LITERATURA W KRAJU

IV. PROZA

4. SURREALIZM I GROTESKA

• charakterystyka:

• udziwnienie

• zasada snu

• schulzowskie „odnogi czasu”

• alogiczność świata

• ironiczny kontrast ludzkich zamierzeń i realizacji

• twórcy i utwory:

• K. K. Baczyński; w dorobku artysty nurt marginesowy

• Sprzęty 1941

• Jan Clavse- groteskowy kontrast postaci z otoczeniem

• spotyka go surrealistyczna przygoda- pada ofiarą przedmiotów z którymi się zżył

• Człowiek, który chciał żyć drugi raz;

• Paweł Lau improwizuje swoją śmierć

• w końcu zostaje jednak dopadnięty przez prawdziwą

• T. Gajcy;

• ironia, nieobecna w wierszach

• Trzy śmierci;

• śmierć spotyka konspiratora, gruźlika i koguta

• Paweł

• Wacław Bojarski;

• zginął w akcji pod pomnikiem Kopernika

• redaktor „Sztuki i Narodu”

• propagator idei Imperium Słowiańskiego

• Biegiem w głąb życia;

• przed samobójstwem bohatera powstrzymuje miejski obdartus

• drwi z fanaberii niedoszłego samobójcy

• bohater inteligentem- groteskowy, śmieszny

• O barze „Pod Lampionami”, zielonym nosie i dyktaturze

• państwo totalitarne, jednolity sposób myślenia i egzystowania wszystkich ludzi

• człowiek z zielonym nosem staje się prowokacją

• pośrednio negacja myśli „państwowotwórczej” podziemia

• Pożegnanie z mistrzem

• surrealistyczny żart

• bohater o rysach Bronisława Kopczyńskiego z Konfederacji Narodu; kompozytora i publicysty związanego z ugrupowaniami narodowo- radykalnymi

• wywierał silny wpływ na swoich współpracowników

• Jeden dzień z życia Witolda Grabca;

• poseł- przywódca głosi ideę „człowieka tworzącego”; nie ma być on maszyną produkcyjna ale wytwórcą; ginie uwikłany w zamach

• Grabiec- kolejna ofiara

• przypadkowość śmierci

• Alfred Rogalski (1921- 1943)

• Daleka Północ;

• druk 1972; przetrwało dzięki Mitznerwi

• autobiograficzna proza eksperymentalna

• odwrócona kolejność (najpierw o okupowanej Warszawie, a następnie o dzieciństwie)

• mieszkańcy Dalekiej Północy= Warszawy; doświadczyli już wszystkich plag ludzkości

• Alfred Łaszowski (1914- 1997)

• przedwojenny nurt radykalno- narodyw; salon Nałkowskiej

• Psy gończe;

• psychologia kata Graala

• Graal sugeruje dotarcie do istoty człowieczeństwa przez systematyczne znęcanie się moralne i fizyczne nad człowiekiem

• prowadzi kartotekę

• jest funkcjonariuszem śmierci

• ginie z rąk niedoszłej ofiary Raspa

• „banalność zła” (→jeszcze przed Eichmann w Jerozolimie Hanny Aredt)

2

---