wykład 8

Przyjrzyjmy się blokadzie

Prawa strzałka – „nie mogę”. Dlaczego?

W trakcie kształtowania umiejętności czuciowo-ruchowej te składniki czynności, które mogą być sterowane w prostszy sposób, są „spychane” na najniższy możliwy poziom.

Sterowanie ze zbyt wysokiego poziomu jest bowiem nieekonomiczne.

Przesunięcie sterowania na taki zbyt wysoki poziom (mentalizacja), czyli zepsucie już ukształtowanego systemu przetwarzania informacji, prowadzi zatem do obniżenia sprawności działania.

Opis blokady

Jednakże w warunkach napięcia, sportowiec może zacząć bardziej świadomie kontrolować swoje ruchy, przekazując sterowanie nimi do bardziej „świadomych” procesów przebiegających w korze mózgowej. Kiedy to nastąpi, jego ruchy stają się bardziej mechaniczne, niezdarne i wolne w porównaniu do płynnych, wykonywanych pozornie bez wysiłku działań „automatycznych”.

Richard Schmidt, Craig Wrisberg

Przykłady w sporcie:

• Adam Małysz, po nieudanych skokach w Kuusamo w listopadzie 2007 r., powiedział: Muszę wyłączyć myślenie!

W trakcie finału tenisowego turnieju kobiet (w Wimbledonie) w 1993 r., gdy Janie Novotnej do zwycięstwa brakowało zaledwie 5 punktów, doznała takiej deautomatyzacji i jej ruchy przestały być „gładkie i płynne”, lecz stały się „powolne i mechaniczne”, co umożliwiło jej przeciwniczce, Steffi Graf, przejęcie inicjatywy i ostatecznie zwycięstwo.

Mentalizacja

Przesunięcie sterowania na taki zbyt wysoki poziom (mentalizacja), czyli zepsucie już ukształtowanego systemu przetwarzania informacji, prowadzi zatem do obniżenia sprawności działania.

Mentalizacja jest więc przeciwieństwem automatyzacji.

Uwaga: Słowo „mentalizacja” ma również inne znaczenia.

Na marginesie: mentalizacja u nauczyciela

Mentalizacja jest jednak niezbędna dla nauczyciela czy instruktora, który już zautomatyzowaną czynność musi umieć rozłożyć na części składowe, by najpierw nauczyć ucznia poszczególnych składników (w odpowiedniej kolejności), potem poskładać je w całość (system), wreszcie optymalnie zestroić (zautomatyzować).

INNE TEORIE UCZENIA SIĘ RUCHÓW I STEROWANIA NIMI

Teoria Jacka A. Adamsa

Teoria sprzężenia zwrotnego

Adams (1971) opisał sterowanie w trybie zamkniętej pętli (closed-loop control mode), czyli sterowanie w trybie sprzężenia zwrotnego (feedback control mode).

Ślad postrzeżeniowy (perceptual trace)

Adams uważał, że wykonanie każdego ruchu następuje wskutek porównania bieżącej informacji zwrotnej ze wzorcem poprawności ukształtowanym wskutek praktyki; wzorzec ten określił mianem „śladu postrzeżeniowego” (perceptual trace).

Kształtowanie śladu postrzeżeniowego

Zdjecie 1 !!!!!!!!!!!

Dwa mechanizmy pamięci

Według Adamsa muszą istnieć dwa mechanizmy pamięci:

• tworzący działanie,

• oceniający skutki działania.

Uwaga! W takim ujęciu pamięć nie jest jedynie „magazynem” informacji, lecz również ich „przetwórnią”.

Co by było…

… gdyby ten sam mechanizm tworzył ruch i go oceniał?

Wówczas nie byłby w stanie wykryć jakiegokolwiek błędu!

Ślad pamięciowy (memory trace)

Adams rozwiązał ten problem tak, że stworzył pojęcie oddzielnego „śladu pamięciowego” (memory trace), odpowiedzialnego za wybór kierunku działania, zapoczątkowania go i nadania „napędu” do osiągnięcia celu (motywacja).

