[Tekst znaleziony w Internecie. Autor - Jacek Pieda]
Pojęcie kultury języka
Wyrażenie "kultura języka" jest wieloznaczne. Może ono oznaczać stopień umiejętności językowych lub świadomą pracę nad doskonaleniem, czyli uprawą (kultura z łac. cultura - uprawa) języka, opartą na jego umiłowaniu. Praca nad kulturą języka nie jest łatwa i nie zawsze daje zgodne z zamierzeniami rezultaty. Słuchając wypowiedzi ludzi różnych środowisk i zawodów, czytając codzienną prasę, często słusznie zwracamy uwagę na błędy językowe i stylistyczne. Warto się zastanowić nad tym, dlaczego tak się dzieje, dlaczego wielu ludzi mówi po polsku źle lub niedbale, jeśli nasz język osiągnął w ciągu wieków wysoki poziom rozwoju. Należy zdać sobie sprawę z tego, że między zasobem środków, jakie posiada język, a umiejętnością posługiwania się nimi przez poszczególne osoby zachodzą istotne różnice ilościowe i jakościowe. Aby te różnice w pewnym stopniu zniwelować, trzeba się przede wszystkim starać dobrze poznać język ojczysty, jego słownictwo i gramatykę. Trzeba również przestrzegać podstawowych warunków kultury języka, mianowicie komunikatywności, czyli zrozumiałości wypowiedzi, jej poprawności i estetyki. Podnoszenie własnych umiejętności językowych wymaga świadomej, systematycznej pracy, która daje wiele korzyści i satysfakcji. Kto bowiem mówi w sposób mało zrozumiały, niepoprawny lub niedbały, nie nawiązuje pożądanego kontaktu ze swymi rozmówcami, nie potrafi też przekonać ich o swoich racjach. Kultura wypowiedzi natomiast umożliwia sprawne i skuteczne porozumienie się ludzi, a w rezultacie ułatwia ich zgodne współżycie i racjonalną współpracę.
MATURA - gramatyka
------------------------------------------------------------------------
Słownictwo specjalne i środowiskowe.
Zasób terminów stosowanych do oznaczania pojęć należących do różnych
dziedzin nauki i techniki nazywamy słownictwem specjalnym. Słownictwo takie
występuje w każdej dziedzinie nauki i techniki np. językoznawstwo: fonem,
intonacja, formant, przyrostek, temat, końcówka itp.; matematyka: dzielna,
dzielnik, iloraz, potęga, logarytm itp. Słownictwo specjalne jest bardzo
bogate, a jego zasób stale się powiększa. Na słownictwo specjalne składają
się przede wszystkim nowo utworzone wyrazy, często obcego pochodzenia.
Nierzadko jednak spotykamy w nim znane od dawna wyrazy pospolite, którym
nadaje się specjalne znaczenie (np. zasada, końcówka). Pomiędzy słownictwem
ogólnym a specjalnym nie ma stałej, wyraźnej granicy. Słownictwo
środowiskowe rozwija się w środowiskach ludzi związanych wspólnym zawodem,
zainteresowaniami, działalnością w różnych dziedzinach życia. Różnią się
one od języka ogólnopolskiego przede wszystkim odmiennym w pewnym stopniu
słownictwem i frazeologią. Przyczyną tych różnic jest potrzeba nazwania
przedmiotów i pojęć specyficznych dla danego środowiska, a nie znanych
szerszemu ogółowi. W skład słownictwa środowiskowego wchodzą wyrazy i
związki frazeologiczne, zaczerpnięte ze słownictwa specjalnego, a ponadto
wyrazy użyte w innym znaczeniu niż w języku ogólnopolskim oraz nazwy własne
i wyrazy pospolite nie używane poza danym środowiskiem.
------------------------------------------------------------------------
Prezentacja u szefa firmy, w której chcesz pracować.
Rozmowa kwalifikacyjna jest ostatnim a jednocześnie najważniejszym etapem
poszukiwania pracy. To właśnie podczas niej najczęściej zapada decyzja o
zatrudnieniu. Oczywiście rozmowa z pracodawcą nie oznacza automatycznie
oferty pracy, co więcej, statystycznie rzecz biorąc posiadamy jedynie 10 -
20% szansy na sukces podczas pierwszego spotkania. Panuje powszechna
opinia, iż o sukcesie rozmowy kwalifikacyjnej decyduje pierwsze pięć minut
kontaktu z pracodawcą. Jest to jednak opinia błędna. Wynik naszej rozmowy w
absolutnej większości przypadków jest przewidywalny jeszcze przed jej
rozpoczęciem. Istnieją tu dwie reguły:
* reguła pięciu dni - oznacza ona po prostu to, iż tydzień poprzedzający
rozmowę kwalifikacyjną powinniśmy poświęcić na dokładne zbadanie
zarówno rynku firmy, w której staramy się o pracę, jak i na rynku w
jakim przedsiębiorstwo to działa. Przed rozmową kwalifikacyjną
powinniśmy dokładnie zapoznać się z technikami jej prowadzenia.
