Prokura

Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, której udzielić może spółka handlowa. Instytucja ta ułatwia działanie spółki, służy lepszemu i sprawniejszemu zarządzaniu, prokurent bowiem może w imieniu spółki podejmować decyzje ze skutkiem dla niej. Ma on bardzo duże uprawnienia, dlatego też ważne jest dla bezpieczeństwa spółki, aby była to osoba godna zaufania. Przepisy dotyczące prokury zawarte są w Kodeksie handlowym z dnia 27 czerwca 1934r., do spraw w ustawie nie określonych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące przedstawicielstwa. Prokura początkowo była związana ściśle z kupcem rejestrowym (osoba fizyczna z działalnością o znacznych rozmiarach i spółki handlowe) po uchyleniu: tylko spółki handlowe, obecnie: prokury może udzielić każdy przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców

Od 01.01.2004 sosby fizyczne (przedsiębiorcy) nie wpisuja się do rejestru przedsiębiorców, tylko podlegają ewidencji działalności gospodarczej

Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, czyli zarazem przedstawicielstwa określonego dokładnie w K.C., dlatego najpierw czym jest samo przedstawicielstwo.

A. Powtórzenie wiadomości o pełnomocnictwie.

Przedstawicielstwo polega na tym, że czynność prawna dokonana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem w imieniu innej osoby, zwanej reprezentowanym, oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Co oznacza że:

- przedstawiciel dokonując pewnych czynności nie podejmuje decyzji we własnym imieniu lecz w imieniu osoby z którą jest związany, umocowany.

- skutki czynności prawnej zawartej z osobą trzecią nie przechodzą na niego, lecz bezpośrednio na osobę którą reprezentuje.

Rozróżniamy dwa rodzaje przedstawicielstwa:

- pierwszym jest przedstawicielstwo ustawowe, czyli wynikające z przepisów ustawy, takim posiadają np. rodzice do swych dzieci, kurator dla częściowo ubezwłasnowolnionego i umożliwia osobom, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych (wiek, kara) i same działać nie mogą dokonywanie czynności prawnych przez przedstawiciela.

- drugim jest samo pełnomocnictwo, które wynika z woli osoby reprezentowanej (mocodawcy). Może go udzielić każda osoba fizyczna lub prawna, mająca zdolność do czynności prawnych, poprzez jednostronną czynność prawną (do ustanowienia nie jest wymagana zgoda drugiej strony).

Udzielenie pełnomocnictwa nie wymaga szczególnej formy, jednak gdy do czynności prawnej, do której jest udzielone, wymagana jest forma szczególna to do pełnomocnictwa również.

Pełnomocnictwo może być:

- ogólne (plenipotencja) - do wszystkich czynności w zakresie zwykłego zarządu;

- rodzajowe -do wielokrotnego powtarzania pewnej określonej czynności

- szczególne - do określonych czynności;

- procesowe - upoważnienie do zastępowania w postępowaniu przed sądem.

W przewidzianych przez prawo przypadkach pełnomocnik może swe uprawnienie przekazać innej osobie (tzw. substytucja).
Pełnomocnictwo może być w każdej chwili odwołane. Wygasa natomiast po terminie, na jaki było udzielone oraz w razie śmierci pełnomocnika lub pracodawcy.

Aby pełnomocnictwo było skuteczne:

- przedstawicielstwo musi mieć umocowanie i działać w jego granicach,

- przedstawiciel musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych a pełnomocnik co najmniej ograniczoną,

- musi działać w imieniu reprezentowanego,

- czynność musi być tego rodzaju, by mogła być przez przedstawiciela dokonana.

Instytucje podobne acz inne: organ osoby prawnej - nie jest odrębną częścią; posłaniec - jedynie pośredniczy, nie decyduje; zastępca pośredni, powiernik - działa we własnym imieniu ale na cudzy rachunek.

B. Prokura, (działalność per procuram, pełnomocnictwo handlowe, "alter ego spółki").

Jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju, upoważniającym do wszystkich czynności, także sądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa zarobkowego. Specjalnego upoważnienia potrzebuje prokurent tylko do niektórych czynności: do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia w nim prawa użytkowania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości tego przedsiębiorstwa.

1. Ustanowienie prokury
a) Kto?

Zgodnie z art. 60 i nast. kodeksu handlowego prokury może udzielić tylko kupiec rejestrowy, tj. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna. Nie może spółka cywilna, fundacje czy inni przedsiębiorcy. Nie ma kompetencji ustanowienia prokury prokurent ani tez inny pełnomocnik tej spółki.

b) Komu?

Zgodnie z art. 100 k.c., pełnomocnikiem, a co za tym idzie, również prokurentem, może być osoba fizyczna posiadająca co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Nie będzie więc mogła zostać prokurentem osoba fizyczna pozbawiona zdolności do czynności prawnych (osoba ubezwłasnowolniona całkowicie, osoba, która nie ukończyła lat 13). Z tego wynika, że istnieje możliwość ustanowienia prokurentem osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych (osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, osoby, która ukończyła lat 13, a nie osiągnęła jeszcze pełnoletności). Nie wydaje się jednak celowe wykorzystywanie tej możliwości, skoro funkcja prokurenta wymaga samodzielności i znacznego doświadczenia życiowego.

Jak każde pełnomocnictwo, będąc jednostronną czynnością prawną, daje jedynie uprawnienia do dokonywania czynności prawnych w imieniu spółki handlowej i ze skutkiem dla niej bezpośrednio. Obowiązek działania wynika natomiast ze stosunku podstawowego. Zatem prokurent może być pracownikiem spółki z o.o. udzielającej prokury lub wykonywać obowiązki prokurenta na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej, umowy o świadczenie usług.

Funkcji prokurenta nie może pełnić osoba prawna. Wynika to ze stosunku szczególnego zaufania, który nawiązuje się pomiędzy prokurentem a mocodawcą, o trudno o taki z organem osoby prawnej.

Niedopuszczalne jest ustanowienie prokurentem osoby, której przysługują uprawnienia o takim samym lub szerszym zakresie, jaki kodeks handlowy przyznaje prokurentowi, ponieważ takie ustanowienie byłoby bezcelowe. Możliwe jest natomiast udzielenie prokury wspólnikowi spółki z o.o. lub akcjonariuszowi, który nie jest członkiem zarządu.

c) Jak?

Ustanowienie wymaga zgody wszystkich wspólników, komplementariuszy czy członków zarządu odpowiednio do rodzaju spółki.

Powinno nastąpić poprzez pisemne oświadczenie, może być jednak również ustanowiona ustnie, ponadto może być wymagana forma szczególna na takich samych zasadach jak udzielenie pełnomocnictwa.

Zgodnie z Art. 65. § 1. Udzielenie i wygaśnięcie prokury kupiec powinien zgłosić celem wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Wpis ten jest obowiązkowy ale nie prawotwórczy, prokura jest zatem ważna pomimo, że nie wpisano jej do rejestru. Ponadto, ze względów bezpieczeństwa stosunków gospodarczych, do zgłoszenia dołączyć należy skreślony wobec sądu albo uwierzytelniony notarjalnie wzór podpisu prokurenta. ( Art. 65. § 3) Co zapewnia osobom trzecim możliwość sprawdzenia autentyczności.

d) Kiedy?

Spółka może ustanowić prokurę od momentu swego powstania, niemożliwe jest jednak ustanowienie: podczas likwidacji (zawarta przed likwidacja wygasa z wejściem w ten stan, nie można się również powołać na istniejący jeszcze wpis do rejestru, jeśli wpisano do rejestru likwidację), po ogłoszeniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości, ani przez syndyka.

Zakres działania prokurenta

Art. 61. § 1. Prokura upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego. Prokurent ma więc umocowanie nie tylko do zwykłych czynności, lecz także przekraczających zwykły zakres, jeżeli one tylko mogą mieć związek z przedsiębiorstwem.

§ 2. Do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia na niem prawa użytkowania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości potrzeba wyraźnego upoważnienia. W przypadku zbywania nieruchomości potrzebne jest za każdym razem pełnomocnictwo notarialne.

§ 3. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Paragraf ten oznacza, że jakiekolwiek ograniczenie prokury przez mocodawcę nie wywiera skutków prawnych wobec osób trzecich, a zatem dla kontrahenta spółki handlowej prokurent zawsze będzie działał w granicach swego ustawowego umocowania. Zapis ten ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, bowiem dzięki niemu kontrahent nie musi za każdym razem indywidualnie oceniać zakresu umocowania prokurenta, jest on ustawowo określony i nie może być zmieniany. Ograniczenia będą jednak wywierały skutek między prokurentem a mocodawcą, naruszenie ograniczeń przez prokurenta będzie stwarzać podstawy do jego odpowiedzialności wobec spółki,

Natomiast nieważna jest czynność prawna gdy prokurent świadomie i zamierzenie działa na niekorzyść mocodawcy w zmowie z osobą trzecią.

2. Prokura łączna

Art. 62. Prokura może być udzielona kilku osobom oddzielnie lub łącznie. Udzieleni prokury kilku osobom może kształtować się dwojako: albo każdy z prokurentów może działać oddzielnie albo też prokurenci powinni działać łącznie. W pierwszym przypadku istnieje tyle prokur ilu jest prokurentów, w drugim istnieje tylko jedna prokura, która przysługuje kilku osobom. Prokur łączna polega na tym, że do ważności czynności potrzebne jest równoczesne współdziałanie wszystkich łącznie ustanowionych prokurentów.

Art. 65. § 2. Jeżeli prokura jest łączna, okoliczność ta będzie zaznaczona we wpisie. Jeżeli tej okoliczności nie zaznaczono we wpisie, wówczas wobec osób trzecich, które o łączności prokury nie wiedziały prokura jest oddzielna.

3. Przeniesienie prokury

Art. 63. Prokury nie można przenieść; prokurent jednak może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności. Prokurent nie może substytuować za siebie innego prokurenta ani też ustanowić prokurenta dla mocodawcy lub dla siebie, choćby mu na to mocodawca pozwolił. Ma prawo ustanowić pełnomocnika ale nie do prowadzenia całego przedsiębiorstwa lub jego części, chyba że uzyskał do tego osobne pełnomocnictwo.

4. Wygaśnięcie

Będąc aktem szczególnego zaufania ze strony spółki, prokura może być w każdej chwili odwołana. Prokurę może odwołać:

- w spółce jawnej - wspólnik upoważniony do reprezentowania spółki oraz każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki,

- w spółce komandytowej - wspólnik - komplementariusz uprawniony do reprezentacji spółki, każdy wspólnik - komplementariusz posiadający prawo prowadzenia spraw spółki oraz wspólnik-komandytariusz, jeżeli otrzymał pełnomocnictwo szczególne,

- w spółce z o.o. - każdy członek zarządu,

- w spółce akcyjnej - każdy członek zarządu.

Zgodnie z Art. 65.§1 k.h., wygaśnięcie prokury podlega zgłoszeniu do rejestru handlowego. Zgłoszenia tego powinna dokonać spółka handlowa, gdyż takie uprawnienie nie przysługuje samemu prokurentowi.

Prokura wygasa z mocy prawa z chwila przejścia spółki w stan likwidacji, a także we wszystkich innych przypadkach, w których nie ma możliwości dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa spółki, jako szczególny rodzaj pełnomocnictwa handlowego, prokura jest ściśle związana z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa, zaś jego brak powoduje, że brak jest również przedmiotu odniesienia dla czynności podejmowanych przez prokurenta. W razie wydzierżawienia przedsiębiorstwa czy też ustanowienia na nim użytkownika potrzebne jest wyraźne upoważnienie do kontynuowania prokury. Ustanowienie i działanie prokurenta jest oparte na zaufaniu, jakim cieszy się osoba prokurenta. W przypadku zbycia przedsiębiorstwa tego zaufania nie musi mieć wcale nabywca, wobec czego należy przyjąć, że w przypadku zbycia przedsiębiorstwa zarobkowego spółki prokura wygasa.

Ponadto zgodnie z Art. 64.§ 2. Prokura wygasa wskutek ogłoszenia upadłości kupca (spółki), data postanowienia sądu jest datą ogłoszenia upadłości.

Natomiast §3. tegoż artykułu głosi, iż śmierć kupca ani utrata zdolności jego do działań prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.

Przyczyny wygaśnięcia prokury mogą leżeć również po stronie prokurenta, dzieje się tak w sytuacjach gdy:

- prokurent przystąpił do spółki jawnej w charakterze wspólnika, do spółki komandytowej w charakterze komplementariusza itd. , tzn. zwiększył zakres swoich uprawnień ponad uprawnienia prokury,

- prokurent został całkowicie ubezwłasnowolniony,

- oraz w przypadku śmierci prokurenta.

Odwołanie prokurenta jest również jednostronną czynnością prawną, jego forma jest dowolna, byleby tylko w sposób dostateczny ujawniała wolę odwołania prokurentowi udzielonego pełnomocnictwa.

Wygaśnięcie prokury może nastąpić również poprzez zrzeczenie się prokury, tzn. w sytuacji gdy prokurent nie przyjmie prokury w momencie jej ustanowienia lub poprzez wypowiedzenie stosunku podstawowego, z którym związana jest prokura - ustanie obowiązku działania.

4. Pojęcie umowy spółki cywilnej.

Spółka cywilna jest prawną formą współdziałania osób fizycznych lub prawnych w działalności gospodarczej. Może być zawiązana jedynie do realizacji celów gospodarczych.

Forma spółki może być wykorzystana do stworzenia trwałych stosunków między wspólnikami, jak i dla przeprowadzenia jednorazowej transakcji (zwykle działalność gospodarcza w małym i średnim rozmiarze).

Nie podlega wpisowi do rejestru handlowego.

Wspólnicy są zobowiązani wnieść wkłady przewidziane w umowie. Wkładem może być: własność (rzeczy, pieniędzy), inne prawo oraz świadczenie usług. Obowiązek wniesienia wkładu nie musi ciążyć na wszystkich wspólnikach. Jeżeli umowa nie określa wielkości wkładu, wkłady wspólników mają jednakową wartość.

Majątek spółki jest współwłasnością łączną.

Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, czyli odpowiadają zarówno wspólnym majątkiem spółki jak i całym swoim majątkiem osobistym. Zobowiązaniami spółki są wszelkie zobowiązania zaciągnięte przez jednego, kilku lub wszystkich wspólników, jeżeli pozostają one w związku z działalnością spółki.

O sposobie prowadzenia spraw spółki rozstrzyga umowa. W razie braku takich ustaleń, sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki prowadzi każdy ze wspólników, bez potrzeby odwoływania się do pozostałych. Do spraw przekraczających zakres zwykłego zarządu konieczna jest uchwala wspólników. Uchwały wspólników muszą zapadać jednogłośnie.

W zasadzie każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Wspólnicy mogą także powierzyć reprezentowanie spółki osobie nie będącej wspólnikiem udzielając jej odpowiedniego pełnomocnictwa.

Udział wspólników w zyskach i stratach spółki określa zwykle umowa spółki. A jeśli nie to udział ten jest równy bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie można zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach, niedopuszczalne jest zwolnienie od udziału w zyskach. Jeżeli spółka jest zawarta na dłuższy czas, każdy ze wspólników ma prawo żądać podziału i wypłaty zysków.

6 ISTOTA SPÓŁKI JAWNEJ

Najstarsza forma spółki - sięga średniowiecza. Spółka osobowa, prowadzi pod własną firmą przedsiębiorstwo a nie jest spółką handlową. Ta forma spółki przybiera na znaczeniu. Po nowelizacji: każda spółka cywilna jeżeli przychody netto osiągnęły wysokość 800.000 € ma obowiązek przekształcić się w spółkę jawną.