Niedostatki teorii Adamsa

W wielu praktycznych czynnościach sprzężenie zwrotne działałoby zbyt wolno.

Gdyby siłę śladu postrzeżeniowego wzmacniały tylko poprawne działania, to działania niepoprawne nie przynosiłyby korzyści. W nauczaniu wartościowa byłaby wówczas jedynie tresura lub musztra.

Uwaga!

Adams nie zastanawiał się też nad różnorodnością informacji przetwarzanej przez człowieka,

czyli nad różnymi kodami i metodami przetwarzania informacji stosowanymi na różnych szczebelkach drabinki Bernsztejna.

Czy teoria Adamsa jest błędna?

Zdjęcie 2 !!!!!!!!!!

Hmmm…

Co się tyczy sterowania ruchami, zwłaszcza szybkimi, to faktycznie trudno byłoby wykazać, że taki opis jest właściwy.

Co się jednak tyczy kształtowania wzorców zachowań ruchowych – automatyzmów (poziom A), rutyn (poziom B) i schematów (poziom C) – to wydaje się ona jak najbardziej trafna!

Komentarz

Niestety, w nauce obserwujemy trudne do wytłumaczenia zjawisko,

że hipotezy, teorie, modele, a nawet paradygmaty

albo w całości się przyjmuje,

albo w całości się odrzuca.

Komentarz

Ponadto kinezjologia jest tak złożoną nauką, że nie sposób dziś z możliwym do przyjęcia prawdopodobieństwem stwierdzić, co jest słuszne, a co błędne.

Być może właśnie w kinezjologii tkwią zjawiska, których wyjaśnienie będzie wymagało przełomu podobnego do tego, jaki w fizyce była teoria kwantów.

INNE TEORIE UCZENIA SIĘ RUCHÓW I STEROWANIA NIMI

Teoria Richarda A. Schmidta

Co się działo dalej?

Niedostatki teorii Adamsa nie dawały spokoju jego studentowi, Richardowi A. Schmidtowi, który w 1975 roku stworzył teorię schematów.

Teoria Schmidta – podstawa

Zdjęcie 3 !!!!!!!!!!!

Teoria Schmidta – przetwarzanie informacji

Zdjecie 4 !!!!!!!!!!

Teoria Schmidta – ciąg dalszy

Zdjęcie 5 !!!!!!!!!!!!!!

Teoria Schmidta – sterowanie i zborność

Zdjęcie 6 !!!!!!!!!!!!

Rodzaje widzenia

Widzenie zogniskowane (focal vision): postrzeganie na poziomie pojęciowym

Widzenie otoczeniowe (ambient vision): postrzeganie na poziomie obrazowym.

Widzenie z drabinki Bernsztejna

U człowieka wzorzec ten ma uzasadnienie neurofizjologiczne: pokrywa się z odbiorem światła przez czopki (widzenie zogniskowane, środek pola widzenia, rozpoznawanie przedmiotów) i pręciki (widzenie otoczeniowe, obrzeża pola widzenia, ruch). U człowieka wzorzec ten ma uzasadnienie neurofizjologiczne: pokrywa się z odbiorem światła przez czopki (widzenie zogniskowane, środek pola widzenia, rozpoznawanie przedmiotów) i pręciki (widzenie otoczeniowe, obrzeża pola widzenia, ruch).

Widzenie otoczeniowe można więc kojarzyć głównie z poziomem C przetwarzania informacji.

Widzenie zogniskowane można natomiast kojarzyć z poziomem D przetwarzania informacji.

Teoria Schmidta – co podlega uczeniu?

Zdjęcie 7 !!!!!!!!!!!!

Teoria Schmidta – czego dotyczy trening umysłowy?

Zdjęcie 8 !!!!!!!!!

