178,637	25,0

• struktura finansowania inwestycji

Elementy inwestycji	Kwota nakładów	Środki własne Klienta	Środki pochodzące z kredytu	Inne środki
	(w tys. zł)
system wentylacyjny- 3szt.	51,118		51,118
system chłodzenia- 3 szt	34,853		34,853
3. montaż urządzeń	17,136		17,136
4.przewóz urządzeń	1,53		1,53
5.instalacja elektryczna	5,00	3,637	1,363
6.mieszalnik pasz	10,00		10,00
7.przenośnik ślimakowy	4,00		4,00
8.piec CO	20,00		20,00
9.ocieplenie dachów	35,00	35,00
10.prace budowlano-montażowe	25,00	25,00
Łącznie	203,637	63,637	140,0
Udział w ogólnej kwocie nakładów (%)	100	31,25	68,75

Udokumentowanie środków własnych w przedsięwzięciu : w postaci środków pieniężnych w kwocie 63,637 tys. zł ( na podstawie wyciągu bankowego ).

5. Informacje o współpracy z Klientem

1. informacje o zobowiązaniach Klienta

Stan zadłużenia z tytułu udzielonych pożyczek, kredytów i wykupu wierzytelności wg stanu na dzień 10.08.2001 r. (w tys. zł)

Nazwa i Oddział banku	Rodzaj zobowiązania	Pierwotna kwota transakcji Data udzielenia	Aktualne zadłużenie	Termin spłaty Sposób spłaty	Zabezpieczenie
BGŻ S. A. O/Katowice	Kredyt z linii MR	09.09.1998 282,00	219,33	30.06.2008 raty kwartalne w wysokości 7,833	weksel własny in blanco wystawiony przez kredytobiorcę poręczony przez P. Annę K. hipoteka zwykła na nieruchomości zabudowanej zlokalizowanej w Tarnowskich Górach- Strzybnicy, ul. Lilii. , której właścicielem jest P. Anna K.- KW Nr 0000 - Sąd Rejonowy Tarnowskie Góry, cesja praw z umowy ubezpieczenia w/w nieruchomości, hipoteka zwykła na zakupionej przy współudziale kredytu nieruchomości w Trachach Gmina Sośnicowice - KW Nr 0000 - Sąd Rejonowy w Gliwicach, cesja praw z umowy ubezpieczenia w/w nieruchomości.
Łącznie:			219,33
- w tym w BGŻ S.A.			219,33

Opinia wierzycieli o obsłudze zadłużenia

- bez zastrzeżeń.

2. współpraca z bankami

1. informacja o posiadanych przez Klienta rachunkach w BGŻ S.A.

Klient posiada rachunek kredytowy nr XXXXX założony w dniu 09.09.1998 r. dla potrzeb obsługi kredytu uzyskanego w kwocie 282 tys. zł z linii MR.

Na dzień 10.08.2001 r. widnieje na rachunku zadłużenie kredytowe w kwocie 219,33 tys. zł.

Rachunku bieżącego klient nie posiada.

2. informacja o posiadanych przez Klienta rachunkach w innych bankach

Nazwa banku -------------------- Data założenia rachunku	Aktualny stan środków na rachunku	Czy występowały tytuły egzekucyjne
Bank Spółdzielczy w Tarnowskich Górach ------------------------------------------ 11.12.1997 r.	Kwota 6 - cyfrowa	Nie

3. analiza opłacalności współpracy z Klientem (w tys. zł)

Wyszczególnienie	za ostatnie 12 miesięcy od 31.07.2000 r. do 31.07.2001 r.	w okresie pierwszych 12 miesięcy do 30.09.2002r.
Dochód odsetkowy w Banku dla całości operacji z Klientem	12,691	16,794
Dochód pozaodsetkowy Banku dla całości operacji z Klientem	8,46	4,9
Dochód zagregowany dla całości operacji z Klientem	21,151	21,694
Marża zrealizowana dla działalności pozaodsetkowej

4. udział Klienta w portfelu kredytowym oddziału

Wyszczególnienie	Stan aktualny tj. 06.08.2001 r.	Stan po udzieleniu wnioskowanej transakcji kredytowej
Wartość portfela kredytowego oddziału (w tys. zł)	168 103,88 *	168 243,88
Udział Klienta w portfelu kredytowym oddziału (%)	0,13 %	0,213 %

• obligo Banku (razem z Oddziałem Tarnowskie Góry) 168.103.883,78 zł na dzień

06.08.2001 r.

5. aktualna klasyfikacja należności i informacja o aktualnym stanie rezerw celowych

Rodzaj transakcji kredytowej	Kwota należności od Klienta (w tys. zł)	Klasyfi- kacja należ-ności	Tytuł pomniej-szenia	Kwota pomniej-szenia (w tys. zł)	Podstawa pomniejsze-nia rezerwy (w tys. zł)	Kwota utworzonych rezerw (w tys. zł)
Kredyt z linii MR	282,0	normalna	1.hipoteka KW 0000	300,00	141,00	0
							2. hipoteka KW 00000	550,00	141,00

6. przewidywana klasyfikacja należności Klienta i stan rezerw celowych w okresie kredytowania

Przewidywana grupa ryzyka kredytowego na okres kredytowania	I
Przewidywany poziom rezerw celowych	0
Przewidywana kwota rezerw celowych do utworzenia w okresie kredytowania (w tys. zł)	0

7. informacje o parametrach cenowych produktów, z których korzysta Klient

Produkt	Ustalone oprocentowanie	Ustalone prowizje
Kredyt z linii MR według umowy 1111-0000	4,5%	3 %

8. inne istotne informacje

brak.

6. Uzasadnienie celowości rozpatrywania wniosku w przypadku wystąpienia kryteriów negatywnych

Kryteria negatywne nie występują.

