BANKOWOŚĆ wykłady IV i V 14-11-2008

Cele działalności NBP:

• podstawowy - utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP

• polityka pieniądza

• współpraca międzynarodowa (ESBC)

• działalność dewizowa (w zależności od sytuacji na rynku skup albo sprzedaż dewiz)

• działalność emisyjna

• obsługa skarbu Państwa

Działania na rzecz systemu bankowego NBP:

• działalność legislacyjna (przepisy prawa bankowego)

• na rzecz systemu płatniczego

• edukacja i informacja

• statystyczno-analityczna (banki muszą wysyłać sprawozdanie i raporty które są publikowane do informacji publicznej)

Funkcje NBP

• Bank emisyjny

• emisja środków pieniężnych

• wypuszczenie w obieg znaków pieniężnych

• regulacja jakości pieniądza w obiegu rynkowym

• organizowanie obiegu pieniężnego

• niszczenie zużytych znaków pieniężnych

• Bank Banków

• współdziałanie przy opracowaniu koncepcji społeczno-gospodarczego rozwoju kraju

• organizowanie i czuwanie nad sprawnym przebiegiem rozliczeń pieniężnych w systemie bankowym

• udzielanie kredytów refinansowych innym bankom oraz kontrola nad ich wykorzystaniem

• przyjmowanie lokat od banków

• kształtowanie polityki kursowej

• Centralny Bank Państwa

• organizuje system rozliczeń pieniężnych

• pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne

• prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe

• sprawuje kontrolę nad działalnością banków

Do zakresu działania Zarządu NBP należy w szczególności:

• podejmowanie uchwał w sprawie udzielania bankom upoważnień do wykonywania czynności obrotu dewizowego,

• realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej,

• okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego,

• nadzorowanie operacji otwartego rynku,

• ocena funkcjonowania systemu bankowego,

• uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP,

• uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie ich wysokości,

• określanie zasad gospodarowania funduszami NBP,

• określanie zasad organizacji i podziału zadań NBP,

• określanie zasad polityki kadrowej i płacowej NBP,

• uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP,

• sporządzanie bilansu NBP oraz rachunku zysków i strat,

• opracowywanie bilansów obrotów płatniczych państwa z zagranicą,

• przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady Polityki Pieniężnej.

Organy NBP

• Zarząd NBP

• Prezes NBP jako przewodniczący

• 6-8 członków zarządu w tym 2 Wiceprezesów NBP

Zadania Rady Nadzorczej NBP:

• opiniuje plan badań naukowych NBP oraz ocenia jego realizacje

• przygotowanie na potrzeby zarządu NBP oraz Prezesa NBP ekspertyz, analiz, ocen i opinii dotyczących zadań NBP

• rekomendowanie tematów badań naukowych w zakresie których ufundowane zostaną stypendia Prezesa NBP

• inne zadania zlecane przez Zarząd NBP w szczególności w zakresie organizacji i metodyki badań

Pozostała działalność NBP

• zbierane, przetwarzane i publikowane są dane dotyczące:

• bilansu płatniczego i międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

• statystyka pieniężna i bankowa

• oczekiwanie inflacyjne osób prywatnych

• inflacja

Edukacja ekonomiczna NBP http://www.nbportal.pl/

• upowszechnianie tematyki ekonomicznej i finansowej

• zrozumienie zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej

• promocja przedsiębiorstwa

Polityka pieniężna

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilnego poziomu cen

Cele polityki pieniężnej:

• wzrost gospodarczy

• wysoki poziom zatrudnienia

• stabilność cen

• stabilność rynków walutowych

• stabilność stóp procentowych

• stabilność rynków finansowych

Charakter polityki pieniężnej

1. ekspansywny - zwiększenie podaży pieniądza w tym celu NBP:

• obniża oprocentowanie kredytu refinansowego

• obniża stopę rezerwy obowiązkowej

• skupuje papiery wartościowe

restrykcyjny - ograniczenie podaży pieniądza w obiegu (polityka „trudnego pieniądza”)

• podwyższa oprocentowanie kredytu refinansowego

• podwyższa stopę rezerwy obowiązkowej

• sprzedaje papiery wartościowe

Instrumenty polityki pieniężnej NBP

1. instrumenty pośrednie

• rezerwy obowiązkowe banków - to pieniądze, które banki komercyjne muszą utrzymać na rachunku banku centralnego. Wysokość ustala RPP od 31 października 2003 stopa rezerwy obowiązkowej wynosi 3,5 dla wszystkich rodzajów depozytów.

• operacje otwartego rynku - są interwencjami banku centralnego, który kupuje lub sprzedaje papiery wartościowe regulując tym samym ilość pieniądza w obiegu

• warunkowe

• Repro - Bank Centralny kupuje papiery wartościowe - bank zobowiązuje się do odkupienia tych samych papierów wartościowych w określonym terminie i po określonej cenie

• Revere repro - bank zobowiązuje do odsprzedaży tych samych walorów w określonym terminie i po określonej cenie

• bezwarunkowe - kupno i sprzedaż papierów wartościowych

• operacje kredytowo-depozytowe

• kredyt refinansowy

• kredyt redyskontowy - przyjęcie przez NBP od banków komercyjnych weksli do dyskonta (sprzedaż weksla) i redyskonta (bank -> NBP

• kredyt lombardowy - pod zastaw rzeczy ruchomych, w tym głównie papierów wartościowych, towarów (obrazy), metali szlachetnych

• instrumenty administracyjne

• ….. kredytowe

• kontrola poziomu stop procentowych

• oddziaływanie na wielkość papierów wartościowych poprzez limitowanie kredytów na ich zakup

3. instrumenty perswazyjne

• wymagają dużego autorytetu i zaufania ….

• Polegają na wysyłani sygnału o możliwościach zmian w polityce materialnej (np. wypowiedzi Prezesa)

---