ŚRODKI WPŁYWAJĄCE NA MIĘŚNIE SZKIELETOWE (DZIAŁAJĄCE NA ZAKOŃCZENIA RUCHOWE)

Płytka motoryczna (płytka ruchowa, złącze nerwowo- mięśniowe) jest to rodzaj synapsy służącej przekazaniu pobudzenia z aksonu komórki nerwowej na komórkę mięśnia szkieletowego.

PRZEWODNICTWO I PRZEKAZYWANIE IMPULSÓW NERWOWYCH W UKŁADZIE NERW – SYNAPSA – PŁYTKA MOTORYCZNA:

Pod wpływem prądu czynnościowego z pęcherzyków kolby presynaptycznej włókna ruchowego zostaje wyrzucona acetylocholina do przestrzeni synaptycznej, następuje jej migracja i połączenia z receptorem – płytką motoryczną (efektorem), na zasadzie komplementarności.

JAK DZIAŁA ACETYLOCHOLINA:

• wzrost przepuszczalności dla jonów sodu,

• doprowadza to do depolaryzacji w płytce motorycznej -> skurcz mięśni prążkowanych.

• układ wiązania Acetylocholiny – receptor ulega rozkładowi pod wpływem enzymu esterazy acetylocholinowej (AChE) – stan repolaryzacji.

PODZIAŁ LEKÓW:

• leki porażające

  • leki wywołujące blok polaryzacyjny

  • leki wywołujące blok depolaryzacyjny

• leki pobudzające

LEKI PORAŻAJĄCE:

Mechanizm działania:

• bezpośrednio blokują płytkę motoryczną, co w efekcie wywołuje zwiotczenie mięśni.

Leki wywołujące blok polaryzacyjny:

Konkurencyjnie blokują dostęp Ach do płytki motorycznej, nie doprowadzając do depolaryzacji. Płytka pozostaje w stanie spolaryzowanym. Blok może zostać przełamany przez nadmiar Ach.

Przykładowe leki:

• alkaloidy kurary i środki kuraro pochodne:

  • d- tubo kuraryna – w anestezjologii w operacyjnym zwiotczeniu mięśni, w tężcu, zatruciu strychniną i w psychiatrii

  • pancuronium (Pavulon)

  • atracuronium (Triacrium)

Leki wywołujące blok depolaryzacyjny:

Mechanizm działania podobny do działania Ach – doprowadzają do depolaryzacji płytki motorycznej. Wiązanie układu lek-receptor jest bardzo wolno rozkładane przez esterazę AChE i nie dochodzi do szybkiej repolaryzacji.

Przykładowe leki:

• suxametonium (Chlorsukcylina) o krótkim działaniu zwiotczającym (ok. 5 min.). Do krótkotrwałych zabiegów chirurgicznych, przy wziernikowaniu oskrzeli, przełyku oraz w celu złagodzenia elektrowstrząsów

• dekametonium (procuran) – działą ok. 15-20 min.

LEKI POBUDZAJĄCE:

Środki mające zdolność zwiększenia stężenia Ach w organizmie. Zastosowanie w nużliwości mięśni oraz rehabilitacji ortopedycznej.

Przykładowe leki:

• inhibitory esterazy acetylocholinowej (IAChE) np. neostygmina, pirydostygmina, ambenonium, edrofonium