Oto zagadnienia, które dostałam od panny Alicji D. Przepisałam i pomniejszyłam o to, co się powtarzało. Życzę miłej nauki
Rzeczywistość- to realnie istniejący czasowo i przestrzennie usytuowany układ idei, ludzi, relacji między nimi, dostępny i możliwy do osiągnięcia przez ludzki rozum, będący w znacznej mierze jego wytworem.
Pseudowychowanie- zjawisko, które uczerpuje sobie prawo bycia wychowaniem, które w istocie są jemu przeciwne, nieadekwatne, fikcyjne, wyobcowane, zawładające.
Antypedagogika- jej celem jest wspierać, a nie wychowywać, odrzuca rozumienie jako świadomy proces formacyjny i podporządkowujący dziecko autorytetowi dorosłego; zaznacza godność do samostanowienia we wszystkich sferach życia; relacje dorosłych z wychowankiem traktuje jako dialog partnerski.
Nurty w antypedagogice:
-rewolucyjno-kontestacyjny
-radykalnie-emancypacyjny
-romantyczno- idealistyczny
Strategie nauczycieli:
-socjalizacja
-dominacja
-negocjacje
-rytuał i rutyna
-terapia zajęciowa
-moralizowanie
-nieobecność i wycofanie
Strategie uczniów:
-strategia na dobrego wojaka Szwejka
*wycofanie
*szukanie specjalnych względów u nauczyciela
* „starać się nie podpaść”
-wyspecjalizowana strategia udzielania odpowiedzi na pytania
*zgadywanie
*unikanie odpowiedzi
*odpowiadanie cicho i niewyraźnie
Osobliwości nauczyciela:
-niejasność
-wewnętrzna niespójność
-psychologiczna trudność
-niezgodność z innymi rolami
Osobowości zawodowe nauczyciela:
-demokrata
-dyplomata
-animator
Dewiacje pozytywne- jest to dewiacja nieszkodliwa jeśli nie nastąpi przekroczenie pewnej granicy np. inność, oryginalność.
Dewiacje szkodliwe-patologiczne- to takie odstępstwa od prawidłowego wychowania, które można określić jako wynaturzenie wychowania, zaprzeczenie istoty wychowania.
4 dewiacje patologiczne wg J. Materne:
-alienacja wychowania
-totalizm wychowawczy
-wychowanie przestępcze
-schizoidanlność wychowawcza
Teoria wychowania-to jedna z podstawowych dyscyplin ped., której przedmiotem zainteresowania jest wiedza o wychowaniu, o jego celach, treściach i metodach.
Funkcje teorii:
-wyjaśniająca(eksplanacyjna)- opis i wyjaśnienie rzeczywistości za pomocą podporządkowania systematycznego, łączenia w spójną całość twierdzeń
-heurystyczna- w każdej teorii zachodzą warunki do formułowania nowych problemów i hipotez
Teoria zorientowana humanistycznie:
-odideologizowanie teorii wychowania- uwolnienie od podporządkowania jej problematyki i sposobu poznawania jej problematyki oraz sposobu poznawania rzeczywistości wychow. Założeniom ideologicznym, to rezygnacja z powielania jedynie słusznych poglądów na takie kwestie jak cele wych., ich źródła, ideologie wych., odejście od dogmatyzmu w wyjaśnianiu zagadnień dotyczących teorii wychowania
-umacnianie wiarygodności- oznacza zmianę wiarygodności nauk teorii wychwania poprzez stosowanie do badania zjawisk i procesów wych. Rzetelnych procedur metod badawczych, chodzi także o to, aby w t.w. odwoływać się tylko od badań ilościowych do jakościowych
-otwarcie teorii wychowania na dorobek innych nauk takich jak psychologia, socjologia, filozofia, pedagogika
-otwarcie teorii wychowania na wartości- ustosunkowanie się dyscypliny naukowej do wartości moralnych preferowanych przez przedstawicieli różnych orientacji filozoficznych, etycznych, religijnych
Metateoria- to teoria, której przedmiotem analiz jest jakaś inna teoria wraz z jej podstawowymi założeniami, metodami.
