Notatki-2001, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP-informatyka, Notatki studentow


Sprawdzian obejmuje:

1. problemy i zagadnienia omawiane na zajęciach,

2. przykłady z „pracy domowej”,

3. przykłady z materiałów pomocniczych.

Wykaz problemów i zagadnień językowych

omawianych podczas zajęć z KJP w grupie W11 [rok akademicki 2001/2002]

(na podstawie notatek studenta, z niewielkimi uzupełnieniami)

Formy błędne ujęto w cudzysłów „...”!

a. - albo (obie formy poprawne)

ndm - wyraz nieodmienny

pot. - potocznie

-----------------------------------------------------------------------------

Pecunia non olet - Pieniądze nie cuchną.

cultura − łac. uprawa

Pierwotne (dosłowne) znaczenia greckich słów: biblia, demokratia, demagogos, Hellada, catholicos, barbaros, koine, olimpias (spolszczenie: olimpiada),

Bitwa pod Cheroneą - 338 r. p.n.e.

hellenistyczny

upadek Cesarstwa Rzymskiego zachodniego - 476 r.

upadek Cesarstwa Rzymskiego wschodniego (Bizancjum) - 1453 r.

Cyryl i Metody

ortodoksja (od gr. orthos i doksa), heterodoksja (gr. heteros - różny, inny)

poganin (od łac. paganus - wieśniak)

cezaropapizm

ekumenizm, ruch ekumeniczny

pochodzenie terminu „Ameryka Łacińska”?

skróty B.C. i A.C. w tekstach anglojęzycznych

laboratorium; Ora et labora!

Errare humanum est.

uzus

niem. Aufklärung (J.W. Goethe: „Więcej światła!”)

L. Wittgenstein: „Granice mojego języka są granicami mojego świata”.

M. Gorki: „Człowiek - to brzmi dumnie”.

lingwistyka

FUNKCJE JĘZYKA

NORMA JĘZYKOWA

RODZAJE BŁĘDÓW JĘZYKOWYCH

Komisja Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN (zob. aneks1.jpg i aneks2.jpg)

rodzaje słowników

synonim, antonim, homonim, eufemizm, frazeologizm, akronim

a tergo - łac. od tyłu

słownik (indeks) a tergo - ułożony w porządku alfabetycznym nie pierwszych, ale ostatnich liter wyrazów (np. a, ba, baba, ..., wzwyż, czyż, krzyż, na krzyż)

KSJP − Komputerowy Słownik Języka Polskiego PWN, Warszawa 2000

RETORYKA

retoryka, sztuka oratorska (łac. ars oratoria), krasomówstwo

Arystoteles, Cyceron, Kwintylian

gr. rhetor, łac. orator

dialektyka

sofistyka, sofizmat

erystyka; A. Schopenhauer - Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów.

perswazja

Rodzaje dyskusji

europocentryzm, poprawność polityczna

WYBRANE ZAGADNIENIA I PRZYKŁADY

Z ZAKRESU POPRAWNOŚCI JĘZYKOWEJ

WYMOWA I AKCENT W JĘZYKU POLSKIM

PODZIAŁ NA SYLABY I PRZENOSZENIE WYRAZÓW

na-u-ka, za-u-wa-żyć, roz-ma-i-ty

au-la, au-ra, au-to-ma-ty-ka, pau-za, Eu-ge-niusz, eu-fo-nia, Eu-ler, Eu-ro-pa, Eu-ro-wi-zja

e-lek-tro-ni-ka, ma-te-ma-ty-ka, fi-zy-ka

czte-ry-sta, o-siem-set, o-siem

zro-bi-li-śmy, je-że-li-by-ście

o-pe-ra

ar-cy-łotr, wi-ce-mistrz, a-ku-rat, ju-ry

Rzecz-pos-po-li-ta

Wa-szyng-ton

at-mo-sfe-ra, mu-ze-um, li-ce-um

Błędy w wymowie:

„tutej”, „dzisiej”