S.j. powstaje w drodze umowy. Umowa ta może być zmieniona jedynie za zgodą wszystkich wspólników, chyba, że sama zawiera w tej kwestii inne postanowienia.

Umowa s.j. powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Spółka jawna podlega wpisaniu do rejestru przedsiębiorców. Wpis jest obowiązkowy ,ale ma charakter deklaratywny, powstanie i istnienie spółki nie jest więc uzależnione od dokonania wpisu.

Zgłoszenie do rejestru zawiera: firmę, siedzibę, adres spółki (nie jest konieczny w umowie), przedmiot działalności (ma być odpowiednio sklasyfikowany), adresy wspólników. Do rejestru podaje się imiona i nazwiska osób uprawnionych do reprezentowania spółki oraz zakres tych uprawnień.

S.j. nie jest osobą prawną, ale posiada wiele cech osoby prawnej - może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania i nabywać prawa, pozywać i być pozywana. (należy do ułomnych osób prawnych).

7 PROWADZENIE SPRAW I REPREZENTACJA W SPÓŁCE JAWNEJ

Ustrój wewnętrzny spółki jawnej (min. Prowadzenie spraw) reguluje umowa. Ustalając treść postanowień wspólnicy mają w zasadzie pełną swobodę. Jedyne ograniczenie polega na tym, że umowa nie powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim, wyłączając od tego wszystkich wspólników, a także ograniczyć prawa wspólnika do osobistego zasięgania wiadomości o stanie majątku i biegu interesów spółki oraz przeglądania ksiąg i dokumentów.

W razie gdy umowa nie reguluje wspomnianych kwestii mają zastosowanie zasady kodeksowe:

Prowadzenie spraw - zasady kodeksowe:

• każdy wspólnik ma prawo do prowadzenia spraw spółki

• każdy wspólnik może bez zgody innych wspólników prowadzić sprawy nie wykraczające poza zakres zwykłego zarządu

• można działalność powierzyć kilku wspólnikom (reszta zostaje wyłączona z działania) tu wymagana jest jednomyślna zgoda

• zakres działań wykraczający poza zwykły zarząd wymaga zgody wszystkich wspólników- nawet wyłączonych

• prokura może nastąpić za zgodą wszystkich wspólników, odwołać prokurę może każdy z nich.

• można pozbawić wspólnika prowadzenia spółki, ale tylko z ważnych powodów, określonych w umowie spółki i z prawomocnym orzeczeniem sądu

Reprezentacja:

• z mocy prawa każdy wspólnik może reprezentować spółkę

• prawo to obejmuje wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, a więc prawa te nie mogą być ograniczane ze skutkiem dla osób trzecich

• umowa spółki może przewidywać wyłączenie od reprezentacji lub łącznej reprezentacji, co jest zawarte w rejestrze

• pozbawienie wspólnika prawa do reprezentacji odbywa się na mocy orzeczenia sądowego (z ważnych powodów)

8 ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA W SPÓŁCE JAWNEJ

Cechą spółki jawnej jest daleko idąca odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki.

Odpowiedzialność za zobowiązania:

• bezpośrednia (po zawiązaniu spółki lecz przed rejestracją)

• osobista

• nieograniczona

• solidarna

• subsydiarna tzn. wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję do majątku spółki a dopiero gdy jest ona nieskuteczna może się skierować do odpowiedniego wspólnika. Zasada ta nie przeszkadza możliwości wniesienia powództwa wobec wspólnika przed egzekucją wobec spółki, porównaj spółki cywilne

Osoba, która przystępuje do spółki odpowiada także za zobowiązania istniejące przed jej przystąpieniem.

Wyżej wymienione zasady są bezwzględnie obowiązujące i nie można ich zmienić w umowie spółki.

9 Istota spółki partnerskiej

Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wspólnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

1. partnerzy

partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania

wolnych zawodów określonych w k.s.h. lub odrębnej ustawie.

2. wolne zawody

partnerami w spółce mogą osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, architekta, aptekarza, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

W sprawach nieuregulowanych w dziale k.s.h. dot. spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera dodatkowe oznaczenie „i partner/partnerzy” lub spółka partnerska oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest także używanie skrótu „sp.p.”.

Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i zawierać:

• określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

• przedmiot działalności spółki,

• nazwiska i imiona partnerów o nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki,

• nazwiska i imiona partnerów reprezentujących spółkę (gdy uprawnieni do tego są tylko niektórzy z nich)

• firmę i siedzibę spółki,

• czas trwania spółki (jeśli oznaczony)

• określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.

Zgłoszenie sp.p. do sądu rejestrowego powinno zawierać między innymi:

• firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów i ich adresy

• określenia wolnych zawodów partnerów (wykonywanych w ramach sp.)

• przedmiot działalności sp.

• nazwiska i imiona partnerów o nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki.

Do zgłoszenia należ dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu. Wszelki zmiany danych powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu.

Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie. Pozbawienie partnera tego prawa może nastąpić jedynie z ważnych powodów w drodze uchwały (3/4 głosów w obecności 2/3 partnerów). Prowadzenie spraw i reprezentowanie można także powierzyć zarządowi.

Rozwiązanie spółki powodują:

• przyczyny przewidziane w umowie spółki,

• jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,

• ogłoszenie upadłości spółki,

• utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,

• prawomocne orzeczenie sądu.

Partner, który utracił prawo do wykonywania wolnego zawodu powinien wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego w którym to się stało. Spadkobierca zmarłego partnera nie wstępuje do spółki na jego miejsce, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

10 Odpowiedzialność partnerów w spółce partnerskiej za zobowiązania spółki (+ wyłączenie odpowiedzialności za błędy partnera)

Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. Dotyczy to także zobowiązań powstałych w związku z działaniami lub zaniechaniami osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego. Umowa spółki może jednak przewidywać ponoszenie odpowiedzialności na zasadzie solidarności.

11-13

Spółka komandytowa

Istota spółki

Spółką komandytową jest spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność, co najmniej jednego wspólnika (komandytariusz) jest ograniczona.

Firma spółki Komandytowej (firma- nazwa, pod która spółka handlowa prowadzi działalność)

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa)

2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu sp.k.

3. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawną, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy ( nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem spółka komandytowa. Nie wyklucza zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osoba fizyczną.

4. Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki, w przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy ( nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Forma umowy spółki komandytowej

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Treść umowy spółki komandytowej

Umowa spółki komandytowej powinna zawierać

1. Siedzibę, nazwę i adres spółki

2. Przedmiot działalności spółki

3. Czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

4. Oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość

5. Oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).

Zgłoszenie spółki komand. do rejestru.

Zgłoszenie to powinno zawierać:

1. Firmę siedzibę i adres spółki

2. Przedmiot działalności spółki

3. Nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy)komandyt., a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją

4. Nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki z zaznaczeniem tej okoliczności

5. Sumę komandytową (oznacza kwotowo zakres odpowiedzialności wobec wierzycieli każdego z komandytariuszy)

Powstanie spółki komandytowej - powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Nie ma osobowości prawnej, ale posiada pewne cechy osoby prawnej tzn. może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Wkłady do spółki mogą mięć charakter pieniężny jak i rzeczowy. Komplementariusze są aktywnymi wspólnikami. Wyłącznie do nich należy kierowanie sprawami spółki, tylko oni mogą reprezentować spółkę na zewnątrz, zawierać umowy zaciągać zobowiązania. Stąd tak duży zakres odpowiedzialności za zobowiązania spółki - odpowiadają przed wierzycielami bez ograniczeń całym swoim majątkiem. Ich odpowiedzialność ma, więc charakter subsydiarny.

Komandytariusze są wspólnikami biernymi, najogólniej rzecz biorąc są inwestorami, ich rola ogranicza się do wniesienia wkładu i czerpania z tego zysku. Nie maja prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba, że umowa stanowi inaczej. Ma natomiast prawo domagać się odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi rachunkowe w celu sprawdzenia ich rzetelności. Istotnym uprawnieniem jest natomiast konieczność uzyskania ich zgody w sprawach przekraczających zakres zwykłych spraw spółki. Komandytariusz odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej, podlega ona wpisaniu do rejestru przedsiębiorstw i nie ma bezpośredniego związku między wysokością sumy komandytowej a wkładem wnoszonym do spółki prze komandytariusza. Osoba przystępująca do istniejącej już spółki w charakterze komandytariusza odpowiada za istniejące już zobowiązania spółki to samo dotyczy spółki związanej z przedsiębiorcą prowadzącym dotąd przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na własny rachunek. Komandytariusz nie może reprezentować spółki wobec osób trzecich chyba, że występuje jako pełnomocnik. Gdyby dokonał takiej czynności prawnej w imieniu spółki bez pełnomocni twa odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczeń. Ta forma prowadzenia spółki popularna przede wszystkim w Niemczech, bywa wykorzystywana przy przekazywaniu jednoosobowych przedsiębiorstw rodzinnych w ręce dzieci lub ich następców.

Śmierć komandytariusza nie powoduje rozwiązania spółki.

Spółka Komandytowo-akcyjna

Istota spółki komand. Akcyjnej

Spółką komand. akcyjna jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firma, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Jest to spółka hybrydowa łącząca w sobie cechy spółki osobowej i kapitałowej. Formalnie zaliczana jest do spółek osobowych.

Może, więc mieć zastosowanie w przypadkach, gdy właściciel przedsiębiorstwa działającego dotąd na przykład w formie spółki cywilnej nadal chcąc mieć kontrolę nad spółką a jednocześnie stworzyć sobie możliwość powiększenia kapitału.

Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić, co najmniej 50 000 pln. Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz uzupełnienie „spółka komandytowo-akcyjna”. Gdy komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki powinna zawierać pełne brzmienie nazwy tej osoby prawnej. Nie wyklucza to włączenia do firmy również nazwisk komplementariuszy-osób fizycznych. Natomiast w firmie spółki nie może być zamieszczone nazwisko lub firma akcjonariusza.

Powstaje w momencie podpisania statusu i wpisu do księgi wieczystej. Status powinien zawierać:

1. Firmę i siedzibę spółki

2. Przedmiot jej działalności

3. Czas trwania, jeśli jest oznaczony

4. Określenie wkładów każdego z komplementariuszy i ich wartość

5. Dane dotyczące kapitału zakładowego (wysokość, sposób zbierania) i akcji (liczba wartość nominalna)

6. Listę wszystkich komplementariuszy

7. Organizację wolnego zgromadzenia, (jeśli została przewidziana)

Status powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki powstałe po podpisaniu statusu a przed zarejestrowaniem ponoszą osoby działające w tym okresie na rzecz spółki i w jej imieniu. Odpowiedzialność tych osób jest solidarna.

Zarządzanie sprawami spółki, podobnie jak w spółce komandytowej, należy do komplementariuszy - wszystkich lub niektórych. Status może przewidywać odstępstwa od tej zasady powierzając prowadzenie spółki jednemu lub kilku komplementariuszom.

Reprezentować spółkę na zewnątrz może każdy komplementariusz za wyjątkiem tych, którzy na mocy statusu lub orzeczenia sądu zostali tego pozbawieni.

Akcjonariusz nie może reprezentować spółki na zewnątrz chyba, że jest pełnomocnikiem. Przekroczenie tego zakazu powoduje, ze ponosi on nieograniczoną odpowiedzialność za jej skutki wobec osób trzecich.

Z zakresu uprawnień komplementariuszy zostały wyłączone te sprawy, które z mocy wyraźnych przepisów kodeksu lub postanowień statusu zostały przekazane do kompetencji walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej.

Walne Zgromadzenie spółki obejmuje akcjonariuszy i komplementariuszy. Komplementariusze mają prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu bez względu na to czy są jednocześnie akcjonariuszami. Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne. Akcja daje w zasadzie prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu chyba, że status zawiera inne postanowienie. Status może np. przyznać dodatkowe głosy niektórym akcjonariuszom. Nie można na tej drodze całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa głosu. Komplementariusze, którzy nie posiadają akcji nie mają prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu. Uchwały walnego zgromadzenia wymagają (poza innymi sprawami przewidzianymi w kodeksie)

1. Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania komplement. Z działalności spółki za poprzedni rok obrotowy.

2. Udzielenie absolutorium komoplement. prowadzącym sprawy spółki.

3. Udzielenie absolutorium członkom rady nadzorczej.

4. Wybór biegłego rewidenta chyba, że według statusu należy to do rady nadzorczej

5. Rozwiązanie spółki

W niektórych przypadkach uchwały walnego zgromadzenia wymagają do swej ważności zgody komplementariuszy

Zgody wszystkich komplement. Wymagają:

1. Powierzenia prowadzenia spraw i reprezentowanie spółki jednemu lub kilku komplement.

2. Podział zysku w części przypadającej akcjonariuszom

3. Zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki oraz ustanowienie na nim użytkowania

4. Zbycie nieruchomości spółki

5. Podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego

6. Wyemitowanie obligacji

7. Połączenie lub przekształcenie spółki

8. Zmiany statusu

9. Rozwiązanie spółki

10. Uchwały walnego zgromadzenia w innych sprawach przewidzianych w kodeksie lub statusie spółki

Zgody większości komplementariuszy wymagają:

1. Podział zysku w części przypadającej komplementariuszom

2. Sposób pokrycia strat za ubiegły rok

3. Uchwały w innych sprawach przewidzianych w statusie.

W spółce kmandytowo-akcyjnej może być ustanowiona rada nadzorcza. Jej członków powołuje i odwołuje walne zgromadzenie

Członkiem rady nadzorczej nie może być jednak komplementariusz ani jego pracownik z tym, że wyłączenie to nie dotyczy komplementariusza pozbawionego praw do prowadzenie spraw spółki lub jej reprezentowania.

Zadaniem rady jest sprawowanie kontroli nad działalnością spółki i wykonywanie niektórych innych zadań

W zyskach spółki zarówno komplementariusze jak i akcjonariusze uczestniczą proporcjonalnie do wniesionych wkładów, chyba ze status w tym zakresie przyjmuje inne uregulowania.

Zasady odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki zostały ukształtowane w sposób bezwzględnie obowiązujący.

Komplementariusze ponoszą wobec osób trzecich nieograniczoną odpowiedzialność cywilną, podobnie jak wspólnicy w spółce jawnej. Osoba, która przystąpiła do istniejącej spółki, odpowiada nie tylko za zobowiązania przyszłe, ale także za zobowiązania już istniejące w chwili wpisania do rejestru. Wymienionej odpowiedzialności nie ponoszą jedynie komplementariusze pozbawieni - wbrew swemu sprzeciwowi - prawa reprezentowania spółki. Natomiast akcjonariusze nie odpowiadają w ogóle za wobec osób trzecich za zobowiązania spółki.

14 POJĘCIE SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ I WYMOGI FORMALNE KONIECZNE

DO JEJ UTWORZENIA

W przeciwieństwie do spółki cywilnej ukształtowanej w starożytności oraz spółki jawnej, która pojawiła się w średniowieczu, spółka z o.o jest tworem młodym,pochodzącym z ostatnich lat XIX w.

Forma spółki z o.o umożliwiała zaangażowanie w działalność jedynie części kapitału, wniesionej w postaci udziałów, podczas gdy reszta majątku wspólnika była zabezpieczona przed roszczeniami wierzycieli spółki.

Spółka z o.o należy do spółek kapitałowych, chociaż zawiera elementy spółek osobowych np. możliwość wykluczenia wspólnika. Jest uproszczoną formą spółki kapitałowej, wyposażoną w osobowość prawną.

