C.d mutacje – ze względów hodowlanych – poprawienie cech hodowlanych (masa ciała, eksterier). Np. mutacja w genie miostatyny u rasy belgian blue – przerost masy.

Cielaki w obrębie rasy belgian blue rodzą się przez cesarskie cięcie, bo są duże.

Linia merynosów – z genem Calipetch – gen okrągłego tyłka.

Mutacje w aspekcie lekarskim są przyczyną chorób – mutacja może być dziedziczna przenoszona lub spontaniczna. To, że doszło do mutacji nie znaczy, że się ona objawi w charakterze chorobowym. Całkowite wyciszenie mutacji:

-HSP –heat shoc proteins - białka opiekuńcze – w każdej komórce są ekspres jonowane te białka, które zapewniają czwartorzędową budowę białek – i aktywność enzymatyczną jeśli jest to białko enzymatyczne. Sposób fałdowania i aktywność biologiczna zależy od HSP, bo przywracają prawidłowe fałdowanie - konformacja – mutacja zaszła, ale białko jest prawidłowe, bo białko HSP działa. Mutacji o charakterze przestrzennym jest więcej niż mutacji w sekwencji pierwszorzędowej białka.

-wystawienie młodego organizmu na zaburzenie cieplne – wzrost produkcji HSP – czyli oprócz białek HSP wpływa działanie czynnika środowiskowego. Ciśnienie, wilgotność, ruch powietrza, ruch tez mogą powodować wzrost ekspresji białek szoku cieplnego. Im wcześniej organizm jest wystawiany na niekorzystne warunki, tym więcej jest białek HSP – ochrona przed zaburzeniami genetycznymi. Skrajne warunki środowiskowe mogą spowodować, że mutacje ujawnią się, gdy będzie spadek ekspresji HSP

Podział chorób genetycznych:

Choroby monogenetyczne

-dyskinezja rzesek

-rybia łuska

-porfiria erytropoetyczna

-syndrom Higashiego

-chondrodysplazja punktowa X

-wrodzone wyłysienie

-limphoedema

Choroby monogenowe bydła

-brachyuria

-anoftalmia

-dziedziczna hipotrichoza X

Choroby poligonowe:

-dziedziczna ataksja u Jack Russel

-helioshisis /palatoshisis – zajęcza warga, rozszczepienie wargi – boxer

-cryptorshisis – wnętrostwo boxerów

-przepuklina pępkowa u psów i bydła

-stenoza tętnicy u Beagle

-uchyłek bębenkowy arabów

Rozpoznawanie chorób genetycznych:

1. Deformacje wrodzone – ale pewne deformacje w układzie kostno-szkieletowym mogą być po zatruciu łubinem.

2. Odchylenia funkcjonalne np. porfirie – zaburzenia budowy hemu w przenoszeniu tlenu

3. Przebieg abiotroficzny – z wiekiem nasilają się stany zwyrodnieniowe. W krótkim okresie i ich następstwem może być kulawizna, brak ruchu – wtedy ubytek strukturalny nie jest dziedziczny tylko nabyty. Wtedy zwyrodnienie jest zmianą genetyczną.

4. Szczególna podatność na stosunkowo proste infekcje – niedobory immunologiczne – adaptacyjne, humoralne, dziedziczne czynniki. Powtarzalność i trudna uleczalność infekcji. Choroba genetyczna np. wole może być stymulowana wpływami środowiska – na tle niedoboru jodu. Wole może być też pochodzenia genetycznego – defekt receptora dla T4.

5. Specyficzne zachowanie epidemiologiczne choroby: wzrost przypadków choroby w ciągu lat, w środowisku, w którym pojawił się dany rozpłodnik – użycie do celów reprodukcyjnych – rozprzestrzenienie chorób. Albo tez pojawienie się chorób po wprowadzeniu nowych zwierząt do reprodukcji. Choroby genetyczne pojawiają się w sezonie rozpłodowym. Powtarzane krycie danej grupy powinno wytworzyc obraz danej choroby. Jeśli choroba ma podłoże mendlowskie to powinien być odpowiedni stosunek chorych, zdrowych, nosicieli.

6. Tym częściej SA choroby genetyczne im większa czystość rasy – utrzymywanie w inbredzie sprzyja chorobom gentycznym

7. Presja selekcyjna bydła Shorthorn – skrócenie kończyn/pęcin – skutkiem było pojawienie się achondroplazji.

8. Identyczność zmian o różnych osobników

Różne choroby genetyczne

Psy:

-OUN, widzenie, zmiany ortopedyczne

-wzrost łzawienia u Yorków –

-choroba Lekpertesa – choroba Leksa – spłaszczenie stawu biodrowego – o dużej odziedziczalności

Bydło:

-hemofilia A u Herefordów

-alfamannozydoza u Angusów skrzyżowanych z

-uogólniona glikozydoza u cieląt

-duarfizm rasy bekster

Owce:

-dziedziczna katarakta – bilateralna – gen kandydacki

Genetyczna oporność i podatność na choroby

Zmienność w regionie MHCII, DR, DRb – odpowiadają za opornośc/podatność na brucelozę, mastitis, białaczkę.

