INFLACJA

Inflacja może być definiowana jako:

- wzrost ogólnego poziomu cen, czego bezpośrednim skutkiem jest deprecjacja pieniądza. Przy czym deprecjacja to spadek siły nabywczej pieniądza, a siła nabywcza pieniądza to ilość dóbr i usług, które można kupić za jednostkę pieniądza.

- stały wzrost przeciętnego poziomu cen rynkowych spowodowany wzrostem kosztów wytwarzania

- szybszy wzrost globalnego popytu w stosunku do wzrostu podaży dóbr i usług

- nadmierny wzrost podaży pieniądza w obiegu (pogląd monetarystów).

Rodzaje inflacji:

1. inflacja podażowa (kosztowa, producentów, pchana przez koszty) pojawia się w gospodarce w wyniku wzrostu kosztów produkcji spowodowanych wzrostem cen, np. energii lub płac. Poziom cen pchany jest wtedy przez rosnące koszty.

2. inflacja popytowa pojawia się w gospodarce w wyniku wzrostu zagregowanego popytu. Poziom cen jest w takim wypadku ciągnięty przez zwiększony popyt nabywców.

3. inflacja strukturalna polega na wzroście ogólnego poziomu cen w gospodarce spowodowany zmianami w jej strukturze i brakiem zmiany przez wytwórców struktury produkcji

Podsumowując te rodzaje inflacji można stwierdzić, że najgorsza jest inflacja kosztowa, gdyż wzrostowi poziomu cen towarzyszy wzrost bezrobocia. Inflacja popytowa wydaje się być lepsza, gdyż co prawda rośnie poziom cen, ale rośnie także wielkość dochodu narodowego i rośnie zatrudnienie co wpływa na spadek bezrobocia.

Podział inflacji ze względu na stopę inflacji:

• inflacja pełzająca (jednocyfrowa) pojawia się kiedy ceny rosną umiarkowanie (umownie przyjmuje się, że jest to wzrost do 5% rocznie), występuje w krajach nawet najbardziej rozwijających się. Jest ona zwykle pod kontrolą rządu i nie zakłóca procesów w gospodarce

• inflacja krocząca (kilkunastocyfrowa) ma tendencje do wymykania się spod kontroli rządu (umownie przyjmuje się, że jest to wzrost cen w granicach 5%do 10% rocznie), typowa dla krajów, które po okresie ciągle przyspieszanego tempa wzrostu gospodarczego wkraczają w okres stabilizacji tego tempa, utrzymując je jednak na wysokim poziomie. Jest tutaj odczuwalny niewielki wzrost cen, generalnie mało przekładający się na domowe budżety
  

• inflacja galopująca wymyka się spod kontroli rzędu. Negatywnie wpływa na przebieg procesów gospodarczych (umownie przyjmuje się, że dotyczy ona wzrostu cen w granicach 10%do 100%) typowa dla krajów słabo rozwiniętych pod względem gospodarczym wkraczającym na drogę przyspieszonego rozwoju gospodarczego, odczuwalna w zależności od swej wielkości

• hiperinflacja (szalejąca) najgroźniejsza dla gospodarki. (umownie przyjmuje się, że dotyczy ona wzrostu cen w wielkościach powyżej 100%), typowa dla krajów wyniszczonych wojną. Nie jest tutaj możliwe racjonalne gospodarowanie ani w skali przedsiębiorstwa, ani makroekonomicznej. Ucieczka od pieniądza krajowego i zastąpienie go innymi towarami, powoduje ogromne zubożenie społeczeństwa

Przyczyny inflacji

Przyczyny inflacji leżą w specyfice każdej gospodarki, mogą być wewnętrzne i zewnętrzne (przenoszone z zagranicy)

Przyczynami inflacji mogą być(głównie):

- wzrost podaży pieniądza

- nadmierny wzrost popytu

- szybszy wzrost podaży pieniądza, niż ogólnego poziomu produkcji

Skutki inflacji

Na inflacji tracą:

• ludzie o stałych dochodach ( emerytury, renty)

• posiadacze gotówki

• wierzyciele

• podatnicy kiedy przedziały stawek nie są indeksowane

Na inflacji zyskują:

• wszyscy dłużnicy

• producenci, którzy mogą szybko podwyższyć cenę swoich wyrobów

• osoby, które mają oszczędności w fizycznych aktywach (złoto, nieruchomości, biżuteria, dzieła sztuki)

Wyróżniamy ekonomiczne i społeczne skutki inflacji

Ekonomiczne skutki inflacji przejawiają się w kosztach wynikających z tego, że:

1. Cena przestaje być instrumentem alokacji zasobów

2. Wysoki poziom inflacji prowadzi do spadku skłonności do oszczędzania. Spodziewany w przyszłości wzrost cen skłania do zamrażania środków. Konsumenci kupują na zapas tylko dlatego, że jutro towary będą droższe, producenci natomiast kupując z jednej strony na zapas dobra inwestycyjne, drugiej strony powstrzymują się od sprzedaży gotowych wyrobów

3. Inflacja zniechęca do inwestowania

4. Wysoki poziom inflacji prowadzi w konsekwencji do ucieczki kapitału miejscowego za granicę, do krajów o ustabilizowanych warunkach gospodarowania

5. Wraz z upływem czasu inflacja prowadzi do dewaluacji. W jej wyniku co prawda może wzrosnąć eksport, ale import drożeje, co może być przyczyną dalszego pogłębiania inflacji

Społeczne skutki inflacji czyli różne grupy społeczne tracą na inflacji w różnym stopniu. Inflacyjny wzrost cen obniża realne dochody przede wszystkim tej części ludności, która pracuje w tzw. sferze budżetowej oraz utrzymuje się ze świadczeń społecznych. Na inflacji tracą wszyscy oszczędzający, szczególnie ci, którzy utrzymują się ze świadczeń społ. i trzymają swoje oszczędności na tzw. czarna godzinę.

Zwalczanie inflacji:

Inflację zwalczamy m.in. przez ograniczenie popytu globalnego, które w konsekwencji doprowadza do spadku produkcji i zatrudnienia zwalczamy ją również poprzez ograniczenie zbędnych wydatków budżetowych wzrost opodatkowania dochodów oraz ograniczenia w dostępie do kredytów jak również poprzez odpowiednie kształtowanie kursów walut.

3 sposoby przeciwdziałania inflacji.:
1)zastosowanie zdecydowanych środków polit. gospodarczej-aby utrzymać inflację pod kontrolą.
2)zmiana prawa i instytucji-aby inflacja nie mogła się łatwo pojawić.
3)nauka życia z inflacją.

Mierniki inflacji:

1. deflator PNB

2. indeks cen dóbr konsumpcyjnych

3. indeks cen dóbr produkcyjnych

Hamowanie inflacji:
wg monetarystów-walka z i.sprowadza się do umiejętnej regulacji podaży pieniądza w wyrażeniu realnym;
wg współczesnych teorii neokeynesistowskich -hamować i. przez odpowiednie hamowanie wzrostu płac, ograniczenie deficytu budżetowego i regulację dopływu pieniądza do obiegu za pośrednictwem polityki banku centralnego;

---