Wbrew swojej nazwie odpowiada ona wobec wierzycieli całym swoim majątkiem. Spółka odpowiada więc za zobowiązania bez ograniczeń , całym majątkiem, a wspólnicy nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki. Odpowiadają oni za długi spółki tylko swoimi udziałami. Wyjątek stanowią zobowiązania podatkowe spółki, za które poza spółką odpowiada również wspólnik w takiej części, w jakiej uczestniczy w podziale zysku-jeżeli dotyczą okresu, w którym był udziałowcem. Ponadto za zobowiązania podatkowe odpowiadają członkowie zarządu.

W zasadzie może być utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej, a więc nie tylko w celach gospodarczych. Są określone przepisy, które mówią, że określona działalność może być prowadzona jedynie w formie spółki np. z o.o lu akcyjnej.

Najczęściej spółka prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe, nastawione na zysk.

Przepisy dopuszczają tworzenie spółki z o.o przez jednego wspólnika, a do tej pory wymaganych było dwóch wspólników. Spółka taka funkcjonuje wówczas jako spółka jednoosobowa. Ograniczeniem jest tu fakt, że spółka z o.o nie może być założona wyłącznie przez inną jednoosobową sp. z o.o.

W przypadku gdy oświadczenie woli składane jest w zakresie zwykłych czynności spółki wystarczy wówczas jedynie forma pisemna, zaś w przypadku przekroczenia tego zakresu wymagana jest forma pisemna z potwierdzonym notarialnie podpisem.

WYMAGANIA FORMALNE DLA UTWORZENIA SPÓŁKI Z O.O

Powołanie do życia sp. z o.o wymaga podjęcia następujących działań:

1. zawarcia przez wspólników umowy spółki lub sporządzenia jednoosobowego oświadczenia woli o jej zawiązaniu , lecz musi to być dokument w postaci aktu notarialnego

2. wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a jeżeli udział jest obejmowany za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki

3. powołanie przewidzianych przez przepisy i umowę organów spółki- zarządu, bo tylko on jest właściwy do zgłoszenia spółki do rejestru. Jest on powoływany obok zgromadzenia wspólników

4. komisja rewizyjna lub rada nadzorcza powoływane są jeżeli wymaga tego umowa i gdy kapitał zakładowy >500.000 zł + > 25 osób

5. wpis do rejestru- wniosek musi być podpisany przez wszystkich członków zarządu, skutkuje on powstaniem spółki jako osoby prawnej

6. po zarejestrowaniu zarząd musi zgłosić w US numery wpisu do rejestru

7. jeżeli spółka nie zostanie zgłoszona do rejestru w ciągu sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy, albo jeżeli sąd odmówi zarejestrowania spółki , umowa spółki ulega rozwiązaniu, po tym terminie traci ona ważność

8. UMOWA SPÓŁKI:

• Firma i siedziba spółki - nigdy adres, bo wtedy trzeba ją zmienić, gdy zmieniamy siedzibę

• Przedmiot działalności spółki

• Wysokość kapitału zakładowego

• Liczba i wartość nominalna udziałów

• Czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział

• Czas trwania spółki jeżeli jest oznaczony

• Jeżeli wspólnik na pokrycie udziału wnosi do spółki wkład rzeczowy( aport). umowa powinna określać szczegółowo przedmiot aportu oraz osobę wspólnika, który go wnosi oraz wartość nominalną i liczbę objętych w zamian udziałów

• Pod rygorem nieważności umowa powinna precyzować szczególne korzyści, o ile mają być przyznane wspólnikowi oraz obowiązki jeżeli mają być nałożone na wspólnika

• Przedmiot umowy powinien być określony konkretnie(prznajmniej rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej)

• Poza wymienionymi obligatoryjnymi postanowieniami umowa powinna regulować wszystkie istotne sprawy spółki i jej przyszłej działalności

• Oprócz zgłoszenia wpisu trzeba zgłosić wszystkie załączniki, oświadczenia wspólników, uchwałę o powołaniu organów spółki i przedłożyć listę wspólników oraz podać sposób jej reprezentacji

• Zmiana umowy spółki wymaga uchwały 2/3 głosów i podlega wpisowi do rejestru, powinna ona być pod rygorem nieważności zaprotokołowana przez notariusza. Zarząd spółki ma obowiązek zgłosić zmianę do rejestru, gdzie zostanie odnotowany zarówno sam fakt zmiany umowy jak i treść zmian ; w razie zmiany składu spółki konieczne jest złożenie w sądzie rejestrowym nowej listy wspólników

W procesie tworzenia spółki z o.o mamy do czynienia z formą przejściową, jaką jest spółka z o.o w organizacji. Spółka w organizacji powstaje z chwilą zawarcia umowy spółki i istnieje do chwili zarejestrowania spółki z o.o. Spółka w organizacji jest ułomną osobą prawną. Reprezentuje ją zarząd lub pełnomocnik, powołany jednogłośną uchwałą wspólników. Za zaciągnięte w tym okresie zobowiązania odpowiada spółka i wymienione osoby działające w jej imieniu. Z chwilą zarejestrowania sp.z o.o przejmuje prawa i obowiązki spółki w organizacji.

15 Kapitał zakładowy, udziały i charakter prawny w sp.z o.o

KAPITAŁ ZAKŁADOWY

Powstanie spółki z o.o jest związane ze zgromadzenie kapitału spółki przez wspólników , nazywanego przez przepisy kodeksu handlowego kapitałem zakładowym.

Jego wysokość nie może być niższa niż 50.000 zł. Kapitał tworzą kapitały wspólników .

Nie stanowi on osobnej kwoty, trwale wyodrębnionej z majątku spółki, ale są to środki, które spółka zazwyczaj przeznacza od razu na działalność gospodarczą. W początkowym okresie kapitał ten stanowi na ogół podstawę działalności.

Wkłady majątkowe wspólników mają postać wkładów pieniężnych(wspólnik wnosi do spółki pieniądze) albo rzeczowych(aportów, wnosi rzeczy: nieruchomość, samochód, maszyny itd.)

Zarówno wkłady pieniężne jak i rzeczowe przechodzą na własność spółki.

Wkładem nie może być praca wspólnika , świadczenie przez niego usług, jak to ma miejsce w spółce cywilnej.

Aporty wspólników są wyceniane w pieniądzach, co pozwala na procentowe ustalenie wysokości wkładu wspólnika do kapitału spółki. Aporty (wg art.175 k.s.h) , inaczej niż w spółkach akcyjnych, nie podlegają wycenie przez biegłych wyznaczonych przez sąd, ale przez wspólników. W zamian za wniesiony wkład wspólnik otrzymuje odpowiednią liczbę udziałów . Gdyby okazało się, że wniesione wkłady są za wysoko wycenione w stosunku do rzeczywistych członkowie zarządu są zobowiązani do wyrównywania spółce brakującej kwoty.

Członkowie zarządu odpowiadają bezpośrednio wobec wierzycieli solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki.

UDZIAŁY

Kapitał zakładowy dzieli się na udziały.

Udział stanowi wyraz członkostwa wspólnika w spółce oraz służących mu z tego tytułu praw, przede wszystkim do odpowiedniej części osiągniętego przez spółkę zysku.

Na udziały nie mogą być wystawione dokumenty na okaziciela lub imienne - grozi grzywna [inaczej niż w książce!!]

Udziały uprzywilejowane muszą być określone w umowie spółki

• mogą dotyczyć w szczególności prawa głosu (na 1 udział przypadają 3 głosy)

• prawa do dywidendy ( wzrost o 50% w stosunku do dywidendy nieuprzywilejowanej)

• sposób uczestniczenia w majątku spółki w przypadku jej likwidacji

Udziały mogą być równe lub nie. Jeżeli jednak umowa stanowi ,że wspólnik może mieć większą liczbę udziałów, wówczas wszystkie udziały winny być równe i nie mogą być dzielone.

Wartość jednego udziału nie może być niższa niż 500 zł.

Jako świadectwa posiadania udziałów w spółce mogą być wystawiane tylko dokumenty imienne(imienne świadectwa udziałowe), wystawianie dokumentów na okaziciela i na zlecenie jest zakazane.

Liczba posiadanych przez wspólnika udziałów decyduje o wielkości uprawnień wspólnika, o jego sile i znaczeniu w spółce oraz w braku odpowiedniego postanowienia umowy spółki o liczbie głosów w zgromadzeniu wspólników i wielkości przysługującej mu dywidendy.

Udziały są zbywalne.

Wspólnik może swoje udziały sprzedać, zamienić lub podarować innej osobie , zastawić.

Udziały mogą także przejść na spadkobierców w drodze dziedziczenia ustawowego lub testamentowego.

Zbycie udziałów lub zastawienie wymaga zawsze zawarcia umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Przejście udziału na inną osobę oznacza zmianę składu osobowego spółki (miejsce udziałowca zajmuje nabywca udziałów)

Zbywalność udziałów nie może być w umowie spółki skutecznie wyłączona. Wspólnicy mogą zaś wprowadzać do umowy postanowienia ograniczające zbywalność udziałów. Ograniczenie może dotyczyć tylko pewnej części udziałów podczas gdy pozostałe mogą być zbywane bez ograniczeń. Ograniczenie może też polegać na tym, że zbycie jest dopuszczalne dopiero po upływie pewnego czasu.

Podstawowym sposobem ograniczenia możliwości zbycia udziału jest jego uzależnienie od zgody spółki.

Udzielane zezwolenia składane są w ręce zarządu. Zezwolenie musi być udzielone na piśmie. W razie odmowy udzielenia zezwolenia wspólnik ma prawo zwrócić się do sądu.

Ograniczenia.

Wspólnicy mogą wprowadzić do umowy postanowienia ograniczające zbywalność udziałów np. określając krąg osób, na które mogą być zbywane udziały. Podstawowym sposobem ograniczenia możliwości zbycia udziału jest jego uzależnienie od zgody spółki. Zasady i tryb udzielania zezwoleń mogą być przez wspólników określone w umowie. Jeżeli umowa nie zwiera odpowiednich postanowień, stosuje się reguły zawarte w kodeksie. Składają one decyzję w sprawie udzielenia zezwoleń w ręce zarządu. Zezwolenie musi być udzielone na piśmie. W razie odmowy udzielenia wspólnik ma prawo zwrócić się do sadu. Sad może pozwolić wspólnikowi na zbycie udziału, jeżeli ten wykaże, że zachodzą ważne powody. W takim wypadku spółka może w wyznaczonym przez sąd terminie zgłosić innego nabywcę niż, osoba, której wspólnik zamierza zbyć udział. Jeżeli przedstawiony przez spółkę kandydat i zbywca udziału nie osiągną porozumienia, co do ceny, cenę udziału po zasięgnięciu opinii biegłych oznacza sąd rejestrowy. Gdyby nabywca nie zapłacił tej ceny w wyznaczonym terminie wspólnik jest wolny i może swobodni e rozporządzać swoim udziałem tzn. sprzedać go dowolnej osobie.

Wspólnicy mogą również do umowy spółki postanowienia ograniczające, albo nawet całkowicie wyłączające wejście do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika. W takim wypadku umowa musi określać warunki spłaty spadkobierców.

Nabywca i zbywca udziału są zobowiązani o przejściu udziału zawiadomić spółkę. Wobec spółki przejście udziału jest skuteczne dopiero od chwili otrzymania przez nią wiadomości od jednego z zainteresowanych. Zawiadomienie spółki jest więc niezbędne przede wszystkim dla nabywcy, który bez tego nie może wykonywać żadnych praw, które mu przysługują jako członkowi spółki.

Księga udziałów

Na zarządzie spółki spoczywa obowiązek prowadzenia księgi udziałów, w której odnotowuje się imię, nazwisko, firmę, adres , liczbę i wysokość udziałów. W razie zmian dane muszą być w niej zaktualizowane

W czasie trwania spółki zarządowi nie wolno zwracać wspólnikom wpłat dokonywanych na udziały lub też wypłacać odsetek od wniesionych wkładów.

Osiągnięty przez spółkę zysk dzieli się między wspólników w zasadzie proporcjonalnie do udziałów.

Spółka nie może nabyć udziałów.

Wyjątki:

• nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spornych ( muszą być zbyte w ciągu roku)

• w celu umorzenia udziałów ( z czystego zysku albo przez obniżenie kapitału zakładowego)

umowa spółki musi dopuszczać takie umorzenie (umorzenie dobrowolne lub przymusowe, bez zgody wspólnika)

Charakter prawny

Spółka należy do spółek kapitałowych, chociaż zawiera elementy spółek osobowych np. możliwość wykluczania wspólnika. Jest więc uproszczoną formą spółki kapitałowej, wyposażoną w osobowość prawną.

Spółka z o.o oddaje charakter zobowiązania wspólników.

Wobec wierzycieli spółka odpowiada całym swoim majątkiem i pod tym względem różni si ę do innych osoó prawnych i fizycznych.

Może być utworzona w każdym celu a nie tylko w celach gospodarczych.

W okresie likwidacji spółka ma osobowość prawną

16 Prawa i obowiązki wspólników w spółce z o.o

• Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce

• Jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane)

• Umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów

• Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zestawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi

• Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów

• Z ważnych przyczyn dotyczących wspólnika spółki pozostali członkowie mogą na drodze sądowej żądać jego usunięcia ze spółki-może to dotyczyć również kilku wspólników. Powództwo takie mogą wysunąć łącznie wszyscy wspólnicy pod warunkiem, że ich udziały przedstawiają łącznie więcej niż połowę kapitału zakładowego . Nie jest więc możliwe usunięcie ze spółki udziałowca, który dysponuje połową , a tym bardziej większością udziałów

• Członkowie władz(organów)spółki są obowiązani w swojej działalności przestrzegać przepisów kodeksu spółek handlowych, postanowień umowy spółki, a także ogólnych przepisów prawa mających zastosowanie w działalności gospodarczej

Wspólnicy mogą podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad, załączonym do zawiadomienia. Nie jest więc dopuszczalne ustalanie lub zmienianie porządku obrad na samym posiedzeniu. W sprawach nie objętych porządkiem obrad można podjąć uchwałę, jeżeli obecni są wszyscy wspólnicy lub ich przedstawiciele, a więc reprezentowany jest cały kapitał i żaden ze wspólników nie sprzeciwi się podjęciu uchwały. Poza tym w sprawach nie objętych porządkiem dopuszczalne jest podjęcie uchwały o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia ze wskazanym przez wnioskodawcę przedmiotem obrad a także uchwalenie wniosków o charakterze porządkowym.

Wspólnicy mogą podjąć uchwały i bez formalnego zwołania zgromadzenia, jeżeli na ich spotkaniu reprezentowany jest cały kapitał, a żaden ze wspólników nie zgłosi sprzeciwu.

Zgromadzenie wspólników jest w zasadzie ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów.

Miejsce walnych zgromadzeń- tylko w Polsce (chyba że umowa stanowi inaczej)

17. Kompetencje ZGROMADZENIA WSPÓLNIKÓW i zasady dotyczące podejmowania uchwał przez

wspólników w z o.o.

Organy spółki o charakterze uchwałodawczym stanowiącym walne zgromadzenie

1. zarząd

2. rada nadzorcza ( komisja rewizyjna)

3. zgromadzenie wspólników

Zgromadzenie Wspólników - jest najważniejszym organem spółki, który podejmuje uchwały w sprawach zastrzeżonych dla zgromadzenia w kodeksie handlowym i umowie spółki. Przyjmuje się powszechnie, że jest on organem spółki, choć w rzeczywistości jest on tylko szczególnym forum podejmowania uchwał. Funkcje organu uchwałodawczego spełniają sami wspólnicy jako „zbiorowść”

forum to jest obowiązkowe tylko dla niektórych uchwał. Wspólnicy mogą podjąć uchwałę również poza zgromadzeniem, a to w ten sposób, że wszyscy pisemnie wyrażą zgodę na postanowienie albo na pisemne głosowanie (art. 227 k.s.h)

Kompetencje - przewidziane przez ustawę + umowa

Uchwały wspólników, wymagają przede wszystkim następujące sprawy:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków

• postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowania zarządu albo nadzoru

• zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego

• nabycie i zbycie nieruchomości albo udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej

• zwrot dopłat

W ciągu dwóch pierwszych lat od zarejestrowania spółki uchwały wspólników wymaga umowa o nabycie nieruchomości, udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jedna czwarta kapitału zakładowego, nie niższa jednak niż 50 000 zł.