Teoria Schmidta – informacja zewnątrzpochodna

Zdjęcie 9 !!!!!!!!!!!!!

Wyjaśnienie

Informacja zewnątrzpochodna (extrinsic information) – informacja, której źródłem nie są własne zmysły człowieka wykonującego daną czynność, czyli np. uwaga instruktora lub trenera.

Znajomość wyniku (knowledge of result, KR) – informacja zewnątrzpochodna oceniająca skutek wykonanej czynności.

Znajomość czynności (knowledge of performance, KP) – informacja zewnątrzpochodna oceniająca sposób wykonania danej czynności.

Uwaga

Ponieważ w sterowaniu ruchami (w odróżnieniu od uczenia się) pamięć pracuje bardziej jak ROM (read only memory – pamięć tylko do odczytu) niż jak RAM (random access memory – pamięć zapisywalna), więc na poniższych wykresach większość strzałek ma zwrot nie w dwie, lecz tylko w jedną stronę.

Schmidt i macierz budowy ruchów

Odpowiedź M1 – monosynaptyczna (główny poziom sterujący); ponieważ w odpowiedzi tej praktycznie nie ma przetwarzania informacji – istnieje tu niemal bezpośrednie sprzężenie bodźca i odpowiedzi – więc procesy uwagi, motywacji i pamięci są ograniczone niemal do zera.

Zdjęcie 10 !!!!!!!!!!

Schmidt i macierz budowy ruchów

Odpowiedź M2 – polisynaptyczna (główny poziom sterujący); przetwarzanie informacji na poziomie B i odpowiednie do tego procesy m.in. motywacyjne.

Zdjęcie 11 !!!!!!!!!!!

Schmidt i macierz budowy ruchów

Odpowiedź wyzwalana (główny poziom sterujący); przetwarzanie informacji na poziomie C i odpowiednie do tego procesy m.in. motywacyjne.

Zdjęcie 12 !!!!!!!!!!

Schmidt i macierz budowy ruchów

Odpowiedź M3 – dowolna (główny poziom sterujący); przetwarzanie informacji na poziomie D i odpowiednie do tego procesy m.in. motywacyjne.

Zauważmy, że w ponieważ poziom D (słowny) nie ma „swoich” narządów zmysłów, procesy przetwarzania informacji na głównym poziomie sterującym przebiegają niemal wyłącznie za pośrednictwem pamięci.

Zdjecie 13 !!!!!!!!!

INNE TEORIE UCZENIA SIĘ RUCHÓW I STEROWANIA NIMI

Teoria ekologiczna

Jamesa J. Gibsona

Teorie ekologiczne

Teoria Jamesa J. Gibsona – bezpośrednie sprzężenie bodźca i odpowiedzi; pojęcie sposobności (affordance).

Affordance

Pochodzące ze środowiska affordances są tym, co owo środowisko oferuje zwierzętom, czego im dostarcza lub co im zapewnia, na dobre i złe (…).

Jeżeli powierzchnia ziemi jest niemal pozioma (a nie spadzista), niemal płaska (a nie wypukła lub wklęsła), odpowiednio rozciągła (w stosunku do rozmiarów zwierzęcia) i dostatecznie twarda (w porównaniu z ciężarem zwierzęcia), wówczas zapewnia ona (afford) podparcie (…)

Należy zauważyć, że cztery wymienione cechy – pozioma, płaska, rozciągła i twarda – byłyby fizycznymi właściwościami powierzchni, gdyby mierzyć je wykorzystując skale i jednostki stosowane w fizyce.

Jednakże, postrzegając je jako „affordances” dla jakiegoś zwierzęcia, należy je mierzyć w odniesieniu do tego zwierzęcia. Są one właściwe jedynie dla tego zwierzęcia. Nie są to jedynie abstrakcyjne właściwości fizyczne.

Komentarz

Jest to typowy w nauce przykład, gdy chęć zaznaczenia swojego dokonania przeważa nad potrzebą zachowania jednolitości nauki.

