balawajdej Problem surowcowo enegratyczny wjako problem globalny


G. Balawajder - Problem surowcowo - energetyczny jako problem globalny

Problem złożony, bo:

Może stanowić przyczynę konfliktów w polityce międzynarodowej.

Wydarzenie, które zmieniły kontakt człowiek - środowisko:

  1. rewolucja agrarna - początki to 8 tys l pne. Rolnictwo dostarczało surowców energetycznych - drewno i wykorzystanie rzek. Okazało się, że terytorium jest niezwykle ważną częścią państwa - podboje, spory terytorialne. Zasoby tego terytorium wyznaczają siłę państwa.

  2. rewolucja przemysłowa - wykorzystywanie coraz większe surowców energetycznych i rud metali ze względu na nowe wynalazki (maszyna parowa). Dostęp do surowców determinował siłę ekonomiczna państw, ale także ograniczał ich dostęp.

C. Teutsch i D. Pigares twierdzili, że potencjał państwa jest zależny od zdolności wytwarzanie energii.

Kluczowe surowce energetyczne:

64 % paliwa kopalne

21 % woda

15 % paliwa jądrowe

Przy rozwiązywaniu problemu surowców energetycznych należy pamiętać, aby zmniejszyć ich zużycie nie pociągając za tym spadku PKB.

Koszty wydobycia paliw kopalnych w 70 % państw rozwijających się powoduje, że w celach energetycznych wykorzystuje się drewno.

W rezultacie rozwoju technologicznego przemysł staje coraz mniej energochłonny, dlatego należy przemyśleć pytanie czy faktycznie świat zmierza do wyczerpania zasobów surowców mineralnych. Istnieje pogląd statyczny - wielkość zasobów jest ograniczona kiedyś się skończyć. Jedna jak pisze Domański i Olszewski - z geofizyki (przy analizie składu górnych warstw skorupy ziemskiej) wynika, że 1 km sześcienny skorupy ziemskiej zawiera np. 125 mln t żelaza.

Wykorzystanie gospodarcze zasobów mineralnych:

Skala intensyfikacji wydobycia wzrosła znacznie po II WŚ zwłaszcza, jeśli chodzi o wydobycia spod dna morskiego.

Klasyfikuje się zasoby jako przyrodnicze i ekonomiczne. Przyrodnicze mogą być organiczne lub biologiczne oraz nieorganiczne lub abiologiczne. Chodzi także o miejsce ich wystepowania: litosfera, kosmos…

Jeśli chodzi o aspekt ekonomiczny to wyróżniamy:

  1. rezerwę bieżącą - może być wykorzystywana przy aktualnych cenach

  2. rezerwę potencjalną - zależną od sytuacji finansowej

  3. zapas surowcowy

Klasyfikacja surowcow pod względem stopnia rozpoznania:

  1. zasoby zidentyfikowane - znana lokalizacja, jakość i ilość

  2. wymierzone - ilości jakość znana w mniej niż 20 %

  3. rozpoznane - ilość i jakość złoża znana na podstawie próbek i układzie geologicznym

Najistotniejsza klasyfikacja: odnawialne i nieodnawialne (podlegające recyklingowi lub nie).

Przyczyny niedoborów surowcowych:

Rezerwy surowców energetycznych.

Na początku l. 80 przewidywano, że ropy wystarczy na 45 lat, gazu 52, a węgla na 209.

Węgiel kamienny: Am Pn, Am Łac, ZSRR

Węgiel brunatny: ZSRR, Europa Zach, Australia, Europa Środ - wsch

Ropa : OPEC

Gaz ziemny: Rosja, OPEC

Podejście dynamiczne mówi, że świat nie ma skończonej ilości surowców, a jedynie wiedza ludzka jest ich ograniczeniem. Nie jest istotna ilość surowców, ale umiejętność ich efektywnego wykorzystania, a także wykorzystanie surowców wtórnych. Nowowydobyte surowce mają stanowić jedynie uzupełnienie. Związane jest to także z ustabilizowanie potrzeby energii / os, a do tego niezbędna jest stabilizacja demograficzna.