Istnieją bowiem pewne standardy w dokonywani oceny kandydata. Niektóre
pytania zadawane aplikantom, powtarzają się niemal zawsze. Pytanie
"Jak Pan/i sądzi, dlaczego powinniśmy Pana/ą zatrudnić?" usłyszymy
wielokrotnie podczas kontaktów z pracodawcami. Bardzo ważny jest fakt,
że pracodawca zainteresowany jest wyłącznie tym, co zyska firma
zatrudniając nowego pracownika. Istnieje wiele innych standardowych
pytań zadawanych przez pracodawców. Na wszystkie powinniśmy znać
odpowiedź zanim padną z ust oceniającej nas osoby. Przed rozmową
kwalifikacyjną należy dokonać dokładnej analizy swoich umiejętności
zdobytych w szkole bądź w poprzednich miejscach pracy, pod kątem ich
przydatności dla konkretnej firmy oraz wymagań konkretnego stanowiska.
Niejednokrotnie są to pozornie błahe umiejętności, które nabierają
znaczenia dopiero w konfrontacji z wymaganiami danego stanowiska
pracy.
* reguła pięciu minut (bardziej adekwatne byłoby określenie "reguła
pięciu godzin") - przed rozpoczęciem rozmowy kwalifikacyjnej raz
jeszcze powinniśmy zastanowić się nad jej prawdopodobnym przebiegiem,
nad możliwymi pytaniami i odpowiedziami na nie. Przez cały czas
podkreślajmy swoje zdolności i sukcesy, prezentujmy swoje zalety.
Powinniśmy zadawać inteligentne, merytoryczne pytania, które będą
świadczyły o naszej koncentracji i zaangażowaniu. Pamiętajmy, że
zwięzłość to podstawa dobrej komunikacji. Nie przeskakujmy z tematu na
temat i uważnie słuchajmy.
Równie istotne co dobre merytoryczne przygotowanie do rozmowy z pracodawcą
jest odpowiednie zachowanie oraz aparycja w trakcie jej trwania. Od
pierwszej chwili spotkania z nami prowadzący rozmowę będzie się starać
przypisać nas do jednej z kilku "szufladek", które w tym celu stworzył.
Często o ostatecznej klasyfikacji mogą zadecydować tak błahe elementy, jak
wygląd zewnętrzny, poczucie humoru, kultura osobista itp. Oto kilka
formalnych wskazówek:
* spotkanie z pracodawcą podczas rozmowy kwalifikacyjnej jest jednym z
ważniejszych wydarzeń w życiu. Wymaga okazania szacunku i respektu
drugiej stronie, jak również zachowania pewnych form, do których
należy strój (standardowy, czysty, elegancki i nie wyzywający w
przypadku pań), uczesanie itp.;
* punktualność przede wszystkim - nie wchodzimy jednak do biura
wcześniej niż kwadrans przed umówioną porą. Zbyt wczesne przybycie
może być przejawem braku organizacji czasu;
* odpowiadając na podanie ręki podczas przywitania czy pożegnania,
powinniśmy patrzeć w oczy witającego (żegnającego) - nerwowe uciekanie
od spojrzenia drugiej osoby może świadczyć o naszej niepewności,
skrytości, kompleksach;
* nie siadamy, dopóki nas nie poproszą;
* jeżeli proponują nam coś do picia, nie odmawiamy;
* przez cały czas rozmowy nie wolno nam zapominać kto jest kim. Starając
się nakierowywać rozmowę na dane tematy, musimy pamiętać, że osoba
prowadząca ma przez cały czas czuć się szefem;
* w żadnym wypadku nie możemy pozwolić osobie prowadzącej rozmowę
kwalifikacyjną, że towarzyszy nam większy, czy mniejszy stres;
* należy pamiętać, że również poczucie humoru ma duży wpływ na wynik
rozmowy (a przede wszystkim miły uśmiech).
Jeżeli chodzi o nasze przyszłe wynagrodzenie, to jeszcze przed rozmową
kwalifikacyjną należy zadać sobie pytanie: "ile jestem wart?". Nie możemy
spodziewać się sukcesu podczas negocjacji płacowych, jeżeli nie będziemy
znali konkretnej kwoty, za którą gotowi jesteśmą podjąć pracę. Nie należy
oczywiście kierować się tylko własnymi ambicjami, lecz również realiami
rynku pracy. Powinniśmy unikać rozmowy o pieniądzach do momentu, gdy
pracodawca skieruje do nas ofertę pracy. Przyjęcie bądź odrzucenie oferty
pracy jest bardzo ważną a zarazem trudną decyzją. Niezależnie od formy
odpowiedzi (pisemna, telefoniczna) i stopnia naszej satysfakcji, jeżeli
zdecydowaliśmy się przyjąć tą ofertę, nasza akceptacja powinna być
utrzymana w pełnym entuzjazmu tonie. Należy jednak pamiętać, że również w
przypadku odpowiedzi negatywnej starajmy zachować się elegancko i
dyplomatycznie.
------------------------------------------------------------------------
Szukanie w tekście neologizmów i archaizmów (definicja pojęć).
