Bakterie:
1. Choroby przenoszone droga płciowa oraz czynniki je wywołujące + diagnostyka zakażeń moczowo-płciowych
2. Ogólny schemat diagnostyki i płynące z niej korzyści
Diagnostyka mikrobiologiczna:
a) Mikroskopowe badanie materiałów pobranych od pacjętów:
- barwienie: metoda Gramma, m. Giemsy, jodem, jodyna, Zill-Nilsena ( b. kwasoodporne)
- barwniki fluorsencencyjne: oranż akrydynowy, auramina i rodamina, kalkofluor,
b) badanie w ciemnym polu- zastosowanie przy badaniu krętków
c) immunofluorescencja bezpośrednia- znakowane przeciwciała monoklonalne
Wykrywanie swoistych makrocząsteczek:
Wykrywanie antygenów bakteryjnych
Reakcja aglutynacji cząsteczek
Wykrywanie sekwencji kwasów nukleinowych
Metoda sondy kwasu nukleinowego
Polimerazowa reakcja łańcuchowa
Hodowla i izolacja drobnoustrojów:
Pobranie materiału
Podłoże hodowlane
Identyfikacja
Badanie antybiotykowrażliwości
Testy serologiczne
Odczyn wiązania dopełniacza
Odczyn kłacz kujący
W odczynach pośredniej immunofluorescencji
Odczyn FTA-ABS
Odczyny immunodyfuzyjne
Korzyści:
Identyfikacja specyficznego drobnoustroju i określenie terapii celowanej w zakażeniu patogenem.
3. Charakterystyka biegunek wywolanuch E. coli oraz diagnostyka
Pałeczka okrężnicy, znana też pod łacińską nazwą Escherichia coli lub jej skrótem E. coli, a także potocznie nazywana bakterią koli to fakultatywnie tlenowa, Gram-ujemna bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae. Wchodzi w skład fizjologicznej flory bakteryjnej jelita grubego człowieka oraz zwierząt stałocieplnych. W jelicie ta symbiotyczna bakteria spełnia pożyteczną rolę, uczestnicząc w rozkładzie pokarmu, a także przyczyniając się do produkcji witamin z grupy B, witaminy C oraz K. Nazwa bakterii pochodzi od nazwiska jej odkrywcy, austriackiego pediatry i bakteriologa Theodora Eschericha.
Escherichia coli O157:H7 - enterohemolityczny szczep bakterii Escherichia coli wywołujący choroby układu pokarmowego i moczowego. Wytwarza werotoksynę (werocytotoksynę), substancję cytotoksyczną w stosunku do hodowli komórek Vero. Powoduje ona biegunki i powikłania schorzeń nadnerczy oraz groźny zespół hemolityczno-mocznicowy. Główną przyczyną infekcji bakterią jest spożycie wołowiny niepoddanej obróbce termicznej.
Gatunek E. coli dzieli się na serotypy na podstawie zróżnicowania budowy antygenów. Szczepy bakterii różnicuje się na podstawie cech antygenowych:
antygen somatyczny O
antygen powierzchniowy K
antygen rzęskowy H
Wyróżnia się 171 antygenów O, około 80 antygenów K i ponad 50 antygenów H, dzięki którym wyszczególnione ponad 180 typów serologicznych tego drobnoustroju.
4. Charakterystyka rodziny Spirochetacae, przedstawiciele i wywoływane przez nich choroby
Krętek borelioza i leptosporia opisane poniżej
5. Riketsje -morfologia, chorobotwórczość, diagnostyka
G-Riketsje (Rickettsia) - rodzaj Gram-ujemnych bakterii o kształcie pałeczkowatym z rzędu Rickettsiales.
- Są to pasożyty wewnętrzne, zwykle wewnątrzkomórkowe, występujące u człowieka i ssaków, owadów (np. pcheł, kleszczy, wszy), niekiedy innych stawonogów, rozmnażające się wyłącznie w żywych komórkach, przenoszone przez owady na ludzi i zwierzęta wywołując w ich organizmach "riketsjozy".
Najgroźniejszą riketsjozą jest tyfus plamisty. Inne riketsjozy to: gorączka Q, tyfus plamisty Gór Skalistych, gorączka okopowa, dur plamisty szczurzy, gorączka plamista, kleszczowe zapalenie opon mózgowych.
Riketsje na odzieży zachowują zdolność zakażania przez okres 2-3 tygodni. Ich żywym zbiornikiem są zakażone pchły, pasożytujące na szczurach i myszach. Riketsje są wydalane przez wszy wraz z kałem oraz ich wymiocinami. Do ustroju mogą dostać się przez drapanie skóry. Zmiany patologiczne riketsjoz dotyczą naczyń krwionośnych, układu nerwowego, gruczołów dokrewnych i serca.
6. Jakie znasz gatunki Clostridium, opisz morfologie, chorobotwórczość i obraz choroby:
• C. perfringes, C. difficile, C. botulinum C. tetani
• laseczki gram (+), tworzą spory, ruchliwe, beztlenowce bezwzględne
• chorobotwórczość zależna od toksyny (botulinizm, tężec, sraczki)
7. Wymień czynniki chorobotwórcze Staphylococus i na jakiej podstawie można je
różnicować:
Różnicowanie: kolor koloni żółty (aureus), biały (epiderm. i saprofiticus); hemoliza, koagulaza
(+ tylko aureus), mannitol (- tylko epidemitis) oporność na nowobiocynę (saprophiticus).
