Treści kształcenia w zakresie GOSPODARKI REGIONALNEJ:
Strategia lizbońska a polityka regionalna Unii Europejskiej
Plan rozwoju przyjęty dla Unii Europejskiej przez Radę Europejską na posiedzeniu w Lizbonie w roku 2000. Głównym celem strategii lizbońskiej jest stworzenie w Europie do roku 2010, najbardziej konkurencyjnej gospodarki na świecie. Sama strategia skupia się na czterech kwestiach: innowacyjności (gospodarka oparta na wiedzy), liberalizacji (rynków telekomunikacji, transportu oraz rynków transportowych), przedsiębiorczości (ułatwienia w zakładaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej), oraz spójności społecznej (kształtowaniu nowego modelu aktywnego państwa socjalnego). Zdecydowana większość działań podejmowanych w zakresie strategii lizbońskiej związana jest z modernizacją polityki zatrudnienia oraz kreowaniem pozytywnych zmian na rynku pracy.
Podstawowym przesłaniem jest ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, w którym powstaje najwięcej miejsc pracy. Zgodnie z wytycznymi strategii lizbońskiej konieczne jest również przemodelowanie systemu kształcenia w państwach członkowskich UE, w taki sposób, aby promować rozwój gospodarki opartej na wiedzy.
Strategia opiera się przede wszystkim na założeniu, że gospodarka krajów europejskich wykorzysta do maksimum innowacyjność opartą na szeroko zakrojonych badaniach naukowych, zwłaszcza w nowoczesnych dziedzinach wiedzy, co miało się stać głównym motorem rozwoju. W związku z tym zdefiniowano następujące cele do 2010 roku:
inwestycje na badania i rozwój (R&D) wzrosną do 3% PKB,
zredukowana zostaną biurokracja i utrudnienia dla przedsiębiorczości,
nastąpi wzrost zatrudnienia do 70% dla mężczyzn i 60% dla kobiet.
Cele polityki regionalnej w zakresie rozwoju regionalnego odnoszą się do realizacji zamierzeń strategii lizbońskiej, do rozwoju tych dziedzin gospodarki, które umożliwią rozwój w przyszłości( nauka) – do tych celów, które są „lokomotywą rozwoju”.
Takie cele to:
1. Rozwój wiedzy i innowacji:
wzrost i poprawa inwestycji w sferze B+R,
pobudzenie innowacji, wykorzystanie ICT oraz zrównoważone wykorzystanie zasobów,
przyczynienie się do rozwoju silnej europejskiej bazy przemysłowej.
2. Rozwój atrakcyjności UE jako miejsca dla inwestowania i pracy:
rozszerzenie i pogłębienie wspólnego rynku,
poprawa prawodawstwa europejskiego i krajowego,
stworzenie otwartych i konkurencyjnych rynków w obrębie UE i poza nią,
rozszerzenie i poprawa infrastruktury europejskiej.
3. Rozwój „mechanizmów” umożliwiających przedsiębiorstwom tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy:
zaangażowanie większej liczby osób w aktywną działalność zawodową oraz modernizacja systemów zabezpieczeń społecznych,
zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz elastyczności rynków pracy,
wzrost inwestycji w kapitał ludzki poprzez lepsze systemy edukacji i zdobywanie umiejętności.
Cele i zasady polityki regionalnej Unii Europejskiej.
