WYKŁAD I

1. AKTY PRAWNE związane z zawodem Inżyniera m.in. :

• prawo budowlane

• prawo ochrony środowiska

• ustawa o obowiązkach przedsiębiorców (gospodarowanie odpadami)

• ustawa o odpadach i recyklingu

• ustawa o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianyh

2. PRAWO:

• zespół norm regulujących życie społeczne, nakazy i zakazy postępowania

• mamy prawo publiczne i prywatne (ze względu na stosunki prawne) oraz ustrojowe, materialne lub procesowe (ze wzgęlu na przedmiot regulacji), a także krajowe (w tym konstytucyjne, cywilne,karne i administracyjne) i międzynarodowe (podzał ze względu na metodę regulacji)

• GAŁĄŹ PRAWA- podzespół norm prawnych

3. WŁADZA WG MONTESKIUSZA

• ustawodawcza (tworzy prawo =>Parlament (Sejm, Senat))

• wykonawcza (stosuje prawo=> administracja, w Polsce sprawuje ją Prezydent oraz Rada Ministrów)

• sądownicza (rozstrzyga spory=> sądy i trybunały)

4. USTRÓJ RP:

• równowaga władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, na bazie Konstytucji RP

5. ADMINISTRACJA:

• sprawowana przez państwo lub podmioty upoważnione, realizuje interes publiczny z uwagą na korzyść dla wspólnoty państwa, sprawuje funkcje władczą i zawiadowczą, działa w granicach ustaw, organizuje życie społecznem działa przez kadrę urzędniczą

6. PRAWO ADMINISTRACYJNE:

• prawo publiczne i obywatelskie, bezwzględnie obowiązujące, reguluje treści zachowań, stosuje przymus państwowy, niesporny charakter stosowania i kontroli

• podział na prawo ustrojowe (zasady funkcjonowania administracji publicznej, kto ją wykonuje), materialne (przedmiot działalności administracji), procesowe (w jaki sposób działa administracja)

WYKŁAD II

1.ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

• Konstytucyjne źródła (Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia

• Prawa wewnętrzne

• tzw. Swoiste kategorie źródeł prawa adm.

• Niezorganizowane źródła prawa adm.

2.KONSTYTUCJA RP:

• najwyższy akt w hierarchii źródeł prawa, determinuje funkcjonowanie państwa i jego porządek prawny, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 02.04.1997r. Zawiera Preambułę, XIII rozdziałów.

3.USTAWA:

• Podstawowy powszechnie obowiązujący akt normatywny regulujący życie społeczne (m.in. Dotyczy nakładania podatków, podmiot i przedmiot opodatkowania, ograniczenia wolności działalności gospodarczej, podział terytorialny państwa itd.) Ratyfikowane umowy międzynarodowe muszą myć zezwolone poprzez ustawę jednak w razie kolizji z ustawami mają przed nimi pierwszeństwo.

4. PRAWO UE:

• Pierwotne (Traktaty, aneksy i protokoły, Karta Praw Podstawowych UE, umowy akceyjne), Pochodne (unijne ustawy, dyrektywy, decyzje, zalecenia)

• Cechuje się zasadami: pierwszeństwa, bezpośredniego skutku, efektywności

5. ROZPORZĄDZENIA:

• wydawane przez Prezydenta, Prezesa RM, ministra, KRRiT, należy najpierw ustawowo określić organ właściwy do wydania rozporządzenia, zakres regulowanych spraw, wytyczne dot. Treści aktu. Podlegają zatwierdzeniu przez Sejm, są źródłem prawa.

6. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO:

• zewnętrzne źródła prawa, istnieją ze względu na potrzeby lokalne, dają możliwość szybkiej reakcji na zdarzenia losowe.