Neologizm - nowotwór językowy, wyraz nowo utworzony zgodnie z normami
słowotwórczymi obowiązującymi w danym języku, zwykle na podstawie słowa
znajdującego się już w użyciu. Neologizmy występują we wszystkich stylach
funkcjonalnych języka, pojawiają się w związku z ogólnojęzykową potrzebą
nazywania nowych sytuacji i przedmiotów i zazwyczaj pozostają na stałe w
zasobie leksykalnym. Szczególnym typem są neologizmy występujące w obrębie
języka poetyckiego, czyli wyrazy tworzone doraźnie dla potrzeb konkretnego
utworu literackiego. Neologizmy poetyckie nie są zasadniczo formacjami
językowymi produktywnymi, zwykle mają charakter jednorazowy i nie są
używane poza kontekstem wypowiedzi, w której zostały wprowadzone.
Archaizm - element językowy pochodzący z minionej epoki historycznej, który
został zastąpiony nowszym i wyszedł z powszechnego użycia. Może występować
na wszystkich poziomach języka: fonetycznym (serce - sierce), słowotwórczym
(zbrodniarz - zbrodzień), leksykalnym (chłop - kmieć), semantycznym
(przebić - przerazić), frazeologicznym (mieć rzecz właściwą - mieć co na
plecu), składniowym (oszukaństwa bo żadnego nie widziałeś). W wyniku zmiany
wartości stylistycznej wyrazu powstają archaizmy stylistyczne (gęba -
dawniej wyraz neutralny, dziś nacechowany ujemnie).
------------------------------------------------------------------------
Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny.
Śledząc dzieje języka polskiego, przekonujemy się, że jego
charakterystyczną cechą jest stały rozwój, na który wpływały i wpływają
obecnie m.in. cztery podstawowe tendencje:
Tendencja do uzupełniania zasobu słownikowego języka
Wiąże się to z rozwojem nauki i techniki, ze zmianami w przemyśle i
organizacji życia, z powstawaniem nowych dziedzin działalności ludzi (wpływ
cywilizacji). Nowe przedmioty, zjawiska wymagają nowych wyrazów, które
służą do ich oznaczenia. Nazwy te są albo polskimi neologizmami
słowotwórczymi lub frazeologicznymi (spycharka, długopis, wełnopodobny),
albo neosemantyzmami - wykorzystanie istniejących już w innym znaczeniu
(kret - maszyna do drążenia podziemnych kanałów; zebra - przejście przez
jezdnię oznakowaną białymi pasami), albo też zapożyczeniami z języków
obcych (egzystencjalizm, folder, butik).
Tendencja do ujednolicenia języka
Przejawiła się w latach międzywojennych m.in. w związku z wprowadzeniem
obowiązku szkolnego w zakresie szkoły podstawowej. Tendencja ta znacznie
się nasiliła w latach powojennych. Wpłynęły na to czynniki obiektywne:
upowszechnienie oświaty, środków masowego przekazu, migracje ludności.
Czynniki te wpływają na osłabianie żywotności, a nawet na stopniowe
zanikanie gwar i szerzenie się języka ogólnopolskiego. (trzeba - czeba,
mężczyzna - meszczyzna).
Tendencja do oszczędzania wysiłku
Objawia się w:
* przekształcaniu nazw dwuwyrazowych w jednowyrazowe (samolot odrzutowy
- odrzutowiec)
* tworzeniu przymiotników odrzeczownikowych (dzielnica, w której
znajdują się domy mieszkalne - dzielnica mieszkaniowa)
* powstawaniu derywacji wstecznych (rzeczowniki utworzone od czasowników
poprzez usunięcie elementów gramatycznych czasownika i pozostawienie
czystego tematu) - (zwisać - zwis, przysiadać - przysiad)
* zastępowaniu zdań podrzędnych imiesłowami (kiedy wychodziłem z domu -
wychodząc)
* stosowaniu wypowiedzi eliptycznych (skróty w obrębie składni) - (listy
od redakcji i listy do redakcji - listy od i do redakcji)
Tendencja do wyrazistości i precyzji
Objawia się w:
* szerzeniu się wyrazistych końcówek i formantów (osocz - osocze, naręcz
- naręcze)
* powstawaniu wyrazów złożonych (znawca kultury - kulturoznawca)
* szerzeniu się konstrukcji analitycznych (skończyłem gotować -
ugotowałem)
------------------------------------------------------------------------
Rodzaje homonimów(wyszukać w wierszyku).
Homonimy - wyrazy mające jednakowe brzmienie z innymi wyrazami, lecz
różniące się pochodzeniem i pisownią. Przenośne użycie wyrazów jest główną
przyczyną ich wieloznaczności. W języku polskim, podobnie jak w innych
językach, dużo wyrazów, poza wyspecjalizowanymi terminami naukowymi lub
technicznymi, ma więcej niż jedno znaczenie. Np. wyraz babka wg słownika
jęz. polskiego oznacza: stara kobieta, staruszka, żebraczka, ciasto, pot.
dziewczyna, kobieta, bot. roślina z rodziny babkowatych itd. W niektórych
wypadkach wieloznaczność wyrazów nie wiąże się z ich przenośnym użyciem,
lecz jest spowodowana przez przypadkową zbieżność form różnych pod względem
pochodzenia wyrazów (para - dwie jednakowe lub podobne sztuki <z niem.
