Psychologia społeczna

4-10-2008

Psychologia-Arystoteles

Psyche-dusza nauka o duszy

Logos-słowo

Początek 1879 r. Wilhelm Wundt – pierwsze laboratorium psychologiczne

Rozkwit – XX w

Psychologia społeczna bada wpływ obecności ludzi na procesy psychiczne i zachowania się jednostki. Stara się opisać i wyjaśnić w jaki sposób takie procesy jak spostrzeganie, myślenie i uczenie się oraz zachowania zmieniają się w sytuacji społecznej

Psychologia społeczna opisuje i objaśnia prawidłowości odnoszące się do tego w jak jedni ludzie wpływają na zachowanie i przekonania się innych czy to w sposób zamieszczony czy też przez samą swoją obecność

Psychologia społeczna jest dyscypliną naukową, której wiedza może być wykorzystana zarówno do polepszenia swojego działania jak też stanowi podstawę do przejawiania się postawy innych ludzi w określonej sytuacji społecznej.

Sytuacje społeczne

1. Jednostka

2. Członkowie grup

3. Duże zbiorowości( tłum)

4. Element wielkiej instytucji/organizacji

Psychologia tłumu

1. Zaraźliwośc

2. Jednośc umysłowa

3. Rozproszenie odpowiedzialności

4. Zbiorowisko miernoty, nigdy potencjału

Metody w psychologii społecznej:

1. Eksperymenty naturalne – wprowadzenie zmiennej, obserwujemy skutki jakie wywoła

2. Eksperymenty laboratoryjne

Sytuacje trudne i procesy motywacyjne

Brak czegoś, bez czego dana osoba nie może funkcjonowac na optymalnym dla siebie poziomie

Piramida życia:

Prawo Yerkesa-Dodsona

Zależność między motywacją, a wykonaniem. W miarę wzrostu motywacji wzrasta sprawność działania ale tylko do pewnego momentu, po czym zaczyna gwałtownie spadać. Najlepszym poziomem dla wykonania zadania jest średni poziom motywacji.

Sprawnośc działania

Podział motywacji

Niski średni wysoki

Sytuacje trudne – zostaje zaburzona równowaga pomiędzy potrzebami, działaniem i warunkami tego działania.

1. Deprywacja - Człowiek pozbawiony podstawowych warunków do normalnego funkcjonowania nie ma zaspokojonych istotnych dla siebie potrzeb (np. niejedzenie)

Deprawacja emocjonalna –prowadzi do uzależnień

Deprawacja intelektualna – niekochanie, nieakceptowanie, izolacja społeczna – prowadzi do zaburzeń psychicznych

1. Przeciążenie – trudność wykonania zadania pozostaje na granicy wytrzymałości fizycznej, psychicznej, nerwowej

2. Utrudnienia – pojawiają się przeszkody fizyczne i społeczne i braki do wykonania zadania (braki informacyjne i przedmiotowe)

3. Zagrożenia – sytuacje kiedy boimy się utracić czegoś co jest dla nas ważne (zdrowia, życia, pracy, pogrzeb bliskiej osoby)

4. Konflikty motywacyjne – takie sytuacje trudne, w których musimy dokonywac wyboru spośród dwóch celów

1. Przyciąganie- przyciąganie: oba cele są atrakcyjne

2. Unikanie – unikanie: dwa cele są nieatrakcyjne

3. Przyciąganie- unikanie: każdy z celów ma zarówno cechy pozytywne jak i negatywne

fiksacja

Rezygnacja cel zastępczy

Fiksacja – uporczywe trwanie w pewnym schemacie zachowań pomimo, że nie przynosi to pozytywnych skutków

Regresja – cofanie się mechanizmów, które działały w poprzednim okresie rozwojowym

Agresja

• Thantos (instynkt śmierci) – Zygmunt Freud ; duża samokrytyka, niewiara w siebie, w skrajnych przypadkach prowadzi do samobójstw (gdy do wewnątrz); agresja w skrajnych przypadkach prowadzi do morderstwa (gdy na zewnątrz)

• Agresję powoduje frustracja – reakcja organizmu na przeszkodę – ból, poczucie krzywdy

Dysonans poznawczy

????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

Konformizm – zmiana zachowania lub opinii, która jest spowodowana wyobrażonym lub rzeczywistym naciskiem ze strony innej osoby lub grupy

