Pojęcia i systemy pedagogiczne

Cele nauczania – przez cele rozumie się najogólniejszą wizję pożądanych właściwości fizycznych, umysłowych, społecznych, kulturowych i duchowych jednostki ludzkiej, które chcę się uzyskać poprzez tworzenie odpowiednich warunków indywidualnego rozwoju i jego stymulowanie, zwłaszcza w systemie oświatowo wychowawczym za równo na lekcji szkolnej jak i poprzez inne formy kształcenia oraz zabiegi mające na celu przyswojenie uczniowi czy wychowankowi nie tylko wiedzę i związane z nią umiejętności, ale też poglądów, przekonań, orientacji i motywacji.

Cele, treści i metody nauczania – treści nauczania wyznaczone przez program dla danego szczebla szkoły zdeterminowane są celami kształcenia, które z kolei, zawierając się w celach wychowania, określane są panującymi w danym państwie warunkami społeczno-gospodarczymi, politycznymi i kulturowymi. Potrzeby społeczne narzucają wybór takich treści, aby na ich podstawie można było wyrobić w uczniach poczucie więzi i przynależności do własnego narodu poprzez kształtowanie postaw patriotycznych i otwartości wobec innych narodów, przygotować ich do działalności we wszystkich dziedzinach gospodarki i kultury, a także do czynnego uczestnictwa w politycznym i społecznym życiu kraju. Treść nauczania winna być tak dobrana, aby rozwijać siły i zdolności poznawcze ucznia, wytwarzać i rozwijać jego zainteresownia dające bodżce do samokształcenia, sprzyjać kształtowaniu środowiska do samokształcenia, sprzyjać kształtowaniu światopoglądu, do którego podstawy stanowić będzie uzyskana w szkole usystematyzowana wiedza o przyrodzie, społeczeństwie, kulturze i technice.

Kształcenie – to całokształt takich poczynań, czynności, działań, procesów i metod oddziaływania na jednostki i grupy, by efektem było wykształcenie ogólne tych jednostek i grup, czyli zdobycie kwalifikacji i kompetencji ogólnych. Przez tak podjęte wykształcenie ogólne rozumie się opanowanie podstawowych wiadomości, umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń, rozwój zdolności i uzdolnień ogólnych dorabianie się własnych poglądów i przekonań rozwoju wielostronnych zainteresowań, zamiłowań i upodobań, pasji i techniki całożyciowego samokształcenia, samowychowania i samorealizacji w ramach edukacji permanentnej, czyli kształcenia ustawicznego.

Metoda nauczania – to celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, a także rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych. Wyróżnia się metody: objaśniająco-poglądową, problemową, częściowo poszukującą, badawczą. I inny podział to: podające, problemowe, eksponujące oraz praktyczne.

Nauczanie – termin używany na oznaczenie specyficznych działań podejmowanych przez jedne osoby w tym celu, by inni przyswoili jakieś wiadomości lub umiejętności, podwyższyli poziom swego wykształcenia, uzyskali pożądane osiągnięcia rozwojowe.

Niepowodzenia szkolne - niepowodzenia szkolne charakteryzują się występowaniem wyraźnych rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły a postępowaniem uczniów oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania.

Proces wychowania – to proces nauczycielskich i uczniowskich działań skierowanych na realizację założonych celów dydaktycznych i przebiegających w sposób regularny, czyli powtarzającym się. A więc procesem tym jest proces intencjonalnym, to jest świadomie inicjowanym i prawidłowościowym.

Środki nauczania (kształcenia) – są to przedmioty i urządzenia przekazujące określone treści umieszczone na różnego rodzaju nośnikach oraz komunikaty międzyludzkie – stosowane w systemie oświaty, umożliwiające kształcenie i wychowanie obywateli tak, aby mogli każdej dziedzinie aktywności życiowej funkcjonować optymalnie. Klasyfikacja środków: środki wzrokowe (wizualne), środki słuchowe (audialne), środki wzrokowo-słuchowe (audio-wizualne), środki automatyzujące proces dydaktyczny

Środowisko wychowawcze – I pojęcie-ujmowane jako pewnego systemu stosunków zachodzących między istotą żywą a przedmiotami jej otoczenia.

II pojęcie-jest systemem stosunków między istotą żywą a otaczającymi ją przedmiotami

III pojęcie-jest obiektywnym systemem przedmiotów i warunków składających na otoczenie jako „sumę warunków tworzonych przez życie zbiorowe dla kształtowania się życia jednostek”

Uczenie się – proces nabywania przez jednostkę względnie trwałych zmian w zachowaniu na podstawie jej indywidualnego doświadczenia.

Wychowanie – świadome, celowe i specyficzne pedagogiczne działanie osób z reguły występujących w ich różnych zbiorach (rodzinnych, szkolnych, innych) dokonywane głównie przez słowo (i inne postacie interakcji, zwłaszcza przez przykład osobisty) zmierzające do osiągnięcia względnie trwałych skutków (zmian) w rozwoju fizycznym, umysłowym, społecznym, kulturowym i