Paar> lub ciało w stanie lotnym <parzyć, parować>). Do homonimów zalicza
się również wyrazy etymologicznie zbieżne, których znaczenie uległo z
czasem rozszczepieniu (zamek - budowla, urządzenie do zamykania). Homonimy
dzielimy zatem na: składniowe, leksykalne, fleksyjne i słownikowe.
------------------------------------------------------------------------
Podane wyrazy podziel na zrosty, złożenia i zestawienia. Omów ich budowę.
* Zestawienia - 2 lub 3 wyrazy określające, oznaczające jeden przedmiot:
wieczne pióro, maszyna do pisania, czarna jagoda
* Zrosty - jeden wyraz złożony z zazwyczaj 2 wyrazów: Wielkanoc,
Białystok, Bogurodzica
* Złożenia - jeden wyraz złożony z 2 wyrazów, z którego 1 wyraz ma
końcówkę -i, -y(formanty) a pierwszy przedrostek wyrazu kończy się na
o.
------------------------------------------------------------------------
Czy reklama może być antyreklamą ?
Pełna koncepcja marketingowa uwzględnia cztery elementy marketingu:
produkt, cenę, promocję oraz czas i miejsce. Reklama to główny element
promocji. Jej celem jest poinformowanie klienta o samym produkcie i jego
zaletach, co spowodować powinno, po pierwsze, zainteresowanie się produktem
tych, którzy go do tej pory nie znali i nie używali, a po drugie, i może
najważniejsze, zachęcenie klientów korzystających z wyrobów konkurentów do
przestawienia się na nasz produkt. Opinie na temat reklam są podzielone.
Bezsporny natomiast jest fakt, że reklama kosztuje i podnosi, często
znacznie, cenę wyrobów. Zaufanie konsumentów do niej jest też do pewnego
stopnia ograniczone, bo ileż może być najlepszych proszków do prania czy
past do zębów? Wyobraźmy więc sobie, że zakazano reklamy proszków do
prania. Zakupy proszków nie zmieniłyby się znacznie, koszty zaś
przedsiębiorstw spadałyby, co w konsekwencji oznaczałoby wzrost zysków.
Dlaczego więc firmy nie rezygnują z reklamy? Po pierwsze dlatego, że
musiałyby to zrobić jednocześnie, nie ma bowiem sensu nie reklamować swego
wyrobu, gdy robi to konkurent. Po drugie, wierzą one, że dodatkowe zyski,
wynikające z przyciągnięcia na swoją stronę klientów konkurencji, będą
wyższe niż koszty reklam. Jeżeli zaś chodzi o pytanie czy reklama może być
antyreklamą, to moim zdaniem zależy to od okoliczności. Jak już wspomniałam
wcześniej, celem reklamy jest pokazanie zalet produktu. Jednak reklama zbyt
przesadzona, nietrafna, może nie tylko zniechęcić klientów, ale całkowicie
ich odepchnąć. Z drugiej jednak strony reklama jest wyznacznikiem zdrowej
konkurencji. Reklamowanie pasty do zębów "Colgate" wcale nie oznacza
antyreklamy np. pasty "Signal". Wybór należy do nas - klientów. Zastanówmy
się natomiast czy bez reklam wiedzielibyśmy o ubezpieczeniach kosztów
leczenia za granicą PZU, czy też o obligacjach dających pewne pieniądze i
pewniejszą przyszłość. Wydaje mi się, że reklamy są potrzebne, zaś
pozytywną ich stroną jest funkcja informacyjna, choć nie zawsze zgodna z
prawdą, a nawet funkcja edukacyjna.
------------------------------------------------------------------------
Zareklamuj swoją szkołę.
Zespół Szkół Radiotechnicznych im. Wilhelma Rotkiewicz w Dzierżoniowie,
czyli popularna Radiobuda, znana jest nie tylko jako najstarsza ponad
podstawowa szkoła radiotechniczna w Polsce, ale przede wszystkim znana jest
ona z ciepłej, przyjacielskiej atmosfery, jaka w niej panuje i jaką
otaczają nauczyciele uczniów. Mury tej szacownej placówki, której nazwa
wielokrotnie zmieniała się, opuściło już blisko 15 tysięcy absolwentów.
Wielu z nich to znani i cenieni fachowcy pracujący w zakładach
elektronicznych w całej Polsce, w instytutach badawczych i naukowych, są
też pracownikami naukowymi Politechniki Wrocławskiej i innych uczelni.
Wielu z nich uzyskało stopnie doktorskie i habilitowało się. Zespół Szkół
Radiotechnicznych jest wysoko oceniany przez władze miasta i regionu oraz
przez władze oświatowe (dowodem tego jest przyjęcie szkoły, jako jednej z
sześciu w województwie wałbrzyskim do opracowywania i realizacji nowych
programów nauczania w ramach podpisanej z EWG umowy o reformie systemu
edukacji MOVE). Szkoła proponuje absolwentom Szkół Podstawowych, po
pomyślnym zdaniu egzaminu wstępnego podjęcie nauki w jednej ze szkół:
* Technikum Zawodowe w zawodzie elektronik o specjalności radiotechnika
i telewizja lub systemy komputerowe;
* Liceum Techniczne o profilu elektronicznym - jedna z najlepszych
szkół, która w sposób bardzo dobry przygotowuje do podjęcia studiów
wyższych;
* Liceum Zawodowe w zawodzie elektromechanik urządzeń przemysłowych lub
obróbka skrawaniem.