W tym przypadku wszelkie cechy dziwacznego słowa affordance ma pospolite słowo opportunity (sposobność).

Sposobność – bodziec lub zespół bodźców, które mogą wywołać odpowiedź.

W obszarze przetwarzania informacji określenie „sposobność” można więc skojarzyć z określeniem „komunikat”.

Sposobność daje zewnątrzpochodne, a komunikat wewnątrzpochodne warunki rozwiązania określonego zadania.

Co mi się nie podoba w teorii ekologicznej?

Traktowanie istoty żywej jedynie jako systemu reaktywnego (odpowiadającego jedynie na sposobności).

Taki sposób sterowania bez wątpienia istnieje, ale z pewnością nie jest jedyny.

Gibson i macierz budowy ruchów

Teoria Gibsona opisuje takie czynności ruchowe człowieka, w których wykorzystuje on gotowe wzorce ruchów, bez przetwarzania „na bieżąco” takich wzorców; stąd wręcz negacja istnienia takich wzorców, ale tylko niektórych (głównie programów ruchowych).

Zdjęcie 14 !!!!!!!!!!!

Komentarz

Na tym wykresie widać, jak wielkim uproszczeniem jest teoria ekologiczna autorstwa Jamesa J. Gibsona. W istocie neguje ona jakiekolwiek przetwarzanie informacji przez istotę wykonującą ruch.

INNE TEORIE UCZENIA SIĘ RUCHÓW I STEROWANIA NIMI

Hipoteza punktu równowagi Anatola G. Feldmana

Hipoteza punktu równowagi

Nikołaj Aleksandrowicz Bernsztejn potraktował sprężystość mięśnia jako przeszkodę.

Jego uczeń Anatol Gerszberowicz Feldman – jako czynnik sterowania.

Hipoteza punktu równowagi

Zdjęcie 15 !!!!!!!!!!

Założenie Feldmana

Ośrodkowy układ nerwowy ustala nie wartość siły rozwijanej przez mięsień, ale położenie progu tonicznego odruchu rozciągania. Wartość siły rozwijanej przez mięsień zależy więc od:

• położenia tonicznego progu rozciągania,

• obciążenia zewnętrznego,

• wynikającego stąd wydłużenia mięśnia.

Położenie narządu roboczego…

… np. kończyny będzie więc zależało od równowagi wszystkich tych czynników; stąd nazwa hipotezy.

Komentarz

Feldman opracował tę hipotezę początkowo dla jednego mięśnia (1966), potem rozszerzył ją na dwa mięśnie obsługujące jeden staw (1979), a następnie Tamar Flash i Neville Hogan (1985) rozszerzyli ją na trójwymiarowy tor ruchu (Equilibrium Trajectory Hypothesis – hipoteza trajektorii równowagi).

EPH1, EPH2 i ETH można zatem postrzegać jako mechanizmy praktycznej realizacji odpowiednio automatyzmu (odpowiedź M1), rutyny (odpowiedź M2) oraz schematu czuciowo-ruchowego (odpowiedź wyzwalana).

WYBRANE NOWE NARZĘDZIA W ANTROPOKINEZJOLOGII

Teoria chaosu

Uwaga!

Nazwa „teoria chaosu” nie oddaje dobrze istoty tej teorii (jest za to wysoce „marketingowa”).

Teoria ta nie zajmuje się bowiem nieporządkiem, jak by to mogło wynikać z potocznego rozumienia tej nazwy, ale

poszukiwaniem jakiegoś porządku

niekiedy niewidocznym w czymś, co na pierwszy rzut oka wygląda na zupełny bałagan.

Nowe narzędzia w kinezjologii: teoria chaosu

Zdjecie 16 !!!!!!!!!!

Efekt systemowy, hindsight bias i efekt skrzydeł motyla

Efekt systemowy (emergent) – teoria systemów,

Hindsight bias – psychologia,

Efekt skrzydeł motyla (butterfly wings effect)– teoria chaosu.