7. Analiza ekonomiczno - finansowa ( ilościowa)

1) analiza majątku

W ujęciu bilansowym wartość majątku trwałego wyniosła 1330,9 tys. zł. na koniec 2000r. co stanowiło 78% całości aktywów. Pozostała część aktywów stanowi majątek obrotowy w kwocie 370,6 tys. Zł. w tym decydujący udział posiadają środki pieniężne na poziomie 355,6 tys. Zł. pozostała część aktywów to zapasy ( 15,00 tys. zł.)

a) struktura gruntów

Wyszczególnienie	Stan na 31. 12. 2000 r.			Stan na okres od 01.01. 20010 r. do 31.12. 2016 r.
		Własne (ha)	Wartość szacunkowa (tys. zł)	Dzierżawione (ha)	Własne (ha)	Wartość szacunkowa (tys. zł)	Dzierżawione (ha)
Pozostałe użytki	1,3	0,26	-	1,3	6,5	-
Razem użytki rolne	1,3	X	-	1,3	X	-

Z analizy gruntów wynika, że Kredytobiorca posiada ogólną powierzchnię gruntów na poziomie 1,3 ha są one zakwalifikowane jako inne użytki rolne. Stanowią jego własność. Bilans za rok ubiegły został sporządzony przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego wg programu PORR (Program Obsługi Rachunkowości Rolnej). Program ten wylicza wartość gruntów na bazie aktualnych cen żyta, automatycznie ustala wartość ziemi, właściciel gospodarstwa nie ma wpływu na wyliczona wartość. Prognozy bilansowe na okres kredytowania zostały sporządzone przez pana K. Wartość gruntów ustalił na podstawie wartości rynkowej, które przedstawiają poziom znacznie wyższy.

b) rodzaj i wartość posiadanych budynków i budowli

L.p.	wyszczególnienie	Rok produkcji lub nabycia	Wartość początkowa	Dotychczasowe umorzenie	Obecna wartość
1.	Kurnik I	1998	300 000,00	0,00	311 040,00
2.	Kurnik II	1998	300 000,00	0,00	311 040,00
3.	Kurnik III	1998	300 000,00	0,00	311 040,00
Razem wartość			900 000,00	0,00	933 120,00

Stan techniczny budynków oceniono przez pracowników Wydziału Współpracy z Klientem Korporacyjnym jako średni. Pomieszczenia produkcyjno - hodowlane wymagają unowocześnienia stąd klient sukcesywnie je modernizuje np.: poprzez montaż nowoczesnych poideł, mieszalników i przenośników ślimakowych do pasz. W celu zmniejszenia upadków drobiu instaluje nowoczesne systemy wentylacyjne i chłodnicze. W obiektach produkcyjnych przez cały czas odbywa się tucz brojlera. Na dzień inspekcji w dwóch kurnikach była pełna obsada, natomiast w trzecim trwały przygotowania do kolejnego wstawienia. Kurniki klient zakupił w 1998 r. od RSP Trachy i od tego momentu są jego własnością.

d) rodzaj i wartość posiadanych maszyn i urządzeń

L.p.	Wyszczególnienie	Rok produkcji lub nabycia	Wartość początkowa	Dotychczasowe umorzenie	Obecna wartość
1.	Samochód osobowy Ford Mondeo	1998	40 000	8 150	31 850
2.	Silos 1	1998	8 000	1 344	6 656
3.	Silos 2	1998	8 000	1 344	6 656
4.	Silos 3	1998	8 000	1 344	6 656
5.	Piec CO 1	1998	15 000	1 272	13 728
6.	Piec CO 2	1998	15 000	1 272	13 728
7.	Linia do pojenia i zadawania pasz	1998	180 000	17 760	162 240
Razem wartość			274 000	X	241 511

Wymienione środki rolnicze oraz sprzęt rolniczy stanowią własność właściciela. Oprócz ww. maszyn klient chcąc sprostać wymaganiom UE będzie zmuszony do dalszych unowocześnień posiadanych obiektów produkcyjnych.

Analiza produkcji zwierzęcej.

W zakresie produkcji zwierzęcej wnioskodawca osiągnął w 2000 r. produkcję na poziomie 398,5 tys. kg na łączną wartość 2 459,44 tys. zł. Chów drobiu prowadzony jest w trzech kurnikach o jednorazowej możliwości nasadzeń w liczbie ok. 20 tys. szt. w każdym.

Rolnik sprzedaje brojlery żywe, nie zajmuje się ich ubojem. Sprzedaż drobiu stanowi jedyny produkt w całości sprzedaży naszego klienta. W wyniku przeprowadzenia inwestycji nastąpi zmniejszenie liczby upadków z 7 % do 5 %, co w efekcie wpłynie na zwiększenie produkcji brojlerów o około 4 tys. szt. rocznie.

Analiza udziału odbiorców i dostawców.

Analiza udziału odbiorców.

Odbiorcy klienta powyżej 20 % wartości sprzedaży lub najistotniejsi	Wartość sprzedaży w ubiegłym roku obrotowym tj. 2000 r.	Prognozowana wartość sprzedaży w okresach
				2001 r.	2002 r. - 2016 r.
	( w tys. zł. )
Krzemek - Ruda Śl.	819,8	449,97	461,17
Prus - Szojda Katowice	819,8	449,97	461,17
Prusiński - Zabrze	819,8	449,97	461,17
Razem	2 459,40	1 349,91	1 383,51

Analiza udziału dostawców

Dostawcy klienta powyżej 20 % wartości sprzedaży lub najistotniejsi	Wartość distaw w ubiegłym roku obrotowym tj. 2000 r.	Prognozowana wartość dostaw w okresach
				2001 r.	2002 r. - 2016 r.
	( w tys. zł. )
„Mach” Czechy - pisklęta	470,75	248,40	259,20
„Contipasz” Grotków - pasze	1 599,53	885,88	904,93
Razem	2 070,28	1 134,28	1 164,13

Organizacje sprzedaży produkcji rolniczej właściciel dokonuje we własnym zakresie. Z uwagi, na wieloletnią współpracę z dostawcami i odbiorcami ryzyka w zakresie pozyskania materiału wsadowego do kurników jest niewielkie. Od początku prowadzenia samodzielnej produkcji mięsa drobiowego ściśle współpracuje z w/w kontrahentami . klient rozlicza się głównie w formie gotówki.

Analiza przychodów.

Asortyment (ew. grupa produktów)	Jedn.	Sprzedaż w ubiegłym roku obrotowym tj. 2000r.		Sprzedaż w bieżącym roku obrotowym za 6 miesięcy br.		Prognozowana sprzedaż w okresach rocznych tj. w latach 2001-2016
				Ilość (jedn.)	Wartość ( tys. zł.)	Ilość (jedn.)	Wartość ( tys. zł.)	Ilość (jedn.)	Wartość ( tys. zł.)
drób	kg	683 700	2 459,44	239 500	1 478,00	205,2 tys. sztuk	1 383,50
Razem	X	X	2 459,44	X	1 478,00	X	1.383,50

Kredytobiorca uzyskuje przychody głównie ze sprzedaży drobiu. Klient na koniec okresu kredytowania planuje przychody ze sprzedaży na poziomie 1 383,50 tys. zł. wielkość tą planuje uzyskiwać już od 2002r.

W 2000r. klient osiągnął przychody o 45,5 % wyższe aniżeli rok wcześniej tj. 1999r. co było spowodowane dużo większa produkcja wynikającą z faktu dzierżawienia w ubiegłym roku trzech kurników od RSP Trachy. W całym okresie spłaty kredytu klient prognozuje prowadzić produkcje brojlera tylko w obiektach własnych. Zrezygnował z wcześniejszej dzierżawy hal..

Analiza kosztów.