Ponadto absolwenci Liceum Technicznego mogą podjąć naukę w Policealnym
Studium Zawodowym w zawodzie elektronik o specjalności systemy komputerowe,
zaś absolwenci Zasadniczych Szkół Zawodowych mogą kształcić się w Technikum
Zawodowym dla Dorosłych w zawodzie elektronik o specjalności systemy
komputerowe oraz w zawodzie mechanik o specjalności obróbka skrawaniem.
Nauka w szkole odbywa się w nowocześnie wyposażonych pracowniach
ogólnokształcących i specjalistycznych. Jest to jedyna szkoła, która
zapewnia uczniom, podczas zajęć z elementów informatyki, pełny dostęp do
ogólnoświatowej sieci INTERNET. Uczniowie uczą się jednego z trzech języków
obcych: angielskiego, niemieckiego lub rosyjskiego (w przypadku LT dwóch:
angielskiego i niemieckiego). Nauka kończy się egzaminem z przygotowania
zawodowego (nie dotyczy LT) i egzaminem dojrzałości. Szkoła dysponuje
bogatą bazą do działalności kulturalno - oświatowej i rekreacyjno -
sportowej. Podstawą działalności jest świetlica szkolna, w której pracują
doświadczeni nauczyciele. Uczniowie redagują i wydają własny tygodnik "Tak
trzymać!", prowadzą działalność gospodarczą w Spółdzielni Uczniowskiej
"DAR" (kiosk spożywczy). Prowadzą również lokalne studio radiowe. Do
dyspozycji uczniów jest sala gimnastyczna z siłownią. Organizowane są
również zajęcia na miejskim basenie krytym. Szkoła prowadzi ożywioną
współpracę z SOUE w Lanskrounie (Czechy). Młodzież Radiobudy uczestniczy w
wymianach naukowych, kulturalnych i turystycznych pomiędzy tymi szkołami.
Szkoła posiada oczywiście swoją bibliotekę oraz stołówkę. Uczniowie
zamiejscowi mają do dyspozycji internat o 250 miejscach. Każdy uczeń tej
szkoły może liczyć na opiekę pedagoga szkolnego oraz doświadczonych
wychowawców klas. Zapewniona jest również opieka lekarska i
stomatologiczna. Miła, przyjazna atmosfera oraz doświadczone grono
pedagogiczne sprawia, że rok rocznie mnóstwo kandydatów chce podjąć dalszą
drogę kształcenia właśnie w Radiobudzie.
------------------------------------------------------------------------
Czytelnik, widz - w jakiej roli ty występujesz i dlaczego?
Pytanie to jest . trudne. Jest to pytanie, które dzisiejsza młodzież bardzo
często sobie zadaje a w odpowiedzi równie często wybiera tą drugą
możliwość. Uważam jednak, że w życiu człowieka ważniejszą rolę odgrywa
książka.
książka:
* wywołuje wrażenia plastyczności, nie rzadko przynosi zapachy,
niezwykłe dźwięki, wrażenia smakowe
i dotykowe. Czytelnik tworzy obrazy w swojej wyobraźni, pobudza ją do
działania czytanym tekstem.
* dobra książka wzbogaca słownictwo jej czytelnika, a doświadczenia
czytelnicze sprawiają, że wysławiamy się poprawniej, ściślej i
konkretniej.
* poważna książka zmusza do refleksji, choć ostatnimi czasy coraz więcej
pisarzy staje się typowo komercyjnymi, nastawionymi jedynie na
korzyści materialne a nieczułymi na wartości artystyczne słowa
pisanego (patrz seryjnie pisane "Harlequiny").
film:
* służy przede wszystkim naszemu wygodnictwu, najczęściej robiony jest w
celach czysto komercyjnych. Wyraźnie widać to patrząc na tytuły filmów
otrzymujących Oskary, gdzie nagradzane są głównie filmy zrealizowane
przy użyciu olbrzymich nakładów pieniężnych, zaś niejako
dyskryminowane są filmy ambitniejsze, zrealizowane przy użyciu
mniejszych ilości funduszy.
* wyjątkowo spłyca fabułę, szczególnie jeśli jest adaptacją książki.
* zabiegani ludzie dzisiejszych czasów nie znajdują często czasu i nawet
ochoty na czytanie książek
i skupianie się na przedstawianej treści, a film "lekki, łatwy i
przyjemny" nie zmusza do zaangażowania własnego intelektu.
* demoralizują dzieci, rozpowszechniają przemoc, brutalność,
zastraszenie, terror i zbrodnie. Wywierają wpływ na psychikę młodych
ludzi, którzy dopiero uczą się świata i często przejmują cechy swych
filmowych idoli, najczęściej negatywne. Powoduje to zubożenie poczucia
moralności młodych ludzi.