Cele na lata 2007-2013:
Konwergencja;
Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie;
Europejska współpraca terytorialna;
Cele polityki spójności UE w latach 2007-2013 (warunki realizacji)
| Numer celu | Charakter celu i nazwa | Priorytet interwencji | Kryteria kwalifikacji wsparcia | Poziom statystyczny obszaru wsparcia | Źródła finansowania |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Regionalny: Konwergencja |
Wspieranie wzrostu i tworzenie nowych miejsc pracy w państwach i regionach najbiedniejszych oraz regionach tzw. efektu statystycznego |
PKB/mieszkańca poniżej 75% średniej dla UE-25, mierzony parytetem siły nabywczej za okres 2000-2002, dla FS poniżej 90% średniego DNB UE-25 |
NUTS2 Dla FS kraj (NUTS 1) |
Subwencje (EFRR, EFS, FS) |
| 2 | Horyzontalny: Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie |
Wspieranie zmian Strukturalnych w regionach niekwalifikujących się do uzyskiwania pomocy w ramach celu 1 oraz wspieranie zmian na rynku pracy |
Ze względu na przekroczenie wskaźnika 75% PKB/mieszkańca. Nieobjęte też wsparciem przejściowym |
Dla EFRR NUTS 1 lub 2, dla EFS poziom wyznacza państwo |
Subwencje (EFRR, EFS) |
| 3 | Regionalny: Europejska współpraca terytorialna |
Wspieranie terytorialnej konkurencyjności oraz promowanie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju Unii |
Odrębne dla współ- pracy: • transgranicznej • transnarodowej • międzyregionalnej |
NUTS 3 NUTS 2 NUTS 3 |
Subwencje (EFRR) |
Zasady europejskiej polityki regionalnej
ZASADA KOMPLEMENTARNOŚCI- znaczy, że fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym z uwzględnieniem priorytetów Wspólnoty.
ZASADA SPÓJNOŚCI – oznacza, że Komisja i państwa członkowskie zapewniają spójność funduszy z działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty oraz zachowują komplementarność z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi.
ZASADA KOORDYNACJI-oznacza, że Komisja i państwa członkowskie, zgodnie ze swoimi kompetencjami są zobowiązane do zapewnienia koordynacji pomocy z funduszy , EFRROW (Europejski Fundusz na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich), EFRR oraz interwencji EBI i innych istniejących instrumentów finansowych.
ZASADA ZGODNOŚCI – zapewnia zgodność operacji realizowanych z funduszy z postanowieniami Traktatu i aktów przyjętych na jego podstawie.
ZASADA PRATNERSTWA – utrzymana bez zmian w zakresie ścisłej współpracy pomiędzy Komisją a każdym państwem członkowskim. Określa bardziej precyzyjnie zarówno definicje jak i listę podmiotów będących w procesie konsultacji. Zasada ta propaguje także partnerstwo publiczno-prawne.
ZASADA DODATKOWOŚCI-zapewnia, że subwencje z funduszy strukturalnych nie zastępują publicznych wydatków strukturalnych lub równoważnych ponoszonych przez państwo członkowskie, a jedynie je uzupełniają i rzeczywiście wpływają na gospodarkę. Poziom tych wydatków jest określany dla wszystkich regionów na okres programowania przez Komisję Europejską i dane państwo członkowskie. Zasada ta nie dotyczy FS, który w tym zakresie jest objęty zasadą warunkowości.
ZASADA PROGRAMOWANIA- polega na określeniu wieloletnich priorytetów na poziomie UE i państwa członkowskiego (obecnie na lata 2007-2013), sposobu finansowania oraz systemu zarządzania i kontroli. Zasada ta uległa modyfikacji stosunku do poprzedniego okresu, co pozwoliło nie tylko na dostosowanie funduszy do najważniejszych wyzwań strategicznych polityki spójności, ale i uproszczeniu systemu programowania. Polega ona na uzgodnieniu:
-Strategicznych wytycznych Wspólnoty dla Spójności
-Narodowych strategicznych Ram Odniesienia
-Programów Operacyjnych
ZASADA (SUBSYDIARNOŚCI) POMOCNICZOŚCI lub TERYTORIALNEGO SZCEBLA REALIZACJI – oznacza, że programy operacyjne powinny być realizowane we właściwym szczeblu terytorialnym w zależności od kompetencji, zgodnie z obowiązującym w danym państwie członkowskim systemem instytucjonalnym.
ZASADA NIEDYSKRYMINACJI – kobiet i mężczyzn dotyczy stwarzaniu warunków umożliwiających pełne uczestnictwo we wszystkich, niezależnie od płci, wieku statusu społecznego, stopnia niepełnosprawności, rasy, pochodzenia etnicznego, religii, światopoglądu czy orientacji seksualnej w przygotowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ewaluacji działań funduszy, a także w analizie potrzeb tych grup oraz wpływu na nie projektowanych działań.