Wspólny mianownik: nieprzewidywalność.

Nowe narzędzia w kinezjologii: teoria chaosu

Zdjęcie 17 !!!!!!!!!

Nowe narzędzia w kinezjologii: teoria chaosu

Zdjęcie 18 !!!!!!!

WYBRANE NOWE NARZĘDZIA W ANTROPOKINEZJOLOGII

Psycholingwistyka

Nowe narzędzia w kinezjologii – psycholingwistyka

Homo sapiens – homo loquens (Bertil Malmberg)

William B. Carpenter, przyrodnik angielski, który w 1852 roku opisał zjawisko mimowolnego wykonywania jakiegoś ruchu tylko pod wpływem jego wyobrażenia; określa się je mianem ideomotoryki i stanowi ono podstawę treningu umysłowego.

Psycholingwistyka – korzenie

Struktury semantyczne, syntaktyczne i fonetyczne języka rozwinęły się na podstawie złożonego układu istniejącego już przed nimi.

Ściślej, struktury językowe były przekładem lub wręcz kalką istniejących wcześniej struktur układu ruchowego, który rozwinął się w postaci nerwowych programów ruchowych sterujących ruchami różnych kategorii.

Natomiast programy ruchowe powstały z ograniczonego zestawu podstawowych podprogramów, których połączenie mogło zostać wykorzystane do wytworzenia otwartego i w zasadzie nieograniczonego zasobu wzorców działań.

Rozwijający się język wykorzystał owe istniejące wcześniej podprogramy i utworzył z nich złożone programy.

Wskutek powstawania wzorców ruchowych sterujących działaniem narządów anatomicznych, które z czasem utworzyły narządy mowy, powstał język.

Był on zewnętrznym, fizycznym wyrazem fizjologicznych i neurologicznych procesów sterowania ruchami.

Robin Allott

Psycholingwistyka – zastosowania

Procesy językowe – w sensie nacechowanej poznawczo metody treningowej – pełnią decydującą rolę regulacyjną: przyszłe sytuacje mogą być przewidywane, a przeszłe – analizowane ex post. Na podstawie tego przewidywania i analizy można wymyślać również rozmaite procesy ruchowe służące rozwiązywaniu problemów.

Arturo Hotz

Psycholingwistyka – Arturo Hotz

Zdjęcie 19 !!!!!!

Psycholingwistyka – Arturo Hotz i drabinka Bernsztejna

Zdjęcie 20 !!!!!

Procesy psycholingwistyczne w odwzorowaniu ruchu

• Ogólne uczenie się ruchów, od wyczucia ruchu aż do intuicyjnego rozumienia ruchu.

• Komunikacja wewnątrzosobowa i międzyosobowa.

• Przetwarzanie informacji wykorzystujące pojęcia.

• Dokładność pojęciowego odwzorowania ruchu.

• Zbudowanie struktury ruchu, również w odwzorowaniu pojęciowym.

• Celowe wyobrażenia kolejności wykonywania ruchów.

• Przechowywanie pojęć związanych z ruchem i przyporządkowanych im przebiegów ruchu w pamięci ruchowej.

• Utrwalenie przebiegu ruchu (jego budowy i postaci).

• Rozpoznanie pokrewieństwa ruchów i tożsamości strukturalnych.

• Celowe uwrażliwienie na określone postrzeganie czuciowe.

• Próbne wykonywanie czynności i motywacja (dostrajanie planów czynności).

• Ustalanie oczekiwań wspomagające uczenie się (gotowość do uczenia się i wykonywania określonej czynności).

• Poznawcza kontrola ruchu (jako proces świadomy) w przygotowaniu, (planowaniu), wykonaniu i interpretacji.

• Optymalizacja sprawności procesów naśladowania, myślenia i wyobrażania [Hotz, 1997, s. 240-241].