W analizowanym okresie koszty bezpośrednie charakteryzują się następująco : 2001-1.187,47 tys. zł. w latach 2002-2016 1199,67 tys. zł. w bieżącym roku wystąpiła pozycja usług obcych co wiąże się z realizacją prac inwestycyjnych. Koszty pośrednie wykazują tendencję malejąca z niewielkimi odchyleniami. Tendencja malejąca jest wynikiem spłaty rat kredytowych a co za tym idzie z mniejszymi kwotami odsetek bankowych.

Analiza przepływów pieniężnych

Z przepływów pieniężnych wynika, ze klient będzie w okresie spłaty zadłużenia kredytowego dysponował w każdym roku dodatnimi środkami aż do całkowitej jego spłaty. W 2016r. wystąpi stan gotówki na poziomie 69,54 tys. zł. pozwolą one na terminową obsługę występującego zadłużenia.

Analiza wskaźnikowa

	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
Rentowność sprzedaży	5,9	2,0	7,8	1,0	2,4	2,6	2,7	2,9	3,0	3,2
Wskaźnik ogólnego zadłużenia	34,5	19,6	13,9	22,1	19,9	17,3	14,7	12,1	9,4	6,8
Wskaźnik obsługi długu	7,6	1,7	5,6	1,4	1,7	1,7	1,8	1,9	2,0	2,0
Rotacja zapasów	44,1	2,9	2,4	5,6	5,6	5,9	5,6	5,6	5,6	5,6

2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
3,6	3,9	3,9	3,9	4,0	4,0	4,0	4,1	5,0
5,1	4,3	3,6	2,9	2,3	1,7	1,1	0,5	0,1
3,2	7,1	7,4	7,7	8,0	8,3	8,7	9,1	12,6
5,6	5,5	5,5	5,5	5,5	5,5	5,5	5,5	5,6

Analiza płynności finansowej gospodarstwa Pana K. jest nie możliwa do wyliczenia z uwagi na występowanie zobowiązań krótkoterminowych>

Analiza zadłużenia charakteryzuje się wyraźnie tendencją spadkową od roku 2001 do końca roku 2016 nastąpi znaczny spadek zadłużenia z 22,1% do 0% czyli w kierunku prawidłowym.

Branża w zakresie hodowli drobiu przedstawia rentowność sprzedaży na poziomie 1,16%. Klient uzyskuje wyniki dużo korzystniejsze niż przedstawione wielkości ramowe w branży . dodatkowo zaznaczyć należy iż tendencja rentowności jest wzrostowa.

Klient reguluje swoje zobowiązania krótkoterminowe na bieżąco w formie gotówkowej. Także należności z działalności bieżącej nie występują. Analizowany będzie zatem jedynie wskaźnik rotacji zapasów. Branża prezentuje wielkość 51,8 dnia na koniec 2000r. , w tym czasie klient uzyskał ten wskaźnik na poziomie 2,4 dnia co wynika z prawidłowego gospodarowania zapasami.

Wskaźnik obsługi długu informujący ile razy cash flow pokrywa roczne spłaty kredytu długoterminowego i odsetki od niego występuje w całym okresie kredytowania na prawidłowym poziomie tj. 1,3.

8. Uproszczona analiza ekonomiczna sytuacji Klienta

Wskaźniki	Wykonanie		Prognozy
		1999	2000	2001	2002	2003	2004
Przychody ogółem (w tys. zł)	1689,8	2459,44	1349,914	1383,514	1383,514	1383,514
Zysk ze sprzedaży (w tys. zł)	60,806	237,516	59,514	87,164	88,998	91,015
Zysk netto (w tys. zł)	34,57	191,116	13,682	33,832	35,666	37,683
Rentowność netto	2,0	7,8	1,0	2,4	2,6	2,7
Udział zobowiązań ogółem w pasywach	19,6	13,9	22,1	19,9	17,3	14,7
Kapitał obrotowy netto (w tys. zł)	173,24	356,451	32,642	77,114	111,052	154,507
Wskaźnik płynności bieżącej

Analiza kategorii ekonomicznych

• ocena wielkości i dynamiki przychodów

W wyniku zastosowania zakupionych z kredytu urządzeń , w roku 2002 nastąpi wzrost przychodów o 33,6 tys. zł w stosunku do roku 2001 i ten poziom przychodów będzie utrzymany.

• ocena wyniku finansowego

Gospodarstwo osiąga dodatnie wyniki finansowe. W wyniku planowanej inwestycji przy współudziale wnioskowanego kredytu nastąpi wzrost zysku netto o 247% w roku 2002 w stosunku do roku 2001 r.

• ocena wielkości kapitału obrotowego

Co roku gospodarstwo posiada dodatni kapitał obrotowy.

• ocena płynności bieżącej

Klient nie posiada kredytów krótkoterminowych.

• opis trendów

Gospodarstwo zajmuje się produkcją brojlerów, która odbywa się w 3 kurnikach. Obecnie roczna produkcja kształtuje się na poziomie 200 880 sztuk. Gospodarstwo posiada ustabilizowaną silną pozycję na rynku. W związku z planowanym unowocześnieniem nastąpi większa obsada kurników, a tym samym uzyskane będą jeszcze lepsze wyniki.

Firma, z racji zaciągnięcia preferencyjnego kredytu bankowego, zobligowana jest do prowadzenia rachunkowości rolnej. Konieczność ta jest dobrym uzupełnieniem stosowanych metod zarządzania gospodarstwem, co wpływa na większą skuteczność w podejmowaniu decyzji związanych z działalnością produkcyjna.

Analiza projektu inwestycyjnego

a) Opis przedsięwzięcia inwestycyjnego

• cel inwestycji

P. K. w swoim gospodarstwie zajmuje się tuczem brojlerów. Pomimo silnej i stabilnej pozycji na rynku oraz wysokiego poziomu technologicznego, gospodarstwo stale modernizuje się i poprawia swoją efektywność ekonomiczną. W III kwartale planowany jest zakup systemu wentylacyjnego, systemu chłodzenia, pieca CO, mieszalnika pasz i przenośnika ślimakowego.

Ponadto planuje się modernizacje kurników, polegającą na ociepleniu dachów.

Planowana inwestycja polegała będzie na unowocześnieniu rozwiązań technicznych związanych z regulacją parametrów atmosfery kurników, a także na usprawnieniu zadawania pasz.

System wentylacji i chłodzenia umożliwią prawidłową regulację temperatury i wilgotności powietrza oraz utrzymanie jego optymalnej jakości, a także kontrolę prędkości jego przepływu. Są to czynniki bardzo istotne dla utrzymania zdrowotności i higieny chowu drobiu.

Ze względu na niedostatecznie wydajny system ogrzewania pomieszczeń planuje się także zakup trzeciego pieca CO.