„wzięłem”

„włanczać”

„cóś”, „któś”

o co „się rozchodzi”

„szmalec” - smalec

„kompinować”

„warstat”

„blomba”

ODMIANA WYRAZÓW OBCYCH zakończonych na nieme „e”, zwłaszcza nazwisk

hardware, hardware'u, o hardwarze

William Shakespeare, Williama Shakespeare'a, Williamem Shakespeare'em, o Williamie Shakespearze

Tomasz More, Tomasza More'a (a. Tomasza More), z Tomaszem More'em (a. z Tomaszem More), o Tomaszu Morze (a. Tomaszu More)

Kennedy, Kennedy'ego, Kennedy'emu, z Kennedym, o Kennedym; Lotnisko imienia Johna Fitzgeralda Kennedy'ego w Nowym Jorku; Przylądek Kennedy'ego

John Locke, Johna Locke'a, z Johnem Lockiem, o Johnie Locke'u

James Bond, Jamesa Bonda, Jamesowi Bondowi, Jamesa Bonda, z Jamesem Bondem, o Jamesie Bondzie

Faraday, Faradaya, Faradayowi, Faradaya, Faradayem, o Faradayu

Clinton, Clintona; Gore, Gore'a, o Gorze

Smith, Smitha, Smithem, o Smisie

Charles (imię angielskie), Charlesa, o Charlesie

Charles (imię francuskie) Charles'a, o Charles'u

Géant (wym. Że-ant), w Geancie, pod Geantem [chodzi o sklep]

PROBLEMY Z ZAKRESU PISOWNI, GRAMATYKI i inne

transakcja (nie „tranzakcja”)

spode łba

chyży

Chyżne (miejscowość − przejście graniczne)

w cudzysłowie

zrozumiał opacznie, wypaczył;

wypatrzyć (coś w gęstwinie); opatrzyć (ranę)

myślistwo, królestwo, wujostwo

tę rękę - „tą” rękę

proszę pani - proszę panią

rok dwa tysiące drugi

reprezentatywny - reprezentacyjny

efektywny - efektowny

liczba - ilość

wszystkie - każde

ubrać się w coś - ubrać coś

półtora - półtorej

członek - członkini

z pomocą czegoś - przy pomocy kogoś

alternatywa - możliwość

„w oparciu” - na podstawie, opierając się na

wzorzec metra - wzór osobowy

na ile - po ile

pani sędzia - pani sędzina

bynajmniej - przynajmniej

ten boa (wąż) - to boa (szal)

dziecinny - dziecięcy

zabezpieczyć - zapewnić

woltów, amperów, omów, watów

manna, tej manny

wykonywać a. wykonywam, wykonują a. wykonywają, wykonujcie a. wykonywajcie

wykonawstwo

odpracować, odpracuję

odpracowywać, odpracowuję

wypróbować, wypróbuję

wypróbowywać, wypróbowuję

wziąłem (nie: „wzięłem”)

wymyślić (nie: „wymyśleć”)

myśleć (nie: „myślić”)

myślistwo

myślnik

przemyśleć

przemyśliwać, przemyśliwam a. przemyśliwuję, przemyśliwają a. przemyśliwują, przemyśliwajcie a. przemyśliwujcie

przekonywać; przekonujący a. przekonywający

przekonująco a. przekonywająco

zadowalać, zadowalający

podkoszulek („ubrać podkoszulkę”!)

koprodukcja, kooperacja

dokooptować

wskutek, na skutek

wziąć

grapefruit lub grejpfrut (nie: „grejfrut”)

wielekroć (nie:„wielokroć”, ale: wielokrotny!)

konstatacja (stwierdzenie)

spolegliwy

dzwonić/pisać pod adres

tylne siedzenie

„okres czasu”

„akwen wodny”

„kontynuować dalej”

„cofać się wstecz”

Przykłady wyrazów nieodmiennych: logo, kakao, euro, Beatrycze, wideo (w dopełniaczu może być: widea).