Zadanie:

Proszę spróbować przypisać poszczególne punkty analizy Arturo Hotza do określonych „szczebelków” drabinki Nikołaja Bernsztejna.

Uwaga: Niektóre punkty obejmują kilka szczebelków!

CZEGO NIE ZNOSI ANTROPOKINEZJOLOGIA?

Natura antropokinezjologii

Antropokinezjologia jest nauką młodą, kształtującą dopiero swoją tożsamość. Potrzebuje giętkości i plastyczności myślenia. Nie znosi więc

PARADYGMATÓW

będących w istocie sztywnymi wzorcami rozumowania.

Podsumowanie paradygmatyczne

Behawioryzm – bada tylko obserwowalne powiązanie bodźca z reakcją; słabiutki.

Kognitywizm – bada tylko przetwarzanie informacji - również takie, o którym można wnioskować jedynie pośrednio - ale ignoruje uczucia; ciut mocniejszy,

Emocjonalizm – uwzględnia również uczucia, ale w oderwaniu od analizy rozumowego przetwarzania informacji też kaleki.

Obserwacje i hipotezy

Zdjęcie 21 !!!!!!!!!!

Wniosek

W kinezjologii niczego nie da się załatwić jedynie średnią arytmetyczną, odchyleniem standardowym czy współczynnikiem korelacji. W obszarze hipotez – będącym wszak głównym „obszarem działania” kinezjologii – doświadczalny, siermiężny behawioryzm jest niemal bezsilny.

Paradygmatofobia paradygmatów

Paradygmat porządkuje naukę na swój sposób, więc nie znosi innego paradygmatu niezależnie od tego, jak wiele szkód przynosi to nauce.

Dlatego coraz częściej niezbędne staje się stosowanie metodologii heurystycznej, z założenia łamiącej wszelkie ograniczenia inne niż rozumowe i za nic mającej wszelkie paradygmaty.

Uwaga słownikowa

Heurystyka - umiejętność wykrywania nowych faktów i związków między faktami, dzięki którym dochodzi się do poznania nowych prawd, zwłaszcza stawianie hipotez.

Narzędzia heurystyczne

Intuicja – jak wykrywać nowe fakty i związki między nimi.

Instynkt – gdzie wykrywać nowe fakty i związki między nimi.

Inteligencja – jak wiązać fakty i procesy tak, by powstałe w ten sposób systemy odwzorowań teoretycznych zwiększały prawdopodobieństwo trafnego przewidywania zdarzeń.

O przydatności zakurzonych paradygmatów – mimo wszystko

Jednakże z prymitywnym behawioryzmem jest jak ze współczesnymi urządzeniami technicznymi: wprawdzie komputer jest znacznie bardziej złożonym i wszechstronnym urządzeniem niż śrubokręt, niemniej do odkręcania śrubek mimo wszystko lepiej nadaje się ten drugi.

Ale mimo wszystko…

…kierunki rozwoju najnowszej techniki wyznacza komputer, a nie śrubokręt.

Wniosek: w antropokinezjologii paradygmaty mogą być przydatne do porządkowania wiedzy, ale nie do wyznaczania kierunków rozwoju.

Dlatego za kilka lat może powstać zupełnie inne ujęcie problematyki sterowania ruchami i uczenia się ich przez człowieka i inne istoty żywe.

Dlatego…

… kolejne badania

typu „wpływ czegoś na coś”,

których wynikiem jest

średnia statystyczna,

odchylenie standardowe,

czy nawet współczynnik korelacji,

JUŻ DZIŚ NIE WYSTARCZAJĄ.

A zatem…

W dziedzinie antropkinezjologii,

budującej TEORETYCZNE odwzorowania budowy ruchów,

młody badacz musi posługiwać się bardzo różnorodnymi narzędziami

– od neurofizjologii i psycholingwistyki po teorię chaosu i topologię.

