Współczesne wyzwania i zadania pedagogiki społecznej.

Pedagogika społeczna to najbliższa nam i naszemu życiu pedagogika z jaką mamy do czynienia. „ (…) Skupia się na problematyce środowiskowych uwarunkowań procesów wychowawczych oraz na analizie warunków (czynników) umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka ( grup ludzkich) w różnych fazach jego życia i różnorodnych sytuacjach życiowych ( w pracy, nauce, zabawie, czasie wolnym, w miejscu zamieszkania, rodzinie, grupie rówieśniczej, towarzyskiej działalności kulturalnej i w innych formach aktywności ludzkiej)¹. Dzisiejszy świat i postęp w każdej dziedzinie, a także zmiany jakie zachodzą w społeczeństwie stawia przed pedagogiką społeczną wiele nowych wyzwań, a także stwarza dla niej nowe problemy badawcze, które wciąż się zmieniają tak jak nasze społeczeństwo. Bo czyż możemy powiedzieć, że nasze rodziny są takie same jak np. 20 lat temu? Nie możemy, gdyż poprzez zmiany w naszym społeczeństwie bardzo zadziałały na rodzinę, pracę, naukę itp. Wspomnijmy nasze dzieciństwo, bez komputera, telefonów i innych gadżetów, spędzane często na łonie natury, dzisiejsze dzieci nie wiedzą co to takiego, wkroczyły w nowy świat, który stwarza więcej problemów, a więc jest większe pole do działania dla pedagogiki, która musi diagnozować i poszukiwać nowych możliwości działania wychowawczego, czy też ewentualnych naszych potrzeb.

Pedagogika społeczna staje dzisiaj przed dwoma głównymi zadaniami aby wyjaśnić nam aktualne zjawiska jakie występują w naszych społeczeństwach, głównie z powodu naszej ludzkiej działalności. Pierwszym zadaniem pedagogiki społecznej jest dokonywanie opisu i oceny postępowania społeczno – wychowawczego w naszych środowiskach, a to wszystko za pomocą analizy faktów. Drugim zadaniem pedagogiki społecznej jest projektowanie działalności społeczno pedagogicznej, kulturalnej, socjalnej itd. Pedagogika społeczna powinna być w dzisiejszych czasach przygotowana do zadań wynikających z nowych zjawisk, ich inności, powinna badać czynniki i procesy edukacyjne w zmieniającym się ciągle na naszych oczach społeczeństwie. Weźmy przykład dzisiejszej szkoły do której oprócz naszych dzieci uczęszczają teraz dzieci obcokrajowców, a więc uchodźców z Syrii, to nowa rzeczywistość, która wymaga od pedagogiki badania i wynajdowania dla nas możliwości wychowawczych właśnie w tak powstałej nowej społeczności.