Zmienność w obrębie izoform dopełniacza decyduje o podatność/oporności. Zmienność w genie kodującym IFN też.

Zmienność podatność jest zależna od wielu genów. Różne osobniki o tych samych genach mogą być różnie podatne, bo działają u nich inne dodatkowe geny. Wpływy środowiska np. żywienie mogą modyfikowac podatność/oporność.

Trypanosomiaza – choroba powodowana przez świdrowca – kodowane przez niego Ag SA tak zmienne, że osobniki zakażone tym samym szczepem mają inną ekspresję. Plastyczność genomu patogenu też wpływa na podatność/oporność. Trypanosomiaza jest chorobą trudno uleczalną, bo pasożyt jest wewnątrz krwinek. Poziom Ig decyduje u bydła czy jest oporność czy nie. Z odpornością przeciwko pasożytom związane są IgE. (zakażenie pasożytami-mniejsza odpowiedź alergiczna). Decyduje też zmienność w ilości kwasu sjalowego w krwinkach czerwonych – ważny element strukturalny błony komórkowej krwinek. Świdrowiec koduje neuraminidazę rozkładającą kwas sjalowy – dużo kwasu sjalowego – większa oporność na neuraminidazę. Znaczenie ma też ilość form tego kwasu. Pewien region genomu u bydła wytwarza geny oporności na trypanosomiazę

Białaczka bydła BLV – choroba powodująca duże straty ekonomiczne – silna leukocytoza zwłaszcza limfocytoza B. ta sama izoforma w jednej linii może dać oporność na chorobę, ale w innej linii nie. Oporność bydła holsztyńskiego – bydło przenoszące haplotyp DrB2 jest podatne na białaczkę, a przenoszące DrB 3 jest oporne na białaczkę. Haplotyp DRB3 może być markerem genetycznym na selekcję bydła.

Określone haplotypy (kombinacja alleli w przyległych loci, które ulegają wspólnej transmisji na kolejne pokolenie).

Głuchota u dalmatyńczyków – zaburzenie w białku receptora słuchowego. Przenosi się razem z genem odpowiedzialnym za niebieski kolor oczu.

Bruceloza – nie każde bydło jest podatne na B. abortus. Wskaźnikiem zakażenia jest pałeczka w mleku lub nasieniu. Są linie w obrębie ras, które nawet po eksperymentalnym zakażeniu nie chorują.

Bos indigus – zebu – wywodzące się od niego bydło jest oporne – 3 miejsca zmienności decydują o oporności/podatności – linie zebu są oporne.

Bos Taurus – domowe – holsztyny, simentale SA podatne na brucelozę.

1. Allotypy IgG – jeżeli linia bydła przenosi IgG o polimorfizmie 2A to jest podatne, inne oporne.

Ekspresja genu – BCG(Bacillus, Calmet, Guaran) IT LSD (myszy przenoszące ten gen SA oporne na brucelozę). Jeśli jest oporność na bakterie wewnątrzkomórkowe, to zazwyczaj na wszystkie czyli np. oporność na brucelozę i gruźlicę.

1. Gen NRAMP1 – brak tego genu to podatność na brucelozę.

2. Polimorfizm pojedyncze nici DNA SSCP – jedna z form mutacji powodowana przez wymianę pewnego krótkiego odcinka jednej nici DNA – decyduje o oporności na brucelozę

Jest tez podatność/oporność na pasożyty zewnętrzne

Dermatofiloza u bydła – zmiany skórne różnie ukształtowane zależnie od genu DRB3 – zmienność w eksonie 2 decyduje o oporności/podatności.

Helimintiazy – zakażenia trawieńca – pewne rasy są oporne, inne nie. Rasa Ndama jest oporne (wywodzi się od Bos Taurus). Bydło zebu jest podatne.

Bydło Angus ma oporność na hemonchozę – pasożyty trawieńca w miarę pobytu na pastwisku – jeśli krowy w zimie SA na pastwisku to choroba się rozwija, pasożytów jest dużo.

Podatność na mastitis

Pewna linia holsztynów jest oporna na mastitis.

Świnie pewnej kanadyjskiej linii mają zwiększoną odpowiedź immunologiczna na szczepionkę przeciwróżycową.

