Baraniewski, wykład VII, 24. 11.11

Koloryzm – zdumiewająca umiejętność adaptacji. Formuły realistyczne adaptowane w obrębie rozwiązań kolorystycznych.

Samborski – magnetyczny mistrz, który ściąga do swojej pracowni studentów – wylęgarnia talentów młodego pokolenia aż do końca lat 60-tych.

Kult czystego obrazu i wymagania stalinowskiej ikonografii. Studnicki, sokołowski, Cybis w mniejszym stopniu – zachowuje pozycję artysty niezależnego.

Fenomenalne zdarzenia – Hansen; przestrzeń; działalność Sołtana. Adaptatorski nurt przyswajania informelu. Malarstwo gestu, farba i gest, które dają możliwość wykreowania kompozycji informelowskiej – druga młodość koloryzmu. Utrata elementów brutalizmu, związanego z koncepcją materialności – artyści Huccy, Borowski, Ziemski. Informel pokantorowski jest rozmalowany, kolorowy, nadający nowy impuls koloryzmowi.

II połowa lat 50-tych, po roku 1956 dostrzegamyw tej zachowawczej formule pewne elementy nowe. Pojawia się coś w rodzaju akcji malarskiej, dynamiczne nawarstwianie się koloru – to dominuje statyczne formy przedmiotowe. Zanika element charakterystyczny jakim jest rozpoznawalność motywu.

Piotr Potworowski

• Jeden z ciekawszych malarzy z kręgu uczniów Pankiewicza.

• Po 1945:

  • Grające na gitarze

  • Duet (1948-49)

• Potworowski był kolorystą nieortodoksyjnym. Jeżeli cybiska uznamy za wrzocec postawy. Potworowski odszedł od prymatu martwej natury, wprowadzał akcję, postaci. Wprowadzał coś, czego Cybis zabraniał – kolor czarny. C. uważał, że czarny nie jest kolorem, który malarz może używać. Ale pozostawał wierny malarstwu pobonardowskiemu. Formuła, która się doskonale mieść w rozmalowanej kolorystyce późnego Bonarda. Całe malarstwo potworowskiego tak wygląda.

• II połowa lat 40-tych: wiąże się

• Praktyka szeorko malowanych płócien

• Kompozycje quasi – reliefowe. Ciekawa koncepcja kolorystyczna, dominująca zieleń. Ciekawie przez Legnona opracowywana koncepcja malarstwa pejzażowego, które jest wynikiem pewnego rodzaju przeżycia natury, nie jest wynikiem malowania z miejsca, a jest sumą pejzażu. Pejzaż – zasadniczy przedmiot pracy malarskiej; abstrakcja jako coś konfrontowanego z kolorystyczną wizją i potworowskiego i tą kolorystyką, która dominuje w tym kręgu. Skala obrazu – rzadko się na to zwraca uwagę. Obrazy, które mieściły się w koncepcji wnętrza. Obrazy kapistowskie wpisywały się w estetykę otoczenia. Z tego też te procesy integracyjne wyrastały. Obrazy potworowskiego w połowie lat 50-tych to bardzo duże płótna.

  • Kornwalia – 1952 rok

• Legnon – umiera w 1962 roku, ale w tym środowisku jest postacią najwybitniejszą. Obrazy w 1953/ 4 roku. chronologicznie bliskie temu, co potworowski zapożycza.

• Uliczka w Hispzanii – 1954

• Schody – 1956 (pod wpływem Buriego – błyskawicza adaptacja wzorców). Połowa płótna niezamalowana, wyeksponowanie naturalnej materii jutowego płótna z napisami. Budowanie obrazów na rozpięciu między materialnością. Postimpresjonistyczna gama kolorów z elementami fakturowymi, materialnymi. Geometryczne układy, przesunięcia. Te obrazy Potworowskiego stają się coraz bardziej ekspresyjne i dynamiczne w II połowie lat 50-tych.

• Potworowski w 59 roku powraca do Polski. Ogromne znaczenie odegra prof. Kempiński, wybitny historyk sztuki. Powrót do Polski – nadrzędny interes, by artysta tej klasy nie pozostawał poza obszarem sztuki polskiej. Zbiory muzeum w Poznaniu – Kempiński buduje kolekcję w Poznaniu wokół tradycji kolorystycznych.

• Odmienne od informelu i zamkniętej formuły kolegów:

  • Zielone podhale – 1959. Koncepcja Legnona; geometryzacja, prymat koloru zielonego. Wyraźne sięgnięcie po konwencje, które wywodzą się z abstrakcji. Zasadnicze środki – struktura materii i abstrakcyjna forma. Synteza dwóch elementów – koloryzmu i abstrakcjonizmu. Potworowski pokazał, jak robić abstrakcję postimpresjonistyczną. I pokazał, że postimpresjonizm może być nowoczesnością. Abstrakcja równa się postimpresjonizm, ergo postimpresjonizm = nowoczesność.

• Szary akt – 1959. P odważa się na figurację. Coś, co było traumą po socjalizmie, dla P. to jednak nie była trauma, a coś naturalnego. Figura rozłożona, abstrakcyjna.

• Pejzaż zielony

• Kompozycje, które maluje w Gołuchowie – materiałowe, materialne abstrakcyjne, malowane na starych deskach. Kompozycja gołuchowska.

