Przekszta艂cenie Laplace'a jest operatorem przekszta艂caj膮cym sygna艂 x(t) na pewn膮 funkcj臋 zespolon膮 X(s) zgodnie ze wzorem:
Dziedzin臋 funkcji X(s) (L-transformaty) tworz膮 te warto艣ci zmiennej zespolonej s, dla kt贸rych ca艂ka we wzorze jest zbie偶na.
Transformata Laplace'a oddaje nieocenione us艂ugi w wielu dziedzinach nauki i techniki. Jej zasadnicze zastosowanie to rozwi膮zywanie r贸wna艅 r贸偶niczkowych. Dok艂adnie rzecz ujmuj膮c, dla wielu klas r贸wna艅 r贸偶niczkowych zastosowanie transformaty Laplace'a sprowadza problem rozwi膮zania r贸wnania r贸偶niczkowego do problemu rozwi膮zania pewnego liniowego r贸wnania algebraicznego.
R贸wnania r贸偶niczkowe zwyczajne
Najwdzi臋czniejszym obiektem zastosowa艅 transformacji Laplace'a jest rozwi膮zywanie r贸wna艅 r贸偶niczkowych zwyczajnych o sta艂ych wsp贸艂czynnikach. R贸wnania takie pojawiaj膮 si臋 cz臋sto podczas opisu uk艂ad贸w elektrycznych, mechanicznych czy te偶 uk艂ad贸w automatyki.
R贸wnania r贸偶niczkowe cz膮stkowe
Przekszta艂cenie Laplace'a mo偶e by膰 u偶yte do rozwi膮zywania niekt贸rych r贸wna艅 r贸偶niczkowych cz膮stkowych. W elektrotechnice sztandarowym przyk艂adem s膮 linie d艂ugie - obwody elektryczne, kt贸rych rozmiary geometryczne powoduj膮 op贸藕nienia istotnie wp艂ywaj膮ce na zachowanie uk艂adu.
R贸wnania ca艂kowe
Transformacja Laplace'a ma zastosowanie dla rozwi膮zywania pewnych klas r贸wna艅 ca艂kowych czy te偶 r贸偶niczkowo ca艂kowych. W postaci takiego r贸wnania mog膮 by膰 sformu艂owane np. r贸wnania opisuj膮ce lini臋 d艂ug膮.
Transmitancja
Cech膮 charakterystyczn膮 liniowych obwod贸w elektrycznych jest fakt, 偶e transformata Laplace'a dowolnego napi臋cia lub pr膮du w uk艂adzie jest liniowa kombinacj膮 transformat napi臋膰 (pr膮d贸w) wymuszaj膮cych oraz warunk贸w pocz膮tkowych wyst臋puj膮cych na pojemno艣ciach (napi臋cia) i indukcyjno艣ci (pr膮d贸w). W艂asno艣膰 ta jest konsekwencj膮 liniowo艣ci r贸wna艅 opisuj膮cych obw贸d oraz niezmienno艣ci w czasie parametr贸w obwodu (warto艣ci pojemno艣ci, indukcyjno艣ci, oporno艣ci itd.). Cecha ta jest w艂asno艣ci膮 nie tylko obwod贸w elektrycznych. Maj膮 j膮 np. liczne uk艂ady mechaniczne czy uk艂ady automatycznego sterowania. Og贸lnie uk艂ady takie tworz膮 klas臋 uk艂ad贸w liniowych niezmiennych ze wzgl臋du na przesuni臋cia w dziedzinie czasu. Transformat臋 Laplace'a stosuje si臋 tak偶e do badania odpowiedzi impulsowej uk艂adu oraz badania stabilno艣ci
Przyk艂ad 1
Obliczy膰 transformat臋 Laplace'a nast臋puj膮cych dw贸ch sygna艂贸w:
Rozwi膮zanie:
Transformata Laplace'a sygna艂u x1(t):
Granica wyst臋puj膮ca po prawej stronie powy偶szego wzoru istnieje i jest r贸wna zero dla takich warto艣ci zmiennej s, kt贸re spe艂niaj膮 warunek Re(s)>-1.Dla pozosta艂ych warto艣ci zmiennej s ca艂ka definiuj膮ca transformat臋 jest rozbie偶na. Ostatecznie dziedzin膮 D1 transformaty 拢[x1(t)]=1/(1+s) jest otwarta p贸艂p艂aszczyzna:
Transformata Laplace'a sygna艂u x2(t):
Granica wyst臋puj膮ca po prawej stronie powy偶szego wzoru istnieje i jest r贸wna zero dla takich warto艣ci zmiennej s, kt贸re spe艂niaj膮 warunek Re(s)<-1. W rezultacie dziedzin膮 D2 transformaty 拢[x2(t)]=1/(1+s) jest otwarta p贸艂p艂aszczyzna:
Biegun funkcji le偶y dok艂adnie na wsp贸lnym brzegu obszar贸w okre艣lono艣ci transformat obu sygna艂贸w. Przyk艂ad ten pokazuje, 偶e dla ka偶dego sygna艂u przyczynowego istnieje sygna艂 nieprzyczynowy taki, 偶e transformata Laplace'a obu sygna艂贸w wyra偶a si臋 tym samym wzorem. Transformaty obu sygna艂贸w r贸偶ni膮 si臋 tylko dziedzin膮, w kt贸rej s膮 okre艣lone.
Przyk艂ad 2
Obliczy膰 transformat臋 Laplace'a tzw. jedynki Heaviside'a:
Rozwi膮zanie:
Ca艂ka definiuj膮ca:
Wyst臋puj膮ca po prawej stronie granica jest zbie偶na dla Re(s)>0. St膮d:
Dziedzin膮 obrazu jedynki Heaviside'a stanowi p贸艂p艂aszczyzna otwarta{s: Re(s)>0}.