wideo - tego widea (lub: tego wideo), tym wideo (nie: „wideem”!); wideopirat, wideotelefon, wideoteka

procent (zob. też pliki „gramaty.doc” oraz „proc.jpg” i „proc2.jpg”)

promil (zob. plik gramaty.doc)

radio, studio

studium

studia

oni obaj, one obie, oboje

unikatowy

tonera a. toneru

tysiączny a. tysięczny

DUŻE (WIELKIE) I MAŁE LITERY

Toyota - marka samochodów i nazwa firmy; toyota - samochód marki Toyota

BMW - marka samochodów i nazwa firmy; bmw - samochód marki BMW

Moskwicz - marka samochodów; moskwicz - samochód marki Moskwicz

fiat, mercedes, opel, volkswagen, toyota, bmw - samochody różnych marek

Fiat - marka samochodów i firma (ale: FIAT - skrót nazwy włoskiej firmy; pełna nazwa: Societa Anonima Fabbrica Italiana Automobili Torino, zał. 1899)

Polka, Rosjanin, Duńczyk, Finka, Austriak, Izraelita, Izraelitka - przedstawiciele narodowości

Żyd - członek narodu żydowskiego

polka (taniec), finka (nóż), fin (jacht), holender (figura łyżwiarska);

Amerykanin (obywatel USA), Amerykaniec (lekceważąco o Amerykaninie), amerykan (jacht, papieros, pojazd, ziemniak)

Indianin - rdzenny mieszkaniec Ameryki

Polak - obywatel Polski

polak - w żargonie uczniowskim: lekcja języka polskiego

Panamczyk, Panamka - obywatele Panamy

Afgańczyk - obywatel Afganistanu

Izraelczyk, Izraelka - mieszkaniec Izraela

Polaczek a. polaczek - lekceważąco o Polaku

Afrykaner (Bur), Afrykanerka (Burka) - przedstawicieli narodowości Burów (Płd. Afryka)

afrykaner, afrykanerka - biali mieszkańcy Afryki

Afrykanin (Afrykańczyk), Afrykanka - mieszkańcy Afryki

afrykanista - znawca Afryki

Europejczyk, Europejka - mieszkańcy Europy

Azjata, Azjatka - mieszkańcy Azji

Hindus - mieszkaniec Półwyspu Indyjskiego

himalaista, alpinista, taternik - osoby uprawiające wspinaczkę wysokogórską

Holender - mieszkaniec Holandii; o holender! - przekleństwo

gdańszczanin, warszawianin (warszawiak), warszawianka, londyńczyk, londyńczyk, londynka, wilnianin, wilnianka, lwowianin (lwowiak), lwowianka, moskwianin, moskwianka - mieszkańcy miast

katolik, luteranin, protestant, chrześcijanin, baptysta, adwentysta, żyd (wyznawca judaizmu), buddysta, muzułmanin, hindus (wyznawca hinduizmu), jehowa - wyznawcy religii lub członkowie wyznań religijnych

izraelita, izraelitka - wyznawcy judaizmu (religii żydowskiej; wyznania mojżeszowego)

katolicyzm, buddyzm, islam, chrześcijaństwo, kalwinizm, luteranizm, judaizm - nazwy religii lub wyznań

Kościół katolicki

mi - mnie (Daj mi spokój! Mnie się to nie podoba. „Mi się to nie podoba”)

go - jego (Lubię go. Jego właśnie wybrałam.)

cię - ciebie (Kocham cię bardzo. Kocham ciebie, a nie jego.)

INTERPUNKCJA

że, iż

w latach 50. XX w.

Powiedz mi, czy naprawdę wychodzisz za mąż?

Nie zastanawiał się, czy ją kocha.

Nie wiem czyby się to udało? Czyby się to udało, nie mam pojęcia.

Jeśli dzieci włączają wtyczkę do gniazdka, to popłynie prąd, chyba że obwód jest zabezpieczony przed przypadkowym włączeniem widea, telewizora i radia.