Dezintegracja pozytywna – w przypadku geniuszów

Czynniki, które powodują nasilenie konformizmu

1. Jednomyślnośc grupy

2. Osobowośc jednostki

3. Skład grupy (osoby znaczące, osoby podobne-zasada dopasowania)

Trzy rodzaje następstw wpływu społecznego

1. Uleganie (najmniej trwały dla kary lub nagrody)

2. Identyfikacja

3. Internalizacja (najbardziej trwała), związana z systemem wartości

Efekt Wertera – naśladownictwo samobójstw, w wyniku ich nagłośnienia

Znieczulica- niewiedza wieku

Stereotypy i uprzedzenia

1. Stereotypy – nadmierne uogólnienia i generyzacja, przypisywanie identycznych cech każdej osoby należącej do danej grupy bez względu na jej cechy indywidualne i różnice; powodują przypisywanie określonych nawyków i przyczyn zachowania danej osobie

2. Przyczyny uprzedzeń

   • Uzasadnienie własnego postępowania

   • Dysonans poznawczy

   • Chęć posiadania władzy i pozycji społecznej

   • Ciężka sytuacja ekonomiczna

   • Przesłania osobowościowe (największe predyspozycje na osobowości)

   • Ubóstwu, frustracja, brak wykształcenia

Stereotypy związane z konformizmem

Komunikacja – sprężenie zwrotne; aktywne słuchanie, zadawanie pytań, parafrazowanie, pokonywanie własnych reakcji

Komunikacja niewerbalna wyraża się poprzez:

1. Gestykulację

2. Wyraz mimiczny twarzy

3. Dotyk i kontakt fizyczny

4. Wygląd fizyczny(sposób ubierania się, czesania, malowania, kobiecości, męskości)

5. Dźwięki para lingwistyczne(westchnienia, płacz, gwizdanie, śmiech, przydźwięki rodzaju „eee”, „yyyy”)

6. Kanał wokalny( intonacja, akcentowanie, barwa głosu, rytm mówienia, szybkośc mówienia, wysokośc głosu)

7. Spojrzenia i wymienianie spojrzeń, kontakt wzrokowy

8. Dystans fizyczny – odległośc związana jest ze stopniem znajomości, sympatii

Strefa strefa strefa strefa

Hall Intymna osobista społeczna publiczna

Do 45 cm do 1,2 m do 3,5 m > 3,5 m

1. pozycja ciała w trakcie rozmowy, otwartośc lub zamknięcie

2. organizacja środowiska w skali osobistej i w skali publicznej

równanie intymności Argyle’a

ilość uśmiechów + długość spojrzeń wzajemnych + dystans fizyczny+ intymność tematu= równanie intymności

Konflikty

1. indywidualne( ja-ja)

2. interpersonalne(ja- ty)

3. międzygrupowe (w jednej rzeczywistości społecznej)

4. międzyorganizacyjne

Funkcje konfliktów

1. motywacyjna

2. innowacyjna

3. identyfikacyjna (uświadamiająca)

Zażegnanie konfliktu

1. eliminowanie elementów szkodliwych

2. napędzanie elementów wprowadzających funkcję motywacyjną, innowacyjną i identyfikacyjną

Hannaway i g. Hunt proponują, by konfliktów szkodliwych unikać przez:

1. stawianie celów grupowych; pomoc indywidualnymi cechami jednostek

2. ustalanie jasnych procedur i reguł organizacyjnych

3. opracowanie skutecznych procedur rozwiązywania problemów

4. unikanie stwarzania takich sytuacji gdy jedna osoba lub grupa wygrywa kosztem innej

5. nagradzanie obu stron w rozwiązywaniu wspólnego problemu

6. nagradzanie wspólnej współpracy

Strategie rozwiązywania konfliktów:

Reakcje akomodacyjne

Zmiana poglądów dla aprobaty pozostałych ( dla świętego spokoju)

Reakcje unikowe

Unikanie sytuacji konfliktowych, nadmierna ulęgłość

Reakcje agresywne

Wyeliminowanie przeciwnika

Negocjacje

1. zwycięstwo – zwycięstwo

2. zwycięstwo – przegrana

3. przegrana – zwycięstwo (technika podkładania się)

4. przegrana – przegrana (strategia „psa ogrodnika”)

Etapy konfliktu (przyczyny, przebieg, etap poszukiwania rozwiązań)

1. stadium utajnienia

2. stadium dostrzeżenia

3. stadium odczuwania

4. stadium demonstrowania

5. stadium „po bitwie”

Różne rodzaje przywódcy

1. ja(sam)

2. ja z wybrańcami

3. my(wspólnie)

4. dyskusja z pozostałymi ale samodzielna decyzja

struktura grupy

1. socjomerytoryczna (sympatie, antypatie w grupie)

2. władzy

3. ról

4. komunikacyjna (obserwowanie kto z kim się najwięcej komunikuje, kto jest negocjatorem, a kto antagonista)

Utrudnienia w procesie rozwiązywania konfliktów

1. nikt nie jest winny

2. mechanizm źdźbła i bani

3. podwójnie karny (moralnośc Kalego)