Zgromadzenie wspólników zwołuje się jako:

• ZWYCZAJNE - odbywa się w zasadnie raz w roku, w ciągu 6 m-cy od dnia zakończenia roku obrotowego. Zwoływane jest przez zarząd, zwyczajowo za pomocą tzw. listów poleconych.

Jego przedmiotem powinno być:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy

• powzięcie uchwały o podziale zysku albo o pokryciu straty, jeżeli sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników

• udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków

• NAZWYCZJNE - zwoływane zarówno z inicjatywy zarządu jak i na żądanie rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, a także wspólników. Wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedna dziesiąta część kapitału zakładowego mogą domagać się zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia i umieszczenia wskazanych spraw na porządku obrad

Wspólnicy mogą podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad, załączonym do zawiadomienia. Nie jest więc dopuszczalne ustalanie lub zmienianie porządku obrad na samym posiedzeniu. W sprawach nie objętych porządkiem obrad można podjąć uchwałę, jeżeli obecni są wszyscy wspólnicy lub ich przedstawiciele, a więc reprezentowany jest cały kapitał i żaden ze wspólników nie sprzeciwi się podjęciu uchwały. Poza tym w sprawach nie objętych porządkiem dopuszczalne jest podjęcie uchwały o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia ze wskazanym przez wnioskodawcę przedmiotem obrad a także uchwalenie wniosków o charakterze porządkowym.

Wspólnicy mogą podjąć uchwały i bez formalnego zwołania zgromadzenia, jeżeli na ich spotkaniu reprezentowany jest cały kapitał, a żaden ze wspólników nie zgłosi sprzeciwu.

Zgromadzenie wspólników jest w zasadzie ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów.

Miejsce walnych zgromadzeń- tylko w Polsce (chyba że umowa stanowi inaczej)

Tryb zwoływania

za pomocą listów poleconych wysłanymi co najmniej 2 tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników (ostatnio dodano przepis uwzględniający przekazy elektroniczne).

W zaproszeniu oznacza się:

• dzień i godzinę

• miejsce

• szczegółowy porządek obrad

Nieformalne zwołanie - jeżeli reprezentowany jest cały kapitał zakładowy spółki i nikt nie sprzeciwia się zaproponowanemu porządkowi obrad

UCHWALANIE USTAWY

Uchwały zapadają bezwzględna większością oddanych głosów, chyba że przepisy kodeksu lub umowa spółki stanowią inaczej. Umowa może np. przewidywać podejmowanie uchwał zwykłą większością głosów itd. Natomiast przepisy kodeksu dla poszczególnych spraw ustanawiają surowsze wymagania, np. zmiana umowy spółki i rozwiązanie spółki wymagają uchwał podjętych większością dwóch trzecich głosów.

Uchwalanie ustawy - osobiście lub przez pełnomocnictwo, (jeżeli przepisy tego nie zabraniają), udzielane na piśmie pod rygorem nieważności i dołączane do księgi protokołów.

Głosowanie w zasadzie jest jawne. Tajne głosowanie przeprowadza się przy wyborach lub odwołaniu członków organów spółki, nad wnioskiem o pociągniecie ich do odpowiedzialności, jak również we wszelkich sprawach osobowych, a ponadto zawsze, gdy zażąda tego choćby jeden z obecnych lub reprezentowanych wspólników.

Podjęte uchwały wpisuje się do księgi protokółów. Protokół zgromadzenia wspólników powinien zawierać stwierdzenie prawidłowości zwołania zgromadzenia wspólników, zdolność zgromadzenia do powzięcia uchwał oraz inne istotne informacje, jak powzięte uchwały, liczba głosów oddanych za każdą uchwałą, wzniesione sprzeciwy.

Do księgi protokółów dołącza się także listę uczestników.

Zaskarżanie uchwał -

Uchwała może być zaskarżona do sądu w drodze wytoczenia przeciwko spółce powództwa z wnioskiem o uchylenie uchwały. Może to mieć miejsce, gdy w przekonaniu skarżących uchwała jest sprzeczna z umową spółki, dobrymi obyczajami, godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika.

Prawo wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały przysługuje:

1. zarządowi,

2. radzie nadzorczej

3. komisji rewizyjnej,

4. poszczególnym członkom 1, 2, 3

5. wspólnikowi bezzasadnie nie dopuszczonemu do udziału w Walnym Zgromadzeniu, itp.

Powództwo można wnieść w terminie 1 mies. Od otrzymania inf. o uchwale, nie później jednak niż 6 mies. Od powzięcia uchwały

Ponadto organy spółki mogą wytoczyć spółce powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników, jeżeli jest ona sprzeczna z prawem.

18. Kompetencje i skład Zarządu w spółce z o.o.

• jest podstawowym organem spółki, może być jedno lub wieloosobowym (liczba członków zarządu może być ustalona w umowie spółki przez wskazanie konkretnej liczby, jak i przez określenie granic liczebności zarządu) , składający się ze wspólników lub osób spoza ich grona, powoływany jest przez zgromadzenie wspólników, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej

• zarządem może też być osoba prawna

• umowa spółki może zawierać ograniczenia i określać wymagania w stos. Do członków zarządu, np.. wiek, konieczność bycia wspólnikiem, itp.

• zadaniem zarządu jest prowadzenie spraw spółki (zarządza majątkiem., prowadzi dział)

jest tu możliwe ustanowienie ograniczenia w stosunkach wewnętrznych spółki

• zarząd i tylko zarząd reprezentuje spółkę na zewnątrz, a ponadto dokonuje wszelkich

czynności sądowych i pozasądowych i tego prawa nie można ograniczyć ze skutkiem dla os.3

- zarząd nie może zbyć, wydzierżawić lub ustanowić użytkowania na prowadzonym przez

spółkę przedsiębiorstwie - nie mieści się to bowiem w pojęciu prowadzenia przedsiębiorstwa

• mandaty członków zarządu wygasają z chwilą zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania, bilansu oraz rachunku wyników za ostatni rok ich urzędowania; członkowie zarządu mogą też być odwołani przed wygaśnięciem ich mandatów - o sposobie odwołania decyduje umowa spółki, a jeśli nie członek zarządu odwoływany jest uchwałą wspólników (tylko z ważnych powodów)

- do kompetencji zarządu należą wszelkie te czynności, które wyraźnie uchwałą albo

umową spółki nie są zastrzeżone dla innych organów

• gdy zarząd jest wieloosobowy - do składania oświadczenia w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 członków zarządu albo też 1 łącznie z prokurentem (chyba, że umowa stanowi inaczej)

- podstawą stosunku prawnego pomiędzy członkami zarządu, a spółką może być umowa o pracę

bądź umowa zlecenia

• gdy zarząd jest 1-osobowy - ma wszystkie kompetencje zarządu wieloosobowego nie mogą być ograniczone - niedopuszczalne jest np. wprowadzanie wymogu współdziałania z prokurentem przy zawieraniu umów

- członkowie zarządu mogą być w każdej chwili odwołani (nie narusza to jednak roszczeń człon

z umowy o pracę bądź z innego stos prawnego wynikającego z udziału w zarządzie)

- zarząd jest organem kolegialnym i każdy z jego członków ma prawo i obowiązek

prowadzić sprawy spółki w zakresie zwykłych spraw spółki.

- Zarząd może podejmować uchwały (bezwzględną większością głosów) gdy wszyscy członkowie zarządu są zawiadomieni o posiedzeniu

• jeden z członków zarządu może być ustalony jako prezes zarządu

• istotne znaczenie mają stosunki wewnętrzne spółki. W tym zakresie umowa powinna przede wszystkim postanowić, w jakim zakresie każdy z członków zarządu może działać samodzielnie, a w jakim jest potrzebna uchwała zarządu, współdziałanie niektórych członków zarządu

- członek zarządu nie może bez zezwolenia spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi

(nie może być wspólnikiem w konkurencyjnej spółce jawnej ani członkiem organu konkurencyjnej spółki)

- ustanowienie prokury - wymaga zgody wszystkich członków zarządu, natomiast odwołać

prokurę może każdy członek zarządu

- w umowach między spółką, a członkami jej zarządu, a także w ewentualnych sporach między

nimi, spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników

Pytanie 19

(opracowane z książki)

Kodeks handlowy zawiera szczególne przepisy odnoszące się do zmian umowy o podwyższeniu i obniżeniu kapitału spółki. Podwyższenie kapitału spółki może nastąpić bez zmian umowy spółki, o ile umowa taką możliwość przewiduje. W przeciwnym razie do podwyższenia konieczna jest zmiana umowy. Umowa spółki może ulec zianie jedynie w drodze uchwały zgromadzenia wspólników. Uchwała taka wymaga większości 2\3 oddanych głosów, chyba że umowa spółki ustanawia surowsze warunki jej podjęcia. Uchwała powinna być zaprotokołowana przez notariusza i zgłoszona do rejestru handlowego. O ile umowa spółki lub uchwała zgromadzenia wspólników o podwyższeniu kapitału inaczej nie stanową, dotychczasowi wspólnicy korzystają z pierwszeństwa w obejmowaniu podwyższonego kapitału, proporcjonalnie do wysokości posiadanych już udziałów. Z prawa objęcia nowych udziałów można skorzystać w ciągu miesiąca od wezwania wspólników przez zarząd do ich obejmowania. Objęcie udziałów przez nowych wspólników, spoza grona dotychczasowych, wymaga złożenia przez każdego z nich oświadczenia o przystąpieniu do spółki na zasadach sformułowanych w umowie spółki oraz o objęciu udziałów w oznaczonej wysokości. Oświadczenie takie wymaga formy aktu notarialnego.

Dokonanie podwyższenia kapitału spółki zarząd zgłasza do rejestru handlowego. Do wniosku o dokonanie wpisu zarząd dołącza uchwałę zgromadzenia wspólników, oświadczenia o objęciu powstałych udziałów oraz oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wpłaty pieniężne zostały dokonane, a przejście aportów na rzecz spółki jest zapewnione.

Obniżenie kapitału zakładowego spółki może nastąpić jedynie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Obniżenie kapitału stanowi w istocie zmianę umowy spółki, dlatego uchwała w tej sprawie wymaga kwalifikowanej większości 2\3 głosów. Nie można obniżyć kapitału zakładowego poniżej ustawowo dopuszczalnej granicy (z wykładów: 50tys zł). Obniżenie kapitału może być połączone z umorzeniem części udziałów, np. należących do zmarłego wspólnika, gdy umowa spółki to przewiduje, wykluczając możliwość objęcia udziałów przez spadkobierców zmarłego. W innym przypadku obniżenie kapitału powoduje automatycznie proporcjonalne obniżenie nominalnej wysokości udziałów. Wysokość obniżonego udziału nie może być niższa od dolnej granicy określonej przez ustawę. Obniżenie kapitału spółki zarząd zgłasza celem wpisania do rejestru handlowego.

Możemy w umowie przewidzieć dopłaty spełniające funkcję podobną do pożyczki (nie wzrasta kapitał zakładowy, ale środki obrotowe spółki). Wysokość dopłat określana jest uchwałą wspólników. Jeżeli wspólnik nie wnosi dopłat musi zapłacić odsetki lub naprawić szkodę wynikającą ze zwłoki. Dopłaty mogą być zwrócone, chyba że są wymagane na pokrycie straty, wspólnik nie ma prawa do roszczeń.

W czasie trwania spółki nie wolno zwracać wniesionych wkładów ani odsetek.

20 Pojęcie Spółki Akcyjnej i wymogi formalne do jej utworzenia.

Cechą spółki akcyjnej jest wyłącznie majątkowy charakter stosunków między nią samą a udziałowcami. Stosunki te są bardzo luźne, nawiązują się przez nabycie akcji, będących

świadectwem wkładu kapitałowego posiadania praw członkowskich, rozwiązuj ą przez ich zbycie.

Członkostwo w spółce jest anonimowe, ponieważ akcje są z reguły wystawiane na okaziciela.

Związek akcjonariuszy ze spółką jest więc zupełnie luźny.

Zawiązuje się ją w celach zarobkowych- gospodarczych oraz charytatywnych- niegospodarczych.

Spółka akcyjna jest osobą prawna, w której dominującą rolę odgrywa element majątkowy w postaci kapitału.

Decyzje podejmowane są przez zgromadzenie wspólników w głosowaniach i zależą od liczby

akcji, jakimi dysponują wspólnicy popierającą dana opcję.

Wymogi formalne:

o Zawiązać S.A. może jedna albo więcej osób (za wyjątkiem jednoosobowej Sp. z o.o.)

o Może to być osoba fizyczna i prawna

o Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego

o Osoby podpisujące statut są założycielami spółki

o Do po wstania konieczne jest: •--.-•

O Zawiązanie spółki, w tym podpisanie statutu przez założycieli

O Wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, z

wyjątkiem akcji obejmowanych za wkłady aportowe lub akcji pokrywanych ratalnie "^Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej "=> Wpis do rejestru o Statut zawiera:

<=> Firmę i siedzibę firmy

^Przedmiot działalności

"=>Czas trwania spółki, jeżeli jest określony

^Wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na

pokrycie kapitału zakładowego ^Wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne czy na

okaziciela

^Liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia ^Nazwiska i imiona lub firmę założycieli "^Liczba członków zarządu i rady nadzorczej albo ca najmniej min. lub max. liczbę

członków tych organów oraz przedmiot uprawniony do ustalania ich składu ^Przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w

związku z jej utworzeniem O Pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza

Monitorem Sądowym i Gospodarczym

o Statut może zawierać postanowienia odmienne niż przewiduje ustawa tylko gdy ustawa wyraźnie na to pozwala; dopuszczalne jest wprowadzenie do statutu różnych dodatkowych postanowień

o Zawiązanie spółki dochodzi w momencie objęcia wszystkich akcji o W ciągu 6 m-cy od daty sporządzenia statutu zarząd musi zgłosić zawiązanie spółki do sądu rejestrowego w celu wpisania jej do rejestru przedsiębiorców w krajowym rejestrze sądowym

o W okresie między zawiązaniem a zarejestrowaniem spółka ma postać spółki w organizacji (może nabywać prawa, zobowiązania, pozywać i być pozywaną).

2. Rodzaje akcji

Kapitał zakładowy niezbędny do powstania spółki musi wynosić, co najmniej 500.000 złotych. Jest on pokrywany przez wspólników, pokrycie stanowią wnoszone przez nich do spółki wkłady. Wkłady maja postać wkładów pieniężnych lub niepieniężnych(nieruchomości, maszyny, środki transportowe). Za wnoszone do spółki wkłady wspólnicy otrzymuj ą akcje.