SKRÓTY

br., itd., np., itp., tzn., tzw., tj.

n.e. (naszej ery), p.n.e.

c.d., c.d.n.

n.p.m. (nad poziomem morza)

pt. (pod tytułem)

ww. (wyżej wymieniony)

nb. (łac. notabene - dosł. „zauważ dobrze”)

min (minuta)

kg, dkg

mm, cm, dcm, m

m.b. (metr bieżący)

kB (kilobajt)

MB (megabajt)

GB (gigabajt)

nr (numer)

ns (nanosekunda)

mN (miliniuton)

kA (kiloamper)

wg (według)

KBN (Komitet Badań Naukowych)

PAN (Polska Akademia Nauk)

PKO SA (Word poprawia na S.A.! - powinno być bez kropek)

ONZ, PKP, FIAT (skrót nazwy firmy), PZPN, FBI

FAT (File Allocation Table) FAT-u, Facie a. ndm

s.c. (spółka cywilna)

sp. z o.o. (spółka z ograniczona odpowiedzialnością)

po raz n-ty

Ad 1. [łacińskie ad, oznaczające „do”, nie jest skrótem i dlatego nie stawiamy po nim kropki]

a- «pierwszy człon wyrazów złożonych oznaczający zaprzeczenie, brak czegoś, obojętność względem czegoś, np. asymetria, aspołeczny, amoralny, amorfizm, apolityczny» <gr.>

hardware [wym. harduer] m IV, D. ~re' u, Ms. ~rze «sprzęt komputerowy w przeciwieństwie do oprogra­mo­wania (software)» ang.

W najnowszym Słowniku ortograficznym PWN (1998 r.) nie ma jeszcze Gore'a, ale można przyjąć jako wzór odmianę nazwiska Tomasz More (forma spolszczona: Morus) lub William Shakespeare.

chyży ~ższy - książk. «szybko poruszający się lub szybko poruszany, wykonywany; prędki, szybki, żwawy, zwinny» Np. Chyży chart, ptak. Chyży bieg, lot, galop. Chyży prąd rzeki. Chyże kroki. Chyży posłańcy. Łódź bardziej chyża niż wiatr. [hasło z KSJP]

wzorzec m II, D. wzorca; lm M. wzorce, D. wzorców

1. «wzór, schemat reprezentujący określoną klasę lub typ przedmiotów albo zjawisk, mogący być normą dla innych przedmiotów albo zjawisk danego typu; model, prototyp» Wzorzec deklinacyjny, koniugacyjny. Wzorce literackie. Jednolity, ustalony wzorzec czegoś. przen. Wzorzec postępowania, zachowania.

2. «przedmiot, substancja lub zjawisko, których właściwości przyjęto za jednostkę porównawczą podczas określania właściwości innych przedmiotów, substancji lub zjawisk» Wzorzec miary, wagi. Wzorzec metra, kilograma. [KSJP]

dziecinny ~nni

1. «dotyczący dzieci albo dziecka, właściwy dziecku, należący do dziecka, przeznaczony dla niego, taki jak u dziecka» Dziecinny wiek, dziecinne lata. Dziecinny głosik, śmiech. Wózek dziecinny, pokój dziecinny. Obuwie dziecinne.  Dziecinna igraszka, zabawka «o rzeczach błahych, łatwych w porównaniu z innymi, ważniejszymi»  żart. Dziecinna pora, godzina «niezbyt późna pora, godzina wieczorna»

2. «postępujący, będący jak dziecko, taki, jak u dziecka; niefrasobliwy, beztroski, nierozsądny, naiwny, niepo­ważny» Dziecinne obawy, wykręty. Była dziecinna mimo swego dorosłego wyglądu.

po dziecinnemu «w sposób właściwy dziecku; niefrasobliwie, niepoważnie, naiwnie» Roześmiał się po dzie­cin­nemu.