• Dzielimy na samoistne (np statut gminy), wykonawcze (np ochrona środowiska, oświata), porządkowe ( kiedy coś nie jest uregulowane prawem, jeśli niezbędne)

• ustanawiane przez organy samorządu terytorialnego, zasady działania określa ustawa

• W gminie=> rada gminy stanowi, w powiacie=> rada powiatu, w województwie=> sejmik województwa

7. PRAWO WEWNĘTRZNE:

• uchwały i zarządzenia Rady Ministrów i ministrów, wydawane na podstawie ustawy. Podlegają kontroli

• akty planowania: no miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, uchwalany przed radę miasta/gminy, ogłaszany przez wojewodę

• statuty i regulaminy

• normy techniczne

8. NIEZORGANIZOWANE ŹRÓDŁA PRAWA:

• zwyczaj, przestrzegany w obrębie danej struktury

• prawo sędziowskie- poprzez orzeczenia sądów

WYKŁAD III:

1. ZASADY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO: (coś co powinno być a nie istnieje!)

• normy obowiązującego prawa

• zasady konstytucyjne: Polska:demokratyczne państwo, zaufanie obywateli do prawa, pewność prawa, prawo nie działa wstecz, wszyscy są równi wobec prawa, każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy, zrównoważony rozwój=> ochrona środowiska, kompetente organy organizacji (O.o), efektywne działanie administracji (!)

• zasady określone w k.p.a. : zasada legalności – działanie wg prawa, prawdy obiektywnej, uwzględniania interesu obywateli,informowania, szybkości postępowania, pisemności (sprawy należy załatwiac w formie pisemnej lub dokumentu elektronicznego)

• Zasady przyjęte w prawie europejskim

• zasady prawa wypracowane przez doktrynę prawa

WYKŁAD IV:

1. PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

• organy administracyjne: działają za lub w imieniu państwa, administracja rządowa, samorządowa, minister, wojewoda, organy samorządu terytorialnego

• organy administrujące: dodatkowe podmioty, którym przyznano kompetencje, np. Rektorzy, organizacje społeczne, agencje rządowe, banki państwowe

• cechy organu adm. Publicznej: wyodrębniony w strukturze człowiek, powołanu do realizacji norm prawa adm. W granicach kompetencji, posiada władztwo adm.

2.URZĄD:

• zorganizowany zespół związany z organem adm. Publicznej, przydzielony do pomocy w realizacji zadań i funkcji

3. STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

• resortowa: resort adm., działy adm. Rządowej

• terytorialna: gminy/miasta, powiaty, województwa , Polska podzielona na 16 województw, 380 powiatów, 2479 gmin

4. RADA MININSTRÓW:

• Prezes, Wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, przewodniczący komitetow

5. SAMORZĄD TERYTORIALNY:

• wykonuje zadania publiczne, uczestniczy w sprawowaniu władzy, ma osobowość prawną, podlega ochronie sądowej, spory między organami jednostek samorządu rozstrzyga sąd administracyjny

• podstawową jednostką jest gmina: wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego, stanowi wspólnotę samorządową na określonym terytorium, posiada osobowość prawną, podlega ochronie sądowej, działa w lokalnych sprawach publicznych. Posiada radę gminy i wójta (burmistrz, prezydent miasta)

• posiada zadania własne (zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności) i zlecone (zadania publiczne zlecone ustawowo)

• organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie ( w sprawach finansowych – regionalne izby obrachunkowe) nadzór jest nieograniczony, dotyczy całej działalności, sprawowany poprzez akty nadzorcze

6. SAMORZĄD POWIATOWY:

• powiat: lokalna wpólnota samorządowa na określonym terytorium, słada się z rady powiatu (organ stanowiący i kontrolny) oraz zarządu (organ wykonawczy, +starosta), wykonuje ponadgminne zadania publiczne: edukacja, bezrobocie, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, gospodarka nieruchomościami, adm. Bodowlana, gospodarka wodna, ochrona środowiska

8. SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA:

• regionalna wspólnota samorządowa, podlega ochronie sądowej, nie narusza samodzielności powiatu i gminy (nie stanowi kontroli)

• zadaniami są : określanie strategii rozwoju województwa, kształtowanie światomości obywatelskiej i kulturowej, zachowanie wartości środowiska przyrodniczego, edukacja publiczna, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, drogi i transport, bezpieczeństwo

• organami są: sejmik województwa (stanowi i kontroluje), zarząd województwa (z marszałkiem województwa, organ wykonawczy)

9. FORMA DZIAŁANIA ADMINISTRACJI:

• określony przepisem prawa typ konkretnej czynności organu adm. Publicznej, czynności prawne i inne czynności niewydające aktów prawnych

10. CZYNNOŚCI ADMINISTRACYJNO PRAWNE:

• akty administracyjne generalne: normy ogólne, metody postępowania

• akty planowania: obowiązek wykonania planu, kończy się np z upływem roku budżetowego

• akty uprawniające lub zobowiązujące adresata: normy indywidualne np decyzje adm.