ZASADA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU- ma gwarantować, że cele funduszy osiągane w ramach zrównoważonego rozwoju oraz propagują ochronę środowiska naturalnego.
EMARKETING FUNDUSZY polega na wyodrębnieniu środków polityki spójności, realizujących strategię Lizbońską. Nakłady te w całym okresie programowania powinny wynosić przynajmniej 60% w krajach celu 1 oraz 75% w krajach celu 2.
ZASADA INTERWENCJI PROPORCJONALNEJ (PROPORCJONALNOŚCI)-oznacza, że zasoby finansowe i administracyjne wykorzystywane przez Komisje i państwa członkowskie do wdrażania funduszy w odniesieniu do: wyboru wskaźników mierzących osiągnięcia celów osi priorytetowej; oceny poprawy jakości, skuteczności, spójności pomocy funduszy i realizacji PO; ogólnych zasad dotyczących systemów zarządzania, sprawozdawczości i kontroli ; są proporcjonalne do całkowitej kwoty wydatków alokowanej na program operacyjny.
Zasady polityki regionalnej UE, które obowiązywały do okresu programowania 2000-2006, a wprowadzone wraz z reformą w 1988:
Zasada generalna:
zasada subsydiarności (pomocniczości)- zasada konstytucyjna określająca podział kompetencji na poszczególnych szczeblach władzy w kraju, by były zdecentralizowane i efektywne
zasada koordynacji- koordynacja polityki regionalnej poszczególnych krajów z celami polityki ekonomicznej
zasada elastyczności- elastyczność w zakresie zróżnicowania regionu]
Zasada organizacji polityki regionalnej:
Zasada programowania- obligatoryjne współuczestniczenie podmiotów polityki regionalnej w przygotowaniu i realizacji programów
Zasada kompatybilności- zgodność z programami ochrony środowiska itp., zgodność podmiotów z innymi działającymi podmiotami
Zasada spójności – zachowanie spójności polityki regionalnej z polityką makroekonomiczną państwa
Zasada partnerstwa - – utrzymana bez zmian w zakresie ścisłej współpracy pomiędzy Komisją a każdym państwem członkowskim. Określa bardziej precyzyjnie zarówno definicje jak i listę podmiotów będących w procesie konsultacji. Zasada ta propaguje także partnerstwo publiczno-prawne.
Zasada koncentracji środków – koncentracja środków na określonych zadaniach, np. regionach problemowych
Zasada dodawalności lub montażu finansowego- projekty powinny być finansowane z różnych regionów + z UE- brak jednego źródła finansowania
Zasada komplementarności- polityka regionalna UE nie zastępuje, ale jest komplementarna do polityki regionalnej państw członkowskich
Zasada monitorowania- realizacji programu w państwach członkowskich
Zasada wstępnej, bieżącej i następczej oceny efektywności programu
Zasada kontroli finansowej- UE kontroluje pieniądze i miejsce finansowania
Pojęcie, mierniki i czynniki określające konkurencyjność regionu.
Konkurencyjność regionu to przewaga jednego regionu nad innymi, związana z jego silnymi stronami, atrakcyjnością jego oferty usługowej i produktywności.
Czynniki wpływające na konkurencyjność regionu:
Atrakcyjność oferty usługowej kierowanej do regionu, gości, firm, inwestorów – jej źródłem może być nowoczesna infrastruktura materialna, instytucjonalna i intelektualna regionu.
Atuty, czyli najważniejsze silne strony regionu, których źródło tkwi w systemie edukacyjnym , strukturze gospodarczej i infrastrukturze środowiska
Produktywność, czyli relacje między potencjałami, którymi dysponuje region i sektorami ekonomicznymi wykorzystującymi te potencjały( szczególnie potencjał ludzki i społeczny oraz działalność badawcza i rozwojowa)
Siła eksportowa- tworzą ją towary i usługi o międzynarodowej marce, dzięki którym region jest stale obecny na rynkach międzynarodowych, towary i usługi będące wizytówkami regionu, kreujące trwały rozwój regionu oraz jego pozytywny wizerunek.
