Koncepcja erystyki u Schopenhauera
Arthur Schopenhauer (1788 – 1860)
Logika – wywodzi się od logos, jest nauką o zasadach myślenia. Ma charakter aprioryczny. Samotne myślenie roztropnej osoby.
Dialektyka – czynność rozmawiania, sztuka dyskutowania. Jest aposterioryczna – jeśli dyskusja ma być efektywna to potrzebne są czyny. Współdziałanie dwóch rozsądnych istot, które myślą jednocześnie.
Dialektyka erystyczna (erystyka) – sztuka dyskutowania w taki sposób, by zachować pozory racji, a więc per fas et nef as. (Człowiek z natury swojej zawsze chce mieć rację, nawet jeśli jej nie ma)
Człowiek z natury swojej jest zły - ma wrodzoną próżność (nawet gdy się przekona że nie ma racji to nie damy tego poznać po sobie, w sporach nie chcemy dojść do prawdy tylko by udowodnić własne twierdzenia). Świat też jest zły i lepszy nie będzie. Dlatego:
Lepiej nie wycofywać się ze swoich przekonań (mimo że przeciwnik obalił nasze twierdzenie, to nie jesteśmy pewni czy daliśmy odpowiedni dowód, argument, by je odpowiednio poprzeć, może znajdzie się lepszy by potwierdzić naszą prawdę lub obalić twierdzenie przeciwnika)
Nie jesteśmy pewni czy przeciwnik się wycofa (gdy my podamy mocny argument obalający jego twierdzenie).
Umiejętności prowadzenia dyskusji są wrodzone.
SZKIELET DYSKUSJI - OSTEOLOGIA
Istnieją dwa sposoby i dwie drogi by obalić czyjeś twierdzenie.
Sposoby:
Metoda odwołująca się do rzeczy (modus ad rem)– wykazujemy że twierdzenie przeciwnika jest sprzeczne z naturą rzeczy, z absolutną prawdą obiektywną.
Wykazujemy że twierdzenie przeciwnika nie zgadza się z innymi jego twierdzeniami lub założeniami na które się zgodził, czyli ze względną prawdą subiektywną.
Drogi:
Bezpośrednie obalenie twierdzenia (atakuje tezę u jej przyczyn):
Wykazujemy że przesłanki jego twierdzenia są błędne,
Akceptujemy przesłanki ale dowodzimy że dane twierdzenie z nich nie wynika.
Pośrednie (atakuje tezę u jej skutków):
Instancja – odnosi się do zdań ogólnych i polega na wskazaniu jednego przypadku by obalić zdanie ogólne. ( - Wszyscy biorą łapówki. –Ja nie.)
Apagoga – przyjmujemy twierdzenie rozmówcy, łączymy je z innym prawdziwym twierdzeniem (przesłanką) jeżeli wysuwamy pewną konkluzję błędną bo sprzeczną z naturą rzeczy bądź z innymi twierdzeniami przeciwnika, to pierwotne twierdzenie jest błędne.
Stosuje się różne chwyty by pokonać przeciwnika.