SAMOAKTUALIZACJA
I podejście : Bd korzystał z pierwszego podejścia, a z innych wybierze sb pewne elementy i bd z nich korzystał, gdy bd mu potrzebne.
II podejście: Z każdego bierze pewne elementy i łączy je razem – PODEJŚCIE ELEKTRYCZNE.
ELEKTYZM- łączenie wielu elementów z różnych podejść teoretycznych. Opiera się na założeniu, że poszczególne podejścia uzupełniają się i nie ma podejścia, które jest dominujące, najbardziej prawdziwe czy najtrafniej opisujące ludzkie zachowania. Nie można analizować danego człowieka z jednej perspektywy.
Jeżeli byśmy opierali się na I podejściu, a z innych brali tylko pewne elementy, to ulegają one uproszczeniu – REDUKCJONIZM.
REDUKCONIZM- opiera się na założeniu, że złożone zjawiska można analizować poprzez rozłożenie ich na części, a następnie badanie tych fragmentów. Jest to zarazem proste, przyczynowo-skutkowe wyjaśnienie ludzkiego zachowania. Pomijane są wpływy środowiska.
5 RODZ. REDUKCJONIZMU:
- fizjologiczny : kiedy wszystkie zachowania człowieka są rozpatrywane na poziomie neurofizjologicznym
- eksperymentalny: poprzez skonstruowanie modeli (teoretycznych), a następnie badanie ich poszczególnych składników
- maszynowy: symulacja komputerowa, przyglądamy się zdolności człowieka do rozwiązywania problemów
- behawiorystyczny: człowiek opisywany jest w kategoriach jego zachowań
- poznawczy: brane są pod uwagę procesy poznawcze.
2 PODSTAWOWE DYLEMATY FUNDAMENTALNE:
- co tak naprawdę jest bardziej istotne: determinizm czy wolna wola ?
-natura czy wychowanie ?
2 GŁÓWNE PODEJŚCIA W BADANIACH PSYCHOLOGICZNYCH:
- podejście idiograficzne
- podejście nomotetyczne
PODEJŚCIE IDIOGRAFICZNE- opiera się na założeniu, że prawdziwą nauką można zbudować bazujące na badania jednostki. To podejście całościowe inaczej holistyczne. Człowiek traktowany jest jako system holistyczny(całościowy). Opiera się na analizie przypadku( case-study), opis całościowy badanego człowieka. Z tego podejścia wywodzą się techniki:
- metoda autobiograficzna: badanie czyjejś biografii
- techniki do badania obrazu własnej osoby ( Q-sout)
- REP-TEST bada konstruktyw poznawczy, jak się tworzy rozumienie świata, koncentruje się na 1 osobie
- metody semi-biograficzne: dopasowywanie dwóch biografii.
ZALETY PODEJŚCIA IDIOGRAFICZNEGO:
- koncentruje się na jednostce
- nakierowanie na zbadanie niepowtarzalności jednostki, całości, osobowości danego człowieka, daje obraz całkowity, głęboki, kompletny.
WADY :
- wyniki uzyskane na podst. Przebadania jednej osoby nie mogą być odnoszone do innych ludzi czy też uogólniane na innych ludzi.
Ogólnej ocenie tego podejścia sprzyja intuicyjnym wywodom opartym na subiektywnych odczuciach, ale nie pozwala na badanie obiektywnych właściwości zachowań.
PODEJŚCIE NOMOTETYCZNE- należy zbadać grupy ludzi(ilościowe) psychometryczne, które służy formułowaniu wniosków dot. natury człowieka. Metody wykonywane w pod. nomotetycznym:
- ankiety
- kwestionariusze
- wywiady
(Wszystkie te, które można później opracować statystycznie.)
ZALETY PODEJŚCIA NOMOTETYCZNEGO:
- na postawie badań możemy uogólnić wyniki na całą populację
WADY:
- nie pozwala przewidzieć zachowania konkretnej jednostki
- pomija jednostkę jako całość, przez co ona traci swoją indywidualność, swoje cechy jednostkowe.
W ogólnej ocenie ważne jest to, co chcemy badać.
FUNKCJE NAUKI WG MASLOWA: ( 9 ETAPÓW)
- poszukiwanie problemu, stawianie pytań, wspieranie przypuszczeń, formułowanie hipotez badawczych
- fun. sprawdzania, kontrolowania, potwierdzania lub obalania hipotez
- fun. organizowania wiedzy, teoretyzowania, poszukiwania szerszych uogólnień (budowanie wiedzy)
- fun. dokumentacyjna (zapisywanie historii), erudycyjna (przekazywanie wiedzy)
- fun. technologiczna ( narzędzia, techniki, metody i ich opracowywanie, sprawdzanie )
- fun. administracyjna ( kierownicy zespołów badawczych czy dyrektorzy placówek badawczo-dydaktycznych)
- fun. upowszechniania wiedzy i edukacja
- zastosowanie nauki do ludzkich celów (nauki stosowane)
- ocenianie własnych wyników i to, co się z nim wiąże ( radość, poczucie dumy itp.)