dziecięcy «dotyczący dziecka lub dzieci, będący ich własnością lub dla nich przeznaczony; właściwy dziec­ku, taki, jak u dziecka» Dziecięce lata. Dziecięcy wiek. Dziecięcy głos, uśmiech. Literatura dziecięca. Balet dziecięcy. Szpital dziecięcy. [KSJP]

procent m IV, D. -u, Ms. ~ncie; lm M. -y

1. lm MDB. Procent (głównie przy liczebnikach) «setna część danej wielkości (%); odsetek»

Duży, znaczny, olbrzymi, nikły, niewielki, niski procent czegoś. Dwa, trzy, pięć, dziesięć, sto procent ludno­ści, zwierząt, przedmiotów. Dwa i pół procent alkoholu, substancji. Pięć i trzy czwarte procent zbiorów, łąk, la­sów. Zmniejszyć, powiększyć coś o kilka procent. Dysponowano pięćdziesięcioma procentami funduszu. Dzie­więćdziesięciu procentom pracowników przyznano wysokie premie. Pracę wykonano już w siedemdziesięciu pięciu procentach. Zniszczenia oszacowano na trzydzieści procent.  Być pewnym czegoś w stu procentach, uwierzyć komuś na sto procent itp. «być zupełnie pewnym czegoś, uwierzyć komuś całkowicie»

2. «dochód, jaki daje kapitał pożyczkowy; odsetki płacone przez dłużnika wierzycielowi za pożyczenie określonej sumy pieniędzy»

Wysoki, wygórowany, lichwiarski procent. Procenty od kapitału. Doliczyć procent (procenty). Otrzymać, wy­płacić procent (procenty). Pożyczyć komuś (od kogoś) pieniądze na procent. Ustalić, wyznaczyć procent od ja­kiejś sumy. Złożyć, ulokować, umieścić pieniądze na procent (rzad. na procencie). Żyć z procentu (z procen­tów). Procent się powiększa. Procenty rosną, maleją, obciążają czyjś rachunek.  Oddać, zwrócić coś, odpłacić się itp. z procentem «oddać, zwrócić coś z naddatkiem, odpłacić się z nawiązką» z łac. [KSJP]

promil m I, D. -a; lm M. -e, D. -i (przy liczebnikach, z wyjątkiem liczebników ułamkowych, w MDB. lm: promil) «jedna tysięczna część dowolnej wielkości, dziesiąta część procentu»

Roztwór zawierał pół promila soli. Dwa, pięć, sto promil. Zadowolił się kilkoma promilami zysku. [KSJP]

studio n I; lm M. ~dia, D. ~diów; a. ndm

1. «izolowane akustycznie pomieszczenie, wyposażone w odpowiednią aparaturę, przeznaczone do nagrań dźwiękowych, audycji radiowych lub telewizyjnych, do nakręcania filmów itp.» Studio radiowe, filmowe, telewizyjne. Studio muzyczne. Nagrać coś w studio a. w studiu.

2. «placówka przy teatrze kształcąca aktorów i reżyserów; scena eksperymentalna»

3. środ. «pracownia artysty» wł. [KSJP]

Pot. jehowita - Świadek Jehowy. Jehowa (Jahwe) - imię boga w judaizmie.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Notatki stare, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYK
Notatki studenta-2004, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 IN
Wybierz, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP
rodzaje', Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJ
Skróty-etc, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA,
Nowomowa, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJ
rodzaje jezyka, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATY
przymiotniki-cwicz, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFOR
Odmiany jezyka, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATY
słownik Mirnala [2006-01-01], Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 K
mitologia-geografia, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFO
Język-polski, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA
hasla, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP-i
Pieda, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP-i
IRC, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP-inf
Slowniki, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJ
m@lpa, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP-i
Pisarek-Polszczyzna 2000, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1
terminy, Edukacja, studia, Semestr VIII, Kultura Języka Polskiego, CD1 - 2006 KJP-1 INFORMATYKA, KJP

więcej podobnych podstron