8. Rewolucja Agrarna i jej skutki społeczno - gospodarcze.
- rewolucja agrarna => przemiany społeczno-gosparcze w Europie Środkowej i Wschodniej w XIX -XX w. polegające na likwidacji poddaństwa i pańszczyzny, uwłaszczeniu chłopów, a także wywłaszczeniu i parcelacji wielkiej własności ziemskiej; zapewniła chłopom wyzwolenie z zależności feudalnej i uzyskanie ziemi na własność.
- aspekt techniczny: przekształcenia samej produkcji rolnej pod wpływem zmian w agrotechnice i mechanizacji prac rolnych
- aspekt społeczny: usamodzielnienie rolnika, który został uwolniony z zależności feudalnych - odtąd praca na własny rachunek i ryzyko
- znaczne zwiększenie produkcji w skutek wzrostu powierzchni upraw (wzrost przeciętnej wielkości gospodarstwa) oraz wydajności produkcji roślinnej i hodowlanej
- zwiększenie produkcji przy zmniejszonym nakładzie pracy (stosowanie narzędzi i maszyn)
- rolnictwo zmieniło charakter z naturalnego na towarowe
- najwcześniej wystąpiła w Europie zachodniej pod wpływem stosunków wczesnokapitalistycznych
- rolnictwo musiało dostosować się do nowej rzeczywistości - wzrost liczby ludności, rozwój przemysłu, zmniejszenie liczby ludzi pracujących w rolnictwie
- przechodzenie na płodozmian, zmiana metod uprawy ziemi i wzrost hodowli (hodowla teraz odrębną gałęzią rolnictwa)
- mechanizacja prac rolnych - podniesienie wydajności pracy rolnika
- melioracja-osuszanie bagien, likwidacja ugorów, wprowadzenie do uprawy nowych roślin: kukurydza, ziemniaki, rośliny przemysłowe-buraki cukrowe, rośliny pastewne (łubin) nawożenie ziemi i jej zabiegi pielęgnacyjne (głęboka orka, pielenie)
- najszybciej i najpełniej rewolucja dokonała się w W. Brytanii
- płodozmian: ozimina, rośliny okopowe, zboża jare, koniczyna
- zaczęto stosować obornik i inne nawozy organiczne
- poszerzanie terenów uprawnych spowodowało zmniejszenie ilości pastwisk co wpłynęło na ograniczenie ekstensywnego rozwoju hodowli
- hodowla systemem oborowym - pasze treściwe
- powstają nowe rasy bydła i trzody chlewnej - krzyżowanie i selekcja
- w Europie zachodniej kapitalistyczne rolnictwo o gospodarce intensywnej typu mieszanego roślinno - hodowlane
- wzrost towarowości rolnictwa oznaczał uzależnienie go od koniunktury rynkowej