Diagnoza w resocjalizacji – ogólne założenia teoretyczne. Metody i techniki stosowane w diagnozie resocjalizacyjnej. Interdyscyplinarny model NS

Diagnoza resocjalizacyjna - to rozpoznanie stanu i mechanizmów nieprzystosowania społecznego jednostki, jego opis, wyjaśnienie przyczynowe, oraz jego ocena z punktu widzenia aktualnie dostępnej wiedzy. Mówiąc o diagnozie prościej mamy na myśli opis i wyjaśnienie pojedyńczego przypadku, a więc zawsze jakąś analizę, która posłuży projektowaniu działań metod i technik zmierzającej do pozytywnej resocjalizacji jednostki. Celem diagnozy jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie zachowanie jednostki odchyla się od normy tzn. od zachowań pożądanych i akceptowanych społecznie , jakie są tego przejawy, źródła ewentualnych dewiacji i jakie są jego psychospołeczne mechanizmy prowadzące do ujawnienia się nieprzystosowania społecznego.

Modele diagnozy resocjalizacyjnej:

• behawioralny,

• interakcyjny,

• interdyscyplinarny.

Model interdyscyplinarny NS:

Nieprzystosowanie określa się jako antagonizm destruktywny, przejawiający się w sferze postaw i ról społecznych, który występuje przy wysokim stanie niesprzyjających czynników biopsychicznych i socjokulturowych. Podmiotem diagnozy w tym modelu są przede wszystkim mechanizmy prowadzące do zaburzeń przystosowania ich integracja i internalizacja, wszelkie postawy i role społeczne.

Etapy diagnozy:

• diagnoza zatwierdzająca ( konstytuująca) fakty,

• diagnoza projektująca,

• diagnoza sprawdzająca ( weryfikująca)

Metody i techniki wykorzystywane w diagnozie resocjalizacyjnej:

Techniki:

• obserwacja - czynność badawcza polegająca nagromadzeniu danych drogą spostrzeżeń, może być: standaryzowana, niestandaryzowana, jawna, ukryta.

• analiza dokumentów i treści - zwracamy uwagę na stronę genetyczną, badania lekarskie.

• ankieta - sposób pozyskiwania i gromadzenia danych za pomocą pośredniego kontaktu słownego, który nawiązuje za pomocą kwestionariusza.

• wywiad - rozmowa badającego z respondentem ( respondentami) według opracowanych wcześniej dyspozycji, służy on "do poznania faktów, opinii i postaw, wyróżniamy : indywidualny, zbiorowy, skategoryzowany, nieskategoryzowany, kierowany.

• projekcja - metoda badania psychologicznego, w której nadawanie przez osobę indywidualnych znaczeń wieloznacznemu materiałowi bodźcowemu ujawnia jej stany psychiczne, cechy osobowości, wartości, postawy, cele, mechanizmy obronne, lęki, kompleksy, traumy itp.

Metody:

• sondaż diagnostyczny - sposób gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych, o opiniach, poglądach wybranych zbiorowości.

• metoda indywidualnych przypadków - sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez pryzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych.

Narzędzia:

• Arkusz diagnostyczny D. Stotta

• Arkusz nieprzystosowania społecznego B. Markowskiej

• Skala Nieprzystosowania społecznego L. Pytki

• Arkusz Obserwacyjny T.M. Achenbacha