4. biegunowe myślenie – to co robię jest dobre , a to co inni już nie

Warunki dobrego funkcjonowania zespołu

1. formułowanie celów pracy zespołowej

   • feedback - ocena, kowerda, ewakuacja; każdy członek zespołu powinien uzyskac informację jak została oceniona jego praca

   • wsparcie i zaufanie

   • otwartość i konfrontacja poglądów (komunikacja w zespole)

   • jawne procedury działania i podejmowania decyzji

   • właściwe kierownictwo

2. etapy budowania zespołu

   • podział Vopela

     • struktura społeczna

     • wykonanie zadania

   • orientacja – orientujemy się jakie zasady obowiązują w danym zespole

   • konfrontacja i konflikt – tworzą się grupki i pojawiają się konflikty

   • konsensus, współpraca i kompromis

   • integracja osobistych potrzeb i wymagań stawianych przez zadania grupowe

     • podział M. Woodcocka

       • zespół niedojrzały (nieliczenie się z uczuciami innych)

       • zespół eksperymentalny (branie pod uwagę więcej argumentów – dyskusja)

       • zespół skonsolidowany (elastyczność, wypracowanie celów i zasad)

       • zespół dojrzały (cechy zespołu eksperymentującego i skonsolidowanego)

Temperament – trzon osobowości, jedna z jej części składowych, związany z typem układu nerwowego zespół względnie stałych cech psychicznych uwarunkowanych genetycznie ujawniających się w motoryce i relacjach emocjonalnych

Test na temperament

Mocne strony

1. analityczny

2. przekonywujący

3. poświęcający

4. delikatny

5. pełen szacunku

6. wrażliwy

7. polonista

8. zorganizowany

9. uporządkowany

10. wierny

11. drobiazgowy

12. kulturalny

13. nieszkodliwy

14. wylewny

15. towarzyski

16. grzeczny

17. lojalny

18. organizator

19. perfekcjonista

20. taktowny

Słabe strony

1. wstydliwy

2. pamiętliwy

3. obraźliwy

4. lękliwy

5. niecierpliwy

6. niestały

7. wybredny

8. pesymista

9. wyobcowany

10. zatroskany

11. przewrażliwiony

12. przygnębiony

13. zamknięty w sobie

14. nastrojowy

15. nieufny

16. leniwy

17. zapalczywy

18. pochopny

19. ugodowiec

20. nastawiony negatywnie

Cztery typy temperamentu wg Hipokratesa??????????????????????????????????? test

Sangwinik- bardzo towarzyski, energiczny

Choleryk – bardzo wybuchowy

Melancholik – nastrojowy, uczuciowy, skłonny do wzruszeń

Flegmatyk- powolny, spokojny

Dwa typy wg K. Junga

Ekstrawertycy – przewaga procesów harmonii nad procesami pobudzenia, sangwinik i choleryk skierowani na zewnątrz, otwarci, nie mają problemu z wchodzeniem w nowe sytuacje życiowe

Introwertycy – melancholik i flegmatyk, skierowani do wewnątrz, źle znoszą zmiany, nowe sytuacje życiowe, przeżywają swoje emocje w sposób utajniony, przewaga procesów pobudzenia nad hamowania

Melancholik- najlepszy przyjaciel, lojalny, wrażliwy, najlepiej czuje się w małym gronie jednakże towarzyski, perfekcjonista- gdy coś robi stara się zrobić to najlepiej jak potrafi, utalentowany, analizujący, pilny, skłonny do poświęceń, twórczy, wierny, esteta, ulega nastrojom, zmienny, nadwrażliwy, łatwo go zranić, pesymista, krytyczny i wybredny, podejrzliwy i mściwy, niezdecydowany, egocentryczny

Flegmatyk – spokojny, opanowany, niefrasobliwy, można na nim polegać, systematyczny, praktyczny, wesoły, sympatyczny, rzadko się denerwuje, niezdecydowany, bez motywacji, ociągający się, bojaźliwy, zbytnio zatroskany, powolny, leniwy, asekurant, uparty, egoistyczny, skąpy

Sangwinik- przyjazny, nie trzyma długo umowy, otwarty, entuzjasta, rozmowny, litościwy, wrażliwy, ambitny, uczuciowy, towarzyski, łatwo nawiązujący kontakty, brak dyscypliny, słaba wola, egocentryczny, zmienny, skłonny do przesady, raptus, wybuchowy, niezorganizowany, łatwo na niego wpłynąć, nie można na niego liczyć

Choleryk- silna wola, determinacja, niezależny, stanowczy, energiczny, zdolności przywódcze, optymizm i powodzenie, „wydajny”, pracowity, nakierowany na cel, despota, chowa urazy, zmienny, wybuchowy, niecierpliwy, zawzięty, trudno mu wczuć się w czyjąś sytuację.