„ „Nowa” pedagogika społeczna opiera się na klasycznym „punkcie widzenia” opartym na „poszukiwaniu i rozwijaniu tzw. Ludzkich czynników szeroko rozumianego, indywidualnego oraz społecznego rozwoju”.²” Ze względu na nowe środowisko życia człowieka, które jest bardzo zróżnicowane poprzez wiele czynników, dzisiejsza pedagogika Społeczna musi dostrzegać problemu dzisiejszego człowieka jego potrzeby i ukazywać nowe kierunki poszukiwań i ewentualnych rozwiązań. Życie zwykłego szarego człowieka w dzisiejszych czasach, które coraz bardziej się nam komplikują potrzebuje od pedagogiki rozpoznania problemów jakie stawia człowiekowi życie na jego drodze, ale jednocześnie nie powinna ona nam dyktować jak powinniśmy żyć krok po kroku. Spójrzmy na Polskę, która coraz bardziej się zmienia. Przeszła od „komunizmu”, poprzez demokrację, teraz jako kraj Unii Europejskiej, a ostatnimi czasy miejsce walki o własną tożsamość w związku z napływem do Europy uchodźców z Syrii. A co za tym idzie to nowa dziedzina zainteresowań pedagogiki społecznej. Migracje ludności, nie tylko w kwestii uchodźców, spójrzmy na ilość polaków zamieszkujących poza granicami kraju, wchodzących w małżeństwa z osobami z innej kultury, państwa, religii itp.. Migracje były obecne przez wszystkie epoki, ale w dzisiejszych czasach są wręcz zjawiskiem globalnym. Sama mogę powiedzieć, że jako mieszkanka obecnie Turcji, gdzie liczba Polek wciąż rośnie, nie mówiąc już o ilości dzieci z takich mieszanych związków, to tak jakby nowa rzeczywistość, która była, ale nie tak jak jest teraz na skalę wręcz paro nasto tysięczną. Tak więc ważne jest poszerzanie i budowanie kierunku zainteresowań pedagogiki społecznej, jakim jest edukacja międzykulturowa³. Stworzenie kultury dialogu, funkcjonowania w innych odmiennych społecznościach, kształtowanie postaw społecznych wobec imigrantów poprzez eliminację stereotypów, uprzedzeń a nawet praktyk dyskryminacyjnych poprzez zwiększenie świadomości społecznej. Edukację imigrantów o kulturze, społeczeństwie do którego przybyli, akceptację Nawego dla nich życia w często bardzo odmiennej religii, a także przede wszystkim wychowanie ich do nowego dla nich początku, którego celem jest nie naprawa i zmiany na swoją modłę kraju do którego przybywają, a tolerancję jego kultury i społeczeństwa. Niestety często to kuleje i powstają z tego powodu wszelkiego rodzaju problemy.

Pedagogika społeczna powinna towarzyszyć nam w każdej rzeczywistości społecznej jaka nas „dopada”. Poszukiwać skutecznych i niezawodnych narzędzi do naprawiania i rozpatrywania środowiska naszego życia, a także kreować nasze wartości wychowawcze. Idąc za pytaniem Tadeusza Pilcha: „czy oprócz świadomości, że przychodzi nam żyć w takim oto świecie i warunkach, które kształtują nieokreślone siły, możemy projektować pożądane z punktu widzenia ogólnoludzkiego humanizmu i skuteczne działania korekcyjne i twórcze, czyli wpływać na świat własnymi siłami wedle własnych ideałów?⁴ Uważam, że możemy podołać jako pedagodzy dzisiejszej zmieniającemu się ciągle i nieodwołalnie rzeczywistości w jakiej żyjemy. Musimy tylko aktualizować badania pedagogiczne, rozwijać pedagogikę społeczną, jako dyscyplinę naukową, diagnozować naszą społeczną rzeczywistość poprzez wnikliwe rozpoznawanie, opis, ocenę i projektowanie zadań. Małymi kroczkami wzbogacać zainteresowania pedagogiki społecznej w ramach zmian jakie zachodzą na co dzień, towarzyszyć aktualnym doświadczeniom człowieka.

Bibliografia

1. „Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Humanistyczny wymiar kapitału ludzkiego.” Pod redakcją Mirosława Sobeckiego

2. S. Kawula, Pedagogika społeczna, w: T. Pilch (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, Wyd. Żak, Warszawa, 2006, t. IV, s.271

3. M. Konopczyński, W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i edukacji, Pedagogium, Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Warszawa 2010

4. T. Pilch, Pedagogika społeczna na początku XXI wieku, w: „Pedagogika Społeczna”, 2008 nr 8

---

1. S. Kawula, Pedagogika społeczna, w: T. Pilch (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, Wyd. Żak, Warszawa, 2006, t. IV, s.271↩

2. „Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Humanistyczny wymiar kapitału ludzkiego.” Pod redakcją Mirosława Sobeckiego s. 47 ; M. Konopczyński, W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i edukacji, Pedagogium, Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Warszawa 2010↩

3. M. Sobecki, Wątki edukacji międzykulturowej u zarania pedagogiki społecznej w Polsce, w: M. Konopczyński, W. Theiss, M. Winiarski (red.) Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i edukacji, Pedagogium. Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Warszawa 2010↩

4. T. Pilch, Pedagogika społeczna na początku XXI wieku, w: „Pedagogika Społeczna”, 2008 nr 8↩