Tasiemce
nazwa łaćinska	stadium inwazyjne	droga zakażenia, źródło zakażenia	zajmowany narząd	diagnostyka	rozprzestrzenianie	morfologia	biologia	patogeneza
Diphyllobothrium latum, bruzdogłowiec szeroki	plerocerkoid	ryby surowe	jelito cienkie człowieka, psa, kota (+inne ssaki zjadające ryby)	jaja w kale; ew. człony w wymiocinach; objawy + niedokrwistość złośliwa;	regiony podbiegunowe, kraje klimatu umiarkowanego, połkula N	bawry zółtozłotej; najdłuższy; żyje<25 l.; bruzdy czepne;skoleks spłaszczony grzbiet.-brzusz.; rozciągliwa szyjka; za nią 20%-człony jałowe, męskie, hermafr.; 80%-człony maciczne; duża płodność; męski ukł. rozrod. - pęcherzykowate jądra (po bokach), przew. wyprow., wysuwany cirrus; otwor pł. męski - dno zat. pł. str. brzuszna; żeński ukł. rozrod. dwupłatowy jajnik okalający ootyp; tu uchodzi jajnik, przewód żółtnikowy, cewka pochowa (biegnie od zat. pł.); zółtniki po bokach; w ootypie - zapłod.; cewkowata macica-w niej jaja; jaja na zew. przez - tokostom (za zat. pł., po str. brzusz.); jajo - jeden biegun - wieczko, drugi -guziczek, cienka, gładka skorupka - przeświecają kom. żółtnikowe.	jajo (do wody)-> urzęsione koracidium (w nim onkosfera), żyje 1-2 d.-> I ż.p. - skorupiak planktonowy (w jelicie - zrzucenie otoczki)-> larwa(w jamie ciała ż. P.)-> II ż.p. - ryba (karpiowata, okoniowata, łososiowata)-> plerocerkoid (w mięśniach ryby) pasożytnictwo parateniczne - może zmieniac II ż. p., bez zmiany stadium rozwoju-> człowiek (3-5 t.-> forma dorsoła)	mało specyficzne objawy jeslitowe i ogólne; często bezobj.; zaburz. Nerwowe, trwienne, chudnięcie, osłabienie, anoreksja, wymioty (w wyniku działania trujących zw. wytwarzanych przez pasożyta); brak eozynofilii; niedokrwistość megaloblastyczna (gdy tasiemiec jest w j. cinkim blisko żołądka) w wyniku niedoboru wit B12
Taenia saginata, tasiemiec nieuzbrojony	cysticerkus (wągier)	droga pokarm., surowe mięso wołowe	górna część jelita cienkiego	proglotydy maciczne lub jaja w kale; wymaz z odbytu; zaraz po zarażeniu, po nieskutecznym leczeniu - nic w kale nie ma, ew. antygeny	kosmopolityczny	gruszkowaty skoleks; 4 półkoliste przyssawki; brak ryjka i haczyków; proglodydy młodociane, rozrodcze (kwadratowe), maciczne (wydłużone); niepażyste przedsionki pł. na krawędzi członu; z tyłu: przewody wydal., pnie nerwowe; zółtnik; dwupłatowy jajnik; ootyp i gr. Mehlisa; ślepo zakoń. cewkowata macica (15-30 rozgałężień), pochwa, przedsion. pł. (z kulistym zwieraczem); żyworodny	onkosfera (już w macicy) - 3 pary haków embrionalnych, na biegunach nitkowate filament, 2 otoczki - gruba, prążkowana = embriofor; proglodttydy odrwane pojedynczo,ruchliwe-> ż.p. - bydło domowe (jeslito-> krew, limfa-> th. Mięś., wątroba, płuca, nerka, opny mózgowe; tu wągier (cysticerkus)!!!, pozbawiony haków-> człowiek (8-10 t.-> os. dorosły)	ból w nadbrzuszu, pobudliwość nerwowa, nudności, wymioty, zawroty głowy, wzmożony apaty, utrata łaknienia; ew. osłabienie, biegunki, zaparcia, ucisk w gardle, spadek masy ciała; s.212