Czynniki:
• egzotoskyny (enterotoksyna, TSST1,)
• hemolizyny
• białko A
• enzymy (β laktazmaza, fibrynoliza, DNA-za, fosfolipaza, hialuronidaza)
8. Enterococus-morfologia,chorobotworczosc, diagnostyka
Enterokiki, paciorkowece kałowe (Enterococcus) - rodzaj bakterii Gram-dodatnich, względnie beztlenowych ziarniaków z typu Firmicutes,
Enterococci są to ziarniaki które najczęściej występują w postaci dwoinek i są trudne do odróżniania od bakterii z rodzaju Streptococcus. Dwa gatunki powszechnie występują we jelitach ludzi, w których żyją na zasadzie komensalizmu, są to częstszy Enterococcus faecalis (90-95%) oraz rzadszy Enterococcus faecium (5-10%). Enterokoki są to organizmy względnie beztlenowe, preferujące oddychanie tlenowe.
9. Haemofilus sp. -morfologia, chorobotwórczość, diagnostyka
G-- Są to pałeczki In vivo wytwarzające otoczki, które tracą w hodowli sztucznej, nie posiadają rzęsek ani nie wytwarzają przetrwalników, komórki mogą przybierać formy kuliste bądź nitkowate. Pałeczki hemofilne rosną tlenowo na pożywkach wzbogaconych i specjalnych wymagająco wzrostu czynnika V i X . Najważniejszy patogen Haemofilus influenza, nie wytwarza ona egzotoksyn, rolę uszkadzającą przypisuje się antygenowi somatycznemu.
materiał do badań:
wymaz z gardła i nosa
Plwocina
Ropa, krew
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Posiewy na podłożach wzbogaconych:
Agar czekoladowy
Podłoże tryptozolowo-sojowe
Podłoże Levinthala
Chętnie rosną wokół koloni gronkowców
Testy API
10.Prątki - diagnostyka i metody roznicowania
Prątki (łac. Mycobacterium), drobnoustroje należące do rodziny Mycobacteriaceae, rząd Actinomycetales, klasa Schizomycetes.
Są to bakterie o tlenowym metabolizmie o kształcie pałeczkowatym (proste lub tylko nieznacznie zakrzywione) o średnicy 0,2 - 0,4 μm i długości 2 - 10 μm. Charakterystyczną cechą prątków jest specyficzna budowa ściany komórkowej, która nawet w ponad 60% zbudowana jest z lipidów. Dzięki temu ściana ma charakter hydrofobowy co sprawia, że jest ona nie przepuszczalna dla stosowanych w wielu metodach barwienia anilinowych barwników zasadowych. Specyficzna budowa prątków umożliwia im duża kwasooporność oraz oporność na czynniki takie jak wysuszenie, niskie i wysokie pH, wysoka i niska temperatura. W zaschniętej plwocinie prątki mogą przeżyć do trzech miesięcy. Wykazano obecność w ścianie komórkowej takich substancji o właściwościach antygenowych jak: lipoarabinomannan, peptydymuramylowe, sulfatydy, czynnik wiązkowy (cord factor) i wiele innych. Wciąż nieznane są czynniki wirulencji prątków. Za podstawową cechę umożliwiająca osiągnięcie gospodarza jako niszy życiowej uważa się umiejętność prątków do przeżywania wewnątrzkomórkowego. Mikobakterie są zdolne do przeżywania wewnątrz fagolizosomów - struktur pierwotnie zaangażowanych w zabijanie patogenów.
Ze względów praktycznych prątki dzieli się na:
prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) - wywołujące gruźlicę
prątek trądu (Mycobacteium leprae) - wywołujące trąd (chorobę Hansena)
prątki inne niż gruźlicze (MOTT) - w tym Mycobacterium avium complex (MAC)
11.Podaj ogólną charakterystykę ziarniaków, ich podobieństwa i różnice w morfologii i fizjologii.
Ziarniaki G+ i ziarniaki G-
12.Bakterie gram ujemne przenoszone drogą płciową, ich morfologia i czynniki zjadliwości, przebieg kliniczny zakażeń, diagnostyka mikrobiologiczna.
Patrz pytanie nr 1
13.Listeria monocytogenes- morfologia, chorobotwórczość, czynniki chorobotwórczości
i diagnostyka mikrobiologiczna.
• ruchliwa, paleomorficzna laseczka gram(+), mikroareofilna, brak otoczki, względny
pasożyt wewnątrz komórkowy
• Czynnik oportunistyczny; listerioza noworodków (opony), listerioza dorosłych
(grypopodobna, do ciężkiej: opony, bakteriemia, zapalenie wsierdzia)
• Internalina (białko błonowe), Listerolizna O (białko hemolityczne, fosfolipazy
• wzrost w niskich temperaturach, katalazo (+), wąska strefa hemolizy β na agarze z krwią
14.Charakterystyka rodzaju Mycoplasmatacae- morfologia bakterii, ich chorobotwórczość i diagnostyka.
Mycoplasma pneumoniae (Mykoplazma pneumonia) - bakteria należąca do grupy wolno żyjących drobnoustrojów całkowicie pozbawionych ściany komórkowej. Drobnoustroje te, zgodnie z przyjętą taksonomią zaliczane są do klasy Mollicutes, rzędu Mycoplasmatales, rodzaju Mycoplasma. Pojedyncze komórki Mycoplasma pneumoniae mogą przyjmować kształty od form kulistych lub gruszkowatych do rozgałęzionych włókienek. Wielkość form kulistych waha się od 0,3 do 0,8 mikrometrów natomiast długość form włókienkowatych może dochodzić nawet do kilkudziesięciu mikrometrów.