Regiony konkurują ze sobą głównie o:
Dostępność do otoczenia i rynku międzynarodowego
Inwestorów i turystów krajowych oraz zagranicznych
Lokalizację siedzib ważnych instytucji
Organizację dużej rangi imprez i spotkań o zasięgu krajowym i międzynarodowym
Realizację dużych projektów infrastrukturalnych, ekologicznych i społecznych
Fundusze strukturalne UE
Lokalizację nowych obiektów gospodarczych
Czynniki determinujące konkurencyjność:
Rynek finansowy
Rynek pracy
Otoczenie makroekonomiczne
Nakłady inwestycyjne
Narodowa polityka ekonomiczna
Instytucje w danym kraju
Mierniki konkurencyjności podzielić można według kryteriów:
a/ czasowe (statyczne i dynamiczne);
b/ kryterium sposobu mierzenia (ex ante i ex post);
c/ kryterium sposobu konkurowania
pozycja konkurencyjna i zdolność konkurencyjna,
mierniki konkurencyjności cenowej i pozacenowej analizowane przez pryzmat bilansu obrotów bieżących oraz uwzględniające zlokalizowane konkurowanie krajów i regionów – przez pryzmat bilansu obrotów kapitałowych i wiedzą techniczną);
d/ kryterium stopnia i zakresu agregacji danych (syntetyczne i cząstkowe).
Syntetyczne tworzy się w oparciu o:
wskaźniki ogólnego rozwoju (poziom PKB, tempo wzrostu PKB, stopa zadłużenia wewnętrznego i zagranicznego);
wskaźniki zmian strukturalnych i efektywności wykorzystania czynników wytwórczych (np. wydajność pracy, efektywność wykorzystania kapitału);
wskaźniki informujące o zaangażowaniu w międzynarodową wymianę gospodarczą (mierniki pozycji konkurencyjnej).
Przykłady mierników zdolności konkurencyjnej: mierniki tzw. magicznego czworoboku (pięciokąta), indeksy, mierniki sprawności działania gospodarki, np. indeks ubóstwa (stopa bezrobocia + stopa inflacji).
Mierniki pozycji konkurencyjnej, np. ilościowe:
udziały w obrotach międzynarodowych,
salda obrotów towarami i usługami,
salda obrotów bieżących i dewizowych,
i cenowo-kosztowe (terms of trade, kursy walutowe, ceny relatywne, ceny i koszty jednostkowe).
Pojęcie, czynniki i źródła finansowania rozwoju regionalnego.
Rozwój regionalny:
proces wszelkich zmian zachodzących w regionie, w dużej mierze proces ekonomiczny – transformacja czynników i zasobów regionalnych (endo- i egzogenicznych) w dobra usługi,
podstawa zmian w sposobie, poziomie i jakości życia mieszkańców regionu, a zatem również proces społeczny,
postęp techniczny i technologiczny mający na celu pełniejsze, racjonalne wykorzystanie czynników i zasobów regionu,
proces wymiany między człowiekiem a środowiskiem, określany mianem rozwoju ekologicznego.
Uważa się, aby mówić w pełni o rozwoju regionalnym, to powinien być proces obejmujący zmiany zachodzące jednocześnie we wszystkich wymienionych wyżej czterech obszarach. Żeby rozwój regionalny dokonywał się w takim całościowym wymiarze, a ponadto był efektywny i skuteczny, powinien uwzględniać cele polityki regionalnej. W praktyce z jednej strony wzmacniać silne strony (czynniki rozwoju) regionu, a z drugiej – pokonywać istniejące bariery.
