FILOZOFIA MOJŻESZA MAJMONIDESA

Podobnie jak w przypadku filozofów arabskich, w których ślady poszedł Majmonides, dzieło jego pozostawało zarówno pod natchnieniem neoplatonizmu, jak i arystotelizmu; akcentując wszakże zaznaczone już u Ibn Dauda momenty, Majmonides wyraźnie umieszcza na pierwszym miejscu Arystotelesa. Fakt ten wyjaśnia niezaprzeczalny wpływ, jaki Majmonides wywarł na filozofów chrześcijańskich w nadchodzącym stuleciu, szczególnie zaś na św. Tomasza z Akwinu. Według doktora żydowskiego nauka Prawa Bożego i filozofia to dwie – posiadające różny charakter – formy wiedzy; muszą też respektować naturę metafizyki ci, którzy oczekują od niej racjonalnego potwierdzenia wiary religijnej. W przeciwieństwie do Ibn Gabirola Majmonides utrzymuje, że czyste inteligencje nie posiadają materii oraz że materia ciał niebieskich różni się od materii ciał ziemskich.

Św. Bernard z Clairvaux, czyli liryczny mistyk 
Kolejnym, istotnym nurtem w średniowiecznej filozofii był mistycyzm, stworzony przez św. Bernarda. Św. Bernard mówił, iż aby poznać Boga, potrzebna jest jego łaska (którą można osiągnąć poprzez stan pokory i miłości). Prawdy wiary poznać można przez kontemplację i bogate życie wewnętrzne. Szczytem pokory jest ekstaza (stan psychiczny, w którym człowiek i jego umysł zapomina o sobie i pogrąża się w Bogu). Umysły średniowieczne w coraz większym stopniu przenikało wówczas przeżycie Pasji - Chrystus i krzyż zdominowały całkowicie tamtą umysłowość. A stało się to właśnie za sprawą słodkiej i boleściwej, lirycznej mistyki Bernarda z Clairvaux.

Św. Bonawentura

Był osobą bardzo wszechstronną - filozofem, teologiem oraz mistykiem. Dzieła Arystotelesa nie były mu obce, jednak był zdeklarowanym augustynikiem. Jego zdaniem poznanie racjonalne, chociaż konieczne i pożyteczne, jest samo w sobie niewystarczające do poznania Boga oraz najistotniejszych problemów egzystencji ludzkiej. Tak jak Święty Augustyn uważał, że ku wyżynom poznania tego co istotne może wznieść się jedynie rozum oświecony wiarą. Nie uznawał tworzenia teorii dla samych teorii. Jego zdaniem prawdziwa teologia musi mieć charakter praktyczny, co oznacza, że powinna służyć człowiekowi w jego działaniu i uczyć go miłości do Boga i bliźniego.

Jako istotę powołania franciszkańskiego wskazywał dążenie do osiągnięcia prawdziwego pokoju, to jest zjednoczenia człowieka z Bogiem. Zachęcał swoich współbraci, aby idąc śladami św. Franciszka, dążyli do zjednoczenia z Bogiem poprzez miłość. Kontemplacja powinna zająć pierwsze miejsce w życiu franciszkanina, jej owocem powinna być ewangelizacja innych. Tylko pielęgnowanie modlitwy wewnętrznej oraz prowadzenie głębokiego życia duchowego pozwoli franciszkanom głoszenie pokoju innym ludziom. Tylko tacy zakonnicy mogą być przewodnikami do zjednoczenia z Bogiem.

Monteskiusz
1. Największym dziełem Monteskiusza było składające się z trzydziestu jeden ksiąg O duchu praw (De l'esprit des lois, 1748), w którym dokonał analizy znanych ówcześnie form ustrojowych.
2. Monteskiusz wyróżnił trzy formy państwa:
despotia
monarchia
republika,
3. Monteskiusz uważał, że o jakości państwa stanowi gwarantowanie przez nie wolności obywateli. Filozof wysunął myśl, że sprzyja temu ograniczenie władzy, a zwłaszcza jej podział.
"Wielka Encyklopedia Francuska"
encyklopedia wydawana we Francji w latach 1751-1766, a z późniejszymi suplementami i wydaniami poprawionymi - w 1772, 1777 i 1780. Encyklopedia ta w późniejszych latach doczekała się wielu wydań w tłumaczeniu na inne języki i wydawnictw wzorujących się na niej i z niej korzystających.
W zamierzeniu Encyclopédie miała być kompendium ówczesnej wiedzy z zakresu nauki, sztuki i rzemiosła, a jej twórcy sami za cel zakładali dokonanie "zmiany myślenia". We wprowadzeniu pn. Discours Préliminaire des Éditeurs napisanym przez d'Alemberta w otwarty sposób przedstawiono oświeceniowe ideały. Uważa się, że to monumentalne dzieło stało się jednym ze szczytowych osiągnięć okresu Oświecenia.
Miała ona wielkie znaczenie społeczne, polityczne i kulturowe. Zawarte w niej reformatorskie hasła utorowały drogę rewolucji francuskiej.