Aby zapobiec niepotrzebnej utracie ciepła postanowiono ocieplić budynki kurników poprzez ocieplenie dachów.

Usprawnieniu systemu zadawania pasz pomoże zamontowanie mieszalnika pasz i przenośnika ślimakowego.

• harmonogram realizacji inwestycji

1. Przewidywany termin otrzymania kredytu: III kwartał 2001 r.,

2. III kwartał 2001 r. - zakup systemu wentylacyjnego i chłodzenia, zakup pieca CO, przenośnika ślimakowego i mieszalnika pasz, przywóz i montaż tych urządzeń,

3. IV kwartał 2001 r. - zakończenie modernizacji kurników.

• przygotowanie inwestora (posiadanie wymaganych pozwoleń, informacje o wykonawcach - ich ocenę i rekomendacje, stopień zaawansowania inwestycji)

Inwestycja będzie rozpoczęta po uzyskaniu wnioskowanego kredytu.

P. Rafał K. - właściciel fermy, która będzie unowocześniana prowadzi gospodarstwo rolne od 1993 roku, przy czym od 1998 omawiane.

Wykonawcy systemów znani są P. K., gdyż już wcześniej korzystał z ich usług przy urządzaniu gospodarstwa rolnego.

- planowane efekty do uzyskania (wpływ inwestycji na: wielkość produkcji, strukturę i wielkość kosztów, charakterystykę techniczną wyrobów lub usług, zatrudnienie, środowisko, inne)

Szacuje się, że w wyniku zastosowania zakupionych z kredytu urządzeń , nastąpi obniżenie upadków zwierząt z 7% obecnie występujących do 5 %.

Przy rocznej obsadzie zwierząt na poziomie 216 tys. szt. produkcja brojlerów wzrośnie o około 4,3 tys. szt. Obecnie roczna produkcja kształtuje się na poziomie 200,88 tys. szt.

Obliczenia:

1. 216 tys. x 7% = 15,12 tys.,

216 tys. - 15,12 tys. = 200,88 tys.

2. 216 tys. x 5 % = 10,8 tys.,

216 tys. - 10,8 tys. = 205,2 tys.

205,2 tys. - 200,88 tys. = 4,32 tys.

W 2001 roku można spodziewać się następujących przychodów:

216 tys. szt. x 7 % upadków x 2,1 kg/szt. x 3,2 PLN/kg = 1.349,914 tys. PLN,

Od 2002 roku spodziewana sprzedaż wyniesie:

216 tys. szt. x 5 % upadków x 2,1 kg/szt. x 3,2 PLN/kg = 1.383,514 tys. PLN

Nastąpi zatem wzrost przychodów o 33,6 tys. PLN.

b) Źródła finansowania wraz z ocena realności ich pozyskania .

Kredytobiorca przedsięwzięcie sfinansuje w następujący sposób :

• środki własne w kwocie 63 637,00 zł. co daje 31,25% udział w całości inwestycji,

• środki kredytowe w kwocie 140 000,00 zł. co daje 68,75% udział w zadaniu.

c) zestawienie strumieni wykorzystywanych do analizy efektywności inwestycji:

NPV i IRR na podstawie rachunku wyników uzyskanego z kredytowanej inwestycji:

	Okres	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006
1.	Nakłady inwestycyjne		203,64
2.	Przychody w okresie		1 349,91	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51
3.	Koszty ( działalności i koszty inwestycji)		1 290,40	1 296,35	1 294,52	1 292,50	1 290,48	1 288,34
4.	Zyski w okresie	0,00	-144,13	87,16	88,99	91,01	93,03	95,17
5.	Stopa dyskonta
6.	Liczba okresów		n	1	2	3	4	5

2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
									-20,3637
1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51	1 383,51
1 285,45	1 294,64	1 307,04	1 306,55	1 305,91	1 305,57	1 305,09	1 304,60	1 304,11	1 293,48
98,06	88,87	76,47	76,96	77,60	77,94	78,42	78,91	99,76	90,03
6	7	8	9	10	11	12	13	14	15

NPV 4,5% = 756,19 tys. zł. IRR = 61,86%

Nakłady na inwestycje 203,64

Średnioroczna nadwyżka finansowa 76,95

Okres zwrotu 2,65

PI 1,06

W okresie funkcjonowania kredytu tj. w latach 2001-2016 wnioskodawca z przychodów będzie generował zysk netto.

Wskaźniki oceny efektywności inwestycji przedstawiają się następująco :

• wartość NPV, przy założeniu stopy dyskontowej 4,5%, jest dodatnia i wynosi 756,19 tys. zł.

• wewnętrzna stopa zwrotu jest dużo wyższa od przyjętej stopy dyskonta tj. 61,86%

• wskaźnik zyskowności PI, przy założeniu, że stopa dyskonta wynosi 4,5%, jest wyższy od 1,0 i wynosi 1,06

powyższe mierniki oceny efektywności przedsięwzięcia wskazują na ekonomiczną opłacalność realizowanej inwestycji

Kwota zdyskontowanych przyszłych korzyści finansowych pokryje w całości poniesione nakłady inwestycyjne i pozostanie jeszcze nadwyżka środków pieniężnych w wysokości 756,19 tys. zł.

Wskaźnik zyskowności PI służący do wstępnej oceny efektywności inwestycji wynoszący w tym przypadku 1,06 informuje, że projekt może zostać zaakceptowany do realizacji.

Inwestycja na poziomie 203,64 tys. zł. przy stopie dyskontowej 4,50% będzie się w stanie zwrócić już w ciągu 3 lat.

Kredytobiorca korzysta z maksymalnego okresu spłaty kredytu tj. 15-tu lat zgodnie z Zarządzeniem Nr 18/99 Prezesa ARiMR z dnia 9.06.1999r. wraz z późniejszymi zmianami.

W ramach oceny przedsięwzięcia przeprowadzono test wrażliwości wskaźnika na zmianę jednego parametru.

TEST - założono wzrost kosztów z tytułu odsetek od kredytu do wysokości pełnego oprocentowania tj. 22,5% w stosunku rocznym. Wartość zaktualizowana netto NPV jest nadal dodatnia, wynosi 188,39 tys. zł. a spadek wartości NPV jest wyraźny, bo o 567,8 tys. zł.

Projekt jest do zaakceptowania z uwagi na dodatnią wartość wskaźnika NPV.

Z powyższych wskaźników wynika, że przedsięwzięcie realizowane według tego projektu będzie opłacalne. O celowości w/w przedsięwzięcia świadczą: dodatnia wartość NPV, prawidłowy wskaźnik zyskowności PI.

Analiza jakościowa

1) analiza branży i rynku na jakim działa klient

Na rynku lokalnym a także krajowym sytuacja w zakresie rentowności produkcji drobiarskiej jest podobna. Według opinii klienta gałąź ta jest opłacalna.