Mycoplasma pneumoniae i Chlamydia (Chlamydophila pneumoniae) (zapalenie mykoplazmowe chlamydiowe) są częstymi przyczynami atypowych zapaleń płuc u dzieci.
Kliniczny obraz mykoplazmozy, choroby wywołanej przez Mycoplasma pneumoniae, jest bardzo zróżnicowany, od lekko przebiegającego zakażenia górnych dróg oddechowych do zapalenia płuc oraz wielopostaciowych powikłań, głównie ze strony układu nerwowego, serca, stawów i trzustki.
Zakażenia Mycoplasma pneumoniae następują wyłącznie drogą powietrzną - głównie kropelkową rzadziej pyłową. Wrotami zakażenia są drogi oddechowe.
15.Omów diagnostykę zakażeń bakteriami beztlenowymi (od pobrania materiału do wydania wyników).
16.Budowa morfologiczna krętka bladego, diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń tym patogenem. Patrz pytanie nr 31.
17.Charakterystyka bakterii z rodziny Enterobacteriacae: jakich znasz przedstawicieli, ich Morfologia - podobieństwa i różnice, chorobotwórczość, ogólne zasady diagnostyki tej rodziny.
E. coli i współbracia
18.Bakterie atopowe - dlaczego są inne od pozostałych? Jakich znasz przedstawicieli i jakie? Choroby wywołują?
Chlamydie (łac. Chlamydiae) - rodzaj bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych. Bakterie te są bakteriami, które nie wytwarzają własnego ATP lecz wymieniają swoje ADP na ATP gospodarza. Bakterie pokrewne riketsjom. Posiadają lipopolisacharyd (LPS) w swojej ścianie komórkowej, podobnie jak większość bakterii Gram-ujemnych, jednak w przeciwieństwie do nich nie posiadają w ścianie peptydoglikanu. Są zdolne do syntezy własnych białek, dzięki posiadaniu rybosomów.
Istnieją trzy gatunki chlamydii patogennych dla ludzi:
Mycoplasma pneumoniae (Mykoplazma pneumonia) - bakteria należąca do grupy wolno żyjących drobnoustrojów całkowicie pozbawionych ściany komórkowej. Drobnoustroje te, zgodnie z przyjętą taksonomią zaliczane są do klasy Mollicutes, rzędu Mycoplasmatales, rodzaju Mycoplasma. Pojedyncze komórki Mycoplasma pneumoniae mogą przyjmować kształty od form kulistych lub gruszkowatych do rozgałęzionych włókienek. Wielkość form kulistych waha się od 0,3 do 0,8 mikrometrów natomiast długość form włókienkowatych może dochodzić nawet do kilkudziesięciu mikrometrów.
Mycoplasma pneumoniae i Chlamydia (Chlamydophila pneumoniae) (zapalenie mykoplazmowe chlamydiowe) są częstymi przyczynami atypowych zapaleń płuc u dzieci.
Kliniczny obraz mykoplazmozy, choroby wywołanej przez Mycoplasma pneumoniae, jest bardzo zróżnicowany, od lekko przebiegającego zakażenia górnych dróg oddechowych do zapalenia płuc oraz wielopostaciowych powikłań, głównie ze strony układu nerwowego, serca, stawów i trzustki.
Zakażenia Mycoplasma pneumoniae następują wyłącznie drogą powietrzną - głównie kropelkową rzadziej pyłową. Wrotami zakażenia są drogi oddechowe.
Riketsje (Rickettsia) - rodzaj Gram-ujemnych bakterii o kształcie pałeczkowatym z rzędu Rickettsiales.
Są to pasożyty wewnętrzne, zwykle wewnątrzkomórkowe, występujące u człowieka i ssaków, owadów (np. pcheł, kleszczy, wszy), niekiedy innych stawonogów, rozmnażające się wyłącznie w żywych komórkach, przenoszone przez owady na ludzi i zwierzęta wywołując w ich organizmach "riketsjozy".
Najgroźniejszą riketsjozą jest tyfus plamisty. Inne riketsjozy to: gorączka Q, tyfus plamisty Gór Skalistych, gorączka okopowa, dur plamisty szczurzy, gorączka plamista, kleszczowe zapalenie opon mózgowych.
Riketsje na odzieży zachowują zdolność zakażania przez okres 2-3 tygodni. Ich żywym zbiornikiem są zakażone pchły, pasożytujące na szczurach i myszach. Riketsje są wydalane przez wszy wraz z kałem oraz ich wymiocinami. Do ustroju mogą dostać się przez drapanie skóry. Zmiany patologiczne riketsjoz dotyczą naczyń krwionośnych, układu nerwowego, gruczołów dokrewnych i serca.
19.Biegunka - objaw czy odrębna jednostka chorobowa? Zapalenie czy zatrucie - jakimi
Czynnikami, omów postępowanie w diagnostyce biegunek u dzieci.
Biegunka (łac. diarrhoea) – objaw chorobowy polegający na znacznym zwiększeniem liczby wypróżnień w ciągu doby, lub zmianą konsystencji stolca na płynną lub półpłynną. Biegunką określa się również stan, gdy nawet jednorazowo w stolcu pojawia się treść patologiczna, taka jak śluz, ropa lub krew. Biegunce towarzyszy wzmożona perystaltyka jelit i często kurczowe bóle brzucha.