• Maska – 1960

• Rzeźba – 1960

• Dziewczyna klęcząca – 1961

• Czarny statek

• Dziewczyna na pasiaku – 1959

Toruń – Borysowski

Gdańsk – Jackowski, Pietkiewicz, Pongowska,

Poznań – Potwrowski, Taranczewski

Wacław Taranczewski

Studium z oka – motyw zobaczony. Do syntezy form, która jest bliska pożądkowai abstrakcyjnego. Element abstrakcyjność elementu – komponent bardzo istotny.

Cykle, dążenie tematu.

• Atelier 1949

• Atelier 1959

• Martwa natura 1950 – eloemnty muszli, cytryn, kwiatów, dzbanu

• Martwa natura 1957 – te same formuły

• Kościół św Marcina w Poznaniu i na Ostrowie Tumskim

• Po 1955 – artyści, którzy debiutowali na arsenalu, kolejne pokolenie artystów rozwijanych formułę peintre, peintre, zmodyfikowanej, ale w obrębie pikturalności sytuującą obraz.

Tadeusz Dominik – uczeń Cybisa.

• Kobieta w czerwonej sukni

• Kompozycje abstrakcyjne – plamy barwne, kropki, abstrakcje, studium natury bardzo dekoracyjne, szybko zinterpretowane w perspektywie malowniczej ludowości.

• Kompozycja czerwona i ogród – 1956

• Kompozycja druga 1958

• Dominik szybko stworzył zestaw srodków, który w niewielkim stopniu do dziś modyfikuje – rozstrzygniecia w obrębie plam barwnych, wzbogacone jaśniejszymi liniami, plamami, kropkami, które tworzą aluzję do natury.

  • Kompozycja niebieska 1960

  • Ogród – 1961

Jan Tarasin – studia w Krakowie od 1955/6 roku bardzo silnie ulega wpływom informelu, interesuje się malarstwem, kaligrafią

• BRZEG

• Przedmioty

• Ściana domu 1957

• Martwe natury

Jacek Sempoliński – też 1927 rocznik, dyplom u sokołowskiego

• Nie był związany z Cybisem

• Malarstwo materii, zacięcia monumentalnego

  • Kościół w Studzienicy – pejzaż bardzo rozpoznawalny

  • Pejzaże z machnaczki z lat 60-tych

  • Machnaczka – łąka

  • Ukrzyżowany – kościół św Anny w Kazimierzu

  • Obraze z cyklu czaszka, w których dochodzi do bardzo gwałtowanych destrukcyjnych elementów wbudowanych w strukturę kolorystyczną.

Gierowski – nadaje swoim obrazom tylko numery. Światło, materia. Obszar problematyki analitycznej. Tradycja kolorystyczna.

• Obraz 153 – 1963

Wojciech Fangor

• Na pocz. Lat 60-tych tworzy cykl obrazów które w sposób paradoksalny są połączeniem doświadczenia

• Obrazy, które łączą dwie postawy, tradycje – paseistyczną pikturalną i to, co zaproponował Strzemiński w powidokach słońca. Optyczny obraz, który jest obrazem dynamicznych przekształceń, zmiany, konstytutywny element – kolor

  • Obrazy z 1963 roku

Alfons Mazurkiewicz

• Wrocław

• Artysta, którym, wykorzystując doświadczenie czystej plamy barwnej, zasadę pikuralnej kompozycji, wprowadza elementy przestrzenne, reliefy robione szpachlą, zrytmizowane układy kompozycyjne. Czołowa postać w środowisku wrocławskim. Tradycję kolorystyczną w wymiarze cybiskowskim – Geppert i Jan Fałczyk, Gołkowska, Jarocki. Ale Mazurkiewicz jest postacią wartą przypomnienia.

Rozwój grafiki warsztatowej, który był wynikiem pewnej sytuacji – specyficznej hierarchii sztuk w czasach socrealizmu, gdzie grafika była obszarem pozbawionym surowych restrykcjami, gdzie tolerowana była formuła indywidualna, nowoczesna. Swowoba, eksperyment, który po roku 1956 przynajmniej do połowy lat 60-tych był obszarem, w którym polscy artyści mieli coś indywidualnego do powiedzenia.

Panek – stworzył najbardziej indywidualną formułę, z linearnego, ale abstrakcyjnego dystansu drzeworytu.

• Autoportret – 1959

• Słoń – pocz. l. 60-tyvch

Wejman

• Nadchodzący – 1956

• 1961

Stanisław Dawski

• Dialog – 1956; staloryt

Gielniak

• Stosuje linoryt, w którym osiąga mistrzostwo, właściwie trudno zdać sobie sprawę, jakimi srodfkami doszedł do takiego efektu

• Twórczość – kronika życia, miejsc. Sanatorium, w którym spędził dużo czasu.

  • Improwizacje dla Grażynki

  • 1969 – jedyny staloryt

Plakaty; ilustracje – w II poł. L. 50-tych fenomenalne zjawiska.

Tomaszewski –

• Plakat na 22 lipca

• Plakat do wystawy Moore ‘ a

• L. 70-te: plakat teatralny

Cieślewicz

• Uprawiał grafikę warsztatową i był kluczowym artystą modernizującym tę szeroką przestrzeń publiczną.

• Ty i ja

Plakat i ilustracja graficzna, typografia, opracowanie czasopism, to jest obszar, w którym mamy do czynienia z działalnością artystów najwybitniejszych. Osobna instytucja – Szymon Bojko –

Tygodnik „świat” – pierwsze indywidualne formuły polskiego fotoreportażu – fotografie Tomaszewskiego, Rolkego, Fortunaty Obrąpalskiej.

Lenica

• Obszar ilustracji w książkach dla dzieci