CZYNNIKI ROZWOJU REGIONALNEGO
Czynniki endogeniczne są to czynnik rozwoju regionu występujące wewnątrz niego. Stanowią główną siłę sprawczą rozwoju regionalnego. W skład tej grupy wchodzą czynniki określające zdolność rozwojową zasobów w poszczególnych polach rozwoju regionalnego:
- zasoby demograficzne (struktura ludności wg wieku i wykształcenia; kwalifikacje zawodowe; integracja społeczności; infrastruktura intelektualna; warunki życia; instytucje i usługi społeczne; aktywność społeczeństwa w działalności samorządów terytorialnych i organizacjach społecznych)
- regionalny ekosystem (komponenty i zasoby środowiska przyrodniczego; stan zanieczyszczenia i dewastacji środowiska; potencjał rozwojowy infrastruktury ekologicznej i świadomość ekologiczna)
- infrastruktura (instytucje i urządzenia infrastruktury technicznej o zasięgu lokalnym i regionalnym; potencjał rozwojowy infrastruktury; inwestycje infrastrukturalne; zasobność budżetów gmin, powiatów i regionu)
- gospodarka regionalna (baza ekonomiczna miast i regionu; przedsiębiorczość; zdolność do innowacji; skala i struktura rynków lokalnych i regionalnych; samorządowa oferta korzyści zewnętrznych; konkurencyjność regionu)
- przestrzeń regionu (dostępność przestrzenna; warunki fizjograficzne; kompozycja i ład przestrzenny; wartość przestrzeni; skuteczność marketingu przestrzeni)
Czynniki egzogeniczne obejmują zmiany w makrootoczeniu regionu. Zmiany te, stanowiąc negatywny lub pozytywny impuls dla poszczególnych pól rozwoju regionalnego, są konsekwencjami m.in. procesów globalizacji, procesów integracji europejskiej, zmieniających się warunków makroekonomicznych, zmian ustrojowych(np., decentralizacja państwa), zmieniającej się koniunktury gospodarczej, sytuacji politycznej, polityki intraregionalnej stosowanej przez państwo, konkurencyjności otaczających regionów.
Prorozwojowy impuls czynników egzogenicznych przyczynia się do rozwoju i innowacyjności przekształceń zasobów endogenicznych, a także kreuje nowe zasoby i instytucje związane z lokalizacją w regionie nowych urządzeń, technologii oraz miejsc pracy. Lokalizacje takie( w odpowiednio dużej skali) wpływają nie tylko na dynamikę rozwoju i przekształcenia strukturalne, ale także powodują pozytywne zmiany społeczne.
-elastyczności struktury gospodarki regionu
-wewnętrznych możliwości kapitałowych
-aktywności i otwartości polityki regionalnej
-kompetencji i kwalifikacji władzy regionalnej i lokalnej
-aktywności społeczności
-infrastruktury i zasobów intelektualnych
Źródła finansowania:
Przede wszystkim Fundusze Strukturalne, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą rozwoju regionalnego:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego koncentruje się na następujących dziedzinach:
inicjatyw na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia, jak też działalności średnich i małych przedsiębiorstw
rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia,
infrastruktury,
rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury,
ochrony i poprawy stanu środowiska,
rozwoju społeczeństwa informacyjnego.
- Europejski Fundusz Społeczny
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
- Fundusz Spójności
Współfinansowanie z Funduszu Spójności mogą uzyskać inwestycje z takich dziedzin jak:
poprawa jakości wód powierzchniowych
polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia
racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi
poprawa jakości powietrza
zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego
- Regionalne Programy Operacyjne
- Pomoc Publiczna – pomoc regionalna
Podmioty i instrumenty polityki regionalnej.
PODMIOTY POLITYKI REGIONALNEJ
w Polsce:
- w skali kraju – Rada Ministrów, ich agendy;
- w skali regionu – samorząd województwa;
- w skali lokalnej – samorząd powiatowy i gminny.