PSYCHOPATOLOGIA JEDNOSTKI
PSYCHOPATOLOGIA SPOŁECZNA np. sekta, faszyzm, Nazistowskie Niemcy- surowość, podporządkowanie silnemu liderowi, bieda, działanie grupowe, porządek, ład, dyscyplina
PSYCHOPATOLOGIA ŻYCIA SPOŁECZNEGO chory ustrój, ale jednostki zdrowe.
PSYCHOLOGIA KLINICZNA- zajmuje się osobami chorymi, profilaktyką, diagnostyką i terapią zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, czyli zaburzeniami w regulacji stosunków czł. z jego otoczeniem.
PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA- wychowanie do życia w społeczeństwie. Nauka zajmująca się badaniem psychologicznych zagadnień kształcenia (nauczania i uczenia się) i wychowania; między innymi zagadnienia doboru treści kształcenia i wychowania, procesu uczenia się, nauki czytania i pisania, rozwijania zdolności, nabywania pojęć, zainteresowań, przekonań i postaw.
PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI-badanie osobowości i jak różni się od innych ludzi; osobowość- w miarę stałe cechy, psychologia trans kulturowa. Jej przedmiotem badań jest struktura psychiczna człowieka - osobowość, jej rozwój na przestrzeni życia i związek z zachowaniem w szerokim pryzmacie podejść teoretycznych.
PSYCHOLOGIA EDUKACJI- zajmuje się procesem kształcenia, uczenia się, jakie są metody przyswajania wiedzy, co pomaga, a co ogranicza
PSYCHOLOGIA ZDROWIA- ( chorzy, zdrowi; zdrowie= brak choroby) bada wpływ zjawisk psychicznych na ogólny stan zdrowia, a także wpływ ogólnego stanu zdrowia na samopoczucie psychiczne
PSYCHOLOGIA REHABILITACYJNA – powrót rekonwalescentów do zdrowia, równoczesna praca nad akceptacją kalectwa
PSYCHOLOGIA PRACY- zajmuje się praktycznym zastosowaniem dorobku naukowego psychologii w celu dopasowania psychospołecznych warunków środowiska pracy do możliwości pracownika tak, by umożliwić optymalną wydajność w pracy i utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Psycholog pracy pomaga również w walce ze stresem, wpływa na poprawę stosunków interpersonalnych w firmie, pomaga kierownictwu komunikować się z pracownikami, lokalizuje źródła konfliktu i walczy z nimi, zajmuje się optymalizacją warunków pracy w celu podniesienia efektywności pracowników.
PSYCHOLOGIA REKLAMY- badanie tego jak dotrzeć do człowieka, jak przekonać go do kupienia produktu, jak wzbudzić w nim potrzebę posiadania danego produktu
PSYCHOLOGIA SĄDOWA-odnajduje zastosowanie w zakładach karnych, bada osoby skazane, czy były wcześniej poczytalne. Zajmuje się badaniem zjawisk patologii społecznej, przyczyn zachowań antyspołecznych (np. określonych typów przestępstw); psychologicznym aspektem przestępczości; rehabilitacją zaburzeń zachowania osób, które weszły w konflikt z prawem, metodami resocjalizacji; organizacją pracy placówek wymiaru sprawiedliwości, opracowaniem strategii ich działania, diagnozą i organizacją reżimu więziennego; problematyką izolacji więziennej; pracą z personelem więziennym; wyjaśnianiem problemów psychologicznych, które mogą się pojawić przed i w trakcie rozpraw kryminalnych i cywilnych (np. oceną poczytalności oskarżonego, wiarygodności świadków); oceną zasadności zwolnienia przedterminowego; profilowaniem nieznanych sprawców niektórych przestępstw, zwłaszcza zabójstw, gwałtów i podpaleń
PSYCHOLOGIA SPORTU- zajmuje się wykorzystaniem teorii, zasad i technik zaczerpniętych z psychologii, w celu poprawy osiągnięć oraz rozwoju osobistego osób uprawiających ćwiczenia fizyczne i sport. Bada kto się nadaje do kryzysowych sytuacji, wizualizacja, człowiek musi sobie wyobrazić własny wysiłek.