Biegunka ostra – to stan chorobowy trwający do 10 dni, natomiast utrzymywanie się objawów chorobowych ponad 10 dni nosi nazwę biegunki przewlekłej. Istnieje wiele przyczyn występowania biegunki, z których najczęstsze to infekcje przewodu pokarmowego na tle zakażeń:
związanych z bezpośrednim zakażeniem bakteryjnym
związanych z działaniem endotoksyn bakteryjnych
biegunki niezakaźne (np. w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego)
W krajach Trzeciego Świata biegunka jest główną przyczyną śmierci niemowląt, zabijając ponad 1,5 miliona dzieci rocznie.
Biegunka jest zwykle chorobą o krótkim przebiegu i zdolności do samoograniczania się. Dlatego w leczeniu wystarczającym sposobem postępowania zwykle jest:
nawadnianie
nawadnianie doustne – podawanie wody i elektrolitów w postaci tak zwanego doustnego płynu nawadniającego DPN (ang. ORS – Oral Rehydratation Solution) w przypadku biegunki o niewielkim lub średnim stopniu odwodnienia (poniżej 10%). Dopuszczonymi w Polsce preparatami do doustnego nawadniania są: Gastrolit, Saltoral i Orsalit. Należy podkreślić, ze stosowane niekiedy inne środki nawadniające (soki owocowe, herbata, coca-cola) nie powinny być stosowane ze względu na znaczne odchylenia osmolarności.
nawadnianie dożylne w przypadku:
ciężkiego odwodnienia
występowaniu objawów wstrząsu
objawy zaburzeń świadomości
uporczywe wymioty nie ustępujące pomimo nawadniania doustnego
brak poprawy pomimo właściwego nawadniania doustnego
realimentacja, czyli powrót do odżywiania doustnego, początkowo najlepiej zawierające kleik ryżowy, mus jabłkowy lub tzw. marchwiankę
Błędem jest stosowanie leków o działaniu bakteriobójczym w leczeniu niepowikłanych biegunek ostrych. Wystąpienie biegunki przewlekłej lub powikłanej biegunki ostrej (biegunka przebiegająca z temperaturą powyżej 38,5°C zwłaszcza z obecnością krwi w stolcu), lub stwierdzenie w badaniach dodatkowych dużej ilości leukocytów i/lub laktoferyny w stolcu są dopiero wskazaniem do włączenia antybiotyków do leczenia biegunki.
20.Jakie są zasady diagnostyki mikrobiologicznej? Uzasadnij przydatność poszczególnych etapów Badań mikrobiologicznych. Pkt 2
21.Scharakteryzuj toksyny gronkowcowe i omów ich działanie biologiczne.
Enterotoksyny A, B, C1, C2, D, E, F - powodują zatrucia pokarmowe
Hemolizyny - wywołują lizę erytrocytów
Koagulaza - powoduje aktywację kaskady krzepnięcia krwi.
Eksfoliatyna (toksyna epidernonekrotyczna) - działa na warstwę ziarnistą naskórka powodując jej łuszczenie
Leukocydyna - uszkadza leukocyty, głównie granulocyty i makrofagi
Czynnik CF - ścina fibrynogen
Hialuronidaza - ułatwia wnikanie i rozprzestrzenianie się gronkowców
Fibrynolizyna - rozpuszczanie skrzepu i rozprzestrzenianie się procesu chorobowego
Penicylinaza - warunkuje oporność gronkowców na penicylinę
22.Epidemiologia zakażeń u czynniki zajadliwości i diagnostyka zakażeń Nesseria meningitidis.
Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, meningokok (Neisseria meningitidis) - Gram-ujemna bakteria wywołująca menigokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Występuje tylko u ludzi i nie ma zwierzęcego rezerwuaru bakterii. Tylko ten rodzaj zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych przebiega epidemicznie.
23.Co wiesz na temat morfologii, czynników chorobotwórczości i postaci zakażeń?
Wywoływanych przez bakterie z rodzaju Corynobacterium:
• maczugowce gram (+), bez otoczek, mogę zawierać ziarnistości, nieruchome
• egzotoksyna brak toksyny bakteria nieszkodliwa
• w miejscu wniknięcia uszkadzanie nabłonka tworzenie błon rzekomych; przedostanie się Do krążenia -> zapalenie m. sercowego, obwodowa neuropatia
24.MOTT - co to za drobnoustroje, jakich znasz przedstawicieli, czynniki ich chorobotwórczości,
Schorzenia przez niewywoływane.
Prątki nie gruźlicze patrz pyt 3
25.Morfologia i fizjologia laseczek beztlenowych. Omów zakażenia i diagnostykę Clostriduim botulinum:
Clostridum - rodzaj bakterii Gram-dodatnich, beztlenowych pałeczek z typu Firmicutes, tworzących przetrwalniki. Rodzaj ten obejmuje ok 60 gatunków drobnoustrojów, powszechnie występujących przede wszystkim w glebie oraz przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt, narządach rodnych kobiet, a także w wodzie i ściekach. Bakterie te cechują się możliwością wiązania azotu atmosferycznego oraz redukcji siarczanów (IV). Większość bakterii z tego rodzaju to saprofity, przeprowadzające procesy fermentacyjne oraz rozkładające celulozę i pektyny. Niektóre gatunki mają właściwości chorobotwórcze, uwarunkowane wytwarzaniem silnych egzotoksyn, inne są drobnoustrojami oportunistycznymi.
