Embriologia Wykład X Rozwój układ pokarmowego; Rozwój układu krwionośnego.
Głowowa część pętli rośnie szybciej i wytwarza pętle wtórne jelita czczego i część jelita krętego.
Ogonowa część pętli wydłuża się, ale nie tworzy pętli. Powstają z niej: część jelita krętego, jelito ślepe z wyrostkiem robaczkowym i jelito grube.
Przepuklinowa pętla dokuje obrotów w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, powraca do jamy brzusznej i zajmuje ostateczne położenie.
Z jelita pierwotnego tylnego powstają: część dalsza okrężnicy, jelito grube zstępujące, okrężnica esowata, odbytnica, nabłonek pęcherza moczowego i część cewki moczowej.
Końcowa część jelita tylnego rozszerza się i tworzy stek.
Do steku dostaje się mezenchyma, która tworzy przegrodę moczowo-odbytową i dzieli stek na:
część grzbietową (kanał odbytowo-odbytniczy),
część brzuszna (zatoka moczowo-płciowa)
Przegroda moczowo-płciowa łączu się z błoną stekową i powstaje przednia błona moczowo-płciowa i tylna błona odbytowa.
Rozwój układu krążenia:
Układ sercowo-naczyniowy zaczyna powstawać w 3. tygodniu rozwoju zarodka.
Między 13-15. dniem w mezodermie pozazarodkowej ściany pęcherzyka żółtkowego, w szypule brzusznej i kosmówce tworzą się skupienia komórek – tkanka angioblastyczna – wyspy krwiotwórcze.
W 5 tygodniu w wątrobie ma miejsce hemopoeza, następnie przejściowo w śledzionie i później w szpiku kostnym i węzłach chłonnych.
Naczynia krwionośne powstają w procesie waskulogenezy i angiogenezy.
Na początku w miejscu połączenia mezodermy z endodermą, pojawiają się prekursorowe komórki naczyń krwionośnych – angioblasty.
Angioblasty są komórkami macierzystymi śródbłonka, łączą się i spłaszczają.
Powstają pomiędzy nimi szczeliny, które zlewają się i tworzą cewkowatą sieć pierwotnych naczyń krwionośnych.
Etap ten to waskulogeneza (ograniczony jest on do okresu wewnątrzmacicznego).
W procesie waskulogenezy powstają pierwsze główne naczynia krwionośne w zarodku, zawiązek serca, aorty grzbietowe, żyły zasadnicze.
Pierwotna sieć naczyń włosowatych ulega przebudowie.
Poprzez resorpcję starych i pączkowanie nowych naczyń tworzą się nowe sieci naczyniowe – angiogeneza.
Proces ten jest kontynuowany w życiu postnatalnym.
Rozwój serca
W 18-19. dniu rozwoju mezodermalne komórki smugi pierwotnej tworzą parzyste sznury sercotwórcze, leżą one w polu sercotwórczym.
Serce pochodzi też z komórek grzebieni nerwowych.
Około 20. dnia rozwoju sznury sercotwórcze uzyskują światło i tworzą dwie cewy śródsierdziowe.
Około 22. dnia cewy łączą się w jedną cewę wsierdziową (sercową), połączeniu podlega także prawa i lewa wewnątrzzarodkowa jama ciała tworząc jamę osierdzia.
Koniec głowowy cewy jest rozszerzonym odcinkiem tętniczym, a koniec ogonowy rozszerzonym odcinkiem żylnym.
22. dnia rozwoju serce rozpoczyna czynność skurczową.
Wydłużająca się cewa ulega serii pofałdowań, rozszerzeń i zwężeń.
Dwa pierwsze przewężenia dzielą cewę na trzy części:
opuszkę pierwotną serca,
pierwotną komorę,
pierwotny przedsionek.
23. dnia dwa kolejne przewężenia tworzą:
pień tętniczy,
zatokę żylną.
Cewa sercowa składa się z trzech warstw:
wsierdza (tworzy wewnętrzną śródbłonkową wyściółkę serca),
śródsierdzia (tworzy ścianę mięśniową serca),
nasierdzia (osierdzia trzewnego),
Warstwa zewnętrzna jest odpowiedzialna za utworzenie tętnic wieńcowych.
Substancja galaretowata serca tworzy guzy, inaczej poduszeczki wsierdziowe. Jest to część, która wywodzi się z komórek grzebieni nerwowych i odpowiada za tworzenie przegród przedsionka i komory. Odpowiada za tworzenie zastawek serca i kanału aorty i tętnicy płucnej.