Motywacja jest to stan gotowości człowieka do podjęcia jakiegoś działania. W przedsiębiorstwach motywowanie to stwarzanie warunków i stosowanie środków zmierzających do tego, aby podwładni zachowali się zgodnie z rolą kierownika, ale zachowali przy tym poczucie samodzielnych decyzji.
1. Najstarszy model motywacji - TRADYCYJNY (XIX/XXw.) - Fryderyk Taylor.
- założenie, że ludzie są z natury leniwi, praca z reguły jest nieprzyjemną koniecznością, a kierownicy najlepiej rozumieją co należy zrobić, jak to zrobić, itd.
- dla pracowników mniej ważne jest to co robią, ważne jest ile zarabiają
- niewielu pracowników przejawia twórczą kreatywność, samokontrolę czy chęć przejmowania odpowiedzialności
- jedynym źródłem motywacji są pieniądze
- podstawowe zadanie kierownika to ścisły nadzór i kontrola, rozkładanie zadań na proste, powtarzalne czynności, wydawanie szczegółowych poleceń i instrukcji jak pracować.
Generalnie ludzie tolerują pracę, jeśli płaca jest przyzwoita, a kierownik sprawiedliwy.
2. Elton Mayo stwierdził, że samo to, że praca jest powtarzana a przez to nużąca, ogranicza motywację i pieniądze, przestaje być skutecznym motywatorem. Model stosunków współdziałania, w ramach których założył, że niezwykle istotne są stosunki pracowników w pracy.
Założenie:
- ludzie chcą czuć się ważni i być użyteczni,
- ludzie są indywidualnymi jednostkami, pragną poczucia przynależności,
- przejawiają chęć do podejmowania decyzji,
- kierownik powinien zapewnić pracownikom poczucie użyteczności i znaczenia,
- powinien dostarczać informacje o planach, zadaniach itd.,
- powinien pozwalać na pewien zakres samokontroli i samokierowania w rutynowej sprawie.
Generalnie powyższe działania (dzielenie się informacją i włączanie podwładnych w proces podejmowania decyzji poprawi morale pracowników, wydajność, czyli zmotywuje do pracy).
3. Abraham Maslow i McGregor
Twierdzili, że praca z natury nie musi być nieprzyjemna i dzięki nim opracowano Model Zasobów Ludzkich.
Założenia:
- nie ma jednego skutecznego dla wszystkich pracowników motywowania. Na motywację składa się szereg czynników,
- praca z natury nie musi być nieprzyjemna a ludzie chcą się przyczyniać do realizacji ważnych celów, które wspólnie ustalili,
- każdy pracownik powinien być motywowany indywidualnie po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb,
- większość pracowników stać na kreatywność, samokontrolę samokierowanie w stopniu większym niż wymaga tego praca.
Kierownik:
- powinien rozpoznać potrzeby swoich podwładnych i dostosować do nich narzędzia motywacji,
- powinien włączać podwładnych w proces podejmowania decyzji na każdym jego etapie,
- powinien dzielić się odpowiedzialnością rozszerzając zakres samokierowania i samokontroli pracowników