ZAKAŹNE- pojęcia

Łańcuch epizootyczny- czynniki niezbędne do powstania choroby zakaźnej:
-źródło zakażenia
-drogi szerzenia się zakażenia
-organizm wrażliwy

Źródło zakażenia: miejsce stałego lub okresowego przebywania i namnażania zarazków, z którego mogą się wydostawać, rozprzestrzeniać i zakażać wrażliwe zwierzęta. Pierwotne źródło może to być:
-zwierzę zdrowe w okresie wylęgania choroby, wydalające zarazki ze śliną, wydzielinami i wydalinami, mające je we krwi
-chore,
-nosiciele,
-siewcy
-ozdrowieńcy (po przechorowaniu, ustaniu objawów klinicznych, ale wciąż wydalają zarazki do otoczenia).
-zw zdrowe będące nosicielami zarazków patogennych dla innych gatunków
-zwłoki zwierząt chorych na ch. Zakaźne
*pierwotne hetero-inny gat *homologiczne-ten sam
Wtórne źródło- miejsce poza organizmem, z którego dochodzi do zakażenia (zanieczyszczona gleba, pasza)

Zarazek – czynnik chorobotwórczy, charakteryzujący się pewnymi właściwościami dzięki kórym wywołuje chorobę:
zakaźność – zdolność wnikania do organizmu przez wrota zakażenia
zaraźliwość(rozsiewalność) – właściwość wydostania z zakażonego organizmu
toksyczność – uwarunk produkcją toksyn za życia lub uwalniających się po śmierci
tropizm – powinowactwo do określonych tkanek/narządów

Rezerwuar – teren obejmujący źródła zakażenia, dzięki którym zarazki namnażają się i przeżywają

Zakażenie – wniknięcie, umiejscowianie i namnożenie zarazka oraz pobudzenie organizmu do odczynów

Jeśli w następstwie zakażenia pojawiają się objawy i zmiany chorobowe, będące efektem zaburzenia homeostazy choroba zakaźna

Szerzenie zakażenia w organizmie:
1. Przez przestrzenie tkankowe i naczynia limfatyczne
2. Za pośrednictwem krwi
3. Za pośrednictwem nerwów obwodowych
4. Przez ciągłość tkanek
5. Styczność, z jednego narządu na sąsiadujący

Wrota zakażenia – miejsce, przez które zarazek wnika do organizmu powodując zakażenie.
-j.gębowa-alimentarne zakażenie;
-u.oddech-aerogenne
-na cząsteczkach kurzu do u.oddech: inhalacyjne
-na kropelkach śluzu lub wody(kropelkowe)
-uszkodzona skóra
-u. moczowo-płciowy
-spojówka oka
-strzyki(galaktogenne)
-do krwi np. owady krwiopijne
-zakażenie seminalne- na potomstwo przez kom.płciowe
-łożysko

Pierwsza styczność z zarazkiem – zak.pierwotne infectio
Reinfectio – ponowne zakażenie tym samym gat zarazka
Superinfectio – nadważenie – zakażenie tym samym gat w trakcie trwania zak.pierwotnego
Zakażenie mieszane – równocześnie >2 gatunkami zarazka
Zakażenie terminalne – wnikanie zarazków warunkowo chorobotwórych do tkanek i narządów pod koniec choroby lub przed jego padnięciem
Samozakażenie- autoinfectio – zakażenie własną mikroflorą- uzjadliwianie lub obniżenie odporności zwierzęcia

Drogi szerzenia chorób zakaźnych:
-kontakt bezpośredni: bezp. styczność zwierzęcia ze źródłem zakażenia (droga łożyskowa, w trakcie porodu, stosunku, wdychania powietrza wydalonego przez zakażonego, ukąszenia, zadrapania przez zwierzę

-kontakt pośredni: przez czynniki martwe zanieczyszczone zarazkiem(woda, pasza, przedmioty do pielęgnacji), wektory

Nosicielstwo – bezobjawowe, długotrwałe bytowanie zarazka w organizmie, z równoczesną możliwością wydostawania z niego i zakażania zwierząt, ludzi, skażania środowiska

Czynniki zwiększające podatność na choroby:
-urazy skóry i błon śluzowych
-szczepienia(przejściowa immunosupresja)
-choroby o ostrym przebiegu
-złe warunki utrzymania zwierząt
-błędy żywieniowe
-nadmierna wilgotność przy niskiej temp
-niedogrzanie i przegrzanie
-nadmierne zapylenie i obecność toksycznych składników powietrza
-nadmierna eksploatacja zwierząt
-transport