Akcja-jest dokumentem, papierem wartościowym, wyrażającym wniesiony do spółki wkład i legitymującym jej właściciela jako członka spółki - akcjonariusza. Spółka nie może nabywać akcji przez siebie wyemitowanych chyba, że są one: nieodpłatne, należały do dłużnika spółki, w celu ich umorzenia, powinien celu zapobieżenia zagrażającej spółce szkodzie. Dokument powinien być sporządzony na piśmie i zawierać:

o Firmę, siedzibę i adres spółki

o Oznaczenie sądu rejestrowego i numer wpisu

o Datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji

o Wartość nominalną (nie niższa niż l złoty, jednakowa dla wszystkich akcji)

o Serię i numer, rodzaj danej akcji, e w. uprawnienia szczególe

o Wysokość dokonanej wpłaty -akcja imienna

o Ograniczenia w rozporządzaniu akcją

o Postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki

o Pieczęć spółki i podpis członka zarządu reprezentującego spółkę

wg. kryterium uprawnień akcjonariusza:

1. zwykłe

2. uprzywilejowane

do głosu (l akcja daje 2 głosy)

do dywidendy (l akcja może przyznawać dywidendę do 50% wyższą od tej, która jest przeznaczona na akcje zwykłe)

do podziału majątku w przypadku likwidacji spółki

wg. kryterium siły głosu;

1. zwykłe (l akcja- l głos)

2. uprzywilejowane (l akcja - 2 głosy)

3. nieme (brak głosu)

wg kryterium sposobu zbywania i identyfikacji akcjonariuszy;

1. imienne - akcjonariusz znany; zbycie akcji przez pisemne oświadczenie, wymaga przeniesienia posiadania akcji; wydawane w zamian za wnoszone do spółki wkłady niepieniężne

2. na okaziciela - akcjonariusz może być anonimowy; zbycie akcji odbywa się przez proste wręczenie

wg kryterium rodzaju wkladu;

1. aportowe - wkład niepieniężny

2. gotówkowe - wkład pieniężny

22 POJĘCIE SPÓŁDZIELNI I TRYB JEJ ZAŁOŻENIA

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić również działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

Majątek spółdzielni stanowi prywatną własność jej członków. Spółdzielnia jako osoba prawna w czasie swojego istnienia sama jest właścicielem majątku, jednakże w razie jej rozwiązania nikt poza członkami nie ma prawa do pozostałego mienia. Wstępują do spółdzielni członek jest zobowiązany zadeklarować wniesienie udziału, a jeśli statut tak stanowi- większej liczby udziałów. Statut może też przewidywać obowiązek wniesienia do spółdzielni wkładów pieniężnych lub niepieniężnych.

Charakterystyczną cechą spółdzielni jest to, że każdy członek przy podejmowaniu uchwał dysponuje jednym głosem, bez względu na liczbę posiadanych udziałów. Decyduje więc większość osób, a nie większość kapitałowa. Członkowie nie odpowiadają za długi spółdzielni. W zyskach spółdzielni przeznaczonych do podziału członek partycypuje na zasadach określonych w statucie, natomiast w pokryciu ewentualnych strat uczestniczy do wysokości zadeklarowanych udziałów.

Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie. Statut może też określać wypadki, w których dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub nie posiadających tej zdolności (np. W spółdzielniach inwalidów). Członkami spółdzielni mogą być także osoby prawne. Statuty niektórych rodzajów spółdzielni zawierają ograniczenia, wynikające ze stawianych członkom wymagań, np. do niektórych spółdzielni mogą należeć tylko rzemieślnicy określonych specjalności itd.

Spółdzielnia może liczyć co najmniej dziesięciu członków, a w spółdzielni produkcji rolnej co najmniej pięciu członków, chyba, że statut wymaga większej liczby. Jeżeli w myśl statutu członkami spółdzielni mogą być wyłącznie osoby prawne, spółdzielnia musi liczyć co najmniej trzech członków.

Członkowie spółdzielni dzielą się na członków- założycieli i pozostałych.

Pierwsi stają się członkami spółdzielni w drodze podpisania statutu. Ich członkostwo powstaje z chwilą zarejestrowania spółdzielni. Pozostali członkowie muszą złożyć deklaracje, a decyzję o ich przyjęciu podejmuje właściwy organ. Członek spółdzielni może z niej wystąpić za wypowiedzeniem. Może również być z niej wykluczony (jeżeli z jego winy jego dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu lub zasadami współżycia społecznego) lub wykreślony (gdy nie wykonuje obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych).

Do założenia spółdzielni jest potrzebny wyraz woli zrzeszających się członków. Członkowie- założyciele uchwalają i podpisują statut, który powinien określać m. in.: nazwę spółdzielni, jej siedzibę i adres, przedmiot działalności, wysokość i liczbę udziałów, które członek jest zobowiązany zadeklarować oraz terminy ich wnoszenia, prawa i obowiązki członków, zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykluczania i wykreślania członków, zasady zwoływania walnego zgromadzenia, prowadzenia obrad i podejmowania uchwał, zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni, zasady podziału nadwyżki bilansowej oraz pokrywania strat. W nazwie spółdzielni powinno występować słowo „spółdzielnia” lub inne określenie wskazujące na jej spółdzielczy charakter.

Powstanie spółdzielni obejmuje następujące etapy:

1. Uchwalenie statutu przez założycieli

2. Potwierdzenie przyjęcia statutu przez złożenie pod nim podpisów założycieli.

3. Wybór organów spółdzielni (których wybór należy zgodnie ze statutem do walnego zgromadzenia lub komisji organizacyjnej)

4. Złożenie wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.

5. Wpis do KRS

Z chwilą zarejestrowania spółdzielnia staje się osobą prawną. Może być właścicielem majątku, zawierać umowy i dokonywać jednostronnych czynności prawnych.

Pytanie 23 - Zasada swobody umów i jej ograniczenia

Głosi, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Strony nie mogą zamieszczać w umowie w sposób skuteczny postanowień, które byłyby sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi (imperatywnymi) przepisami prawnymi. Umowa sprzeczna z imperatywnymi przepisami lub je obchodząca jest nieważna, chyba, że przepis stanowi, że na miejsce nieważnych postanowień umowy wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Jeśli nieważność dotknie tylko części umowy, umowa pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością umowa nie zostałaby zawarta.

W nauce zasadę swobody umów określa się czasami szerzej, jako swobodę do tego, czy w ogóle zawrzeć umowę, z kim ją zawrzeć i jakiej formie.

Ograniczenia zasady swobody umów wprawdzie istnieją w obrocie gospodarczym, ale nie mają one praktycznie większego znaczenia. Zawierają się one w przepisach ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, czy prawa spółdzielczego. Większe znaczenie mają ograniczenia wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Pytanie 24 - Istota umowy przedwstępnej i jej skutki

Umowa przedwstępna - umowa, przez którą obie strony lub jedna ze stron zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy (przyrzeczonej).

• powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. (istotne to znaczy o takim znaczeniu dla stron, że bez porozumienia się co do ich treści przyrzeczona umowa nie zostałaby zawarta)

• nie musi być terminu, w którym umowa przyrzeczona będzie zawarta[w książce pisze, że trzeba wyznaczyć termin pewny i łatwy do ustalenia???]

• strony mogą ten termin wprowadzić

• gdy nie to zawiera się ją w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stroną uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej

• gdy obie strony są do tego uprawnione to strony zawierają umowę w terminie, który został wyznaczony przez stronę pierwszą, która się w tej kwestii wypowiedziała

• jak w ciągu jednego roku żadna ze stron takiego terminu nie wyznaczy to nie można domagać się zawarcia umowy przyrzeczonej

• umowa ma charakter jednostronnie zobowiązujący gdy tylko jedna strona uzyskuje uprawnienie do żądania od drugiej strony, by zawarła przyrzeczoną definitywną umowę

• umowa ma charakter dwustronnie zobowiązujący, gdy każda ze stron zyskuje uprawnienie do żądania od kontrahenta aby zawarł przyrzeczoną umowę

Skutki: Gdy umowa nie została zawarta to strona może:

• żądać zwrotu poniesionych kosztów licząc na to, że umowa przyrzeczona zostanie zawarta - tzw. skutek słabszy. Odpowiedzialność jest ograniczona do tzw. negatywnego interesu umownego. Wymaga się przy tym aby umowa przedwstępna była ważna a odmowa jej wykonania bezzasadna.

• żądać złożenia przez drugą stronę oświadczenia woli stanowiącego niezbędny element dojścia do skutku umowy przyrzeczonej - tzw. skutek silniejszy. Gdy zobowiązany odmówi to można wystąpić z powództwem do sądu. Prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli zastępuje to oświadczenie.

Przedawnienie roszczeń z umowy przedwstępnej następuje z upływem roku od dnia, w którym miała być umowa przyrzeczona zawarta.

29.Odpowiedzialność kontraktowa,

zasada która zobowiązuje dłużnika do naprawienia szkody wyrządzonej wierzycielowi wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (umowy) . Od tej odpowiedzialności dłużnik może się uwolnić, gdy udowodni, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (umowy) jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi od odpowiedzialności.

Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej:

1. wierzyciel ponosi szkodę ( w znaczeniu prawnym, a więc poniósł uszczerbek majątkowy wbrew własnej woli)

2. szkoda została spowodowana przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez dłużnika

3. między niewykonaniem a niewłaściwym wykonaniem zobowiązania a szkodą istnieje związek przyczynowy (obejmuje on normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda - rozumiana jako strata lub stracone korzyści)

Przesłanką odpowiedzialności kontraktowej jest wina (umyślna, nieumyślna) dłużnika, który odpowiada za nie tylko swoją winę, ale również za:

1. szkody spowodowane z winy osób, z pomocą których wykonuje zobowiązanie

2. winę osób, którym wykonanie zobowiązania powierza

3. winę swego przedstawiciela ustawowego

Dłużnik odpowiada za działania i zaniechanie działań tych osób jak za własne działania lub ich zaniechanie.

Wina dłużnika jest zawsze domniemana, a zatem wierzyciel nie musi udowadniać winy dłużnika. Musi wykazać szkodę i jej wysokość

Kary umowne, zwłoka/opóźnienie - książka 162.

30. Przesłanki odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej,

Rękojmia = wynikająca z przepisów prawnych odpowiedzialność sprzedawcy, niezależna od jego winy i wiedzy, względem kupującego za jakość i stan prawny rzeczy.

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi powstaje, wówczas gdy sprzedana rzecz jest dotknięta wadą fizyczną lub wadą prawną.

Przesłanki:

1. rzecz jest dotknięta wadami

2. kupujący nie wiedział o istnieniu wad w chwili zawarcia umowy albo w chwili wydania rzeczy

3. kupujący zbadał rzecz i zawiadomił we właściwym terminie sprzedawcę o stwierdzonych wadach

(ad.c)

WADY FIZYCZNE:

Obowiązek kupującego do zbadania rzeczy, a następnie zawiadomienia sprzedawcy o wadzie = akt staranności.

Zawiadomić należy w ciągu miesiąca od wykrycia wady, lub w terminie w którym przy zachowaniu należytej staranności można daną rzecz zbadać.

WADY PRAWNE:

Nie ma obowiązku zawiadomienia o nich sprzedawcy.

31 UPRAWNIENIA Z TYTUŁU RĘKOJMI

W razie wystąpienia wskazanych przesłanek odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, kupującemu przysługują wobec sprzedawcy następujące (wzajemnie się wykluczające) uprawnienia:

1. Roszczenie o odpowiednie obniżenie ceny,

2. Usunięcia wady rzeczy,

3. Dostarczenie rzeczy wolnych od wad,

4. Odstąpienie od umowy (uprawnienie prawokształtujące).

Jeżeli kupujący żąda obniżenia ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej, obniżenie powinno nastąpić w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnych od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad. Stosunek tych dwóch wielkości daje procent o jaki należy obniżyć cenę ustaloną przez strony w umowie. Przy dokonywaniu obniżenia należy wziąć pod uwagę wartość obiektywną (rynkową) rzeczy wadliwej.

Kupujący może żądać usunięcia wady rzeczy wtedy, gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do tożsamości a sprzedawcą jest wytwórca tych rzeczy. W celu realizacji tego uprawnienia kupujący winien wyznaczyć sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi Należy jednak zaznaczyć, że sprzedawca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało ono nadmiernych kosztów; za takie uważa się koszty sięgające ceny nowej rzeczy.

Również z żądaniem dostarczenia zamiast rzeczy takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad może kupujący wystąpić tylko wtedy, gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone co do gatunku. Obok tego roszczenia głównego (o wymianę) kupujący może żądać naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia. Sprzedawca, który dokonuje wymiany rzeczy wadliwej na rzecz wolą od wad, nie może żądać dopłaty różnicy ceny, spowodowanej wzrostem ceny rzeczy tego gatunku. Sprzedawcę obciąża bowiem ryzyko dalszych skutków związanych z wadą rzeczy sprzedanej, a więc z nienależytym wykonaniem zobowiązania w chwili wydania rzeczy.

W końcu ostatnim uprawnieniem, z którym może kupujący wystąpić do sprzedawcy w ramach rękojmi jest uprawnienie typu prawokształtującego - o odstąpienie od umowy.

Odstąpienie od umowy następuje przez jednostronne oświadczenie woli kupującego skierowanie do sprzedawcy. Skutkiem takiego oświadczenia dochodzi do rozwiązania umowy (ze skutkiem ex tunc, od tamtej chwili), a strony są zobowiązane do zwrotu wzajemnych świadczeń.

Obowiązkowi zwrotu podlegają dokonane świadczenia. W ich ramach kupujący zwraca rzecz w takim stanie w jakim - wskutek normalnego jej używania - znajduje się w momencie dokonywanego zwrotu. Kupujący nie ma obowiązku zapłaty wynagrodzenia za zgodne z przeznaczeniem zużycie rzeczy. Obowiązek taki nie może wynikać nawet z postanowienia umowy. Obowiązek taki powstaje natomiast w wypadku zmniejszenia wartości rzeczy na skutek okoliczności leżących po stronie kupującego.

W analizowanym przypadku sprzedawca realizując zwrot przyjętego świadczenia jakim jest zapłata - zwraca otrzymaną nominalnie kwotę, nawet gdyby w międzyczasie cena rynkowa zwracanej rzeczy uległa zmianie (podwyższeniu lub obniżeniu).

Jednakże kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniana przez sprzedawcę lub naprawiana (chyba, że wady są nieistotne). Ten stan jest istotnym ograniczeniem odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi. Należy w tym miejscu wskazać, że przedstawione ograniczenie możliwości korzystania przez nabywcę wadliwej rzeczy z suwerennego prawa odstąpienia od umowy stanowi oczywisty regres w stosunku do unormowania zawartego w kodeksie zobowiązań z 1933r (zawierającego m.in. uregulowanie sprzedaży obowiązujące od czasu wejścia w życie kodeksu cywilnego). Usunięcie tego ograniczenia w sposób niewątpliwy przyczyniłoby się do zaostrzenia odpowiedzialności sprzedawcy, a tym samym - należy się spodziewać - byłoby bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na zabezpieczenie właściwej jakości sprzedawanych rzeczy.

Przedstawione uprawnienia (z wyjątkiem wskazanego w punkcie 2) przysługują kupującemu w razie gdy nabyta przez niego rzecz dotknięta jest wadą prawną.

Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku (tzw. termin zawity), a gdy chodzi o wady budynku - po upływie trzech lat. W obu wypadkach termin liczy się od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Natomiast uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej wygasają po upływie roku od chwili, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej, termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.

Upływ wskazanych wyżej terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę zataił.

Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie wskazanych wyżej terminów, jeżeli tylko przed jego upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.

Należy podkreślić, że niezależnie od uprawnień przysługujących kupującemu z tytułu rękojmi może on żądać odszkodowania za szkodę wyrządzoną wadami fizycznymi rzeczy. Na przykład, gdy kupujący nabędzie płytki ceramiczne, które miały być mrozoodporne, a po ich ułożeniu i kilkumiesięcznym okresie okaże się, że są wadliwe (wskutek braku cechy mrozoodporności uległy uszkodzeniu) to kupujący niezależnie od roszczenia z tytułu rękojmi może żądać od sprzedawcy pokrycia kosztów ponownej robocizny, zużytych materiałów i ewentualnie innych. Podstawę prawną tych roszczeń dają ogólne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 471 w związku z art. 566 k.c.).

