POJĘCIE, FORMY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO. Kształcenie zawodowe to ogół celowo organizowanych czynności i procesów umożliwiających przygotowanie do zawodu, a w szczególności przygotowanie do pracy zawodowej w określonej gałęzi gospodarki narodowej i na określonym stanowisku pracy. Każdy rozpoczynający naukę w szkole zawodowej winien mieć świadomość możliwości uzyskania kwalifikacji zawodowych przez zdanie egzaminu zawodowego. Nie zdanie takiego egzaminu powoduje to, że absolwent opuszcza szkołę jako osoba bez kwalifikacji. Formy organizacyjne kształcenia zawodowego 1. Ze względu na liczbę uczniów uczestniczących w zajęciach wyróżnia się: - nauczanie jednostkowe, np. prowadzone w warsztacie rzemieślniczym - nauczanie grupowe (zespołowe), np. prowadzone w pracowni lub w warsztacie szkolnym - nauczanie zbiorowe, np. realizowane w ramach systemu klasowo-lekcyjnego 2. Ze względu na miejsce, w którym przebiega proces kształcenia zawodowego, wyróżnić można: - zajęcia lekcyjne realizowane czy to w ramach systemu klasowo-lekcyjnego, czy tez w gabinecie lub pracowni - zajęcia warsztatowe realizowane w warsztacie szkolnym, w centrum kształcenia praktycznego lub w zakładzie pracy - zajęcia szkolne realizowane w szkole zawodowej - zajęcia poza szkolne realizowane w domu, w zakładzie pracy czy tez w innym miejscu poz szkołą 3. Ze względu na charakter prowadzonych zajęć wyróżnić można: - lekcje 45 minutowe, 2-3 godzinne zajęcia laboratoriach i pracowniach oraz 6-8 godzinne warsztatowe, tzw. całodzienne - zajęcia lekcyjne i warsztatowe (obowiązkowe) oraz zajęcia pozalekcyjne, np. w kółkach zainteresowań, realizowane na zasadzie dobrowolności. W procesie kształcenia zawodowego wszystkie te formy maja zastosowanie, przy czym najczęściej cechy tychże nakładają się, stąd globalnie wyróżnić można: 1) zajęcia jednostkowe realizowane zazwyczaj w warsztatach rzemieślniczych i małych zakładach pracy; 2) zajęcia grupowe(zespołowe) realizowane w ramach systemów: gabinetowo - pracownianego i warsztatowo - produkcyjnego, a także podczas zajęć pozalekcyjnych; 3) zajęcia zbiorowe realizowane w ramach systemu gabinetowo - pracownianego, a także w ramach klasowo-lekcyjnego i podczas zbiorowych imprez szkolnych Nowe typy szkół w reformowanym systemie edukacji liceum ogólnokształcące - okres nauczania trzy lata - ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego liceum profilowane - okres nauczania trzy lata - kształcenie odbywać się będzie w projektowanych profilach kształcenia ogólnozawodowego - ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego - ukończenie umożliwia dalsze kształcenie w szkołach policealnych o okresie nauczaniu do roku czasu technikum - okres nauczania cztery lata - ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego zasadnicza szkoła zawodowa - okres nauczania trwa 2 - 3 lata - ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu - ukończenie umożliwia dalsze kształcenie w uzupełniającym liceum ogólnokształcącym lub technikum uzupełniającym uzupełniające liceum ogólnokształcące - okres nauki 2 lata - ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości technikum uzupełniające - okres nauki 3 lata - ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości - ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu szkoła policealna - okres nauki nie krótszy niż pół roku i nie dłuższy niż 2,5 roku - ukończenie umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu Podstawowe zadania kształcenia:      kształtowanie cech kierunkowych osobowości człowieka, w tym podstaw i przekonań, ,uznawanych wartości oraz ideałów ,odpowiadających społeczeństwu demokratycznemu;      przygotowanie jednostki do życia społecznego , w tym do bezpośredniego udziału w rozwoju gospodarczym ,społecznym kulturalnym kraju i narodu
Wg T. Nowackiego
Zawód to wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie i będących źródłem utrzymania pracownika i jego rodziny.
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, zwana dalej "klasyfikacją", obejmuje zawody, typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie, oraz wskazuje ministrów, na których wniosek zawody zostały wprowadzone do klasyfikacji. Klasyfikacja wskazuje także okres kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej i szkole policealnej, w tym skrócony okres kształcenia w szkole policealnej na podbudowie określonego profilu kształcenia ogólnozawodowego w liceum profilowanym. Zawody objęte klasyfikacją zostały ujęte w grupy wielkie, duże i średnie, zgodnie z podziałem zawodów ustalonym w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy, określonej w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Literatura: - Zygmunt Wiatrowski „Podstawy pedagogiki pracy” Bydgoszcz 2005 - Stefan M. Kwiatkowski, Andrzej Bogaj, Barbara Baraniak „Pedagogika pracy” Warszawa 2007 - Janina E. Karney „Podstawy psychologii i pedagogiki pracy” Pułtusk 2004

---