Toksyna botulinowa, jad kiełbasiany, botulina (łac. botulus - kiełbasa) - bakteryjna egzotoksyna wytwarzana przez bezwzględnie beztlenowe laseczki Clostridium botulinum oraz nielicznych innych przedstawicieli tego rodzaju. Chemicznie jest to mieszanina kilku różnych białek.
Rozróżnia się kilka rodzajów tej toksyny, oznaczanych kolejnymi literami alfabetu od A do G, z czego największe znaczenie dla człowieka mają typy: A, B i E, a w weterynarii C i D.
Do wytwarzania tej toksyny dochodzi głównie w glebie, osadzie dna morskiego i niewłaściwie wytwarzanych i przechowywanych konserwach mięsnych, rybnych i jarzynowych. Spożycie zakażonej żywności prowadzi do ciężkich zatruć (→ zatrucie jadem kiełbasianym). Toksyna ta jest jedną z najsilniejszych znanych neurotoksyn. Dawka około 70 µg podana doustnie jest śmiertelna, dożylnie wystarczy ułamek mikrograma. Uważa się, że jeden gram tej toksyny mógłby uśmiercić nawet 20 mln ludzi[potrzebne źródło].
Botulina wrażliwa jest na wysoką temperaturę i zasolenie podłoża. Zbudowana jest z dwóch łańcuchów polipetydowych: lekkiego, o masie cząsteczkowej ok. 50 kDa oraz ciężkiego, o masie cząsteczkowej ok. 100 kDa, połączonych mostkiem dwusiarczkowym.
26.Budowa morfologiczna krętka bladego diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń tym patogenem. Patrz pytanie nr 31
27.Chorobotwórczość bakterii z rodzaju Klebsiella. Omów morfologię i diagnostykę tych bakterii.
G- nieruchliwe krótkie pałeczki posiadające otoczkę. Bakterie te są saprofitami w układzie oddechowym i w kale oraz narządach rodnych.
Diagnostyka opera się na izolacji pałeczek z materiału. W świeżo pobranym materiale można wykryć pałeczki otoczkowe wykonując test na pęcznienia otoczek za pomocą swoistych surowic diagnostycznych. Pałeczki mają małe wymagania odżywcze, i na podłożach stałych dają charakterystyczny wzrost pod postacią dużych śluzowatych kolonii, dalsza identyfikacja API
28.Patogeny wewnątrz komórkowe - jakich znasz przedstawicieli, dlaczego tak się nazywają i dlaczego są tak groźne dla człowieka?
29.Jakie czynniki sprzyjają występowaniu zakażeń szpitalnych? Które patogeny i dlaczego? występują najczęściej.
30.Jakie są zasady diagnostyki mikrobiologicznej? Uzasadnij przydatność poszczególnych etapów
badania mikrobiologicznego pkt 2
31.Charakterystyka Spirochetaceae - przedstawiciele, choroby, objawy, epidemiologia
Krętki (łac. Spirochaetes) - długie i cienkie bakterie Gram-ujemne, przypominające korkociągi, o szerokości 0,1 - 0,3 µm. Poruszają się ruchami rotacyjnymi przy pomocy jedynych w swoim rodzaju wewnętrznych rzęsek zwanych włóknami osiowymi.Są to organizmy cudzożywne-saprofityczne(odżywiające się matrwą materią organiczną) lub pasożytnicze.Do krętków zalicza się dwie rodziny:
Spirochaetaceae
Borellia (np. B. burgdorferi, B. recurrentis)
Treponema (np. T. pallidum)
Leptospiraceae
Leptospira (np. L. interrogans)
Borrelia burgdorferi - mikroaerofilna bakteria Gram-ujemna o średnicy 0,3 - 0,5 µm i długości 20 - 30 µm powodująca najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną - boreliozę. Wektorem transmisji choroby jest kleszcz z rodzaju Ixodes. Rezerwuarem są małe i średnie ssaki takie jak ryjówki, myszy, wiewiórki, zające, a także ptaki leśne, m.in. kosy i drozdy.
Wyróżnia się 3 fazy zakażenia, które najłatwiej zaobserwować u ludzi:
stadium wczesne ograniczone - 7-30 dni po ukąszeniu - najbardziej charakterystycznym objawem jest tzw. rumień wędrujący - czerwone przebarwienie w miejscu ugryzienia, które przejaśnia się w centralnej części, w tym czasie bakteria bytuje w skórze; dodatkowo mogą wystąpić objawy grypopodobne: bóle głowy, mięśni, stawów;
stadium wczesne rozsiane - bakterie przedostają się do narządów (serca, narządów ruchu, układu nerwowego itp.) dając niespecyficzne objawy neurologiczne i sercowe - po 2-3 miesiącach od kontaktu z kleszczem;
stadium późne - wiele miesięcy lub lat po zakażeniu może dojść do trwałego uszkodzenia zajętych narządów i w skrajnych wypadkach do śmierci chorego.
Testy serologiczne na obecność Borrelia burgdorferi:
Wynik | IgM | IgG |
---|---|---|
Wynik ujemny | <0,9 | ? |
Wynik wątpliwy | 0,9-1,1 | ? |
Wynik dodatni | >1,1 | ? |
Krętek blady (łac. Treponema pallidum) - Gram ujemna bakteria spiralna, będąca obligatoryjnym pasożytem, wielkości 5-10 μm, względnie beztlenowa, wykazująca ruch. Nie rośnie na pożywkach bakteriologicznych, a w celu laboratoryjnego wyizolowania stosuje się dojądrowe szczepienie zwierząt laboratoryjnych (np. królików).