32 ISTOTA GWARANCJI JAKOŚCI (UPRAWNIENIA KUPUJĄCEGO)

Instytucja gwarancji jest jednym ze środków prawnych służących kształtowaniu i ochronie należytej jakości towarów wprowadzanych do obrotu. Ma ona względem umowy sprzedaży charakter akcesoryjny, tzn. że jej występowanie (obowiązywanie) uzależnione jest od istnienia ważnej umowy sprzedaży.

Źródłem gwarancji jest dwustronna czynność prawna zwana umową gwarancji, którą zawiera udzielający gwarancji sprzedawca lub producent z kupującym. Udzielającego gwarancji nazywa się gwarantem.

Gwarancja powstaje jedynie drogą zawarcia stosownej umowy, a nigdy z mocy prawa. Dowodem zawarcia tej umowy jest najczęściej wręczenie kupującemu stosownego dokumentu gwarancyjnego zwanego kartą, czy książeczką gwarancyjną.

Kupujący oświadcza wolę o przyjęciu gwarancji w dowolny sposób, każda forma przyjęcia gwarancji jest dopuszczalna, a forma pisemna jest wymagana jedynie dla celów dowodowych.

Dokument gwarancyjny uznaje się za znak legitymacyjny stwierdzający obowiązek świadczenia. Gwarancja jest udzielana na okaziciela, a jej istota eliminuje możliwość udzielenia gwarancji imiennej.

Podstawowym celem instytucji gwarancji jest ochrona interesów kupujących przed szkodami wynikającymi z nabycia towarów wadliwych, wyprodukowanych z reguły seryjnie.

Gwarancja jest zapewnieniem danym przez sprzedawcę (lub wytwórcę), że jeżeli w ciągu określonego czasu okaże się, iż sprzedany przedmiot jest wadliwy, zostanie on naprawiony lub wymieniony, tak że użytkownik uzyska możliwość jego eksploatacji i powtórnego sprawdzenia jego jakości przez długotrwałą co do wyników próbę funkcjonowania.

Gwarancję regulują przepisy zawierające normy dyspozytywne.

Odpowiedzialność z tytułu gwarancji powstaje wtedy, gdy spełnione są następujące przesłanki:

1. zawarto umowę gwarancyjną,

2. rzecz dotknięta jest wada fizyczną,

3. wada ujawniła się w ciągu terminu gwarancji (zazwyczaj w ciągu jednego roku od wydania rzeczy)

Kupujący jest uprawniony z tytułu gwarancji, jeżeli w jego posiadaniu znajduje się towar objęty gwarancją. W razie odsprzedania towaru objętego gwarancją, uprawnienia z tytułu gwarancji zostają przeniesione na nabywcę (posiadacza towaru objętego gwarancją).

Kupujący w ramach gwarancji nie może żądać obniżenia ceny, ani też nie może odstąpić od umowy (w przeciwieństwie do rękojmi). Może on jedynie domagać się usunięcia wady fizycznej rzeczy lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad. Wybór sposobu wykonania zobowiązania z gwarancji (usunięcie wad fizycznych lub dostarczenie rzeczy wolnej od wad) należy do udzielającego gwarancji, chyba że z treści udzielonej gwarancji lub z okoliczności wynika, że uprawnionym do wyboru jest kupujący.

Udowodnienie wady obciąża dochodzącego praw z gwarancji (kupującego).

Na wykonującym uprawnienia wynikające z gwarancji (kupującym lub jego następcy prawnym) ciąży obowiązek dostarczenia rzeczy na koszt sprzedawcy do miejsca wskazanego w dokumencie gwarancyjnym lub do miejsca, w którym rzecz została mu wydana chyba, że z okoliczności wynika, że wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady.

Szczegółowe uprawnienia i obowiązki stron stosunku gwarancyjnego mogą ponadto być kształtowane treścią dokumentu gwarancyjnego.

Gwarancyjnego razie zagubienia lub zniszczenia dokumentu gwarancyjnego kupujący nie traci uprawnień przysługujących z tytułu gwarancji. W takim przypadku kupujący może się domagać wykonania obowiązków wynikających z gwarancji, jeżeli wykaże, za pomocą innego środka dowodowego (np. faktura), istnienie zobowiązania z tytułu gwarancji.

33 RÓŻNICE MIĘDZY ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Z TYTUŁU RĘKOJMI A GWARANCJĄ JAKOŚCI.

Przez rękojmię rozumie się wynikającą z przepisów prawnych (ex lege) odpowiedzialność sprzedawcy, niezależną od jego winy i wiedzy, względem kupującego za jakość i stan prawny rzeczy.

Gwarancja jest zapewnieniem danym przez sprzedawcę (lub wytwórcę), że jeżeli w ciągu określonego czasu okaże się, iż sprzedany przedmiot jest wadliwy, zostanie on naprawiony lub wymieniony, tak że użytkownik uzyska możliwość jego eksploatacji i powtórnego sprawdzenia jego jakości przez długotrwałą co do wyników próbę funkcjonowania.

RĘKOJMIA	GWARANCJA
- odpowiedzialność sprzedawcy wynikająca z przepisów prawnych (ex lege), automatyczna konsekwencja umowy sprzedaży	- odpowiedzialność powstaje jedynie drogą zawarcia stosownej umowy gwarancji, nigdy z mocy prawa
- odpowiedzialność powstaje, gdy rzecz dotknięta jest wadą fizyczną lub prawną	- odpowiedzialność powstaje, gdy rzecz dotknięta jest wadą fizyczną
- przesłanki odpowiedzialności: rzecz jest dotknięta wadami (fizyczną albo prawną) kupujący nie wiedział o istnieniu wad w chwili zawarcia umowy albo w chwili wydania rzeczy kupujący zbadał rzecz i zawiadomił we właściwym terminie sprzedawcę o stwierdzonych wadach	- przesłanki odpowiedzialności: zawarto umowę gwarancyjną, rzecz dotknięta jest wada fizyczną, wada ujawniła się w ciągu terminu gwarancji
- uprawnienia: roszczenie o odpowiednie obniżenie ceny usunięcie wady rzeczy dostarczenie rzeczy wolnych od wad odstąpienie od umowy	- uprawnienia: usunięcie wad fizycznych dostarczenie rzeczy wolnych od wad
- kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie powiadomi sprzedawcy w określony czasie od jej wykrycia	- kupujący posiada uprawnienia z tytułu gwarancji przez cały okres jej obowiązywania
- uprawnienia za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie trzech lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Uprawnienia za wady prawne wygasają z upływem roku od chwili, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady	- termin gwarancji wynosi najczęściej 12 miesięcy od dnia wydania towaru do użytku, ale w umowie może być zastrzeżony dłuższy termin obowiązywania gwarancji

Zakładanym celem obu instytucji jest zapewnienie realnej ochrony kupującego. Obie instytucje są względem siebie konkurencyjne; kupujący ma możliwości zupełnie swobodnego wyboru jednej z nich dla dochodzenia swych roszczeń. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji, tzn. że uprawnionemu przysługuje prawo wyboru reżimu odpowiedzialności, którą ponosi sprzedawca z tytułu wad fizycznych. Kupujący ma prawo wyboru, czy skorzystać z instytucji rękojmii, czy z instytucji gwarancji jakości. Dokonany przez kupującego wybór jest wiążący, ale tylko w odniesieniu do konkretnej wady fizycznej nabytej rzeczy

34 SPRZEDAŻ Z ZASTRZEŻENIEM PRAWA WŁASNOŚCI

Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności ma odniesienie tylko do rzeczy ruchomych. Sprzedawca rzeczy ruchomej może zastrzec własność tej rzeczy aż do uiszczenia ceny. W razie wątpliwości uważa się wtedy, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym (zastrzeżeniem uzależniającym powstanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego). Jeżeli ów warunek się ziści (np. zostanie zapłacona cała cena), a czego innego nie postanowiono, od tego momentu (ex nunc) powstają skutki umowy sprzedaży.

Jeżeli rzecz zostanie kupującemu wydana, zastrzeżenie własności - pod rygorem utrudnień dowodowych (forma ad probationem) powinno być stwierdzone pismem. Gdy zastrzeżenie własności ma być skuteczne wobec wierzycieli kupującego, niezbędne jest zachowanie formy pisemnej z datą pewną (forma ad eventum).

W razie zastrzeżenia prawa własności sprzedawca odbierając rzecz może żądać odpowiedniego wynagrodzenia za zużycie lub uszkodzenie rzeczy.

35. UMOWA AGENCYJNA A UMOWA KOMISU

1. Pojęcie umowy agencyjnej:

Przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się w zakresie swego przedsiębiorstwa

za wynagrodzeniem (prowizją) do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju na rzecz dającego zlecenie albo do zawierania takich umów w jego imieniu.

Elementy charakterystyczne umowy agencyjnej:

1. samodzielność agenta - agent zawsze cechuje się samodzielnością w swoich działaniach, posiada zatem samodzielny status prawny.

2. Określenie zakresu działania agenta w ramach powstałego między stronami stosunku prawnego :

Agent działa zawsze na rzecz dającego zlecenie, przybiera to formę:

• Pośredniczenia przy zawieraniu umów, w których stroną jest dający zlecenie,

• Samodzielnego zawierania umów dla swojego mocodawcy.

Przedmiotowy zakres działania agenta określa umowa przez podanie rodzaju umów, przy których agent ma pośredniczyć lub które może zawierać.

Zakres działania może być także określony terytorialnie:

• Agent bez prawa wyłączności ( agent zwykły) - nie ma on ściśle zakreślonego kręgu osób, z którymi może pertraktować w ramach w imieniu swego mocodawcy,

• Agent wyłączny - posiada monopol na pewnym terenie lub w stosunku do określonej w inny sposób grupy osób . Gwarancją monopolistycznego stanowiska agenta jest reguła, że ma on prawo do wynagrodzenia( prowizji ) od wszystkich umów, które dający zlecenie zawarł z osobą należącą do zastrzeżonej dla agenta wyłącznego grupy ( bez znaczenia jest fakt, że agent nie uczestniczył w zawieraniu takiej umowy).

3. Stałość powstałego stosunku prawnego:

Polega na ciągłym, trwałym działaniu agenta na rzecz dającego zlecenie, przez czas z góry

• oznaczony - jej rozwiązanie następuje automatycznie po upływie oznaczonego terminu

lub

• nie oznaczony - jej rozwiązanie może nastąpić jedynie za wypowiedzeniem lub w wyniku zgodnego porozumienia stron.

4. Wynagrodzenie ( prowizja) agenta:

Prowizja to procent od wartości zawartych umów. Forma wynagrodzenia może być dowolna ( np. wynagrodzenie stałe, progresyjne)

Agentem może być osoba fizyczna lub osoba prawna ( przedsiębiorstwo agencyjne ). Świadczone usługi agencyjne mogą :

• Stanowić wyłączny przedmiot działalności agenta,

• Być głównym przedmiotem działalności agenta,

• Stanowić działalność o charakterze ubocznym.

2. Pojęcie umowy komisu.

Przyjmujący zlecenie ( komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem ( prowizją) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie ( komitenta),

3. Czym różni się umowa komisu od umowy agencyjnej?

a). Agent może pośredniczyć w zawieraniu wszystkich umów natomiast komisant może pośredniczyć tylko w zawieraniu umowy sprzedaży , której przedmiotem mogą być jedynie rzeczy ruchome.

b) Agent zawierając umowę zawsze występuje w cudzym ( dającego zlecenie) imieniu, komisant zawsze działa w imieniu własnym, a więc staje się stroną umowy ( tzw. zastępca ukryty)

3. Prawa i obowiązki stron

UMOWA AGENCYJNA

1. Nie zastrzeżono dla niej szczególnej formy. Obowiązują zatem ogólne zasady. Każda ze stron może jednak żądać od drugiej pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających.

2. Agent:

• Jest zobowiązany do prowadzenia działalności zmierzającej do zwiększenia obrotów dającego zlecenie. Ciąży na nim obowiązek zachowania należytej staranności swego działania, obowiązek współdziałania z dającym zlecenie, a w tym obowiązek stosowania się do wskazówek udzielanych przez dającego zlecenie.

• Nie jest zobowiązany do osobistego działania ( chyba że w umowie strony postanowią inaczej) czyli może posługiwać się osobami trzecimi.

• Może on żądać prowizji od umów zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej, jeśli do ich zawarcia doszło w wyniku jego działalności lub jeśli zostały one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta poprzednio dla umów tego samego rodzaju; gdy agent posiada prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego i w czasie umowy agencyjnej zawarta została umowa bez udziału agenta z klientem z tej grupy lub obszaru, agent może żądać prowizji od tej umowy.

• Może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej, jeśli propozycję zawarcia umowy dający zlecenie lub agent otrzymał od klienta przed rozwiązaniem umowy agencyjnej lub gdy do zawarcia takiej umowy doszło w przeważającej mierze w wyniku działalności agenta w okresie trwania umowy agencyjnej

• Nabywa prawo do prowizji z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową z klientem, spełnić świadczenie lub faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient ( w tym zakresie strony nie mogą umówić się inaczej)

• Roszczenie o zapłatę staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Postanowienie umowy mniej korzystne dla agenta jest nieważne.

• Nie może żądać prowizji, gdy oczywiste jest, że umowa z klientem nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności, jeśli zaś prowizja została już agentowi wypłacona, podlega ona zwrotowi.

• W umowie agencyjnej w formie pisemnej można zawrzeć, że agent za odrębnym wynagrodzeniem ( del credere) w uzgodnionym zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie. Odpowiedzialność agenta może dotyczyć tylko oznaczonej umowy lub umów z oznaczonym klientem, przy których zawarciu pośredniczył albo które zawarł w imieniu dającego zlecenie

• Jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie; dla przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci.

• Obowiązany jest do zachowania lojalności wobec dającego zlecenie, a w szczególności przekazywać mu wszelkie informacje mające znaczenie dla dającego zlecenie oraz przestrzegać jego wskazówek

3. Dający zlecenie:

• Jego obowiązkiem jest zapłata za wynagrodzenie za zawarcie umów z udziałem agenta. Wysokość wynagrodzenia wynika z umowy. Jeśli umowa nie określa wysokości wynagrodzenia, agentowi należy się ono w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta,

• Obowiązany jest złożyć agentowi oświadczenie zawierające dane o należnej mu prowizji nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji

• Obowiązany jest przekazywać agentowi dokumenty i informacje potrzebne do prawidłowego wykonania umowy, w szczególności obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o odrzuceniu lub przyjęciu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie

4. Pozostałe uregulowania dotyczące umowy agencyjnej:

• Gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania lub przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeśli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi że umowy nie potwierdza. W braku odmiennego zastrzeżenia umownego agent ma prawo domagania się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia, pod warunkiem, że były one uzasadnione, a ich wysokość przekraczała zwykłą w danych stosunkach miarę

• Umowę zawartą na czas oznaczony a wykonywaną przez strony po upływie terminu, na jaki została zawarta, poczytuje się za zawartą na czas nie oznaczony,

• Umowa na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku i na trzy miesiące na przód w trzecim i następnych latach trwania umowy. Ustawowe terminy wypowiedzenia nie mogą być skracane.

• Przedłużenie terminu dla agenta powoduje takie samo przedłużenie dla dającego zlecenie.