• akty prawne dla obywateli: regulują indywidualne sytuacje ale nie mają konkretnego adresata

• akty egzekucyjne: ich zadaniem jest doprowadzenie do wykonania prawa/obowiązku prawnego

WYKŁAD V:

1. AKT ADMINISTRACYJNY:

• Władcze działanie prawne organu administracji, tworzy, zmienia lub znosi prawa/obowiązki, dwustronnie wiążący (mimo, że formułowany jednostronnie)

• dzielimy na zewnętrzne (skierowane do obywateli, osób prawnych, jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej) i wewnętrzne (skierowane do podporządkowanych organów i pracowników)

• dzielimy na deklaratoryjne (obowiązują wstecz, uzupełniają, potwierdzają skutki prawne np świadczenie emerytalne) oraz konstytutywne (obowiązują od teraz, tworzą, zmieniają uchylają, skutek powstaje nie z ustawy a z tego aktu, np pozwolenie na budowę)

• dzielimy na pozytywne ( spełnia żądanie adresata) i negatywne (odmiawia częściowo lub w całości spełnienia żądania)

2. DECYZJA ADMINISTRACYJNA:

• kwalifikowany akt administracyjny o określonej formie, wydany po sformalizowanym postępowaniu administracyjnych. Jest aktem decydowania, kończy proces decyzyjny.

• Jednostronna, zewnętrzna, indywidualna, konkretna

3. BEZCZYNNOŚĆ I MILCZENIE ADMINISTRACJI:

• Bezczynnośc jeżeli organ nie działa w sytuacji kiedy powinien (norma prawna tego wymaga) => nie spełnia obowiązku, możemy złozyc skargę

• Milczenie jeżeli ustawa przewiduje bierne zachowanie się organu, wyrażenie woli organu milcząco => przyzwolenie np na rozpoczęcie działania zgłoszonego, nowego stowarzyszenia, pozwolenie na wykonanie robót budowlanych

4. STOSOWANIE PRAWA:

• ustalenie stanu faktycznego => ustalenie przepisów i norm prawnych regulujących dany stan=>interpretacja=>podciągnięcie przepisów i norm prawnych do stanu faktycznego=>rozstrzygnięcie

5. K.P.A.=> KODEKS POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO:

• Ogólne zasady postępowania adm.

• Pojęcie strony postępowania

• przebieg postępowania

• rodzaje decyzji kończących postępowanie

• konsekwencje wadliwych decyzji adm.

• Zaświadczenia

• bezczynność organu

• skargi i wnioski

WYKŁAD VI:

1. WŁAŚCIWOŚĆ ORGANU:

• rzeczowa ( ustala się wg przepisów o zakresie działania organu), miejscowa (dot. Nieruchomości, prowadzenia zakładu pracy, sprawy wg miejsca zamieszkania) i funkcjonalna

2. STRONA POSTĘPOWANIA:

• każdy kogo dotyczy postępowanie, osoby fizyczne i prawne, może działać przez udzielonego na piśmie lub elektronicznie (z bezpiecznym podpisem elektronicznym), zgłoszonego do protokołu, ze zdolnościami prawnymi, pełnomocnika

3. ZDOLNOŚĆ PRAWNA/DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH:

• oceniana wg przepisów prawa cywilnego, osoby niefizyczne lub fizyczne bez zdolności prawnej działają poprzez ustawowych przedstawicieli

