Społeczności lokalne TEMAT 6
TEKST 1 – Joanna Kurczewska
Trzy rodzaje (interpretacyjne) społeczności lokalnych:
- immanentna i holistyczna – gdy badacze koncentrują się na zastanych (zwłaszcza dzięki przekazom historycznym i etnograficznym) zasobach wiedzy o społeczności terytorialnej ujmowanej jako odrębna i zamknięta od wpływów zewnętrznych całość kulturowo – cywilizacyjna.
- uporządkowany zespół różnego typu instytucji , który pod wpływem wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych nieustannie zmienia swój charakter – jest zespołem instytucji analizowanych w procesie ich stawania się, których charakter określa się w sposób relacyjny, a mianowicie przez odniesienie do pewnych typów ideału społecznego, do którego może zmierzać dany zespół terytorialnie określonych instytucji społecznych, mianowicie do ideału wspólnoty lub ideału zrzeszenia.
- społeczeństwo obywatelskie i jego powiązania z innymi kategoriami socjologicznymi (państwo, społeczeństwo, naród, klasa) – w jakim stopniu dana społeczność lokalna staje się społeczeństwem obywatelskim: od jakich czynników zewnętrznych i wewnętrznych to zależy, co stanowi instytucje umożliwiające strategie przekształcania tej społeczności zgodnie z zasadami i technikami budowania więzi charakterystycznych dla społeczeństwa obywatelskiego.
Dwa podejścia do współczesnego społeczeństwa obywatelskiego:
- Imitujące koncepcje zachodnie – społeczeństwo obywatelskie, to układy społeczne typu czysto zrzeszeniowego, z wyraźna dominantą liberalno ekonomiczną i w kategoriach wieloaspektowych i wielopoziomowych powiązań społeczeństwa obywatelskiego z państwem.
- Podejście wywodzące się z polskiej tradycji politycznej – społeczeństwo narodowe, samoorganizujące się poza sferą oficjalnej polityki, przypomina wspólnotę i jest oparte na organicznej współpracy zakorzenionej w patriotyzmie lokalnym i narodowym.
Dwa wzorce lokalnego społeczeństwa obywatelskiego:
- republikańsko-demokratyczny – wszyscy obywatele danej społeczności lokalnej na równi decydują o jej losach. Dialog równych partnerów w komunikacji.
- elitarystyczny – elita, która na mocy swych kompetencji umysłowo-morlanych i tradycyjnych talentów organizacyjnych może zajmować pozycję uprzywilejowaną: być przewodnikiem i przodownikiem w strukturach społeczeństwa zgodnie ze swoimi wartościami i interesami.
Ideolodzy lokalności:
Ideolog lokalności – autorytet lokalny, który myśli i działa dla dobra całej społeczności i tę społeczność na zewnątrz i wewnątrz reprezentuje.
Wzory ideologa lokalności:
1) patron – działacz społeczny, jego rola to misja publiczna, jako specjalny typ powołania do myślenia i działania na rzecz innych, poza formalnymi strukturami. Ma większy dostęp do władzy, większa wiedzę, możliwości itd.
Patronów dzielimy na:
- reprezentantów – nie został wybrany w demokratycznych procedurach demokratycznych przez określonych ludzi, ale cieszy się ze swojej roli i czerpie z niej poczucie dumy, nie oczkuje nic w zamian za reprezentowanie danej grupy.
- społeczników – ktoś kto działa dla dobra innych samotnie, bądź wykorzystując zdobyte przez siebie miejsce w strukturach odpowiednich instytucji.
- tradycyjny – który kreuje historyczną wizję wspólnoty kreując wizje mityczną i tradycyjną. Skupia się na historii.
- nowoczesny – administrator życia publicznego, redukujący życie społeczne do kilku problemów, które trzeba teraz lub w przyszłości rozwiązać.
2) partner – zakłada unieważnienie dystansu społecznego między różnymi typami uczestników społeczności lokalnej, postuluje względną równość tych uczestników w działaniu na rzecz dobra wspólnego.
Partnerów dzielimy na:
- obywateli miejscowych – uważają siebie za składnik złożonej siatki powiązań formalnych zakładających kooperację z innymi w procesie osiągania wspólnych celów. Ich siła zależy od pozycji zajmowanej w wysoce sformalizowanych organizacjach i stowarzyszeniach.
- ochotników – szeregowi uczestnicy doraźnych działań na rzecz wspólnoty, najczęściej skierowanych przeciwko złym decyzjom władzy.
TEKST 2 – Barbara Lewenstein
Zasoby lokalne – oznacza aktualny stan (kondycje), w jakim znajduje się dana społeczność lokalna, z drugiej, potencjał, który może być uruchamiany do rozwiązywania danego problemu w społeczności czy, szerzej, rozwoju lokalnego. Lub prościej: aktualna zdolność społeczności do odpowiadania i rozwiązywania konkretnych wyzwań stojących przed nią w danym momencie.
Strategie budowania zasobów lokalnych:
Budowanie przywództwa w społeczności, które polega na tworzeniu grupy liderów aktywizujących społeczności lokalne do rozwiązywania problemów lokalnych.
Tworzenie podstaw organizacyjnych społeczności, rozumiane jako wzmacnianie istniejących instytucji różnego typu potrzeb lokalnych.
Organizowania wspólnoty, czyli proces kompleksowego oddziaływania, poprzez który społeczność identyfikuje swoje potrzeby i cele, porządkuje je, a także gromadzi środki do jej rozwiązania.
Budowanie partnerstwa, które prowadzi do stworzenia więzi między istniejącymi w społeczności podmiotami w formie koalicji lokalnych, grup zadaniowych.
Rodzaje kapitału ludzkiego:
- ludzki – talenty, umiejętności
- społeczny – więzi i zaufanie
- zasoby organizacyjne – instytucje lokalne