------------------------------------------------------------------------
Wyjaśnij znacznie związków frazeologicznych (rodowód). Podane związki
frazeologiczne podziej na stałe i luźne.
Dział nauki o słownictwie badający stosunki znaczeniowe między członami
związków wyrazowych i znaczenie całych takich związków nazywa się
frazeologią. Związki frazeologiczne dzielimy na:
ze względu na połączenie
* luźne - wszystkie elementy składowe są wymienne np. ból głowy
* stałe - niezmienny zestaw wyrazów (elementy składowe nie podlegają
zmianie) np. mieć coś na głowie
* łączliwe - zbudowane na zasadzie skojarzeń elementów np. nabawić się
kataru
ze względu na budowę gramatyczną
* frazy - związki, które mają formę zdania lub jego równoważnika np.
nauka poszła w las
* wyrażenia - związki, w których członem podstawowym jest najczęściej
rzeczownik, a członem podrzędnym jego określenie przymiotnikowe lub
rzeczownikowe np. głos sumienia
* zwroty - związki, w których człon podstawowy jest czasownikiem, a
człon podrzędny rzeczownikiem, przysłówkiem lub wyrażeniem przyimkowym
np. złapać zająca
Źródła: Biblia, Mitologia, historia starożytna, literatura doświadczenia i
życie ludu
------------------------------------------------------------------------
Porządkowanie synonimów według intensywności.
Synonimy - to wyrazy mające podobne znaczenie, ale różniące się w pewnym
stopniu treścią i zakresem użycia lub też zabarwieniem uczuciowym.
Rozróżnia się synonimy znaczeniowe np. chudy, szczupły, wychudły, i
stylistyczne, np. brzydki, wstrętny, ohydny. Wśród synonimów wyróżniamy
ponadto synonimy bliższe i dalsze w zależności od tego, czy różnica
znaczeniowa między nimi jest niewielka (biec, pędzić), czy też znaczna
(iść, wlec się).
------------------------------------------------------------------------
Cechy dobrego stylu.
Cechy dobrego stylu to:
* komunikatywność: wypowiedź zgodna z intencją nadawcy, zrozumiała dla
odbiorcy, język poprawny, powszechnie używany, bez pustej frazeologii,
bez wyrazów obcych nie przyswojonych, najważniejsza jest prostota,
przejrzystość języka, bez wyszukanych, skomplikowanych przenośni i
porównań;
* zwięzłość: stosowanie tylko niezbędnych środków językowych;
* jasność: umiejętny dobór wyrazów, unikanie homonimów, bez dużej liczby
archaizmów i neologizmów, unikanie zdań zawiłych i wtrąconych,
unikanie częstych parafraz;
* żywotność i obrazowość: umiejętne stosowanie przenośni i porównań,
przysłów i epitetów, stosowanie różnych typów zdań - równoważników,
użycie dialogów w utworze dramatycznym, stosowanie czasów w różnych
funkcjach.
------------------------------------------------------------------------
Przypisz podane gatunki literackie właściwym rodzajom literackim.
Liryka Epika Dramat Forma
mieszana
Hymn Epos Komedia Ballada
Pieśń Nowela Tragedia Powieść
poetycka
Oda Opowiadanie Dramat właściwy Reportaż
Sonet Powieść Dramat
romantyczny
Elegia Baśń Dramat
groteskowy
Tren Bajka Opera
Poemat Legenda Operetka
liryczny
Podanie(mit) Szopka
Pamiętnik Misterium
Gawęda Skecz
------------------------------------------------------------------------
Wyjaśnienie sensu podanych przysłów.
Słowo wróblem wyleci, a powróci wołem.
Z wielkiej chmury mały deszcz.
Wpadł jak śliwka w kompot.
Przysłowie - wyraz wprowadzony przez Fredrę jako przekład łacińskiego
proverbium. Przysłowie jest swoistym utworem literackim z pogranicza
literatury i języka: z reguły wyraża się w jednym zdaniu, często budowanym
na zasadzie paralelizmu, antytezy znaczeniowej i składniowej itp. Drugą
formalną cechą przysłowia jest jego alegoryczność, jego podwójny sens,
który polega na tym, że ukazuje ono sytuacje konkretne, wyobrażeniowe, ale
dotyczy stosunków ogólnych określanych pojęciami. Cechą trzecią, tematyczną
przysłowia, jest jego sens moralny, pouczający, zawsze bowiem zawiera ono
jakiś nakaz lub zakaz czy przestrogę, jak należy lub nie należy postępować.
Cecha ta, dzięki swej uchwytności, sprawiła, iż przysłowie uznano za wyraz
"mądrości narodów". Cechą czwartą przysłowia jest powtarzalność i na niej
oparta powszechność, dzięki czemu te same przysłowia szerząc się w
przekazie ustnym, występują przez całe wieki i w krainach bardzo od siebie
odległych.
W zasobie przysłów spotyka się zjawiska niezmiernie różnego pochodzenia, a
więc zarówno bardzo archaiczne, jak późniejsze, wywodzące się z ksiąg
świętych (np. Biblii), z dzieł popularnych pisarzy, z realnych wydarzeń
historycznych, i wreszcie - z wielowiekowej, codziennej praktyki.