BRUNO Giordano (1548-1600)

Giordano Bruno włoski filozof, astronom, humanista; stworzył dialektyczną koncepcję rozwoju przyrody oraz system filozoficzny (zw. panteizmem) o radykalnych,materialistycznych tendencjach; rozwijając swą filozofię doszedł do teorii monad(które uważał za związki atomów różnych stopni), w której Bóg jest monadą monad (jest wszystkimi rzeczami i czymś więcej niż tylko ich sumą); wywarł znaczący wpływ na nowożytne przyrodoznawstwo; wykładał w Oksfordzie, Niemczech, Pradze, Wenecji; obrońca teorii Kopernika; oskarżony przez inkwizycję o herezję został po 7-letnim procesie (w trakcie którego nie wyrzekł się swoich przekonań) spalony na stosie; jego życie stało się symbolem walki o wolność myślenia; m.in. Wygnanie triumfującej bestii, O przyczynie, zasadzie i jedności, O nieskończoności, wszechświecie i światach.

Nicolas Malebranche

Okazjonalizm – pogląd filozoficzny sformułowany przez Arnolda Geulincxa i Nicolasa Malebranche'a, następnie rozwinięty przez Gottfrieda Wilhelma Leibniza i Barucha Spinozę, starający się przezwyciężyć trudności wynikające z założenia Kartezjusza, że świat idei i świat materialny są na tyle od siebie jakościowo różne, że nie mogą na siebie oddziaływać bezpośrednio.

W wersji Malebranche'a "plan działań" dla obu światów został stworzony przez Boga. Co więcej, Bóg stale pilnuje, aby plany te były ściśle skoordynowane z sobą.

Nicolas Malebranche (ur. 6 sierpnia 1638, zm. 13 października 1715) był francuskim filozofem wywodzącym się ze szkoły kartezjańskiej.

Pascal Blaise (1623-1662), francuski filozof, matematyk, fizyk i publicysta, syn poborcy podatków, uważany powszechnie za następcę Kartezjusza (R. Descartes).

Świat jest zagadką, rzeczywistością obcą człowiekowi, szczególnie w aspekcie spraw duchowych, jego kompetencje poznawcze są bardzo ograniczone. Podkreśla, iż mimo wszystko człowiek jest godnym stworzeniem, stara się oddzielić rozważania nad poznaniem świat od myślenia religijnego.

Dla Locke'a myśli i wyobrażenia stanowią odzwierciedlenie tego, co spostrzegamy za pomocą zamysłów. Locke polemizując z Kartezjusem odrzuca natywizm twierdząc, że człowiek przychodząc na świat jest jak niezapisana kartka papieru (Tabula Rasa). Locke ponadto wyróżnia w rzeczach własności pierwotne (kształt, ciężar), a także własności wtórne (kolor, zapach, smak, dźwięk). W kwestiach politycznych i społecznych Locke pochwala wolność sumienia oraz tolerancję dla innych przekonań. Uważa on także, że większość ludzkich relacji polega na umowie, a nie na różnicy wynikającej z natury. Z tego względu Locke ocenia dominację mężczyzn nad kobietami jako wytwór ludzki, który można i należy zmienić. Locke również postuluje rozdział władzy ustawodawczej i wykonawczej w celu uniknięcia tyranii.

Według Hume'a człowiek dysponuje dwoma rodzajami przedstawień: wrażeniami, czyli bezpośrednim postrzeganiu za pomocą zmysłów oraz ideami (wyobrażeniami) które okazują się wspomnieniami wrażeń. Hume uważa wrażenia za silniejsze i pierwotniejsze od idei. Hume uważa marzenie senne składają się ze zlepionych ze sobą wrażeń. Uważa on ponadto, że człowiek jest sumą wrażeń i nie posiada określonego rdzenia osobowości. Hume krytykuje zasadę przyczynowości i kwestionuje metafizykę. Hume uważa, że jedynym źródłem o świcie jest doświadczenie. Zdaniem Hume'a człowiek powinien w swoim postępowaniu kierować się uczuciami, a nie rozumem. Pogląd ten nosi nazwę emotyeizmu.

Fichte Johann Gottlieb (1762-1814), filozof niemiecki, twórca systemu metafizycznego i filozoficznego czynu. W teorii bytu odwrócił naturalny porządek rzeczy tworząc teorię przeciwną naturalizmowi. Byt prawdziwy był w niej podobny nie do przyrodniczego bytu lecz do ideału (platonizm), nie do materii lecz do świadomej, wolnej, osobowej jaźni.

Dokonał redukcji problematyki filozoficznej do moralnej. Stworzył koncepcję aktywności ludzkiego intelektu oraz filozofii "czynu", która szczególnie mocno oddziałała na twórczość literacką romantyków. W niej głosił prymat "ja praktycznego" (działania moralnego) nad "ja teoretycznym" (poznaniem).