Jako problem globalny, problem surowcowy jest skorelowany z:

1968 - powołanie Klubu Rzymskiego

1972 - pierwszy raport Klubu Rzymskiego Granice wzrostu - sugerowano, że jeśli tempo rozwoju zostanie utrzymane, to pod koniec XX wieku będzie brakować m.in. srebra, cyny czy uranu.

1974 - II raport Klubu Rzymskiego - Ludzkość w punkcie zwrotnym (Mesarovic, Pestel) - kryzysy energetyczne i żywnościowe są ściśle skorelowane z sytuacją demograficzną i gospodarczą

1977 - Raport W. Leontieffa - Jutro gospodarki świata - lata 1977 - 2000 będą ie charakteryzowały ogromnym wzrostem wykorzystania surowców mineralnych, pomimo bardzie oszczędnych technologii.

1976 - A.O. Herdera - Katastrofa czy nowe społeczeństwo. Latynoamerykański model świata. Problem polega nie na określeniu całkowitej ilości zasobów, ale na stworzeniu realnego obraz ilości surowców nadających się do eksploatacji

Po kryzysie naftowym lat 70., lata 80. przyniosły bardziej oszczędne metody wykorzystania surowców.

1989 - Światowa Konferencja Energetyczna - jeśli tempo wykorzystania energii się nie zmieni, to w 2020 będzie ono wyższe o 75 %, przy stałym najwyższym udziale paliw kopalnych.

1991 - raport Klubu Rzymskiego - Pierwsza rewolucja globalna - najważniejszym zadaniem jest oszczędzanie energii i zwiększenie udziału jej odnawialnych źródeł, ograniczenie zużycia ropy.

Szczególna pozycja ropy naftowej, bo nie ma paliwa, które mogłoby w pełni przejąć jego rolę i znaczenie.

Rozwój energetyki jądrowej dotyczy tylko państw wysoko rozwiniętych, a dodatkowym ograniczeniem są protesty ekologiczne.

Najbardziej korzystne perspektywy: węgiel brunatny i kamienny, ale surowce te są nisko kaloryczne i nie będą mogły zaspokoić potrzeb energetycznych. Pojawiają się też problemy natury geologicznej przy wydobyciu.

Wykorzystanie energetyczne wody - ok. 21 %, ale np. w Norwegii energia wodna stanowi prawie 100 %.

Ewentualne wyczerpanie zasobów słodkiej wody rozwój technologii odsalania wody.

Spory o wodę - jedna z najważniejszych przeszkód w ustanawianiu pokoju na Bliskim Wschodzie. Jezioro Tyberiadzkie - spór między Izraelem, Palestyńczykami, Jordanią i Syrią. 1/3 wody zużywanej przez Izraelczyków pochodzi ze wzgórz Golan zdobytych w 1967.

Afryka - źródła wody - powód wojen. Zwłaszcza w dorzeczu Nilu, Nigru i Zambezi.

Australia - prawie 60 % powierzchni to suche obszary bezodpływowe.

Ewentualne działania przeciw marnotrawstwu surowców i energii:

  1. poszukiwanie nowych złóż i sposobów ich eksploatacji

  2. nowe technologie

  3. odzyskiwanie surowców wtórnych



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Problemy globalne
jak wolne społeczenstwo mołoby rozwiązać problem globalnego ocieplenia
Problem globalizacji
Wsp czesne problemy globalne, Geopolityka
ochrona srodowiska jako problem globalny lisicka
PROBLEMY GLOBALIZACJI bloki tematyczne, PolitologiaUJ
2 Problemy globalne elearning [Automatycznie zapisany]
problemy globalne, Geografia
Problemy kulturowe, US, II semestr, Problemy globalne współczesnego świata
Problem Globalizacji
Problemy globalne w gospodarce swiatowej, Po I-III rok
Pojcie problemw globalnych
Rozwj gospodarki wiatowej a problemy globalne
Problemy globalne
Problemy globalizacji i jej wplyw na sytuacje zdrowotna
Bieda jako problem globalny
główne problemy globalne
Współczesne problemy globalizacji Jerzy W

więcej podobnych podstron