Emigranci (1974)

1. Jeden z najważniejszych dramatów powojennego okresu

2. Połączenie przytłaczającego naturalizmu z reminiscencjami teatru absurdu

3. Miejsce: suterena w mieście zachodniego państwa

4. AA - wybrał emigrację z przyczyn politycznych, chce napisać studium niewolnictwa

5. XX - przebywa za granicą w celach zarobkowych, „chłoporobotnik” przy wykopach

6. Arena zamknięta (o zewnętrznym świecie informują nas odgłosy

7. Groteskowa wizja zachodniego miasta (wypowiedzi XX)

8. XX - marzenia o powrocie do domu

9. AA - uświadamia swojemu partnerowi jego zniewolenie umysłowe

10. Żyją w symbiozie (wykorzystują się wzajemnie)

11. Zderzenie subkultur

1. AA jest mentorem, sfrustrowany jałowością swoich planów

2. XX zarabia by być szanowanym, awansować społecznie, targa pieniądze żeby udowodnić, że nie jest uzależniony od posiadania

12. Edek, a XX - Edek był negatywnym bohaterem, uosobieniem człowieka zezwierzęconego, XX reprezentuje naturę, która ocala

13. Świat XX ma silniejsze podstawy niż teorie AA

14. Ostatnia scena jest syntezą wzniosłych ideałów AA i prostych, przyziemnych celów XX (płacz i chrapanie)

15. Próżnia wokół bohaterów skupia uwagę na nich

16. Rezultaty systemu: zachłanny robotnik i agresywny, bezproduktywny intelektualista

17. Refleksja nad nowym systemem wartości

18. Kształtowanie się współczesnej świadomości narodowej

19. Wzrost świadomości narodowej wśród robotników i niepokoje wśród inteligentów

20. Potrzeba przymierza pomiędzy dwoma obozami („Solidarność”)

21. Emigracja - pryzmat romantyczny, cierpienie jednostki

22. Dwie sytuacje: praca zarobkowa i ucieczka od systemu politycznego

23. Kwestionowanie mitów cierpiącego emigranta oraz mit robotnika dorobkiewicza

24. Świat zewnętrzny jawi się emigrantom jako nieosiągalny

25. Wymiar autobiograficzny

26. Postacie zestawione na zasadzie kontrastu

27. Autoparodia (dwa wcielenia autora)

28. Parodia polskiej prowincji i subkultur

29. XX - zbiorowy portret środowiska wiejskiego, z którym mógł zetknąć się Mrożek

30. AA - typ dysydenckiego inteligenta

31. Uniwersalny charakter sztuki

32. Dramat egzystencjalny, komedia- parodia

33. Problem alienacji emigrantów

34. Były to też problemy Mrożka i jego znajomych

35. Dwie hierarchie wartości

1. System wartości wyobcowanej inteligencji

2. System proletariatu o chłopskich korzeniach

36. Psychologiczne realia dramatu są polskie

37. Premiera odbyła się w Paryżu w grudniu 1974 roku w przekładzie na język francuski

1. dla zachodniej publiczności bohaterowie byli imigrantami, a nie emigrantami

2. społeczne tło dyskusji bohaterów nie zostało wydobyte

38. Problemy z tłumaczeniami (nie w każdym języku można oddać koloryt emigracji wskazany przez Mrożka)

39. Dramat był szeroko komentowany na różne sposoby, wzbudzał niepokój w kontekście trwającej dyskusji na temat imigracji i emigracji

40. Mrożek odszedł od ukazywania problemów lokalnych, problemy uniwersalne, problemy wędrowca

41. Pozornie uniwersalna sztuka osiąga swą pełną realizację w kontekście polskim

42. Rosnąca popularność dramatu w dobie migracji międzypaństwowych

---