Taenia solim, tasiemiec uzbrojony	cysticerkus (wągier)	droga pokarm., surowe mięso wieprzowe; autoinwazja	jelito cienkie człowieka, niektórych małp	proglotydy maciczne z kałem; s. 218	kosmpolityczny	kulisty skoleks; 4 przyssawki; wysuwany ryjek z podwojnym wieńcem 25-30 haczyków; naprzemienne polożenie przedsionków pł.trzybpłatowy jajnik; w porówniu z T. saginata: mniejsza liczba pęcherzyków jądrowych, mniejsza i mniej rozgałęziona (7-13) macica	onkosfera - otoczka - łatwo odpada w środ. zew., brak nitkowatych filamentów; człony maciczne nie rozpadają się->intensywne inwazje;-> ż. p. - świnia (czasem człowiek) -> cysticerkus (gł. Mięśnie przedniej części ciała: m. języka, żuchwy, szyji, lędźwi, łopatki, serca, przepony; mózg) - otacza się łącznotk. otoczką; bez otoczki: oko, komory i opny mózgu; onkosfery- odporne na działanie czyn. zew., długo zachowują inwazyjność.	odczyn zapalny jelita - w miejscu haków; perforacja - rzadko. Cysticerkoza - rozsiana (brak objawów), martwe - wpanieją; gdy w mózgu - drgawki, wzmożone ciśnienie czaszkowe, zaburzenia psychiczne (niepokoj, halucynacje, apatia-> amnestia), gdy w oku - ból, utarta widzenia, błyski
Hymenolepis nana, tasiemiec karłowaty	jajo	droga pokarm., przez produkty zanieczyszczone kałem	tylna część jelita cienkiego	jaja tasiemca w kale; brak członów - rozpadają się w jelicie.	gł. klimat ciepły i suchy.	mały kulisty skoleks, jeden wieniec 20-28 haków; większa szerokośc proglotydów niż ich długość; jednostronnie położone zat. pł.; człon hermarf.: 3 liniowo ułoż. jądra., torebka cirrusa, trójpłat. jajnik,+zbity zółtnik; workowata macica (80-180 jaj).	jaja (uwalniane przez pękanie, odrywanie ost. członów)-> onkosfera (w kosmku jelita)-> cystycerkoid (w świetle jelita)-> dorosły osobnik (po 30 dniach); wyeliminowany ż.p.!; autoendoinwazja;	u dorosłych intenstwoność zarażenia skąpa, objawy kliniczne słabe; u dzieci trochę bardziej widoczne.
Hymenolepis diminuta	cystycerkoid	droga pokarm., przez zjedzenie owada (ż. p.)	jelito cienkie szczurów/myszy i ew. człowieka	jaja tasiemca w kale	kosmopolityczny	skoleks: 4 przyssawki, szczątkowy, nieuzbrojony ryjek;workowata macica wypełniona jajami; jaja - brak polarnych filamentów otoczki wew.	jajo-> cystycerkoid u ż. p.-> ż. ost. (po 18-20 dniach dojrzałość pł.)	rzadkie, mało intensywane inwazje
Dipylidium canium	cystycerkoid	droga pokarm., połknięcie zarażonego owada	przednia i środkowa część jelita cienkiego, psa/kota/lisa i ew. człowieka	proglotydy maciczne lub jaja w kale.	kosmopolityczny	mały skoleks; 4 przyssawki; 4-7 rzędów drobych haków; każdy proglotyd - podwójny komplet narządów rozrodczych męskich iżeńskich; zatoki pł. Po ocznych str. proglotydów; macica - w niej torebki, w każdej 15 - 20 jaj.	człowny maciczne odrwyają się pojedyńczo bądź po 2-3, mają zdolność do poruszania się; onkosfery - dlugi okres inwazyjności-> ż. p. larwa (bo mają aparat gryzący) pchły psiej, kocieji i ludzkiej, wszoł psi->cystycerkoid-> ż. ost. (dojrzałość po 2-3 tygodniach)	brak objawów