------------------------------------------------------------------------
Stylizacja językowa.
Stylizacja to celowe wprowadzenie do utworu literackiego środków językowych
mających nadać koloryt epoki, środowiska, gwary; stylizacja może też służyć
celom satyrycznym, humorystycznym, poetyckim. Literaturze spotykamy różne
rodzaje stylizacji. Najczęstsze to: archaizacja, dialektyzacja i stylizacja
środowiskowa.
Archaizacja to wprowadzenie do tekstu wyrazów i form gramatycznych
charakterystycznych dla przedstawianej epoki. Stosuje ja się w powieściach
historycznych w celu przybliżenie czytelnikowi atmosfery opisywanych
czasów. Autorzy wprowadzają stylizację dyskretnie lub w szerokim zakresie.
Zwykle więcej cech archaicznych (słownictwo) występuje w monologach i
dialogach niż w narracji odautorskiej. Przykłady archaizacji: Henryk
Sienkiewicz - Krzyżacy, Trylogia, Stefan Żeromski - Popioły.
Dialektyzacja, czyli stylizacja gwarowa, polega na wprowadzeniu do utworu
językowych cech gwarowych. Dialektyzacja obejmuje poza słownictwem również
formy fonetyczne, fleksyjne, a nawet składniowe. Stopień intensyfikacji
gwary w tekście jest zróżnicowany: stylizacja może być pełna i częściowa,
zależy to od stopnia znajomości gwary przez autora. Przykłady: Władysław
Stanisław Reymont - Chłopi, Stanisław Wyspiański - Wesele.
Stylizacja środowiskowa to wprowadzenie do utworu słownictwa i zwrotów
charakterystycznych dla jakiegoś środowiska, np. uczniowskiego,
studenckiego, sportowego, myśliwskiego. Sposoby wprowadzenia tego rodzaju
stylizacji mogą być różne, autor charakteryzuje środowisko poprzez dialogi
bohaterów posługujących się określonym słownictwem bądź może używać
odpowiednio stylizowanego języka w opisach. Przykłady: Julian Tuwim -
Kwiaty polskie (fragment poświęcony opisowi ludu warszawskiego wracającego
z majówki na Bielanach). Oprócz wymienionych stylizacji istnieje jeszcze
wiele innych, np.: Humorystyczna - kiedy to humor słowny najczęściej łączy
się z sytuacyjnym. Przykład: Bolesław Prus - Lalka (wyprowadzka studentów z
kamienicy Krzeszowskiej).
Stylizacja należy do najważniejszych zabiegów artystycznych w obrębie
tekstu literackiego. Kształtuje niepowtarzalny klimat utworu, wpływa na
uprawdopodobnienie przedstawianych sytuacji. Jest to zabieg celowy, ściśle
związany z rodzajami użytych stylów i będący przejawem indywidualności
twórczej autora.
------------------------------------------------------------------------
Schemat komunikacji językowej.
Wyraz "komunikacja" jest wieloznaczny. Podstawowe jego znaczenie to "ruch
polegający na utrzymywaniu łączności między odległymi od siebie miejscami
odbywający się środkami lokomocji na drogach lądowych, wodnych i szlakach
powietrznych". Wyraz ten używany jest także w innym znaczeniu, mianowicie
może oznaczać również nawiązywanie i utrzymywanie łączności między ludźmi
za pomocą języka. Jakie są niezbędne warunki komunikacji językowej?
Niezbędnymi elementami komunikacji językowej są więc: nadawca, odbiorca,
kontakt między nimi, komunikat, czyli wytwór mówienia lub pisania, zwany
też tekstem oraz wspólny język, który stanowi tworzywo komunikatu (tekstu).
Podstawową jednostkę komunikacji językowej nazywamy aktem mowy. Akt mowy
jest zdaniem lub jego równoważnikiem, w którym nadawca oznajmia coś
odbiorcy, pyta o coś albo wypowiada polecenie lub życzenie. Nadawcą
komunikatu, czyli twórcą tekstu, bywa najczęściej jedna osoba (np.
człowiek, który się do nas zwraca); jednak niekiedy w roli nadawcy
występuje zespół osób (np. autorzy listu zbiorowego). Nadawca czasami nie
jest odbiorcy znany. Odbiorcą tekstu może być nie tylko jednostka, lecz
także wiele osób. Kontakt między nadawcą a odbiorcą może mieć różny
charakter i różne formy. Może mieć formę mówioną (np. rozmowa) lub pisemną
(np. list, artykuł, książka). Różnice w kontaktach językowych między
nadawcą a odbiorcą polegają także na tym, że mogą się oni kontaktować w
bezpośredniej rozmowie albo za pośrednictwem telefonu, korespondencji i
tekstów publikowanych. Między nadawcą a odbiorcą może wystąpić nie tylko
dystans przestrzenny, lecz również czasowy. Podstawowym warunkiem sprawnego
kontaktu komunikacyjnego jest dobra znajomość języka przez nadawcę i
odbiorcę. Sprawny kontakt językowy zależy też od właściwej postawy nadawcy
i odbiorcy w procesie porozumiewania się. Nadawca, jeśli chce, by odbiorca
dobrze go zrozumiał, powinien wypowiadać się poprawnie, jasno i
precyzyjnie, ponieważ wypowiedź niepoprawna lub chaotyczna jest trudna do
zrozumienia. Obowiązkiem odbiorcy jest natomiast skupienie się nad treścią
wypowiedzi nadawcy, dbałość o jej zrozumienie. Niewłaściwa postawa zarówno
nadawcy, jak i odbiorcy utrudnia bądź wręcz uniemożliwia kontakt językowy.