4. ZAŁATWIANIE SPRAW:

• organy adm. Publicznej zobowiązane są do załatwiania spraw bez zbędnęj zwłoki

• sprawy wymagające postępowania wyjaśniającego lub postępowanie odwoławcze- nie pózniej niż w ciągu 1 miesiąca, sprawy szczególnie skomplikowane – nie później niż w ciągu 2 miesięcy

• o niezałatwieniu sprawy w terminie organ jest obowiązany do zawiadomienia stronym podając przyczyny i termin następny

• w przypadku niezałatwienia i niewyjaśnienia sprawy w terminie strona może złoży zażalenie do wyższego organu

5. PROTOKÓŁ:

• sporządzany przez organ adm. Z każdej czynności postępowania, mającej istotne znaczenie, np. Przyjęcia podaniam przesłuchania strony, oględzin i ekspertyz, rozprawy, ogłoszenia decyzji i postanowienia

6. DECYZJE KOŃCZĄCE POSTĘPOWANIE:

• podejmowane w pierwszej instancji: pozytywna, negatywna, umarzająca postępowanie, odwołanie strony tylko do jednej instancji

• podejmowane w drugiej instancji: pozytywna, negatywna, umarzająca postępowanie odwoławcze, kasatoryjna (uchyla zaskarżoną decyzję w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania)

• decyzje dołącza się na piśmie lub elektronicznie, organ adm. Publicznej wydający decyzję jest nią związany od chwili jej doręczenia

• odwołania rozpatrza organ wyższego stopnia

• odwołania wnosi się do 14 dni od doręczenia dezycji, postępowanie ma charakter uzupełniający (nie można go prowadzic w całosci)

WYKŁAD VII

1. SĄDOWNICTWO W POLSCE:

• PODSTAWA PRAWNA: Dzialalność sądów administracyjnych w Polsce regulują 3 akty prawne: Konstytucja RP, ustawa dot. Prawa o ustroju sądów adm. Oraz ustawa dot. Prawa o pospępowaniu przed sądami adm.

2. STRUKTURA SĄDOWNICTWA:

• Sąd Najwyższy:

- Sądy powszechne: apelacyjne, okręgowe, rejonowe

- Sądy wojskowe: okręgów wojskowych, garnizonowe

• Sądy administracyjne: Naczelny sąd administracyjny, Wojewódzkie sądy adm.=> kontrola działalności adm. Publicznej, orzekanie o zgodności z ustawiami uchwał organów samorządu terytorialnego oraz administracji rządowej, kontrola obejmuje orzekanie w sprawach skarg na m.in. decyzje adm. Lub akty prawa miejscowego, mozna złożyc skargę n.t. Odwołania do wojewódzkiego sadu adm. (w terminie 30 dni od doręczenia rozstrzygnięcia)

• Trybunały:

- Konstytucyjny

- Stanu

3. KONTROLA:

• badanie zgodności z prawem działalności administracji, kryteria: legalność, celowość, rzetelność, gospodarność

• cechy: obiektywna, fachowa, aktywna, efektywna

• zewnętrzna (parlamentarna- nad działalnością Rady Ministrów, państwowa, prokuratorska, społeczna itd) oraz wewnętrza ( adm. Rządowej, resortowa)

• NIK- Najwyższa Izba Kontroli- naczelny organ, podlega Sejmowi, kontroloje działalność organów adm. Rządowej, państwowych osób prawnych pod względem legalności, gospodarności i rzetelności- wykorzystywanie majątku lub środków państwowych czy komunalnych, wywiązywanie sie z zobowiązan finansowych na rzecz państwa

• RPO- Rzecznik Praw Obywatelskich – stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji, powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 5 lat, niezawisły i niezależny, odpowiada jedynie przed Sejmem

• Inne: Rzecznik Praw Dziecka, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Państwowa Inspekcja Pracy

• KONTROLA SPOŁECZNA: zagwarantowane przez Konstytucję prawo do składania petycji, skarg i wniosków do organów państwowych, skladane w interesie publicznych, własnym lub innej osoby. Prawo prasowe i informacja publiczna, wpływ wpsólnot samorządowych (referendum, zebrania wiejskie), organizacje społeczne