Metadyskurs- otwarcie się na wielość teorii i zdecentrowany świat kultury. To również nie odrzucanie żadneju z teorii.
Rozwój(etapy) teorii wychowania:
1945-48-korzystanie z dorobku pedagogiki międzywojennej
1949-56- ideologiczna manipulacja
1989- mamy teorię zorientowaną humanistycznie
Taksonomia celów- to sprowadzanie celu od szczegółu do ogółu. Cele wyższe mieszczą w sobie cele niższe. Gdy wyższe są osiągnięte to niższe też zostały osiągnięte.
Źródła celów:
1)klasyczne- mocno w historii mają przeszłość
2)współczesne
-antropologiczne- na postawie kim jest człowiek, jakie jest jego miejsce
-normatywne- nawiązują do norm i wartości, które uważane są w społeczeństwie za niezbędne dla współżycia
-pragmatyczne- uwzględniają te problemy, te zadania, które musimy podejmować, aby przetrwać
Klasyfikacja celów:
a)kreatywne- wywołać, ukształtować wg wzoru(szacunek do nauczycieli, nowe zainteresowanie)
b)optymalizujące- zwiększyć, wzmocnić( wrażliwość na krzywdę, życzliwość dla innych)
c)minimalizujące- osłabić, ograniczyć np. agresję
d)korekcyjne- przekształcić, zmienić(zminimalizować to co złe do zera i zbudować coś pozytywnego)
Funkcje celów:
-wyodrębniająca
-modelująca
-kontrolna
Proces wychowania- to ciąg zmian wychowawczych dokonujących się we współdziałających podmiotach połączonych stosunkiem interakcyjnym.
Podmiotowość w aspekcie pedagogii- praktyczna sztuka wychowania za pomocą środków i metod wychowawczych stosowanych przez nauczycieli.
Ku przedmiotowości- to relacja zachodząca między ludźmi, którzy obdarzają się nawzajem szacunkiem i zaufaniem, są otwarci dla drugiego człowieka, pobudzają do aktywności, która jest podstawą uzyskiwania podmiotowości.
Rzeczywistość społeczna- to realnie istniejący czasowo i przestrzennie usytuowany układ idei, a także relacji między nimi.
Poznanie- proces zdobywania szeroko rozumianej wiedzy o jakimś wyodrębnionym obiekcie, bądź fragmencie rzeczywistości, ma charakter świadomościowy, a niekiedy tylko refleksyjny, każde poznanie ma charakter asymilacyjny, intencyjny i aspektywny.
Pluralizm- to teoria w myśl której rzeczywistość składa się z bytów różnorakich niesprowadzalnych do jednej realności, zakłada, ż w obrębie rzeczywistości występuje wielość zróżnicowanych względem siebie zjawisk, zdarzeń.
Zadania teorii wychowania wg A.M. Tchorzewskiego
1)Określanie przedmiotu poznania poprzez ukazywanie jego aspektywnego charakteru.
2)Ustalanie podstawowych założeń ontologicznych, epistemologicznych, metodologicznych w oparciu o które dokonuje się na gruncie teorii wychowania opisu i wyjaśnienia przedmiotu.
3)Definiowanie, klasyfikowanie, typologizacja oraz ustalanie poprzez eksplikację wzajemnych powiązań pomiędzy podstawowymi pojęciami w taki sposób, aby tworzyły one określoną strukturę charakteryzującą się logiczną całością kolierencyjnością (wew. niesprzeczność)
Różnica między strategiami wychowawczymi....??