Produkcja na jego fermie jest podporządkowana z jednej strony rytmowi pracy innych ferm z terenów polskich a z drugiej zapotrzebowaniu odbiorców żywca drobiowego.

2) analiza konkurencji.

Istotnym zagrożeniem jest przede wszystkim import żywca drobiowego. Importowane produkty są znacznie tańsze od krajowych a najczęściej sytuacja taka jest wynikiem stosowania przez te państwa subsydiów do wielu produktów rolnych.

Ryzykiem są także ceny środków pośrednich np. paliwo i energia, na które hodowca nie ma wpływu. W okolicy prowadzenia przez klienta działalności produkcyjnej stwierdza się brak dużych ferm.

3. ocena produktów

wnioskodawca zajmuje się hodowlą tylko jednego produktu, którym jest stado brojlerów. W każdym kurniku prowadzone są cztery cykle produkcyjne rocznie. Po zakończeniu planowanej inwestycji nastąpi stopniowe zwiększenie wielkości stada do 218 000 sztuk w skali roku. Drób sprzedawany jest po średniej wadze jednej sztuki 2,1 kg

klient posiada stałych odbiorców więc wnioskuje się, że oferowany produkt jest zadowalający.

Produktem ubocznym chowu jest obornik.

4. analiza techniczna i organizacyjna przedsiębiorstwa

siedziba prowadzenia działalności hodowli kurczaka mieści się w Trachach gmina Sośnicowice. Znajduje się tam zespół 3 hal - kurniki z zapleczem i wyposażeniem oraz kotłownia .

poszczególne hale to budynki wolnostojące, parterowe nie podpiwniczone usytuowane względem siebie w układzie równoległym. Każda z hal może pomieścić około 18-20 tyś. Sztuk przy jednorazowym wsadzie.

Nieruchomość to własność wnioskodawcy.

5. Ocena zarządzania i kadry kierowniczej

Specjalistycznym Gospodarstwem Rolnym samodzielnie zarządza i kieruje P. Rafał K. posiada odpowiednie doświadczenie zawodowe, które osiągnął poprzez pracę od 1993r. w branży drobiarskiej. Do wykonywania bezpośrednich usług w produkcji brojlera korzysta z pomocy rodziny i osób trzecich. Brak zastrzeżeń do sposobu zarządzania gospodarstwem.

6. Analiza SWOT

A. mocne strony:

• klient posiada doświadczenie do prowadzenia działalności

• własny majątek trwały

• dobry system dystrybucji

• dobra organizacja pracy

• znajomość lokalnego rynku

B. słabe strony

• duże wahania opłacalności produkcji

• rosnąca konkurencja

• uzależnienie od odbiorców i dostawców

• niedocenianie danej gałęzi produkcji

C. szanse

• możliwość zwiększenia produkcji drobiarskiej

• popyt na żywiec drobiowy

• pozyskiwanie nowych odbiorców

• łatwa dostępność do materiału produkcyjnego

D. zagrożenia

• polityka rolna Państwa

• rosnące wymagania konsumentów do oferowanych produktów

• niestabilna polityka cenowa

• zubożenie społeczeństwa

• pogorszenie się opłacalności produkcji

• spłata kredytów bankowych.

10. Ocena zabezpieczenia kredytu

1. opis proponowanego zabezpieczenia

• zabezpieczenie hipoteczne

Lp.	Rodzaj hipoteki	Numer księgi wieczystej	Prowadzona przez Sąd rejestrowy	Proponowana kwota Wpisu	Wartość nieruchomości wg wyceny	Metoda wyceny	Data wyceny
1.	Zwykła	KW Nr 00000	W Gliwicach	140 tys. zł	550 tys. zł	Podejście porównawcze metoda analizy statystycznej	15.07.2001 r.

opis nieruchomości (w tym: nr księgi wieczystej, określenie właściciela lub użytkownika wieczystego, powierzchnia, lokalizacja, uzbrojenie, naniesienia, kwota i opis występujących obciążeń oraz inne istotne informacje)

1. Nr KW : 00000

2. Właściciel: Rafał K.,

3. Powierzchnia: 1,3057 ha,

4. Lokalizacja:

Południowo - zachodni skraj wsi Trachy, przy drodze bocznej od głównej

ul. Raciborskiej prowadzącej przez wieś z Sośnicowic do Raciborza, na terenie byłego Zakładu Drobiarskiego Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Trachach.

Lokalizacja i dostępność komunikacji : dobra.

Atrakcyjność położenia : bardzo dobra.

Układ przestrzenno - funkcjonalny: dobry.

5. Uzbrojenie:

W ulicy dojazdowej do nieruchomości znajduje się następujące uzbrojenie:

• wodociągi,

• linia napowietrzna elektryczna.

Ulica Raciborska jest uzbrojona w :

• wodociąg ,

• linia elektryczna 220/380V

Budynki brojlerni uzbrojone:

• instalacja centralnego ogrzewania z własnej kotłowni zlokalizowanej w hali nr 2,

• instalacja elektryczna 220/380 V,

• instalacja wentylacyjna,

• instalacja wodno-kanalizacyjna.

6. Naniesienia:

Zabudowana nieruchomość gruntowa . Siedliskowe specjalistyczne gospodarstwo rolne o kierunku drobiarskim. Działka gruntowa jest zagospodarowana i ogrodzona parkanem stałym, teren działki jest płaski. Ścieki odprowadzane do bezodpływowego szamba.

7. Kwota i opis występujących obciążeń :

Dział III: ciężary i ograniczenia:

Bezpłatna służebność drogi - przechód i przejazd.

Droga ta ma prowadzić szlakiem o szerokości 4 metrów przez działki wchodzące w skład w/w nieruchomości o KW 00000.

Dział IV: Hipoteki

Hipoteka w kwocie 282 tys. zł na rzecz BGŻ S. A. Oddział w Katowicach tytułem zabezpieczenia spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami na warunkach określonych w oświadczeniu Banku z dnia 22 .02.2001 r. (k. 20) i na wniosek z dnia 01.03.2001 r. Dz. Kw. Nr 2066/01 wpisano dnia 27.03.2001 r.

8. Inne istotne informacje

Hipoteka będzie ustanowiona na :

• Zespół brojlerni ( 3 hale ) o wartości 500 tys. zł,

• Działki gruntowe KW 00000 o wartości 50 tys. zł

Księgę wieczystą KW Nr 00000 pracownik Banku sprawdził w dniu 08.08.2001 r.

Budynki są ubezpieczone na kwotę 720 tys. zł.