Jest przyczyną choroby przenoszonej drogą płciową - kiły występującej tylko u ludzi. Inną drogą zarażenia jest przeniesienie choroby przez ciężarną matkę na płód. Takie dziecko może urodzić się z poważnymi wadami układu nerwowego i narządów.
Znanych jest pięć podgatunków: T. pallidum pallidum powodujący kiłę, T. pallidum pertenue powodujący frambezję, T. pallidum carateum będący przyczyną pinty, T. pallidum trirocllium, który powoduje syfilis i pintę oraz T. pallidum endemicum wywołujący bajel.
Krętek blady jest bakterią wrażliwą na wahania temperatur, światło, wysychanie, związki chemiczne. Może zachowywać żywotność przez 24 h w soli fizjologicznej, a w surowicy krwi przez kilka dni. Wrotami zakażenia są narządy płciowe. Po wniknięciu do organizmu szybko dostaje się do naczyń chłonnych i krwionośnych, skąd rozprzestrzenia się w organizmie. Kiedyś kiła powodowała liczne zgony i kalectwa, teraz daje się ją wyleczyć, lecz nic nie można poradzić na destrukcyjne zmiany w organizmie, które są efektem zakażenia pasożytem.
Lekarze podzielili chorobę, powodowaną przez tą bakterię na cztery stadia: kiłę pierwotną, wtórną, utajoną i opóźnioną. W trakcie trwania dwóch pierwszych faz chory może zarażać, co następuje do dwóch lat po zakażeniu. W trakcie trwania choroby objawy mogą "zanikać" co oczywiście nie świadczy o wyleczeniu. Nie należy lekceważyć tej choroby, gdyż skutki wpływu tego drobnoustroju na organizm mogą być bardzo poważne, a właściwie zawsze są w przypadku kiły nieleczonej. Bakteria przenosi się wraz z krwią po całym ciele prowadząc do degradacji serca, oczu, mózgu i innych części układu nerwowego, kości, stawów i wielu innych narządów.
W zwalczaniu zarazka stosuje się najstarszy antybiotyk - penicylinę, podając ją w formie zastrzyków. Jednakże chory do końca kuracji nie przestaje zarażać. W przypadku badań krwi stosuje się algorytmy stwierdzające pozytywny, bądź negatywny wynik badania. Ich obecność we krwi umożliwia jednoznaczne stwierdzenie faktu bycia nosicielem. Wyzwaniem dla mikrobiologów w walce z Treponema pallidum jest wynalezienie skutecznej szczepionki i udoskonalenie diagnostyki w oparciu nie o krew, ale ślinę i mocz.
32.Paciorkowce - charakterystyka, różnicowanie, S.pyogenes - diagnostyka, czynniki
chorobotwórczości:
• ziarenkowce gram (+) tworzące łańcuszki, katalazo (-), względne tlenowce, rosną na
agarze z krwią. otoczki
• hemoliza (α, β,γ), antygenowość ściany komórkowej (grupy Lancefiled), wrażliwość na
bakcytracynę i optochinę
S.pyogenes:
• przeciwciała, przeciwko otoczce polisacharydowej, diagnostyka EIA
• białka (M – główne zajadliwe, F – wiąże fibrnonektyne, G – wiąże IgG), otoczka,
wielocukier C, egzotoksyny (erytrogenne, egzotoksyna A, B, toksyna sercowo-wątrobowa),
hemolizyny (streptolizyna O, streptolizyna S), czynniki rozprzestrzeniana
(enzymy)
33.C. tetani - charakterystyka laseczek beztlenowych, objawy (chyba trzeba wszystko o tym napisać). Jakie znasz toksyny bakteryjne, budowa, działanie biologiczne (???!!!)
Laseczka tężca (łac. Clostridium tetani) - jest to bakteria Gram-dodatnia tworząca przetrwalniki (spory) umieszczone na końcu komórki, w obrazie mikroskopowym przypominające "pałeczki dobosza". Należy do bezwzględnych beztlenowców (żyją i rozwijają się jedynie w środowisku pozbawionym tlenu atmosferycznego).
Zakażenie następuje podczas urazów penetrujących skażonych glebą, warunkujących rozwój beztlenowy - drobnoustrój zaczyna wydzielać toksynę, która drogą aksonalną dociera do rdzenia kręgowego, w którym zaburza działanie hamujące neuronów wstawkowych. Okres inkubacji trwa od kilku dni (w przypadku ciężkiego przebiegu choroby) do miesiąca (w przypadku mniej groźnego zakażenia).
Tężec miejscowy
Tężec obejmujący mięśnie głowy związany z zaburzeniem funkcji jednej z gałęzi nerwu twarzowego (VII)
Tężec uogólniony - najczęstszą postać choroby charakteryzuje skurcz silnych grup mięśni: szczękościsk, uśmiech sardoniczny
34.Chlamydioza - co wiesz na ten temat?
Chlamydie (łac. Chlamydiae) - rodzaj bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych. Bakterie te są bakteriami, które nie wytwarzają własnego ATP lecz wymieniają swoje ADP na ATP gospodarza. Bakterie pokrewne riketsjom. Posiadają lipopolisacharyd (LPS) w swojej ścianie komórkowej, podobnie jak większość bakterii Gram-ujemnych, jednak w przeciwieństwie do nich nie posiadają w ścianie peptydoglikanu. Są zdolne do syntezy własnych białek, dzięki posiadaniu rybosomów.