Kłopot, z którym już Państwa pozostawię…

W kinezjologii szczególnie wyraźnie widać, że działalność uczonego nie polega jedynie na stąpaniu śladami Stwórcy i odkrywaniu Jego zamysłów, ale na wykorzystaniu wolnej woli i samodzielnym tworzeniu teoretycznych odwzorowań* otaczającego nas świata …

*Takie uporządkowane, teoretyczne odwzorowanie otaczającego nas świata nosi nazwę NAUKA.

… więc …

…nie wystarczy jedynie słuchać profesorów i studiować podręczniki;

bo w antropokinezjologii nie ma jeszcze sztywno ukształtowanych, „jedynie słusznych” wzorców postrzegania rzeczywistości,

i trzeba samemu zakasać rękawy i samemu brać się do sensownej roboty, …

… aczkolwiek …

… słuchanie

(niektórych)

profesorów

i studiowanie

(niektórych)

podręczników

może tę robotę znacznie ułatwić.

Podsumowanie

Kinezjologia zajmuje się modelowaniem procesów ruchowych człowieka i innych istot żywych.

Spośród dwóch podstaw ruchów, energetycznej i informacyjnej, bada głównie tę drugą.

We współczesnej kinezjologii można zaobserwować dwa główne nurty: „cybernetyczny” i „ekologiczny”.

Nurt „cybernetyczny” postrzega człowieka jako istotę aktywną, działającą według określonych programów.

Nurt „ekologiczny” postrzega człowieka jako istotę reaktywną, odpowiadającą na bodźce środowiskowe.

W istocie oba te nurty można porównać do dwóch końców jednej dźwigni lub dwóch biegunów magnesu: uzupełniają się nawzajem i osobno żadna z nich nie może objaśnić zachowań ruchowych człowieka (oraz innych istot żywych).

Czucie (reaktywność) i ruch (aktywność)

Podsumowanie

W celu pełnego opisu konieczne jest uwzględnienie – we właściwych proporcjach – uczuć, rozumu i ruchów.

Za najbardziej perspektywiczną podstawę teoretyczną kinezjologii należy uznać teorię Bernsztejna i teorię systemów.

By osiągnąć prawdziwy postęp w antropokinezjologii, niezbędne jest korzystanie z osiągnięć również innych dziedzin nauki, np.:

kognitywistyki,

teorii chaosu,

teorii katastrof,

teorii systemów dynamicznych

psycholingwistyki,

matematyki itp.

Ponieważ

Człowiek postrzega w środowisku zadania, a Przyroda nie zna podziału nauki na poszczególne dziedziny…

więc się tymi podziałami w ogóle nie przejmuje!

Próba rozwiązania złożonego problemu naukowego w ramach jednej tylko dziedziny przypomina zatem bieg sprintera z jedną stopą podwiązaną do pośladka.

Podsumowanie

Ponadto możliwości wyjaśniania zachowania ruchowego człowieka jedynie na podstawie doświadczeń stają się coraz bardziej niewystarczające.

Szczególnie wyraźnie widać to w antropokinezjologii, będącej najbardziej teoretyczną dziedziną wszystkich nauk o szeroko pojętej kulturze fizycznej.

Alegoria kinezjologii

Wyobraźmy sobie pewien złożony przedmiot poznania; nazwijmy go KINEZJOLOGIĄ.

W widoku z jednej strony rzuca cień w postaci litery G.

W widoku z drugiej strony rzuca cień w postaci litery E.

W widoku z trzeciej strony rzuca cień w postaci litery B.

Wszystkie trzy cienie pochodzą od tego samego przedmiotu.

Żaden nie jest mniej ani bardziej prawdziwy od pozostałych.

A jednak każdy jest inny!

Naszym zadaniem jest zaś możiwie jak najdokładniejsze opisanie owego przedmiotu na podstawie znajomości jedynie cieni.

Zakończenie

Dlatego uczeni zajmujący się antropokinezjologią jeszcze długo będą mieli pełne ręce roboty!

I ŻADNYCH GWARANCJI SUKCESU!