Inzynieria ruchu(def)-praktyczne podejście systemowe uwzględniające współdziałanie-ludzi-srdoki
trans-naziemnych i pokladowych urządzeń i systemow sterowania i nawigacji-infrastuktury
Inżynieria ruchu(def w Polsce)- dziedzina inzynieri zajmujaca się badaniem procesow ruchu
drogowego i praktycznym zastosowaniem wiedzy o ruchu:planowaniem,projektowaniem,realizacji
,eksploatacji, systemow transportow oraz urządzeń komunikacyjnych a zwłaszcza oranizajcą i
sterowaniem rychuPodstawy cel inzynieri ruchy drog:zapewnienie bezpiecznego sprawnego i
ekonomicznego przemieszczenia osob i towarow przy ograniczeniu ujemnego wpływu transportu
na środowisko(Cechy psychologiczne)Odzialywanie bodźców na kierowce w przeciętnych
warunkach drgo:-na obciążonej malym ruchem drodze zamiejskiej(od 5 odzcow)-w gestym
ruchu miejskim(do 120 bodzcow)-badzce mogą występować równomiernie,w b krotkich odstępach
czasu-wlasciwy odbior bodzca zalezy od czasu-dla czasow 0,3-0,45 roznie prawd.przeoczenia lub
blednego odbioru-wzrost prędkościCechy uwagi:podzielność uwagi (zdolność spostrzegania
ownoczesniewielu bodźców i kontrolowania wielu czynność)i-zakres uwagi (mierzona liczba
bodźców jakie kierowca może spostrzec w jednostce czasu-trwalosc uwagi(zdolnosci skupienia
uwagi przez pewien czas na ogr liczbe czynności,nie jest stala,maleje pod wpływem zmeczenia,
hipnoza drogowa)Czas reakcji:-okresla możliwości kierowcy zareagowania na sytuacje-mierzony
upływem czasu od momentu wystapienia bodzca do reakcji na bodziec-przecietny czas reakcji
(sred Seri pomiarow czasow reakcji na bodziec)-stalosc reakcji(max,min czas reakcji)-kierowcy o
duzej dyspensji czasow reakcji stanowia zagrozenie.Na czas reakcji ma znaczeni:Doswiadczenie
-wczesniejsze przypadki typowych sytuacji-czas reakcji dosw kierowcy<niedosw kierow-doswiad
ompensuje zachodzące z wiekiem niekorzystne zmiany w zdolności reagowania.
awyki-zzautomatyzowane składniki swiadomej działalności-samoczynny reakcje na bodzce.
Zmeczenie-czas prowadzenia pojazdu a szybkość spotrzegania,czas reakcji stałość uwagi-
alkohol,leki.Osobowosc-zespol cech fizycznych które steruja podst formy zachowania człowieka
Czynniki modyfikujące:Czynniki meteorogiczne-wplyw na funkcje psychofizyczne (ostrzeżenia
dla kierowcow drg radiowa)-aktywne fronty chlodne(wyze-dłuższy czas reakcji,ospałość)-fronty
związane z nizami(niedotlenie,choroby ciśnieniowe)-duza wilgotność przy nizach(pogorszenie
gospodarki cieplnej organ)-silny wiatr(zawroty Glowy,spadek koncentracji, ostre objawy niewydolności)
.Otoczenie drogi-charakter terenu-zagospodarowanie pasa-wplyw na samopoczucie kierow( ulatwia
lub utrudnia koncentracje)Czynniki drogowo ruch pow zmeczenie-nawierzchnia(zly stan-wibracje
-mniejszy komfort-zwiekszenie uwagi-przysp zmecznie,oświetlenie-zmecznie wzroku)-geometria
drogi(zla widoczność,niewlasciwa organ ruchu)-duze natężenie ruchu-ruch mieszany Projektowanie
drog i organizacji ruchu(wnioski)-tor jazdy(za pomoca znakow,odciaza kierowceod ciągłego wyboru
właściwego toru jazdy)-skrzyzowania nie powinny zmuszac kierowcoy do podejmowania wielu
decyzji równocześnie-odpowiednia lokalizacja znakow(przy duzych predk- ograniczenie pola
ostrzegania,niemożność odwracania wzroku od kierunku jazdy)-unikanie projek monotonnych
drog(właśc. rozm geometryczne,urozmaicenie prostego odcinka drogi,parkingi,przy duzym
ruchu-unikach lokalizow obiektom przyciagajacyh uwage np.reklamy)-projektow oświetlenia
tuneli,parkingow(ograniczona zdolnosc akomodacyjna kierowcy)-projekt znakow, sygnalizacji
(uwzglednie zdolności do ich odczytania w roznych warunkach)-lokalizacja oznakowania
(uwzglenienie kierunke,prędkość jazdy,tlo,polozenie w stosunku do słońca)