Ciągle się dąży żeby genetycznie wytworzyć linię krów opornych na mastitis.

1. Zależność między ilością komórek somatycznych w mleku, a wystepowanie mastitis – krowy o liczbie wysokiej komórek SA eliminowane z hodowli

2. Specyficzne izoformy Ag MHCI decydują o oporności i podatności

3. Genotyp BB laktoferyny – jeśli jest przenoszony to dany osobnik jest oporny na mastitis.

4. Jeżeli krowy przenoszą izoformę BOLA DRB*16 to SA oporne

5. Krowy przenoszące izoformę dopełniacza C4a są bardziej oporne na mastitis niż przenoszące inną izoformę. Tylko C4 jest podatna. Forma C4a jest markerem genetycznym żeby zmniejszyc podatność na masdtitis

U owiec czasami BLV zakaża owce i rozwija się Chłonia. Jeśli owce maja zmienność w obrębie Ag DRB OLA – jeśli jest DRB1 – i w niej w pozycji 70 71 jest Arg Lys, to jest zmniejszona podatność na tego chłoniaka, a Ser i Arg to jest podatność na guza.

Genetyczne podłoże BSE

TSE – transmisyjne encefalopatie dzielą się na kilka jednostek chorobowych:
-BSE – gąbczasta encefalopatia u bydła – rzadki, ale śmiertelny stan powodowany przez 3 formy choroby: infekcyjna, dziedziczna, spontaniczna. Białka prionowe to normalne białka w ustroju. Zawierają glikofosfoinozytol wystający na zewnątrz komórki. Białko jeśli ulegnie spontanicznej mutacji to rozwinie się dziedziczna forma mutacji.

Forma infekcyjna BSE – spowodowana przez skarmianie mączki z odpadów rzeźnych, czy odpadów z Bacutilu – zwierzęta padłe mogły mieć patologiczne białko Screpi (to białko nie ma nic wspólnego z trzesawka tylko nazwa podobna). Screpi odpowiada za infekcyjną formę BSE, bo krowy spożywające mączkę z tym białkiem przenosi chorobę. To była pierwsza opcja, ale wymyślono inną-> zmutowane źle pofałdowane białko nie może być przyczyną tego, że choruje tylko jedna krowa – przecież wszystkie jadły mączkę, a reszta nie. Wykryto drugie białko PrPctm – żeby krowa zachorowała musi przenosić izoformę tego białka. Wtedy jeśli spożyje białko Screpi, będzie chora. Osobnik, który nie przenosi PrPctm, nawet jeśli zje Screpi, to nie będzie chory. Tylko specjalna forma transbłonowa PrPctm warunkuje po przyjęciu białka sczepi chorobę BSE.

PrPSc+PrPctm=Virino – ten osobnik zachoruje.

-Screpi u owiec – endemiczna trząsawka

-CJD – ludzie – Creutzfeld Jacob diseae – BSE u krów może powodowac wariant CJD u ludzi. Ale Screpi trząsawki ani BSE nie powodują choroby CJD.

-Kuru

-CWD

Powodowane przez zakaźne białka prionowe. Bardzo ważny jest czynnik genetyczny

Choroby prionowe nie przenoszą się z gatunku na gatunek.

Priony u bydła ukazują się najpierw w OUN, u owiec w układzie immunologicznym (węzły chłonne, śledziona) dopiero potem transmitują do OUN.

Myszy transgeniczne z wbudowanym PrP bydlęcym po otrzymaniu prionów ludzkich rozwijały zmiany w układzie limfocytarnym czyli pewna transmisja jest z gatunku na gatunek. Zagrożenie dla ludzi wynikające z chorób prionowych zawsze istnieję, więc zawsze trzeba badac mięso.

Spozycie prionów bydlęcych przez człowieka powoduje najpierw zmiany w śledzionie i okres inkubacji może trwac nawet 50 lat – dopiero wtedy rozwinie się CJD.

Zaburzenia wodno-elektrolitowe

-ADH – anidiuretic horomn – wazopresyna argininowa z wyjątkiem świni u niej serynowa – kanalik kręty-zatrzymuje wodę, zwiększa pragnienie – naped przyjmowania wody

-AMP – Atrial Natriuretic Peptid – prawo przedsionkowy hormon natriuretyczny-zwiększane wydzielanie sodu w kanalikach, wiec wody też. AMP ma odciążyć słabe serce – rola pierwotna! Sens ekspresji w prawym przedsionku – gdy serce słabe przepełniony jest prawy przedsionek. Działa przeciwnie do ADH

- układ renina-angiotensyna-aldosteron. angII silnie kurczy naczynia, jest silnym czynnikiem wzrostu dla kardiomiocytów, zwiększa uwalnianie aldosteronu.