Otoczenie organizacji

Cel wykładu

• Przedstawienie ustaleń współczesnej wiedzy o uwarunkowaniach zewnętrznych decydujących o funkcjonowaniu organizacji

• Wyrobienie umiejętności analitycznego i syntetycznego postrzegania wpływu otoczenia na organizację

Otoczenie organizacji – konsekwencja podejścia systemowego

• Systemowy charakter organizacji

• Organizacja jest systemem otwartym

• Wejścia do organizacji – nakłady

• Proces transformacji

• Wyjście do otoczenia – wyniki

• Konsekwencje dla zarządzania

  • Zarządzanie relacjami wewnętrznymi (np. BSC, SZJ, ZSZ)

  • Zarządzanie relacjami zewnętrznymi (np. CRM, BSC, ZSZ)

  • Istota otoczenia - wszystkie elementy znajdujące się poza organizacją, mające związek z jej funkcjonowaniem; w tym elementy o bezpośrednim (jakie ?) i pośrednim (jakie ?) oddziaływaniu

  • Nakłady – zasoby z otoczenia (surowce, pieniądze, praca i energia, informacje) wprowadzane do danej organizacji

  • Wyniki – przetworzone nakłady zwracane do otoczenia w postaci wyrobów lub usług, informacji

  • Charakterystyka otoczenia

  • Elementy o bezpośrednim oddziaływaniu

  • Elementy o pośrednim oddziaływaniu – otoczenie ogólne

Otoczenie -
Elementy oddziaływania bezpośredniego

• Interesariusze – grupy lub osoby (instytucje) pośrednio lub bezpośrednio zainteresowane działalnością organizacji w jej dążeniu do osiągania celów

• Interesariusze zewnętrzni – grupy lub osoby (instytucje) w otoczeniu organizacji wywierające wpływ na jej działania

• Interesariusze wewnętrzni – grupy lub osoby (instytucje), wobec których lub za które menedżment ponosi odpowiedzialność

Interesariusze zewnętrzni

• Klienci – wymieniają swoje zasoby, zazwyczaj pieniądze, na wyroby
  i usługi organizacji; ich wielka różnorodność

• Dostawcy – każda organizacja kupuje zasoby, jako nakłady
  i wykorzystuje je do wytwarzania swoich wyrobów i usług; JiT

• Władze państwowe (od leseferyzmu do interwencjonizu państwowego)

• Grupy szczególnych interesów (wykorzystanie polityki do propagowania swojego stanowiska, np. grupy ochrony konsumentów, grupy ekologiczne itp.)

• Media – czwarta władza; odbiór społeczny i legitymizacja działania; rola Public Relations

• Związki zawodowe – umowy zbiorowe w zakresie warunków płacy, warunków pracy, czasu pracy, itp..

• Instytucje finansowe – banki handlowe, inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe

• Konkurenci – rozwój przez pozyskanie nowych klientów lub przez pokonanie konkurentów

• Inne grupy interesariuszy

Sieć międzyorganizacyjna- organizacja w centrum sieci

• Organizacja w centrum sieci organizacji

Władze państwowe

Związki zawodowe

Instytucje finansowe

Dostawcy ORG

Media

Konkurenci

Klienci

Grupy interesów

Sieć międzyorganizacyjna- organizacja w centrum sieci

• Powiązania międzyorganizacyjne tworzą sieci stosunków:

  • Najważniejsza jest organizacja A

  • Konkurent B jest dostawcą zarówno dla ORG, jak i dla A

  • C jest klientem obu firm

Interesariusze wewnętrzni

• Pracownicy

• Udziałowcy

• Rady nadzorcze

Różnorodność stosunków z interesariuszami

• Sieciowy charakter relacji – interesariusze są powiązani nie tylko z daną organizacją, ale także ze sobą w złożonej sieci wzajemnych stosunków

• Koalicje interesariuszy – połączenie różnych interesariuszy

• Różnorodność ról interesariuszy – konieczność połączenia sprzecznych ról, np. środowisko i interes biznesowy

• Rola menedżmentu – dylemat płacowy: akcjonariusze - pracownicy

Otoczenie ogólne

• Sektor społeczny – struktura klasowa, względy demograficzne, wzorce mobilności, styl życia, tradycyjne instytucje społeczne

• Sektor kulturowy – historia, tradycja, oczekiwania względem zachowań
  i wartości społeczeństwa

• Sektor prawny – zdefiniowany jest za pomocą konstytucji i praw krajów, w których organizacje prowadzą swe interesy, a także prawnych praktyk występujących w każdej z tych dziedzin

• Sektor polityczny – podział i koncentracja władzy oraz charakter ustroju politycznego

• Sektor ekonomiczny – rynek pracy, rynek finansowy, rynek towarów
  i usług, udział własności prywatnej, polityka fiskalna, wzorce inwestycji, system bankowości, wzrost gospodarczy

• Sektor technologiczny – dostarcza wiedzy i informacji poprzez osiągnięcia naukowe, które mogą zostać przejęte przez organizacje
  i wykorzystane do produkcji towarów i świadczenia usług

• Sektor środowiska naturalnego – obejmuje przyrodę i jej zasoby

• Otoczenie międzynarodowe – obejmuje te elementy otoczenia, które przekraczają granice krajów i te, które tworzy się na skalę światową

Otoczenie ogólne

• Sektory otoczenia ogólnego

Międzynarodowy

SIEĆ

ORG

Prawny

Otoczenie organizacji

• Złożoność – systemy szczególnie złożone

• Turbulencja – burzliwość otoczenia

• Niepewność – bardzo wysokich stopień niewiedzy o otoczeniu

• Ryzyko – Określone prawdopodobieństwo

• Nieprogramowalność

Wpływ otoczenia na organizację

• Złożoność i tempo zmian a niepewność

Tempo zmian

niskie wysokie

Mała niepewność	Umiarkowana niepewność
Umiarkowana niepewność	Duża niepewność