Echinococcus granulosus, tasiemiec bąblowcowy	jaja	droga pokarm., z jedzeniem zanieczyszczonym kałem psa lub bezpośredni kontak z psem na którym są jaja	postać dorosła: jelito cienkie psa; człowiek - ż. p.	badania płynu z cysty, badania histopatolog. cysty i tkanek; USG, CT, MR	kosmopolityczny (gł. Meksyk, państwa Basenu M. Śródziemn., Bliski i Środkowy Wschód, Chiny NE, Ameryka S, Afryka, Australi i Nowa Zelandia	b. małe; kulisty skoleks, podwójny wieniec 30-36 haków; 3 człony: jałowy, hermafr., maciczny; wrokowata macica, z uwypukleniami; poglotydy-samodzielnie na zew.; z pełzających proglotydów-> jaja (w wilgotnym środowisku - inwazyjmość ok. roku), na śierści ż. ost.	onkosfera (przez nacz. włos. dok ukł. krążenia)-> bąblowiec (w różnych narządach: 60% wątroba, 20% płuca, 4% męśnie, 3% kości, 2% mózg), rośnie powli u człow. Rozwin. Po kilkunatu/kilkudziescięciu latach; ściana bąblowaca - 2 warstwy: wew. - twórcza, zew. - oskórkowa; wewnątrz - zółtawy płyn; wartwa twórcza wytwarza torebki lęgowe - córczane i wnuczane; piasek bablowcowy powstaje gdy pękają torebki, a larwy osadzają sie na dnie pęcherza; pęcherz bąblowcowy wytwarzajacy skoleksy = bąblowiec płodny;-> protoskoleksy w ż. ost.-> tasiemiec (osiaga dojrzałość po kilku tyg, żyje kilka m-cy).	objawy w zależności od zarożonego narządu: wzrost torbieli-> ucisk na tk. (ulegają one martwicy, atrofii); przy peknęciu torbieli_. Rosiew protoskoleksów, odczyn alergoiczny na płyn. (gdy płyn w krwi-wstrząs anafilaktyczny); wątroba+drogi zół.: żółtaczka mech., zastoinowe zapalenie dróg zół.,(po uwolnieniu płynu: zółtaczka o zmiennym nasileniu, gorączka, eozynofilia); płuca: krwioplucie, kaszel, dusznosci, bół, tachykardia, świad, ropień); nerka: bół, krwiomocz, zaburzenie czyności; kość: rozpuszczanie; mózg: boł, zespoł psychoorganiczny, wzrost ciśn., rzadziej deficyt
Echinococcus multilocularis	jaja	droga pokarm., po zjedzeniu produktów zanieczyszczonych kałem lisa	pasożyt jelita cienkiego lisa (cykl leśny), ew. kota/psa (cykl synantropijny); ż. p. gł. gryzonie, ew. człowiek (wątroba).	badanie histopatolog., USG, CT	na półkuli północnej ew. ogniska w centralnej Eurobie (Niemcy, Francja)	mniejszy niż E. multilocularis; 4 człony; skoleks z ryjkiem i wieńcem hakówproglotyd maciczny z inwazyjnymi jajami - krótszny niż pozostała część strobili; brak bocznych uwypukleńworkowatej macicy	onkosfera-> wątroba ż.p.-> larwy w pęcherzykach - brak litej bł.łącznotk. ( ułatwia rozrost pasożyta); umiejscawia się w wątrobie,płuchach, ew. w mózgu.	obraz patogenny ma cechy choroby nowotworowej; rozrost naciekającej tk., przerzuty poza wątrobę; powiększenie wątroby, śledziony, żółtaczka, puchlina brzucha; nieleczona-> zgon po ok.. 10 latach; nawroty!