• Termin wypowiedzenia upływa z końcem miesiąca kalendarzowego, chyba że umowa stanowi inaczej ( zasady te nie mają zastosowania do umowy zawartej nią czas nieoznaczony )

• Umowa agencyjna może być wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub znacznej części albo w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności

• Po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego, jeśli w czasie trwania umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami.

• Świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat ( jeśli umowa trwała krócej niż pięć lat, średnią oblicza się z uwzględnieniem całego okresu trwania umowy)

• Uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie pozbawia agenta możności dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych

• Strony mogą w formie pisemnej pod rygorem nieważności ograniczyć działalność agenta mającą charakter konkurencyjny na okres po rozwiązaniu umowy agencyjnej, dotyczy to grupy klientów lub obszaru geograficznego, objętych działalnością agenta oraz rodzaju towarów lub usług stanowiących przedmiot umowy (ograniczenie działalności konkurencyjnej nie może być zastrzeżone na okres dłuższy niż dwa lata od rozwiązania umowy)

• Dający zlecenie Obowiązany jest do wypłacania agentowi odpowiedniej sumy pieniężnej za ograniczenie działalności konkurencyjnej w czasie jego trwania , chyba że co innego wynika z umowy.

• Dający zlecenie Może do dnia rozwiązania umowy odwołać ograniczenie działalności konkurencyjnej z takim skutkiem, że po upływie 6 miesięcy od chwili odwołania jest on zwolniony z obowiązku wypłacania sumy pieniężnej

• Odwołanie ograniczenia działalności konkurencyjnej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

UMOWA KOMISU

• Podstawowym obowiązkiem komisanta (przyjmujący zlecenie) jest dążenie do wykonania udzielonego przez komitenta zlecenia, treścią którego jest zawarcie z osobą trzecią umowy sprzedaży oraz przeniesienie na komitenta praw i obowiązków nabytych drogą zawartej umowy

• Obowiązek komisanta do wydania komitentowi wszystkiego, co przy wykonywaniu zlecenia dla niego uzyskał, a zwłaszcza obowiązek przelania wierzytelności, które nabył na jego rachunek

Czyli:

Przy komisie zakupu komisant jest zobowiązany do wydania zakupionego towaru

Przy komisie sprzedaży komisant jest zobowiązany do wydania otrzymanych należności pieniężnych

• Cena sprzedaży lub zakupu rzeczy stanowiącej przedmiot umowy komisu zostaje określona w umowie ( istnieje możliwość pominięcia ceny w umowie komisu - wtedy komisant powinien dążyć do uzyskania ceny najkorzystniejszej )

• Jeśli komisant zawarł umowę:

• na korzystniejszych warunkach od warunków oznaczonych przez komitenta, uzyskana korzyść należy się komitentowi, (np. wyższa prowizja)

• sprzedając oddaną mu rzecz do sprzedaży za niższą cenę od ceny oznaczonej w umowie, jest obowiązany do zapłacenia komitentowi różnicy.

• Nabywając rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta, komitent może niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu zlecenia oświadczyć, że nie uznaje czynności za dokonaną na jego rachunek. Brak takiego oświadczenia jest uważany za wyrażenie zgody na wyższą cenę. Komitentowi nie przysługuje jednak prawo żądania zapłacenia różnicy ceny, ani prawo odmowy zgody na wyższą cenę, jeżeli zlecenie nie mogło być wykonane po cenie oznaczonej, a zawarcie umowy uchroniło komitenta od szkody

• Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy oraz za wady prawne, jeśli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującemu

• Wyłączenie tej odpowiedzialności nie dotyczy wad rzeczy, o których komisant wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć

• Komisant sprzedając rzecz z wadami, o których z łatwością mógł się dowiedzieć (np. zatrudniając rzeczoznawcę) za wygórowaną kwotę, działa na własne ryzyko.

• Komisant nabywa roszczenie o zapłatę prowizji z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz albo cenę. Jeśli umowa ma być wykonywana częściami, komisant nabywa roszczenie o prowizję w miarę wykonywania umowy

• Komisant ma prawo żądać prowizji także wtedy, gdy umowa nie została wykonana z przyczyn leżących po stronie komitenta.

• Roszczenia z umowy komisu przedawniają się na zasadach ogólnych.

38 UMOWA PRZECHOWANIA A UMOWA SKŁADU

1. pojęcie;

Umowa przechowania- przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Jest to umowa realna: by ją zawrzeć oprócz porozumienia stron niezbędne jest wydanie rzeczy.

Umowa składu- przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowania i konserwacji, za wynagrodzeniem, oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych

2. umowa przechowania a umowa składu:

• Przechowawcą może być każdy podmiot cywilnoprawny a składowaniem może się zajmować jedynie przedsiębiorca składowy, a więc jednostka trudniąca się tym statutowo.

• Zawierając umowę przedsiębiorstwo składowe jest zobowiązane wydania odpowiedniego pokwitowania (które powinno wymieniać rodzaj, ilość oraz oznaczenie i sposób opakowania rzeczy) obowiązek taki nie istnieje w przypadku umowy przechowania

• Przedsiębiorstwo składowe jest zobowiązane do aktywnej pieczy nad towarem (dokonywanie niezbędnych, fachowych czynności konserwacyjnych - nie można tego wyłączyć z umowy). Przechowawca zobowiązuje się jedynie do zachowania rzeczy ruchomej w stanie nie pogorszonym (nie wolno używać rzeczy przechowywanej)

• Umowa składu jest zawsze odpłatna, umowa przechowania może być nieodpłatna (gdy wynika to z umowy lub okoliczności)

• Cecha wspólna obu umów: przedmiotem każdej z nich może być rzecz ruchoma.

3.Informacje dodatkowe

1. umowa przechowania

• przechowawca wykonując swe obowiązki może posługiwać się osobami trzecimi, za działanie których odpowiada jak za działanie własne

• przechowawca nie może oddać na przechowanie rzeczy innej osobie, chyba że zostanie do tego zmuszony przez okoliczności, ale musi niezwłocznie zawiadomić o tym składającego (gdzie i u kogo rzecz złożył). Poza tym przechowawca jest odpowiedzialny jedynie za brak należytej staranności w wyborze następcy.

• Podstawowym obowiązkiem składającego jest zwrócenie przechowawcy wydatków, które poniósł w celu należytego przechowania rzeczy, a przy przechowaniu odpłatnym- zapłacenie wynagrodzenia

2. umowa składu

• przedsiębiorca składowy odpowiada za szkodę wynikłą z utraty, ubytku lub uszkodzenia rzeczy w czasie od przyjęcia jej na skład do wydania osobie uprawnionej do odbioru.

• przedsiębiorca składowy nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nieprzekraczający granic określonych właściwymi przepisami

• obowiązek przedsiębiorcy składowego jest ubezpieczenie rzeczy (gdy otrzymał on takie zlecenie)

• przedsiębiorca składowy powinien zawiadamiać składającego o zdarzeniach ważnych ze względu na ochronę praw składającego lub dotyczących stanu rzeczy oddanych na skład

• jeśli rzecz narażona jest na zepsucie, a nie można czekać na zarządzenie składającego, przedsiębiorca składowy ma prawo sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności

• przedsiębiorca składowy powinien umożliwić składającemu obejrzenie rzeczy, dzielenie lub ich łączenie...

• przedsiębiorcy składowemu służy ustawowe prawo zastawu na rzeczach oddanych na skład ( na zabezpieczenie roszczeń o składowe, należności uboczne, o zwrot wydatków i kosztów itp.)

• umowę składu zawartą na czas oznaczony uważa się za przedłużoną na czas nie oznaczony, jeśli na 14 dni przed upływem terminu przedsiębiorca składowy nie zażądał listem poleconym odebrania rzeczy w umówionym terminie

• umowę składu zawartą na czas oznaczony przedsiębiorca składowy może wypowiedzieć listem poleconym, z zachowaniem terminu miesięcznego, ale nie wcześniej niż po upływie 2 miesięcy od złożenia rzeczy.

• Jeśli składający nie odbiera rzeczy pomimo upływu umówionego terminu lub terminu wypowiedzenia, przedsiębiorca składowy może oddać rzecz na przechowanie na koszt i ryzyko składającego

• Przez odebranie rzeczy bez zastrzeżeń oraz zapłatę wszystkich należności przedsiębiorcy składowego wygasają wszelkie roszczenia do przedsiębiorcy składowego.

• Roszczenia z tytułu umowy składu przedawniają się z upływem roku

Pyt.39 - istota umowy leasingu

podstawa prawna - do niedawna umowa nienazwana, obecnie uregulowana w Kodeksie cywilnym - art. 7091 - 70918 k.c., oraz w niektórych przypadkach mogą mieć zastosowanie odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty

definicja
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego (art. 7091 k.c.)

przedmiot umowy - rzeczy ruchome lub nieruchomości

forma i czas trwania umowy

• umowa w formie pisemnej pod rygorem nieważności

• zawarta zawsze na czas oznaczony

strony umowy

• finansujący (leasingodawca - oddający rzecz) - zawsze przedsiębiorca ("w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa")

• korzystający (leasingobiorca - używający, pobierający pożytki)

podstawowe obowiązki stron

finansujący

• nabycie rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie

• oddanie rzeczy korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony (w takim stanie, w jakim rzecz ta znajdowała się ona w chwili wydania jej finansującemu przez zbywcę)

• obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta

korzystający zobowiązany jest:

• zapłacić wynagrodzenie w uzgodnionych ratach pieniężnych, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego

• niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy

• utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania,

• ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy (ubezpieczenie tylko, gdy umowa tak stanowi)

• umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy w trakcie trwania umowy

• używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy

szczególne postanowienia regulacji k.c.

Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za :

• przydatność rzeczy do umówionego użytku

• za wady rzeczy, chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność

Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat:

• jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności (umowa leasingu wygasa).

• w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność,

Finansujący może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia (po pisemnym upomnieniu), gdy korzystający:

• korzysta lub pobiera pożytki w sposób sprzeczny z umową
  

• dokonuje bez zgody finansującego zmian w rzeczy

• oddaje rzecz do używania osobie trzeciej

• dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty

Opcja zakupu - Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin

Pyt. 40 Odpowiedzialność przewoźnika

Na wysyłającym spoczywa obowiązek podania przewoźnikowi:
- jego adresu;
- adresu odbiorcy;
- miejsca przeznaczenia przesyłki;
- właściwego oznaczenia przesyłki (rodzaj, ilość, sposób opakowania).

Przewoźnik może żądać od wysyłającego, by ten wystawił tzw. list przewozowy, którego treścią są powyższe dane, a także inne istotne postanowienia umowy. W takim razie wysyłający ponosi skutki niedokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia. W sytuacji, gdy przewoźnik przyjmie przesyłkę bez zastrzeżeń istnieje domniemanie, że jej stan był należyty. Wysyłający jest obowiązany wydać przewoźnikowi wszelkie dokumenty potrzebne ze względu na przepisy celne, podatkowe i administracyjne. Może on od umowy odstąpić, jeśli przewoźnik nie może wykonać umowy (np. wskutek awarii środka transportowego).

Kodeks nakłada na przewoźnika obowiązek zawiadomienia odbiorcy o nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia. Odbiorca przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego zobowiązuje się do zapłaty przewoźnikowi wynagrodzenia.
Może się zdarzyć, że odbiorca odmówi przyjęcia przesyłki lub inne przyczyny uniemożliwią jej doręczenie. Przewoźnik powinien wówczas zawiadomić o tym fakcie wysyłającego, który udzieli mu dalszych wskazówek. Jeżeli wysyłający nie określi, co dalej robić, przewoźnik powinien oddać przesyłkę na przechowanie lub inaczej ją zabezpieczyć. Najbardziej drastycznym przypadkiem jest możliwość sprzedaży przez przewoźnika przesyłki, gdy narażona jest na zepsucie (np. żywność), a także gdy przewoźnik nie ma pieniędzy na pokrycie kosztów przechowania.

• odpowiedzialność

Odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy ponosi przewoźnik. Wysokość odszkodowania nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Wyłączenie odpowiedzialności przewoźnika następuje w przypadku tzw. ubytków naturalnych - zwyczajowo przyjętych przy przewozie danych towarów. Gdyby przesyłka zawierała pieniądze, kosztowności, papiery wartościowe to przewoźnik ponosi odpowiedzialność tylko wówczas, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba że szkoda była wynikiem umyślnej winy lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, a w braku takich przepisów - granic zwyczajowo przejętych (ubytek naturalny).

• przekazanie innemu przewoźnikowi

Przewoźnik nie jest obowiązany osobiście wykonać umowy. Może oddać przesyłkę do przewozu innemu przewoźnikowi. Konsekwencja tego polega na tym, iż będzie ponosił odpowiedzialność za czynności dalszych przewoźników jak za swoje własne czynności. W okresie, gdy przesyłka znajduje się u przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, przewoźnikowi przysługuje ustawowe prawo zastawu na przesyłce.

• termin przedawnienia

Dla roszczeń z umowy przewozu rzeczy przewidziany jest roczny termin przedawnienia liczony od dnia dostarczenia przesyłki lub w przypadku dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona. Natomiast z upływem sześciu miesięcy przedawniają się roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki. Bieg terminu przedawnienia liczony jest od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę lub dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.

Umowa przewozu należy do grupy umów o świadczenie usług. Ma ona charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej (por. art. 487 p2 kc). Jest umową konsensualną, lecz jej wykonanie zależy od współdziałania osoby która ma być przewieziona lub rzeczy które mają być przedmiotem przewozu. Przewoźnikiem mogą być osoby fizyczne lub prawne prowadzące przedsiębiorstwo transportowe, uprawnione na podstawie przepisów administracyjnych do wykonywania dzialałności przewozowej w sposób stały i zarobkowy.
Przewoźnik zatem jest przedsiębiorcą (i nie musi on być właścicielem transportu.
Kodeks cywilny nie zastrzega aby do zawarcia umowy przewozu potrzebna była jakaś forma szczególna. Zatem umowa ta może zostać zawarta przez każde zachowanie się stron względem siebie, które będzie wystarczająco ujawniać ich wolę w sposób dostatecznie jasny i nie budzący żadnych wątpliwości. Przewóz wymaga formy pisemnej jeżeli wynagrodzenie przewoźnika przekracza 2000 zł, natomiast wystawienie listu przewozowego ma charakter fakultatywny, a zatem nie należy do warunków formalnych zawarcia umowy.
Roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany od dnia, kiedy miał być wykonany

41 Umowa rachunku bankowego:

DEF przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony bądź nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenia rozliczeń pieniężnych.

ROZPORZĄDZANIE PIENIĘDZMI: bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym na potrzeby gospodarki narodowej z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia

ODMOWA WYKONANIA ZLECENIA: bank może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.

WYCIĄG Z RACHUNKU: bank obowiązany jest przy każdej zmianie stanu rachunku bankowego przesyłać jego posiadaczowi wyciąg z rachunku z ustaleniem salda.

Posiadacz rachunku b. obowiązany jest zgłosić bankowi niezgodność salda w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku.

RACHUNEK IMIENNY: posiadacz imiennego rachunku bankowego obowiązany jest zawiadamiać bank o każdej zmianie swego zamieszkania lub siedziby.

WYPOWIEDZENIE: rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nieokreślony może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron; jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.

PRZEDAWNIENIE: roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem dwóch lat. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.

Pytanie 42 - Pojęcie papieru wartościowego i jego rodzaje

Papiery wartościowe to specjalny rodzaj dokumentów uosabiających prawa majątkowe przysługujące każdemu właścicielowi, a więc osobie , która w danej chwili jest właścicielem papieru. Realizacja wymienionych w nich praw jest możliwa wyłącznie w przypadku przedłożenia lub zwrotu takich dokumentów - utrata np. akcji na okaziciela uniemożliwia akcjonariuszowi korzystanie z jego praw, a także zbycie tych praw innej osobie.