Geneza teorii wychowania:
Teoria wychowania jest nauką społeczną, wyodrębniła się na skutek różnorodnego postrzegania teorii wychowania, różnorodnych metod badania tej rzeczywistości
Dwie perspektywy w genezie i rozwoju wg Tchorzewskiego
Czasy Herbarta- dokonał wewnętrznego podziału pedagogiki:
-pedagogikę ogólną nazwał „ogólną teorią wychowania”
-dydaktyka- teoria nauczania
Rozwój teorii wychowania w okresie powojennym
Rozwój t.w.- etapy wg Sobockiego:
-lata powojenne
-lata 1949-56
-zmiany w kraju po roku 1956
-1989- charakter humanistyczny
Klasyfikacja metod
a)bezpośrednie
-nagradzanie
-karanie
b)pośrednie-poprzez działanie na grupę
-podporządkowania- narzucania-wpływ ma grupa, dostosowujemy się
-informacyjno- perswazyjne- za pomocą interakcji między podmiotami
-modelowania- wzorcowania- model- wzór np. z książki, nauczyciel
-prowokująco- motywujące- stawianie zadania i mobilizowanie do jego rozwiązania
Istota def. Prakseologicznych- polega na skutecznym, racjonalnym działaniu, bada formy działalności ludzkiej z punktu widzenia ekonomiczności, celowości i korzystności. Zwana też metodologią.
Rodzaje pseudowychowania:
-nieadekwatne- nierozpoznane faktycznej sytuacji wewnętrznej wychowanka
-fikcyjne- kiedy wychowawca i wychowanek nie potrafią zharmonizować działania
-wyobcowane-odbiorcą wychowania są osoby pośrednie
-zawładające- władza i dyscyplina wobec dziecka
Struktura wiedzy naukowej:
-prawa nauki
-prawidłowości
-teorie naukowe
Sposoby uprawiania wiedzy naukowej:
-filozoficzne
-naukowe
-techniczne
Właściwości wychowania jako bytu społecznego:
a)akomodacja- przystosowanie do zastanych warunków i wymagań społecznych, służy gromadzeniu doświadczeń, które będą nam towarzyszyć w całym życiu
b)aproksymacja- przybliżanie jednostkom ich możliwości, form zachowań, wartości, celów życiowych mających wpływ na plany indywidualne, wartościowanie, dokonywanie wyborów
c)indoktrynacja- systematyczny i zorganizowany wpływ na poglądy i przekonania czyli urabianie świadomości jednostek i grup- źródłem tych idei są instytucja społeczne
Cechy wychowania wartościowego:
-przyzwalanie wychowankowi na stawanie się człowiekiem
-bezwarunkowa akceptacja wychowanka
-rezygnacja z oddziaływań, będąca wstępnym warunkiem bycia wychowawcy z wychowankiem
-bycie z wychowankiem w jego problemach i wysiłkach, skierowanych na wydobywanie się z własnych ograniczeń i błędów
Wymiary podmiotowości wg Ewy Kubiak-Szymborskiej
1.ontologiczny
2.opisowy
3.kreatywno-teleologiczny
4.ewaluacyjny
5.ideologiczny
6.metodologiczno-badawczy
Orientacja naturalistyczna- daje początek pedagogice humanistycznej, pedagogice, która jest po stronie dziecka, jego praw do rozwoju.
Proces wychowania wg Guryckiej- intencjonalne wywieranie wpływu na rzecz określonego celu.
Interakcja wychowawcza- układ sytuacji dostarczających wychowankowi doświadczeń koniecznych do uzyskania zamierzonej oraz względnie trwałej zmiany w jego osobowości.
Struktura procesu wychowania wg Guryckiej:
ogólna- wychowawca, wychowanek, wpływ wychowawczy
właściwa-planowany cel wychowawczy, sytuacje wychowawcze, doświadczenie, efekt procesu
Wychowanie jako zjawisko społeczne- jest bytem społecznym, którego cechą konstytutywną jest relacja międzyludzka( międzypodmiotowa)
Wychowanie alternatywne- wychowanie odwołujące się do przesłanek, zasad, form, treści odmiennych od tych, do których odwołuje się wychowanie, które jest instytucjonalnie prawomocne w danym społeczeństwie.