Istnieją trzy gatunki chlamydii patogennych dla ludzi:
Wszystkie bakterie z tej grupy mają podobny cykl reprodukcji. Ciałka elementarne (EB elementary bodies), malutkie komórki o średnicy około 300 nm. Zawierają nukleoid. Są to formy inwazyjne dla komórek, do których wnikają w wyniku fagocytozy. Po 6-8 godzinach przekształca się w ciałko pierwotne o rozmiarach od 0.5 do 1 μm, które pozbawione jest nukleoidu (pozostaje wodniczka) i błon powierzchniowych z komórki gospodarza. Wewnątrz znajduje się ciałko RB (reticulate body). W ciągu następnych 18-24 godzin ciałko powiększa się,a zawarte RB ulegają wielokrotnym podziałom. Otaczająca je wodniczka wypełnia się ciałkami wtrętowymi. Następnie ciałka są uwalniane poza komórkę i już jako ciałka EB zakażają kolejne komórki powtarzając cykl.
Chlamydie nie są zdolne do syntetyzowania ATP (fosforylacji), w związku z czym wykorzystują ATP zakażonego organizmu.
35.Diagnostyka mikrobiologiczna - ogólne zasady kolejne etapy i dlaczego przydatne pyt nr 2
36.Brucella i jakie znasz ch. Odzwierzęce
Toksoplazmoza (łac. toxoplasmosis, ang. toxoplasmosis) – pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt spowodowana zarażeniem pierwotniakiem Toxoplasma gondii.
Żywicielem ostatecznym są koty domowe i niektóre kotowate. Żywicielem pośrednim zaś wszystkie ssaki łącznie z człowiekiem oraz ptaki.Główną drogą zarażeń jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty z bradyzoitami T. gondii.
Zarażenie jest również możliwe podczas zjadania pokarmu zanieczyszczonego kałem, moczem lub śliną zwierząt chorych na toksoplazmozę w których to wydalinach i wydzielinach znajdują się trofozoity T. gondii. Możliwe jest również zarażenie drogą kropelkową oraz zarażenie śródmaciczne i poprzez transplantacje.
Koty jako żywiciel ostateczny wraz z kałem wydalają do środowiska oocysty, które są odporne na szkodliwe czynniki środowiska zewnętrznego. Oocysty mogą stanowić źródło inwazji dla zwierząt, ptaków i człowieka.
Bruceloza (łac. Brucellosis lub Abortus epizooticus) - jest to przewlekła, zakaźna i zaraźliwa bakteryjna choroba różnych gatunków zwierząt domowych i dzikich jak również człowieka.
Chorobę wywołują bakterie z rodzaju Brucella. Są to gramujemne pałeczki, nieposiadające rzęsek, ani otoczek, niewytwarzające zarodników, bakterie tlenowe.
Dla człowieka chorobotwórcze są Brucella melitensis, Brucella suis, Brucella abortus. Objawy choroby u człowieka to: osłabienie, bóle mięśniowe, gorączka (typ falujący). Dodatkowo mogą wystąpić: bóle głowy, bóle stawów, dolegliwości sercowe, zaburzenia psychiczne, utrata słuchu, bóle jąder, wysypki skórne. Najbardziej narażonymi na zachorowanie są lekarze weterynarii, technicy weterynarii, oborowi i dojarze.
Wścieklizna - wirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza).
Wścieklizna jest chorobą wirusową spowodowaną przez ssRNA(-) wirusa Rabies virus (RABV) z rodziny Rhabdoviridae, rodzaju Lyssavirus. Występuje w 7 biotypach, z czego przyczyną zakażeń zwierząt naziemnych są głównie wirusy biotypu pierwszego. Pozostałe biotypy są zazwyczaj przyczyną wścieklizny nietoperzy. Wszystkie biotypy są patogenne dla człowieka. Wirion ma kształt torpedy.
37."goraczka pontiac" - czynnik wywołujący, diagnostyka, objawy
Legionella - rodzaj Gram-ujemnej pałeczki, obejmujący gatunki wywołujące legionellozę (chorobę legionistów, gorączkę Pontiac).
Powstanie rodziny Legionellaceae miało związek z odkryciem nowego czynnika etiologicznego nietypowego zapalenia płuc odkrytego po epidemii wśród uczestników konwentu Legionu Amerykańskiego zorganizowanego w 1976 roku w Filadelfii w rocznicę podpisania Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Media nadały temu niezwykłemu zakażeniu nazwę choroby legionistów. Ten czynnik chorobotwórczy został nazwany Legionella pneumophilia, jako pierwszy przedstawiciel rodziny Legionellaceae. Poprzednie zachorowania i epidemie spowodowane przez Legionella zostały zidentyfikowane za pomocą badań serologicznych zgromadzonych surowic. Na przykład L. pneumopfilia została zidentyfikowana ex post jako czynnik etiologiczny choroby występującej 10 lat wcześniej, o nieznanej wówczas etiologii, nazwanej gorączką Pontiac od miejsca pierwszego zachorowania (w stanie Michigan).