• zabezpieczenie w formie przewłaszczenia

Przedmiot zabezpieczenia (w przypadku rozdrobnienia podać grupę)	Forma zabezpieczenia	Wartość księgowa netto wg stanu na dzień 30.06.2001 r. w tys. zł	Wartość Ubezpieczeniowa w tys. zł
1.Wyposażenie 3 brojlerni w: poidła, system żywienia podajniki z silosów	przewłaszczenie	96,0
2. System wentylacyjny	przewłaszczenie	51,12	Będzie zakupiony z kredytu
3. System chłodzenia	przewłaszczenie	34,85	Będzie zakupiony z kredytu
4. Mieszalnik pasz	przewłaszczenie	10,0	Będzie zakupiony z kredytu
5. Przenośnik ślimakowy	przewłaszczenie	4,0	Będzie zakupiony z kredytu
6. Piec CO	przewłaszczenie	20,0	Będzie zakupiony z kredytu
Łącznie:		215,97

opis przedmiotów zabezpieczenia:

a) System pojenia kropelkowego z miseczkami po 4 linie podwieszane z

możliwością regulacji podwieszenia, długość linii - 78 m i 72 m.

Produkcja : BIG DUTCHMAN - Niemcy.

System składa się z :

• przyłącze wody z filtrem i zegarem mechanicznym - 3 szt.,

• dozownik lekarstw - 3 szt.,

• wciągarka ścienna od podnoszenia linii - 12 szt.,

• oprzyrządowanie wciągarki - 12 szt.,

• regulator ciśnienia końcowego - 12 szt.,

• połączenie elastyczne z szybkozłączem - 12 szt.,

• odcinki rury 3m/9 smoczków superombi - 308 szt.,

• zawieszenie rur - 320 szt.,

• hak do podwieszenia - 320 szt.

b) System żywienia Augermatic BIG PAN 330, podwieszony - po 3 linie o dł. 78 i 72

m, składający się z :

• napęd 0,55 kW z czujnikiem ,

• podwieszenie napędu - 9 szt.,

• kosz zasypowy - 9 szt.,

• rura końcowa - 9 szt.,

• karmidło kontrolne - 9 szt.,

• osprzęt do podwieszenia systemu - 9 kpl.,

• winda do podnoszenia linii 650 kpl - 9 szt.,

• przenośnik rurowy śr. 45 mm - 228 szt.,

• karmidło - 714 szt.,

• podwieszenie linii żywienia - 233 szt.,

• hak do podwieszenia - 233 szt.

c) Podajnik Flex - Vey od silosu do koszy zasypowych, składający się z:

• zespół napędowy - 3 szt.,

• sterowanie - 3 szt.,

• pierścień z uchwytem na czujniki - 3 szt.,

• obejma - 3 szt.,

• czujnik poziomu paszy - 3 szt.,

• rura z tworzywa sztucznego - 15 szt.,

• kolanko z tworzywa - 3 szt.,

• przyłącze rury spadowej - 6 szt.,

• rura spadowa - 9 szt.,

• materiały montażowe - 3 kpl.

2. Opis urządzeń systemu wentylacji i chłodzenia:

Nazwa firmy: BIG DUTCHMAN

System składa się z wentylatorów osiowych, sterowników i urządzenia alarmowego. Wentylatory osiowe można montować w ścianach bocznych, sufitach oraz w szybach lub rurach wentylacyjnych. Są one odporne na korozję. Posiadają możliwość sterowania obrotami. Odznaczają się cichobieżnością i niskim poborem prądu oraz wysoką wydajnością . Sterowniki natomiast umożliwiają automatyczna kontrolę wentylacji. Urządzenie alarmowe sygnalizuje o spadku lub zbytnim wzroście temperatury powietrza w pomieszczeniach. Może być także używany do sygnalizowania o wystąpieniu innych uszkodzeń.

Uzupełnieniem wyposażenia systemu jest system chłodzenia, czyli wysokociśnieniowy system BD. Zapobiega on nadmiernemu wzrostowi temperatury w pomieszczeniach.

• inne zabezpieczenia :

• cesja praw z polisy ubezpieczeniowej nieruchomości o KW 00000,

• weksel in blanco Kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową poręczony przez matkę P. Annę K.

• bezwarunkowe i nieodwołalne pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem firmy w Banku Spółdzielczym w Tarnowskich Górach

2. określenie skorygowanej wartości windykacyjnej proponowanego zabezpieczenia kredytu (zgodnie z metodyką i zasadami przeglądu portfela kredytowego)

Wyszczególnienie zabezpieczenia	Wartość Zabezpieczenia (w tys. zł)	Współczynnik korygujący	Wartość skorygowana (w tys. zł)
Hipoteka na nieruchomości o KW Nr 00000	550,0 - 282,0 = 268,0	0,5	134,0
Przewłaszczenie wyposażenia brojlerni	215,97	0,3	64,79
Suma	483,97	X	198,79

Ocena relacji wartości skorygowanej zabezpieczeń do kwoty transakcji kredytowej w szczególności w kontekście wartości windykacyjnej zabezpieczeń.

Proponowane zabezpieczenie hipoteczne jest adekwatne dla wnioskowanego kredytu.

Wartość skorygowana zabezpieczeń 198,79

------------------------------------------------- = --------------- = 1,42

kwota transakcji kredytowej 140,0

Wartość skorygowana zabezpieczeń przewyższa kwotę transakcji kredytowej o 42%.

UWAGA!

Wartość nieruchomości została pomniejszona o hipotekę w kwocie 282 tys. zł.

Bank posiada równocześnie takie samo zabezpieczenie hipoteczne w kwocie 282 tys. zł zabezpieczające spłatę tego samego kredytu na nieruchomości o KW Nr 1111.

Określenie poziomu ryzyka towarzyszącemu obsłudze kredytowej klienta

Transakcja kredytowa obarczona jest następującymi ryzykami :

• ryzyko ekonomiczne

Ryzyko wiąże się z ciągłym wzrostem cen materiałów do produkcji, przy raczej stabilnym poziomie cen żywca drobiowego.

• Ryzyko branży.

Rynek krajowy charakteryzuje się nadwyżką podaży nad popytem . jest to efekt nadprodukcji krajowej i importu.

• Ryzyko inwestycyjne.

Może okazać się, że zakupowane maszyny będą wymagać dodatkowych środków na remonty, czy naprawy.