Wplyw poj samoch na geometrie jezdni drogowej-statyka(cechy statyczne poj-wymiary,masa)-
kinematyka(ruch poj po Kusztal jezdni drogowej)-dynamika(sily powodujące ruch poj,sily wywolane
ruch poj)Parametry techniczne pojazdow wpływają na-przebieg ruchu-warunki ruchu-ksztalt
ruchu-poziom swobody ruchu-komfort ruchuWplyw parametrow technicznych poj-wymiary
poj-kolor poj-polozenie srodka ciężkości-roztaw osii zwis przedni-rozstaw kol-predkosc-
charatkerystyka dynamiczna(zdolność pokonywania zniesien)-moc silnika-predkosc-oplywowosc
poj-hamulce-ksztalt bieznika-zuzycie paliwaCechy poj istotne z punktu widzenia inz ruchu-
wymiary poj-masa-moc-predkosc-opoznienie,przyspieszenie-zryw-sprawn hamulcow-oswietlenie
Pojazdy miarodajne-typowe w swoich grupach z uwzględnieniem tendencji przyszłościowych
Pojazd miarodajny z ich wymiarow wyznacza-szerokosc przestrzeni ruchowej-wymiarow
stanowisk postojowych-parametrow związanych z widocznością-korytarzy ruchu pojazdow
skręcających na skrzyzPojazd miarodajny z wlas dynamicznych wyznacza-potrzebna dl drogi na
wyprzedzanie-dl pasow wlaczania na wezlach drg-dopuszczalnych wartości pochylen podłużnych
drogiPredkosc projek Vp-predkosc przyjmowana umownie na etapie projekt dla ustalenia min
lub max dopuszczalnej wartości elementow geometrycznych drogi-zapewnia bezpieczna jazde
pojedynczemu poj w realnych warunkach ruchu z wyjątkiem gołoledzi-zwiazana jest z
zapewnieniem zadanej jakości ruchu na proj drodzePredkosc miarodajna Vm-pred odpowiadające
pred rzeczywistej Vsr samoch na suchej i morkej nawierzchni-jest to pred ktorej nie przekracza
85% pojazdow-sluzy do wymiarowania niektórych elementow geometrycznych drog wpływających
na bezpiecz-nie powinna przekraj Vp o wiecej niż 10,20 km w zależności od(typu przekroju
poprzecznego,krętości,szerokości drogi)Vm jest pod ustalania-odl widoczności na zatrzymaniu,
wyprzedzaniu-min wartość lukow poziomych przy poprzecznym pochyleniu jezdni na zewnat
luku-dl dodatkowych pasow na skrzyło oraz pasow wl i wylPredkosc operacyjna-najwieksza
możliwa prędkość z która pojazd może poruszac się po drodze(w przeciętnych warunkach
panującego ruchu-w korzystnych warunkach atmosfer-bez przekroczenia bezp prędkości
Prędkość operacyjna-srednia prędkość na odcinku drogiPredkosc w ruchu swobodnym-predkosc
która rozwija pojedyncze pojazdy poruszające się po suchej nawierz,bez przeskod,przy swobodnym
sposobu jazdyPredkosci swobodne-V85(prędkość w ruchu swobodnym ktorej na suchej
nawierzchni nie przekracza 85% jadacych wszystkich poj bez utrudnienia ze strony innych
uzytkownikow-V50(mediana,prędkość ktorej nie przekracza 50% poj w ruchu)Prędkość dopuszczalna-
najwyzsza dopuszczalna pred z która pojazdy mogą się poruszac(dla kat b,c V85,dla kat d,e
prędkość miarodajna)Predkosc chwilowa-predkosc z jaka pojazd mija określony przekroj drogi
Predkosc bezpieczna-pred uznawana przy danych cechach średnich za granice z punktu widzenia
zachowania odpowiedniego poziomu bezp i ustrzenia się przed zderzeniem drogowym
Analiza losowego strumienia poj poprze badani-rozklad poj przejzdzajacych przez przekroj w
danym przedziale czasowym-rozklad czasu miedzy poj-rozklad lokalnych pred pojPredkosc
miarodajna Vm do wymiar skrzyżowań-jest to kwanty pred lokalnej V85 mierzonej na drodze
glow przed wlotem na skrzyz-dotyczy drog zamiejskich o znaczeniu rzedowym-sluzy do wymgeom
skrzyz-dla skrzyz instniejacych ustala się przez pomiar na skrzyz prędkości rzeczyw-dla skrzyz
projek Vm należy przyjmowac w zależności od Vp drogi nadrzednejPredkosc-jest parametrem
decydującym o parametr geometrycznych budowli drog-Vp podst param tech ekonon(decyduje
o granicznych wartościach)-Vm uwzglednia pred sam osob w ruchu swobodnym(sluzy ustaluniu
wartości parametr geometrcz i zakresu wypredzania)