PODMIOTY EUROPEJSKIE
Parlament Europejski: Wraz z Radą Ministrów podejmuje decyzje dotyczące unijnych aktów prawnych i budżetu,
Sprawuje demokratyczną kontrolę nad całą działalnością UE
Rada Unii Europejskiej: Wraz z Parlamentem podejmuje decyzje dotyczące unijnych aktów prawnych i budżetu, Zarządza wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa
Komisja Europejska: Inicjatywa ustawodawcza, Organ wykonawczy, Strażnik traktatów, Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej
Trybunał Sprawiedliwości: Stanowi o interpretacji prawa UE, Zapewnia jednakowe stosowanie unijnego prawa we wszystkich krajach UE
Trybunał Obrachunkowy: Sprawdza, czy unijne fundusze są wydawane zgodnie z przeznaczeniem,
Może kontrolować wszelkie osoby i organizacje zajmujące się funduszami unijnymi
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny: Reprezentuje związki zawodowe, pracodawców, rolników, konsumentów itp., Doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej, Promuje zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w sprawy UE
Komitet Regionów: Reprezentuje miasta i regiony, Doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej, Promuje zaangażowanie władz lokalnych w sprawy UE
Europejski Bank Centralny: Zapewnia stabilność cen, kontroluje podaż pieniądza i ustala stopy %. Działa niezależnie od rządów krajowych
Europejski Bank Inwestycyjny: udziela pożyczek na projekty w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania na poziomie europejskim, zwłaszcza w regionach mniej zamożnych. Finansuje on projekty z zakresu infrastruktury, takie jak sieci kolejowe i drogowe, lotniska czy programy ochrony środowiska. Udziela również kredytów na inwestycje niewielkich firm i pożycza pieniądze krajom kandydującym i krajom rozwijającym się.
INSTRUMENTY POLITYKI REGIONALNEJ UE
Fundusze strukturalne to podstawowy element realizacji polityki regionalnej. Fundusze strukturalne, których źródłami finansowania są składki członkowskie UE:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego- Głównie poprzez wsparcie MSP- twarde i miękkie projekty inwestycyjne. Przewagę tu mają twarde, czyli inwestycje rzeczowe, zakup materiałów.
Europejski Fundusz Społeczny- finansuję się przedsięwzięcia sfery społecznej, np. dotyczące bezrobocia. Wspieranie Funduszu Pracy, zabezpieczenie socjalne. Tu przewagę mają projekty miękkie( inwestycje w naukę, programy edukacyjne i szkoleniowe itp.)
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - finansuje przedsięwzięcia wspierające transformację sektora rolnictwa i terenów wiejskich. Stymuluje rozwój MSP w obszarach wiejskich.
Europejski Fundusz Spójności- z którego korzystać mogą kraje, które uzyskały akcesję do UE. Jest to fundusz, który finansuje spójność przestrzenną, ochrony środowiska. Finansowane są z niego tzw. makrocele, np. wydatki na infrastrukturę komunikacyjną ( autostrady, przejścia promowe, lotniska) oraz infrastrukturę w ochronie środowiska, czyli makrocele takie jak np. wszelkie działania mające przyczynić się do oczyszczenia Bałtyku.
Instrument Finansowy wspierania Rybołówstwa- jest on dla rybaków tak jak EFOiGR
Europejski Bank Inwestycyjny
Inicjatywy Wspólnotowe
Kategorie instrumentów polityki regionalnej:
− bezpośrednie instrumenty finansowe
− infrastruktura techniczna i społeczna, dostępne urządzenia
− instrumenty niematerialne (szkolenie, doradztwo, technologie, zaplecza naukowe, zapewnienie stabilności prawnej)
Aby polityka regionalna mogła być skutecznie prowadzona potrzebne są odpowiednie instrumenty – z jednej strony systemy planowania a z drugiej narzędzia za pomocą których organy administracji państwowej mogą te cele osiągnąć.
Z reguły instrumenty finansowe funkcjonują na określonych częściach danego państwa (regionu), a ich działanie jest obwarowane wieloma warunkami odnoszącymi się do sektora (przemysł, budownictwo, rolnictwo, itd.), typu działalności gospodarczej (np. produkcyjna, usługowa, badawcza), rodzajem przedsięwzięcia (np. budowa, rozbudowa, modernizacja, relokacja), wielkości przedsięwzięcia, wielkości zatrudnienia, które ono ma stworzyć itp.