------------------------------------------------------------------------
Radio czy telewizja(książka, teatr, telewizja, kino, które formy kontaktu
ze światem uważasz za najbardziej wartościowe)?
Radio i telewizja podobnie jak teatr i film stanowią ważne ogniwa systemu
oświatowo-wychowawczego, a równocześnie integralne składniki kultury
współczesnej. Radio łączy z telewizją podobny podział na rodzaje. Można
wyróżnić audycje o charakterze publicystycznym, audycje oświatowe,
artystyczne. Samodzielny rodzaj stanowią audycje muzyczne. Tworzywem w
sztuce radiowej są słowa, efekty dźwiękowe, muzyka. Czynnikiem dominującym
jest mowa (dialog, monolog, komentarz), natomiast czynniki takie jak głos
natury, gwar i szmery realistyczne stanowią ważny, a jednak drugorzędny
element audycji. Estetycy przyznają części twórczości radiowej rangę
sztuki, która posiada znaczne osiągnięcia. Na wyróżnienie zasługuje gatunek
audycji artystycznej, zwany słuchowiskiem, które opiera się na zasadach
odrębnej i autonomicznej twórczości. Słuchowisko, to artystyczne dzieło
radiowe, którego tworzywem są wyłącznie elementy foniczne. W strukturze
swej dzieło takie podporządkowane jest poetyce literackiej, a jego
dominantę stanowi niewidzialność. Akcja słuchowiska nie realizuje się na
scenie, mimo udziału aktorów. Akcja konstytuuje się w wytwórczej wyobraźni
słuchacza. Zgodnie z tą definicją w skład słuchowiska wchodzą różne
elementy foniczne: głos aktora, wypowiedzi narratora, cisza, muzyka,
szmery, odgłosy natury. Najważniejszą rolę odgrywa jednak głos aktora
budujący indywidualne i środowiskowe cechy postaci. Telewizja w ciągu
ostatnich lat uległa wielu zmianom. Przede wszystkim rozwinęła się TV SAT i
kablowa, umożliwiając odbiorcom swobodny wybór programów oraz zaspokajanie
własnych upodobań i zainteresowań. Telewizja podobnie jak prasa i radio
jest przede wszystkim środkiem masowego komunikowania, w pewnych wypadkach
może być również dziedziną sztuki. Telewizję łączy wiele cech wspólnych z
filmem. Telewizja bowiem podobnie jak film przekazuje treści za pomocą
takich środków informacji jak: obraz dynamiczny, mowa ustna i pisana,
muzyka i dźwięki naturalne. Telewizję łączy z filmem również podział na
rodzaje. Jednym z nich jest telewizja faktów, telewizja dokumentalna. Drugi
rodzaj telewizyjnych programów stanowią programy artystyczne. Sprawa
komplikuje się przy dzieleniu obu rodzajów na gatunki. Telewizja
dokumentalna dzieli się podobnie jak publicystyka na sprawozdania,
felietony, eseje, reportaże. Telewizja artystyczna dzieli się na spektakle
teatralne, filmy, widowiska rozrywkowe, quizy itp. Specyficzną cechą
telewizji jest jej zdolność do bezpośredniego przekazywania wydarzeń, które
zachodzą w tym samym czasie. Sama nazwa "telewizja" oznacza widzenie na
odległość, przekraczającą zwykły zasięg wzroku ludzkiego. Oznacza więc ona
widzenie zjawisk, które zachodzą poza zasięgiem wzroku odbiorcy. Radio ma -
podobnie zresztą jak książka - tę przewagę nad TV, że rozbudza wyobraźnię.
To właśnie w radiu, np. w czasie słuchowiska, słuchacz - często nawet
podświadomie - pobudza do działania swoją wyobraźnię, zmusza ją do
własnego, twórczego i oryginalnego dla każdego ze słuchaczy odbioru,
indywidualnej interpretacji tego, co w radiu niewidzialne. Podobnie jest z
muzyką - słuchając jej w radiu i mając przed oczyma tylko ściany własnego
pokoju czy pudło radioodbiornika można sobie indywidualnie, według swego
własnego gustu i za każdym razem inaczej stworzyć własny, jedyny i
niepowtarzalny teledysk. W TV wszystko to dostajemy już gotowe,
przekazywane na nasto calowym ekranie telewizora. Nie tylko więc niszczymy
swoje bezcenne zdrowie, ale też ograniczamy - sami sobie - możliwość
oryginalnego i indywidualnego odbioru - nie ma cudów, na ekranie telewizora
każdy zobaczy to samo.
------------------------------------------------------------------------
Pieda Jacek
[BannerPower]
[BannerPower]
Naleze do systemu BannerPower
POWRÓT DO SPISU