Prawo majątkowe jest niejako ucieleśnione w pap. wart. i dysponowanie nim nie jest możliwe bez papieru ( „prawo idzie za dokumentem” ) - kto ma papier, ten uchodzi za uprawnionego. Ma za sobą domniemanie, że prawo określone w dokumencie służy mu w rzeczywistości . (według panującego w literaturze prawniczej poglądu pap. wart. mogą być sporządzane na dowolnym materiale , a nie tylko na papierze)

Zobowiązanie wynikające z pap. wart. mają zazwyczaj charakter abstrakcyjny - są oderwane od swojej gospodarczej przyczyny (przyczyna powstania zobowiązania) - wystarczy formalna poprawność dokumentu.

W przypadku utracenia pap. wart. prawo przewiduje możliwość ich umorzenia. Łączy się to najczęściej z wydaniem nowego w miejsce utraconego i wygaśnięciem prawa majątkowego związanego z utraconym papierem (umarzanie pap. wart. jest uregulowane rozmaicie dla różnych rodzajów papierów)

Wśród pap. wart. przeprowadza się kilka podziałów, stosując w każdym przypadku inne kryterium. Oto dwa najważniejsze:

• Z punktu widzenia rodzaju praw majątkowych ucieleśnionych w pap. wart.

• Pap. ucieleśniające wierzytelności pieniężne ( weksle, czeki, obligacje, ...)

• Pap. reprezentujące wierzytelności pieniężne uwarunkowane zajściem zdarzeń losowych ( losy loteryjne, polisy ubezpieczeniowe, ...)

• Pap. wyrażające prawa udziałowe w spółce akcyjnej ( akcje )

• Pap. wyrażające prawo rozporządzania towarami znajdującymi się pod pieczą wystawcy papieru - papiery towarowe ( dowody składowe, konosamenty, dowody ładunkowe, ...)

• Ze względu na sposób przenoszenia praw wynikających z pap .wart. występują :

• Papiery imienne - osoba uprawnione wymieniona z imienia i nazwiska bądź nazwa firma; przeniesienie praw może nastąpić w drodze przelewu wierzytelności w rozumieniu prawa cywilnego oraz wydania dokumentu.

• Papiery na zlecenie - osoba uprawniona wymieniona imiennie w papierze albo kolejni nabywcy papieru; pierwszy uprawniony(indosant) może przenieść swoje prawa na inna osobę(indosatariusza) w drodze indosu; poprzez ciąg indosów prawo majątkowe ucieleśnione w pap. wart. przechodzi kolejno od jednej osoby do drugiej.

• Papiery na okaziciela nie wymieniające osoby uprawnionej - uprawnionym jest każdy posiadacz dokumentu; przeniesienie praw wymaga jedynie wydania papieru w ręce nabywcy prawa, który w tym momencie staje się uprawnionym.

Rodzaje:

Akcja - wyraz wniesienia do spółki akcyjnej wkładu majątkowego oraz członkostwo tej spółki. W sp. z o.o. odpowiednikiem akcji są dokumenty stwierdzające posiadanie udziału, jednakże według przeważającego nauce poglądu nie sa one pap. wart.

Weksel - dokument sporządzony w przewidzianej przez prawo formie, zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia - w oznaczonym czasie i do rąk określonej osoby- wymienionej w wekslu kwoty.

Zobowiązanie wekslowe ma charakter zobowiązania abstrakcyjnego - podstawą i przyczyną , a więc źródłem ciążącego na dłużniku wekslowym obowiązku zapłaty jest złożenie podpisu na wekslu.

Rodzaje weksli :

• Weksel trasowany ( weksel ciągniony lub trata)- polecenie wystawcy weksla skierowane do trasata, aby ten w podanym terminie wypłacił remitentowi oznaczoną w wekslu kwotę.

• Weksel własny - przyrzeczenie samego wystawcy ,że zapłaci remitentowi oznaczoną w wekslu kwotę.

Czek - dokument mający charakter pap. wart., wystawiony w formie dokładnie określonej przez przepisy prawa i zawierającym skierowane do trasata (trasatem może być tylko bank) polecenie wypłacenia oznaczonej w nim kwoty pieniężnej. Polecenie zapłaty jest bezwarunkowe, to znaczy nie może uzależnione od żadnego zdarzenia lub stanu, a w szczególności od istnienia pokrycia.

Zobowiązanie czekowe jest zobowiązaniem abstrakcyjnym - jedynym źródłem (podstawą i przyczyną) jest to, że wystawca podpisał czek i wręczył go drugiej osobie.

Wystawienie czeku jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy ma on pokrycie. Za wystawienie czeku bez pokrycia wystawca nie tylko ponosi odpowiedzialność cywilną, ale grozi mu także odpowiedzialność karna.

Rodzaje czeków:

• Czek gotówkowy( zapłata powinna nastąpić w gotówce)

• Czek rozrachunkowy (przelanie odpowiedniej kwoty na właściwy rachunek )

• Czek zakreślony

• Czek z zakreśleniem ogólnym - bank - inny bank lub stały klient banku

• Czek z zakreśleniem szczególnym - tylko oznaczony bank

Obligacja - pap. wart. emitowany w serii, którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (wykupu obligacji). Świadczenie może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny ( prawa do udziału w przyszłych zyskach emitenta ,...)

Obligacje mogą być imienne lub na okaziciela, nabywcami mogą być wszelkie osoby prawne i fizyczne, a nawet jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Obligacje mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie i poza nią. Obrót obligacjami na okaziciela nie jest i nie może być ograniczony, natomiast obrót obligacjami imiennymi może być przez emitenta wyłączony lub ograniczony.

Konosament - dokument wystawiony przez przewoźnika, albo w jego imieniu przez kapitana statku lub inną osobę. Stanowi on dowód przyjęcia ładunku na statek w celu przewozu i legitymuje prawnego posiadacza konosamentu do rozporządzania tym ładunkiem i do jego odbioru.

Konosament reprezentuje towar, na który go wystawiono, ucieleśnia wszelkie prawa do towaru, a w szczególności prawo dysponowania nim - bardzo często jest przedmiotem transakcji handlowych.

List zastawny - pap. wart. emitowany przez bank hipoteczny, w którym bank zobowiązuje się do wypłaty odsetek i wykupienia listu w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji. Podstawą emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami. Podstawę emisji publicznych listów zastawnych stanowią natomiast wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych gwarancją lub poręczeniem przez Skarb Państwa, NBP, ...

Rozstrzyganie sporów gospodarczych przed sądami powszechnymi(s. gospodarczymi)

Spory między przedsiębiorcami w związku z prowadzoną przez nie działalnością to szczególny rodzaj sporów majątkowych (cywilnych) i są rozstrzygane w toku postępowania cywilnego i regulowane przede wszystkim przez przepisy KPC. Ich rozstrzyganiem zajmują się sądy powszechne- działające w ich strukturach organizacyjnych sądy gospodarcze.

Pojęcie sprawy gospodarczej

Sprawy gosp. To sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych właściwymi przepisami prawnymi w zakresie prowadzonej przez nie działalności gosp.
- sprawa gosp. Wynika ze stosunku cywilnego związanego z prowadzoną przez te podmioty działalnością

- źródłem konfliktu jest stosunek cywilny , a konflikt dotyczy dział.gosp.

Sądy gospodarcze

To odrębne jednostki organizacyjne utworzone w ramach struktury org sadów rejonowych i okręgowych. Rozstrzygają one spory gospodarcze i prowadzą rejestry. Generalną zasadą jest rozstrzyganie sporów w I instancji prze sąd okręgowy-sąd gospodarczy.. Wyj. sprawy majątkowe których przedmiot sporu nie przekracza 15000 zł rozpatrywane są w I instancji przez sąd rejonowy- sąd gospodarczy. Sprawy , w których wartość przedmiotu spory przekracza 15tys zł i wszystkie sprawy o prawa niemajątkowe między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gosp.

Wyj: gdy przedmiot sporu przekracza 15 tys.zł i sprawa należy do właściwości sądu okręgowego ale sprawa rozpoznawana jest w trybie postępowania nakazowego to wtedy właściwy jest sąd rejonowy- sąd gosp. Bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Sprawy rozpoznawane wI instancji przez sąd rejonowy w II sa rozpatrywane przez sady okręgowe,

A te rozpatrywane w I instancji przez sądy okręg w IIsą rozpatrywane przez sądy apelacyjne

Przebieg postępowania sadowego w sprawach gospodarczych.

1. Pozew

Strona dochodząca roszczeń składając pozew( stosowne pismo procesowe)we właściwym sądzie rozpoczyna postępowanie sądowe . Powinien on spełniać warunki formalne i warunki szczegółowe przewidziane dla pozwu

Warunki formalne:

• oznaczenie sądu do k. jest skierowany, dane stron ,ich przedstawicieli umownych i pełnomocników

• ozn. rodzaju pisma

• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności.

• Podpisy stron albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika

• Wymienienie załączników

Warunki szczególne przewidziane dla pozwu:

1. dokładne określenie żądania a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu , chyba ze przedmiotem sprawy jest kwota pieniężna

2. przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.

Jeśli pozer niw spełnia w/w warunków to mamy do czynienia z brakami formalnymi .Wtedy przewodniczący wydziału wzywa powoda do uzupełnienia pozwu w terminie 1 tyg. pod rygorem jego zwrotu.

Pozew zwrócony nie wywołuje skutków prawnych związanych z jego złożeniem np. przerwy biegu terminu przedawnienia.

Po wniesieniu pozwu i należytej opłaty sąd podejmuje dalsze czynności. Brak opłaty tzw wpisu , to również brak formalny. Opłąta sądowa (zwana całym wpisem stosunkowym ) w sprawach gospodarczych uzależniona jest od wartości przedmiotu spory i wynosi od 5 do 8 % wartości sporu ale nie niższa niż 30zł i nie wyższa niż 100 tys. zł Gdy wniosek odpowiada warunkom formalnym to sprawa otrzymuje dalszy bieg

2.Doręczenie pozwanemu odpisu pozwu. To pierwsza czynność sądowa

Na pozwanego nałożony jest obowiązek odpowiedzi na pozew ( wciągu 2 tyg od daty otrzymania odpisu).termin odp. Skrócony jest do 1 tyg. Gdy sprawa dotyczy zawarcia, zmiany , rozwiązania umowy bądź ustalenia jej treści. W razie nie wniesienia pzez pozwanego odpowiedzi na pozew w sprawie gospodarczej przewidziana jest szczególna sankcja.Sankcja ta polega na możliwości wydania prze sąd wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym.

We wnoszonej odpowiedzi pozwany powinien powołać wszystkie dowody i zarzuty / w przeciwnym razie może on zostać obciążony kosztami procesu gdy prze opieszałe działanie przyczynił się do ich powstania.

3.Następnie sąd przeprowadza postępowanie dowodowe - w tym celu wyznacza termin rozprawy.

Rozprawa jest poświęcona postępowaniu dowodowemu na niej dopuszcza się i przeprowadza się niezbędne środki dowodowe

4. Po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych sąd zamyka postępowanie dowodowe i przystępuje do wyrokowania.

Sąd może wydać

• wyrok zwykły lub zaoczny

• wyrok nie będący ani zwykłym ani zaocznym na posiedzeniu niejawnym (gdy pozwany uznał powództwo albo gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów sąd uzna że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do ostatecznego rozstrzygnięcia)

• wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym ( gdy pozwany nie złożył w odpowiednim terminie odpowiedzi na pozew)

wyroki wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza stronom z urzędu , wraz z pouczeniem o przysługujących środkach zaskarżenia.

Od wyroku wydanego w I instancji każda ze stron może się odwołać składając w stosownym czasie apelację do sądu II instancji .Od orzeczenia sądowego II instancji przysługuje stronie kasacja ( jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia nie była niższa niż 10 tys. Zł)

Sprawa gosp gdy dotyczy spraw drobnych lub nieskomplikowanych może być też prowadzona w trybie uproszczonym w ramach postępowania upominawczego lub nakazowego.

44) Istota sądownictwa polubownego. Rozstrzyganie sporów.

Wraz z likwidacją Państwowego Arbitrażu Gospodarczego w 1989 roku zniesiono ograniczenia dotyczące dostępu do sądownictwa polubownego. Ostatnio powstają instytucjonalne sądy polubowne przy izbach przemysłowo-handlowych, izbach gospodarczych i stowarzyszeniach.

Istota

Sąd polubowny (sp) jest instytucja niepaństwową powołaną do rozstrzygania spraw cywilnych (może np. rozstrzygać sporne spory majątkowe), który swą kompetencję (wyłączającą w danej sprawie właściwość sądów państwowych) uzyskuje na podstawie umowy stron. SP powoływany jest zatem suwerenną wolą stron.

- Wyrok sp ma moc prawną równą wyrokowi sądu państwowego i stanowi tytuł egzekucyjny. Po nadaniu mu klauzuli wykonalności staje się on tytułem wykonawczym (podstawą przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego). Wyrok sp może być wykonany przymusowo środkami egzekucji sądowej.

Rodzaje

1. sp ad hoc zwany także doraźnym, jednorazowym - ustanowiony do rozstrzygnięcia konkretnego sporu

• Powołany przez zainteresowane strony drogą zapisu na sąd polubowny. Strony powołują arbitrów, określają zakres ich działania oraz inne kwestie związane z rozstrzygnięciem sporu.

• Przed rozpoczęciem postępowania strony mogą określić jego tryb. Jeśli tego nie uczynią, sp stosuje taki tryb, który uzna za właściwy

stałe sp (instytucjonalny) z reguły specjalizują się w rozstrzyganiu spraw danego rodzaju

• może być organem właściwym do danego sporu z mocy stosownego zapisu lub z racji przynależności stron do danej organizacji, stowarzyszenia lub związku

• z reguły posiada swój statut zawierający sposób formowania składu orzekającego. Często spotyka się regułe ograniczających krąg arbitrów do tych znajdujących się na liście arbitrów danego sądu. Statut może dopuszczać także arbitrów spoza listy

• postępują wg zasad postępowania określonych w przyjętym regulaminie.

Strony mogą poddać do rozstrzygania przez sp wszystkie spory o prawa majątkowe z wyjątkiem sporów o alimenty i ze stosunku pracy.

• Zapis na sp (zapis kompromisarski, klauzula kompromisarska, klauzula arbitrażowa) - możliwość wskazania w nim arbitrów i przewodniczącego lub liczby arbitrów, sposobu powoływania ich i superarbitra.

• W drodze stosownej umowy między stronami może być w każdej chwili uchylony. Takie uchylenie musi być w formie pisemnej, przyjmuje postać aneksu do umowy. Skutkiem uchylenia- organem właściwym do rozstrzygania tego sporu będzie sąd państwowy.

Cechy sądownictwa polubownego:

• Szybkość - od wyroku nie przysługuje odwołanie (jednoinstancyjność)

• Taniość - koszty rozpoznania sporu przez inst. Sp określa regulamin. Arbitrzy sp ad hoc otrzymują wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych w związku z rozpoznaniem sporu

• Dyskrecja - posiedzenia zamknięte, wyrok doręcza się obu stronom a nie ogłasza, m-ce posiedzenia-dowolne

• Kompetencja - dobór arbitrów z uwzględnieniem przedmiotu sporu i kwalifikacji arbitrów. Arbitrzy nie muszą być prawnikami. Nie mogą nimi być sędziowie państwowi

• Współdziałanie - sp oparty na zasadzie współdziałania poróżnionych stron

Istota spółki partnerskiej

---