27. Procedura zawieszenia poboru akcyzy

Szczególnym elementem w konstrukcji podatku akcyzowego jest procedura zawieszenia poboru akcyzy. W procedurze tej zawsze biorą udział dwa podmioty. Jednym z nich jest podmiot prowadzący skład podatkowy, a w drugim – podmiot uprawniony do odbioru wyrobów akcyzowych.

Prowadzącym skład podatkowy może być wyłącznie podmiot, któremu właściwy naczelnik urzędu celnego wydał zezwolenie na prowadzenie takiego składu. Podmiot ubiegający się o uzyskanie zwolnienia musi spełniać łącznie kilka warunków. Przede wszystkim musi prowadzić co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przeładowywaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych, w tym będących również własnością innych podmiotów. Pozostałe warunki to: posiadanie statusu podatnika podatku od towarów i usług, tytułu prawnego do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzony skład podatkowy, brak zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne, złożenie zabezpieczenia akcyzowego. Istotnym wymogiem przy ubieganiu się o zezwolenie jest niekaralność prawomocnym wyrokiem sądu, m. in. za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko obrotowi gospodarczemu osób prowadzących skład podatkowych. Po spełnieniu wymaganych warunków przez podmiot, który złożył wniosek o zezwolenie, właściwy naczelnik urzędu celnego wydaje zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego na czas oznaczony (nie dłuższy niż 3 lata) albo na czas nieoznaczony.

Procedurę zawieszenia poboru podatku akcyzowego stosuje się m.in., gdy wyroby akcyzowe są w składzie podatkowym, są przemieszczane między składami podatkowymi na terytorium kraju, sa przemieszczane w celu dokonaniu eksportu ze składu podatkowego na terytorium kraju do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Wspólnoty Europejskiej. Procedura ta ma również zastosowanie, gdy wyroby akcyzowe są przemieszczane ze składu podatkowego na terytorium kraju do składu podatkowego na terytorium kraju do składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego, ze składu podatkowego z terytorium państwa członkowskiego do składu podatkowego na terytorium kraju. Procedura ta nie ma natomiast zastosowania wobec wyrobów akcyzowych oznaczonych znakami akcyzy w dostawie wewnątrzwspólnotowej i obrocie na terytorium kraju, z wyjątkiem przemieszczania wyrobów akcyzowych między znajdującymi się na terytorium kraju składami podatkowymi tego samego podmiotu.

Procedurę zawieszenia poboru akcyzy stosuje się do wyrobów wymienionych w załączniku 2 do ustawy. Dotyczy to m.in. następujących wyrobów akcyzowych: napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, olejów sojowych, kokosowych, słonecznikowych, jeśli są przeznaczone do celów opałowych lub napędowych. Procedurę tę stosuje się na terytorium kraju również do wyrobów akcyzowych nieuwzględnionych w załączniku 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. Procedura zawieszenia akcyzy nie ma zastosowania do energii elektrycznej.

Od momentu wytworzenia wyrobów akcyzowych do ich dostarczenia mija pewien czas. W okresie niezbędnym na przemieszczenie wyrobów akcyzowych do miejsca ich przeznaczenia następuje zawieszenie obowiązku podatkowego. Wysyłający te wyroby korzysta zatem z procedury zawieszenia poboru akcyzy. Oznacza to, że następuje odroczenie zapłaty podatku akcyzowego do momentu powstania zobowiązania podatkowego, tj. dopuszczenia wyrobu do konsumpcji. Podatek nakładany jest według stawek obowiązujących w kraju przeznaczenia wyrobów akcyzowych.

W procedurze zawieszenia poboru akcyzy podmiotem wysyłającym wyroby akcyzowe jest prowadzący skład podatkowy, który do przemieszczanych wyrobów akcyzowych dołącza administracyjny dokument towarzyszący (ADT) i składa we właściwym urzędzie celnym zabezpieczenie akcyzowe. W takiej sytuacji u podatnika prowadzącego skład podatkowy nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Powstały w wyniku dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu obowiązek podatkowy wygasa z chwilą otrzymania przez niego ADT z potwierdzeniem odbioru wyrobów akcyzowych przez odbiorcę lub potwierdzeniem wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza terytorium Wspólnoty Europejskiej przez urząd celny, który nadzoruje wyprowadzenie tych wyrobów w części objętej potwierdzeniem. W ustawie przyjęto 2-miesięczny okres na otrzymanie przez prowadzącego skład podatkowy ADT z potwierdzeniem odbioru towarów akcyzowych albo ich wyprowadzenia poza terytorium Wspólnoty Europejskiej.