08.11.2012
Zarządzanie operacyjne
1. Trzy prawa odnoszące się do zakupów [D. Fermer]
-Wzrost znaczenie zakupów bezpośrednio zależy od redukcji długości cyklów życia produktu.
-Zakupy zaopatrzeniowe są postrzegane jako ważne wtedy, gdy jednostka gospodarcza działa na ogół na rynku zmiennym i niepewnym.
-Zakupy zaopatrzeniowe są ważne, wtedy kiedy organizacja wydaje znaczną część swoich przychodów na zakupy dóbr i usług potrzebnych do prowadzenia swojej działalności.
Wahania +/- 5%--> rynek stabilny
2. Ewolucja funkcji zaopatrzenia (zakupów) [R.F. Reck, B.G. Long]
Stadium bierne – Funkcje zakupów nie ma w firmie strategicznego znaczenia:
- Najwięcej czasu poświęca się na wykonywanie rutynowych operacji
- Konieczne jest utrzymywanie komunikacji między funkcjami i osobami (niewielka przejrzystość procesu zakupów)
- Zakupy nie stanowią spójnej całości
- O wyborze dostawcy decyduje wysokość ceny i dostępność
Stadium niezależne – Funkcja zakupów wspomagana współczesnymi technikami, ale jej strategia jest niezależna od strategii konkurencyjnej firmy:
- Najważniejsze: obniżenie kosztów i efektywność
- Koordynacja działań między funkcjami i procesami
- Możliwość zwiększenia zysków
Stadium wspierające- Funkcja zakupów wspiera strategię konkurencyjną firmy, stosując strategie powiązane ze strategią przedsiębiorstwa:
- Specjaliści ds. zakupów wchodzą w skład zespołu planujących sprzedaż
- Dostawcy są uznawani za zasób firmy, akceptuje się ich doświadczenie
- Rynki, produkty i dostawcy są stale monitorowani
Stadium integrujące- Strategia zakupów jest w pełni zintegrowana ze strategią firmy:
- Interdyscyplinarne szklenia specjalistów i kierowników ds. sprzedaży
- Stałe kanały komunikacyjne między dostawcami
- Zakupy są mierzone pod kątem ich znaczenia dla firmy
3.Wspólne obszary zainteresowania
Dział zaopatrzenia (zakupów) i projektowania:
- Przygotowanie specyfikacji nabywanych materiałów
-Zapewnienie jakości lub zapobieganie błędom
- Analiza wartości
- Informowanie odnośnie dostępności materiałów
- Zgoda na wykorzystanie substytutów w przypadku, gdy dobra nie ma
- Nawiązanie współpracy partnerskiej na rzecz współwytwarzania
Dział zaopatrzenia (zakupów) i produkcji
- Planowanie zapotrzebowania materiałów według systemu JiT
- Kontrola zapasów w celu spełniania wymagań produkcji
- Usuwanie odpadów surowców i przestarzałych pozycji materiałowych
- Zatwierdzanie próbek „nowości”
- Podejmowanie decyzji make or buy
- Podejmowanie decyzji dotyczących podpisywania umów z podwykonawcami
Działalność zaopatrzenia (zakupów) i marketingu
- Dostosowanie prognoz sprzedaży, na bazie których można planować zapotrzebowanie
- Sprawne dokonywanie zakupów z uwzględnieniem cen na poziomie konkurencyjnym
- Wymiana danych o dostawcach i klientach
4. Wybrane zadania logistyki zaopatrzenia
ZADANIA:
Zapewnienie optymalne jakości
Minimalizowanie kosztów całkowitych
Pozyskiwanie i utrzymywanie rzetelnych dostawców
Utrzymanie minimalnych poziomów zapasów
Zapewnienie płynnego przepływu dóbr
Zapewnienie współpracy i integracji z innymi obszarami przedsiębiorstwa
Przedmiot zakupów
- dobra konsumpcyjne, które są zakupione w celu niezwłocznego ich wykorzystanie lub zużycia przez kupującego – konsumenta
- dobra przemysłowe (produkcyjne lub inwestycyjne), które są zakupione przez przedsiębiorstwa; wchodzą w skład kapitału – są aktywami przedsiębiorstwa…
Nabywca:
- nabywca instytucjonalny
- nabywca indywidualny
Decyzje zakupów
Decyzje zakupu
Nierutynowe Rutynowe
W pełni przeanalizowane Częściowo przeanalizowane Impulsywne Nowe Powtarzane
Zadania działu (służby) zakupów i zaopatrzenia
- opracowanie zaopatrzenia na materiały produkcyjne na podstawie potrzeb na poszczególne asortymenty
- opracowanie zaopatrzenia na materiały nieprodukcyjne (np. artykuły biurowe, inwestycyjne)
- planowanie i kontrola stanów zapasów
- normowanie wielkości utrzymywania zapasów dysponowanych-
Lokowanie dostaw i opracowywanie umów zaopatrzeniowych
-harmonogramowanie i kontrola dostaw
-Kontrola faktur dostaw
5. Formy organizacji
Forma zakupów zdecentralizowanych
- stosowana w przypadku wyodrębnionych zakładów lub grup asortymentowych oraz zróżnicowanej struktury potrzeb materiałowych dla każdej z jednostek zakładów
-lepiej zaspokajana jest potrzeba materiałowa jednostki nadrzędnej
- zwiększone koszty działalności ze względu na dublowanie czynności związanych z zakupami
- utrata korzyści skali związanych z wielkością składanych zamówień
Forma zakupów scentralizowanych
- zaspokajanie potrzeb materiałowych przez jedną nadrzędną jednostkę zakupów
- wykorzystanie efekty korzyści skali ze względu na wielkość realizowanych zamówień
- zmniejszona pracochłonność związana z obsługą zamówień
- trudności komunikacyjne i koordynacji między działami i zakładami
Forma mieszana
- składa się z elementów formy scentralizowanej i zdecentralizowanej
-warunkiem funkcjonowania rozwiązania jest sprawny system przepływu informacji
Zakupy strategiczne bieżące:
- zakupy „nowe”
- zakupy zmodyfikowane
- zakupy rutynowe
Zakupy wiązane
Zakupy przyjazne dla środowiska
Jak poprawić partnerstwo działu zaopatrzenia z dostawcą?
- Wspólne zapewnienie bardzo dobrego przepływu informacji.
- Wspólne identyfikowanie i eliminowanie barier na drodze przepływu dóbr i informacji [Eliminowanie działań, które nie dodają wartości]
- Wspólne scentralizowane zarządzanie np. zapasami w całym łańcuchu dostaw
- Wspólne uzgadnianie zmian, np. cen, promocji…
- Wspólne zaspokajanie potrzeb konsumenta – wspólny cel wszystkich ogniw w łańcuchu dostaw.