1. L. pneumophilia jest względnie wewnątrzkomórkowym drobnoustrojem; najlepiej poznane czynniki zjadliwości umożliwiają przeżycie i rozmnażanie wewnątrz komórek fagocytarnych.
a. Adhezja. Białka błony zewnętrznej pośredniczą w adhezji i penetracji do makrofagów. Po wchłonięciu Legionella podlega dużym zmianom, które dotyczą ekspresji białek, co odpowiada adaptacji do wewnątrzkomórkowego środowiska.
b. Zdolność do przeżycia wewnątrzkomórkowego. Kilka czynników prawdopodobnie warunkuje odporność na zabijanie wewnątrzkomórkowe. - toksyna białkowa hamuje "wybuch" tlenowy makrofaga - katalaza rozkłada resztki nadtlenku wodoru wydzielanego podczas osłabionego "wybuchu" tlenowego - przed tworzeniem fagolizosomów, jak również przed mechanizmem transportu elektronów odpowiedzialnymi za zakwaszenie fagosomów chroni bliżej nieokreślony czynnik
2. Hamowanie odpowiedzi komórkowej. Jak w przypadku większości organizmów wewnątrzkomórkowych, odpowiedź komórkowa jest niezbędna do eliminiacji Legionella. Legionella ma jednakże zdolność obniżania odporności komórkowej. Jeden z możliwych mechanizmów to zahamowanie ekspresji układu zgodności tkankowej MHC-I i MHC-II w fagosomach makrofagów zakażonych przez Legionella. Może to powodować osłabienie prezentacji antygenów wobec komórek pomocniczych T.
3. Wytwarzanie toksyn. Dokładne określenie udziału wielu egzotoksyn (np. hemolizyn, cytotoksyn) i endotoksyn w patogenezie nie zostało zdefiniowane, ale mogą one odgrywać ważną rolę w uszkodzeniu tkanek.
38.Salmonella - ogólna charakterystyka, diagnostyka duru brzusznego
Salmonella - rodzaj bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, grupujący Gram-ujemne względnie beztlenowe (fermentujące glukozę) o morfologii pałeczek. Bakterie te są średniej wielkości, zwykle zaopatrzone w rzęski. Należą do bakterii względnie wewnątrzkomórkowych - rezydują w komórkach zarażonego organizmu.
Rodzaj Salmonella podzielony jest na dwa gatunki: S. enterica oraz S. bongori. Pierwszy z gatunków podzielony jest na setki serotypów. Jeden z nich, Salmonella enterica subspp. enterica obejmuje bakterie najczęściej izolowane od ludzi i zwierząt stałocieplnych. Dodatkowo rodzaj Salmonella, ze względu na duże zróżnicowanie podzielony został na grupy oraz typy serologiczne. Podstawą do podziału jest zróżnicowanie antygenów somatycznych (antygen O) i rzęskowych (antygen H). Obowiązujący schemat podziału pałeczek Salmonella na gatunki, pogatunki oraz typy serologiczne (serotypy) nazywany jest od nazwisk jego twórców, schematem Kauffmana-Whitea.Do głównych serotypów należą:
S. enteritidis, S. typhimurium, S. virchow, S. hadar - bakterie wywołujące zapalenie jelita cienkiego i grubego. W Polsce najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć pokarmowych. Najczęściej zmiany chorobowe ograniczają się do przewodu pokarmowego, lecz możliwe jest uogólnienie się procesu chorobowego, posocznica, zakażenie narządów wewnętrznych, stawów.
S. typhi - wywołujący dur brzuszny
S. paratyphi - wywołująca dury rzekome
Dur brzuszny (łac. Typhus abdominalis) jest ogólnoustrojową chorobą bakteryjną wywołaną pałeczkami z gatunku Salmonella typhi. Wywołują ją bakterie z grupy salmonelli, które w temperaturze 60°C giną już po kilkunastu minutach. Źródłem zakażenia może być brudna woda, źle umyte owoce, a także nieczystości zawierające w sobie pałeczki Salmonella typhi. Charakteryzuje się gorączką, krańcowym wyczerpaniem, bólami brzucha, objawami zatrucia endotoksyną (splątanie) i różową wysypką, tak zwaną różyczką durową czyli rumieniową wysypką plamisto-grudkową zlokalizowaną na skórze klatki piersiowej lub nadbrzusza. Towarzyszy tym objawom także powiększenie wątroby, śledziony i węzłów chłonnych szyi, oraz zapalenie spojówek. Pomimo gorączki występuje względna bradykardia.
Profilaktyka: Dokładne mycie owoców i warzyw przed spożyciem, a także picie tylko czystej wody z pewnego źródła i unikanie kontaktu z nieczystościami zakażonymi bakteriami.
Zwany dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym.
Rozpoznanie: posiew krwi (warunek konieczny) oraz pomocniczo, jako podejrzenie dodatni posiew w kierunku Salmonella typhi moczu, kału lub plwociny. Objawami pomocniczymi w rozpoznaniu jest też występowanie niedokrwistości, leukopenii, małopłytkowości lub wystąpienie zespołu wykrzepiania śródnaczyniowego.
39.Diagnostyka gruźlicy.
Na podstawie symptomów klinicznych nie można rozpoznać choroby, w przypadku gruźlicy płucnej nasuwają one tylko podejrzenie schorzenia. Podobnie diagnostyka radiologiczna (RTG klatki piersiowej) gruźlicy płuc nie może stanowić definitywnego rozpoznania (nie zawsze da się odróżnić obraz gruźlicy od podobnych zmian chorobowych w płucach). Przy stosowaniu prób tuberkulinowych należy wziąć pod uwagę występowanie wyników zarówno fałszywie dodatnich, jak i ujemnych. Ostatecznym potwierdzeniem rozpoznania gruźlicy jest diagnostyka mikrobiologiczna, np. preparat bezpośredni plwociny (BK) i hodowla na pożywkach.
Hodowla pokazywana w czasie ćwiczeń