12. Klasyfikacja i rezerwy.

• dla klientów prowadzących uproszczona sprawozdawczość

Mierniki oceny ilościowe	Dane klienta/kategoria oceny		Kategoria oceny
		Dane za ostatni pełny rok obrotowy tj. 2000r.	Dane za 6 miesięcy bieżącego roku obrotowego	dobra	przeciętna	słaba	zła	Bardzo zła
Wynik finansowy roku bieżącego	191,11	101,28	Zysk lub strata utrzymuje się nie dłużej niż 6 m-cy	Strata utrzymuje się przez okres od 6 do 12 miesięcy	Strata utrzymuje się przez okres od 12 do 18 miesięcy	Strata utrzymuje się przez okres od 18 do 24 miesięcy	Strata utrzymuje się dłużej niż 24 miesiące
Trend wartości sprzedaży	Rosnąca	Rosnąca	Rosnący	Malejący nie więcej niż 20% w odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego	Malejący o 20-50% w odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego	Malejący o 50-100% w odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego	Malejący powyżej 100% w odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego
Zobowiązania do wartości majątku klienta	13,9	Bd	Do 20%	Od 20% do 50%	Od 50% do 80%	Od 80% do 100%	Powyżej 100%

Ocena i propozycja kategorii ryzyka kredytowego

Przewidywana klasyfikacja należności klienta i stan rezerw celowych w okresie kredytowania

Przewidywana grupa ryzyka kredytowego na okres kredytowania	N
Przewidywany poziom rezerw celowych	0
Przewidywana kwota rezerw celowych do utworzenia w okresie kredytowania ( w tys. zł.)	0

11. Podsumowanie i wnioski z przeprowadzonej analizy

Komórka Współpracy z Klientami Korporacyjnymi

• rekomenduje udzielenie kredytu na następujących warunkach

PROJEKT DECYZJI KREDYTOWEJ:

1.	Oddział zgłaszający wniosek i realizujący transakcję kredytową	BGŻ S. A. Oddział Katowice
2.	Klient	Rafał K. - Ferma Drobiu 40-950 Katowice, ul. XXX 5
3.	Rodzaj transakcji kredytowej	Kredyt preferencyjny inwestycyjny - linia MR : „ na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie ukończyły 40 roku życia”
4.	Cel transakcji	1.Zakup systemu wentylacyjnego, 2.Zakup systemu chłodzenia, 3.Montaż i przewóz urządzeń, 4.Zakup instalacji elektrycznej, 5.Zakup mieszalnika pasz, 6.Zakup przenośnika ślimakowego, 7.Zakup pieca CO
5.	Kwota i waluta transakcji	140 tys. PLN
6.	Okres funkcjonowania transakcji	15 lat 1 rok karencji w spłacie kapitału
7.	Wysokość prowizji przygotowawczej	2,5%
8.	Wysokość prowizji rekompensacyjnej	0,2%
9.	Wysokość prowizji za gotowość	0,6 oprocentowania kredytu w stosunku rocznym
10.	Wysokość prowizji za administrację	10 zł
11.	Oprocentowanie	Zmienne W dniu zawarcia umowy w wys. 1,25 stopy redyskonta weksli tj. 22,50% w stosunku rocznym, płatne przez kredytobiorcę w wys. 4,5% w stosunku rocznym a różnice dopłaca AR i MR
12.	Okres płatności odsetek	Odsetki w części obciążającej kredytobiorcę od wykorzystanego kredytu naliczane są w okresach miesięcznych i pobierane kwartalnie w pierwszym dniu każdego miesiąca następującym po zakończeniu kwartału.
13.	Harmonogram uruchomienia środków	W jednej transzy po: dokonaniu prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu o którym mowa w pkt. 16 projektu decyzji kredytowej ppkt 2,3,4, po przedłożeniu w banku dowodu złożenia i opłacenia wniosku klienta o wpis hipoteki zwykłej do KW Nr 0000 prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Gliwicach. Po złożeniu oświadczeń o dobrowolnym poddaniu się egzekucji przez Kredytobiorcę i poręczyciela wekslowego z uwzględnieniem terminu 30 dni na realizację transzy kredytu.
14.	Harmonogram spłaty	Raty płatne kwartalnie w wysokości 2,5 tys. zł każda z uwzględnieniem 12 - miesięcznego okresu karencji w spłacie kapitału
15.	Dodatkowe warunki uruchomienia środków	Realizacja kredytu nastąpi po: przedłożeniu przez klienta polisy ubezpieczeniowej dotychczasowego wyposażenia 3 kurników na łączną wartość 96 tys. zł. przedłożeniu kserokopii dowodów osobistych Pana Rafała K. i Pani Anny K. oraz oświadczeń o swoich stanach cywilnych. otrzymaniu środków na limit akcji kredytowej i dopłat do oprocentowania z AR i MR
16.	Zabezpieczenie transakcji kredytowej	Hipoteka zwykła na nieruchomości w Trachach o KW 00000 , Cesja praw z polisy ubezpieczeniowej w/w nieruchomości, weksel in blanco Kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową poręczony przez matkę P. Annę K. bezwarunkowe i nieodwołalne pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem firmy w Banku Spółdzielczym w Tarnowskich Górach Przewłaszczenie wyposażenia 3 kurników o łącznej wartości 96 tys. zł oraz wyposażenia zakupionego przy współudziale kredytu o łącznej wartości 119,97 tys. zł. cesja praw z polisy ubezpieczeniowej w/w wyposażenia 3 kurników.
17.	Warunki dodatkowe	Klient przedłoży: polisę ubezpieczeniową wyposażenia 3 kurników na łączną wartość 96 tys. zł, udokumentowanie środków własnych w realizacji przedsięwzięcia, kserokopie dowodów osobistych P. Rafał K. i P. Anna K. oraz oświadczenia o swoim stanie cywilnym.

W dniu 21.08.2001r. Dyrektor Oddziału podjął decyzję pozytywną udzielenia powyższego kredytu. Kredytobiorca podpisał umowę kredytowa i w dniu 30.08.2001r. został uruchomiony kredyt we wnioskowanej wysokości. Do chwili obecnej kredyt obsługiwany jest terminowo.

I. Heropolitańska, E. Borowska :Kredyty i gwarancje bankowe, Twigger Warszawa 1996 s 17

L. Kurkliński, :Polityka kredytowa banków wobec podmiotów gospodarczych, Bank i Kredyt 1994r., nr 8, s. 1

Rymek A.: Kredyt poradnik dla praktyków, Twigger S.A., Warszawa 1993.

Pazio W.:Jak gospodarować finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.

Heropolitańska I, Borowska E. :Kredyty i gwarancje bankowe, Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa 1996 s. 30

Tamże s. 39

W. Jagiełło: Wybrane rodzaje kredytów złotowych oferowanych przez banki polskie, Twigger, Warszawa 1993, t. 1, s. 34

Instrukcja kredytowania działalności gospodarczej w Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. ,

Warszawa 2000,

Heropolitańska I., Borowska E.: Kredyty i gwarancje bankowe, Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s. 39-44.

D. Dygas-Ostrowska, Kredytowanie działalności gospodarczej, Bank i Kredyt, 1996, nr 10, s. 11

I. Heropolitańska, E. Borowska : Kredyty i gwarancje bankowe, Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s. 17

Tamże, s. 42-44

Heropolitańska I., Borowska E.: Kredyty i gwarancje bankowe. Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s. 45-65.