Teorie ruchu strumienia poj-mikroskopowe modele ruchu-reprezentuja ruch poszczeg poj
(ruch poj na SBS,bezp ruchu na drodze,male natężenie ruchu)makroskopowe-reprezentuja
ustalony stumie przez jego sred prędkości,gęstość,natężenieLiczba poj w przedziale czasu
-P(x=n)=Odstepy czasu miedzy pojazdami-a)maja rozklad
wykladniczy-prawdopod zdarzenia ze odstep h >=t P(h>=t)=e^-qt t>=0 –pradw zdarzenia
ze odstep h<t p(h<t)=1-e^-qt t>=0 –funkcja gęstości prawdop rozkładu wykładniczego
f(t)=q*e^-qt –przebieg intensywności f(t)=λe^-λt b)maja rozklad przesuniety wykładniczy
–funkcja gęstości prawdop przesun rozkładu wykładniczego f(t)=qe^q(t-t0)
f(t)=(1/(t-to))*e^-((t-t0)/(t-t0)) t>t0W warunkach rzeczywistych opis rozkładu odstępów-
rozklad logarytmiczno normalny-gamma-erlanga-hyperlonga-wykladniczo zlozony
Rozklad hypelanga-strumien poj jadacych w kolumnie oaz swobodnie P(h>=t)=

t1,t01 sredni i min odstep czasu w zbiorze poj jadących swobodnie-t2,t02 nieswobodnie-(1-α),α
udzial poj jadacych swobodnie i nieswobodnie-k parametr uwzglednia stopien odsteow w
nieswobodnej czesci strum ruchuOgraniczenia w zast praktycznym-wart paramtr zalezy od
war ruchu i gest strumRozklad predkosci poj-pred chwilowa-pred jazdy(Sr pred z jaka poj
może jechal dany odcinek drogi pomijacac czas zatrzym-pred podrozy(efektywna pred poj
na danym odcinku z zatrzymaniem)Czas podrozy-czas jazdy+czas zatrzymaniaStraty czasu skadaja się-
straty na opoznienie-na zatrzymanie-na przyspieszanie-geometyczneRozklad pred w ruchu
swobodnym-f(v)= δv, -parametry rozkladu i odchylenia
standard i pred sred

Wspolczynnik zmiennosci

Stan strumienia okresla zmienne-intensywnosc ruchu(liczba poj przejezdacacych określony
przekroj drogi w jednostce czasu)-gest ruchu(liczba poj znajdujaca się na pasie ruchu odcinka
drogi o jednostkowej dl)-sred pred(srednia prędkość poj)Stany strumiania-swobodny-czesciowo
wymuszony(k<Kopt Vx>Vopt)-wymuszony(k>Kopt Vx<Vopt)

Makroskopowe modele ruchy:model hydrodynamiczny -teoria ciaglosci(zaklada duza gęstość
strumienia poj,ruch każdego poj jest indywidualny)-zal glowne(strumien ruchu o duzej gęstości
zachowuje się jak strum cieczy)-rownanie stanu strumienia poj q=Kcln(kmax/k):Model falowy
ruchu-jeśli wystepuje nagla zmiana gęstości k to powstaje zmiana intensywnosci ruchu q skutek
chwilowy spadek v czesci strumienia(fala)-fala zanurzeniowa(powstaje prze zderzenie dwoch fal
o roznej gęstości-rozszez zaburzen v strumien-rozchodzi się wzdluz drogi w ciagu czasu:Model
dyspensji pj-dotyczy ruchu z SSS zwieksza przepustowowsc przez grupowanie poj-kolumny poj
opuszczaja skrzyz i ulegaja dyspensji z powodu roznych Vposzczegl pojMikroskopowe modele ruchu
:Model jazdy za liderem-jest to model de termiczny-opisuje jazde
zalezna-zaklada ze kierowcy reaguja na zmiany sposobu jazdy poj poprzedzających-model w
postaci rownan różniczkowych-kier poj nastepnego dazy do tego aby roznica miedzy v jego a
poprzednika dozyla do 0:Model Chandlera i Hermana-jest to model prosty-zastosowanie(opis
ruchu poj w kolumnach z uwzglednieniem zmian v poj lidera )
(xn+1(t)-przeyspieszenie poj,xn(t)-
red poj,c-stala zalezna od wrażliwości kierowcy):Modele dwoch poj:Modele kojelkowe-matematyczny
opis ,odstępy czasu miedzy zgłoszeniami-procesy zgłoszeń i oblslugi SA niezmienne w czasie:
Modele symulacyjne-imitowanie procesow układów przez oprogramowanie komp Zalety-powtarzalnosc
dosw-elastycznosc eksperymentow-badania skomplikowanych procesow-zastepuje pracochłonne
długotrwale obserwacje Wady-uproszczenie rzeczywistości w modelu-koniecznosc weryfikacji-ograniczenie
możliwości uogólnienia wynikow:Modele czastkowe-doplyw poj-zachowanie kier-interackja-zmiana
pasow i wyprzedzanie-oblsuga pos,pieszych,pasazerow