^] D. Dygas-Ostrowska,: Kredytowanie działalności gospodarczej, Bank i Kredyt, 1996, nr 10, s. 11

W. L. Jaworski, Z. Krzyżkiewicz, B. Kosiński: Banki, rynek, operacje, polityka, POLTEX, Warszawa 1996, s. 102

I. Heropolitańska, E. Borowska : Kredyty i gwarancje bankowe. Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s.56-58

I. Heropolitańska, E. Borowska, : Kredyty i gwarancje bankowe. Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s.58-60

W. Jagiełło: Wybrane rodzaje kredytów złotowych oferowanych przez banki polskie, Twigger, Warszawa 1993, s. 39

I. Heropolitańska, E. Borowska : Kredyty i gwarancje bankowe. Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, s. 63-64 

Capiga M.: Zarządzanie ryzykiem bankowym, W: Działanie banków komercyjnych. Wybrane problemy,

Red. L.Leśniewski , Akademia Ekonomiczna, Kolegium Zarządzania, Katowice 1996, s. 108.

W. Schaer : Kredyt bankowy, Związek Bankowców Polskich, str. 20

I.Heropolitańska : Kredyty i gwarancje bankowe: Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, str 63

tamże str 63

I.Heropolitańska : Kredyty i gwarancje bankowe: Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa

1996, str 115

I.Heropolitańska : Zabezpieczenie wierzytelności banku, Twigger S.A., Warszawa 1996r.,str.38

I.Heropolitańska : Kredyty i gwarancje bankowe, Wyd. 5 zaktualiz., Twigger S.A. , Warszawa 1996, str 120

I.Heropolitańska :Zabezpieczenie wierzytelności banku, Twigger SA, Warszawa 1996r.,str.221

praca zbiorowa pod red. nauk. Prof. dr hab. K Opolskiego - ABC Bankowości, Gdańska Akademia Bankowa, Warszawa 1996r., str. 208

I.Heropolitańska: Zabezpieczenie wierzytelności banku, Twigger SA, Warszawa 1996r, str.137

tamże str.186

praca zbior. Pod red. nauk. Prof. dr hab. K. Opolskiego: ABC... bankowości, str. 210

S.Rudnicki :Zabezpieczenia majątkowe wierzytelności pieniężnych (w tym kredytów bankowych) Agencja rozwoju regionalnego S.A., Zielona Góra, 1993 str. 80

I.Heropolitańska : Zabezpieczenie wierzytelności banku, Twigger, Warszawa 1996r.,str.238

tamże str. 238

praca zbior. Pod red. nauk. Prof. dr hab. K. Opolskiego :ABC... bankowości, str. 217

S.Rudnicki: Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 1993, str.214

I.Heropolitańska : Zabezpieczenie wierzytelności banku , Twigger, Warszawa 1996r, str.381

tamże str.381

tamże str. 403

I.Heropolitańska : Zabezpieczenie wierzytelności banku , Twigger, Warszawa 1996r, str. 409

Ustawa z 12.06.1975 Prawo Bankowe, Dz. U., nr 20/75, poz.108.

T. Tokarzewski: Polskie banki spółdzielcze, BGŻ S.A., Warszawa 1996. , s.53.

T. Tokarzewski: Polskie banki spółdzielcze, BGŻ S.A., Warszawa 1996., s. 54.

Ustawa z dnia 20.01.1990 o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości, Dz. U. nr 6/90, poz.36.

Ustaw z dnia 7.12.2000r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, Dz. U. Nr 119, poz. 1252.

Raport roczny BGŻ S.A. za rok 2000.

Informacje zaczerpnięto z oferty reklamowej BGŻ S.A.

D. Golik: Banki spółdzielcze w gospodarce rynkowej - model działania, „Bank Spółdzielczy” 2/2000, s. 18

tamże, s. 19

Raport roczny BGŻ S.A. za rok 1998 oraz informacje uzyskane z Departamentu Informacji i Analiz Centrali BGŻ S.A. w Warszawie.

Raport roczny BGŻ S.A. za rok 1999 oraz informacje uzyskane z Departamentu Informacji i Analiz Centrali BGŻ S.A. w Warszawie.

Raport roczny BGŻ S.A. za rok 2000 oraz informacje uzyskane z Departamentu Informacji i Analiz Centrali BGŻ S.A. w Warszawie.

Umowa z ARiMR z dnia ......

warunki określone w § 1 ust. 1, § 2-3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r. w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - Symbol IP

zasady określone w § 11 ust. 3 pkt. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r. w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U.
Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - Symbol KZ

zasady określonych w § 11 ust. 3 pkt. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r. w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U.
Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - Symbol MR

zgodnie z § 11 ust. 3, pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r.
w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - symbol BR/01

zgodnie z § 11 ust. 3, pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r.
w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - symbol BR/10

zasady określone w § 10 ust. 1 pkt. 1a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r. w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - Symbol OR

zasady określone w § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r. w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U.
Nr 16 poz. 82 z późn. zm.) - Symbol RP

zasady określone w § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r.
w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - Symbol MP

zasady określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r.
w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji
(Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - symbol KL/01

zasady określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996r w sprawie szczegółowych kierunków działań ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.) - symbol KL/02

Regulamin udzielania przez BGŻ S.A. kredytów w złotych na realizacje przedsięwzięć termomodernizacyjnych - załącznik nr 1 do uchwały Nr 68/B/KW/PP Zarządu BGZ S.A. z dnia 10 listopada 1999r.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 30 kwietnia 1999r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, a także wzorów kart audytu energetycznego - Dz. U. Nr 46 poz. 459.

Regulamin udzielanie kredytów studenckich udzielanych przez BGŻ S.A. , Warszawa 2001r.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 września 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i kryteriów udzielania, spłacania oraz umarzania kredytów studenckich i pożyczek studenckich, wysokości kredytu studenckiego i pożyczki studenckiej, warunków i trybu rozliczeń
z tytułu pokrywania odsetek należnych bankom od kredytów studenckich oraz wysokości oprocentowania pożyczki i kredytu studenckiego spłacanego przez pożyczkobiorcę lub kredytobiorcę Na podstawie art. 15 ust.1 pkt. 1-4 ustawy z dnia 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich (Dz.U. Nr 108, poz. 685)

Dz. U. Nr 126, poz. 835 wraz z późniejszymi zmianami

na podstawie umowy określającej warunki udzielania kredytów na usuwanie skutków powodzi z dopłatami do oprocentowania zawartej w dniu 8 czerwca 2000r. pomiędzy Bankiem Gospodarki Żywnościowej S.A. a Bankiem Gospodarstwa Krajowego










---