PPA 1.1 Administracja

PPA 1.1 Administracja

publiczna

publiczna

(pojęcie, cechy, funkcje administracji

(pojęcie, cechy, funkcje administracji

publicznej)

publicznej)

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Odpowiedź na pytanie, czym jest

administracja publiczna, nie jest prosta,

chociażby dlatego, że nie ma

definicji legalnej

1

tego pojęcia

(funkcjonują w literaturze przedmiotu

jedynie

definicje doktrynalne

1

).

1

Definicja legalna

to definicja stworzona przez

ustawodawcę, czyli ogłoszona w danym akcie
prawnym, natomiast

definicje

doktrynalne

są

tworzone przez przedstawicieli nauki, czyli osoby,
które zajmują się badaniem danej dziedziny prawa.

3

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Słowo administracja wywodzi się z łacińskiego

administrare

co oznacza „być pomocnym”,

„obsługiwać”, „zarządzać”, kierować,

przedsięwziąć coś, zaś słowo

ministrare

oznacza „służyć”.



Administracja jako zjawisko społeczne, istnieje

od zarania dziejów – była tzw. sługą ustroju,

aparatem wykonawczym władzy publicznej.



We współczesnym znaczeniu administracji jest

najogólniej rozumiana jako funkcja państwa,

polegająca na wykonywaniu zadań określonych

w

Konstytucji

i innych źródłach

prawa powszechnie obowiązującego.

4

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Przymiotnik

publiczny

ma podkreślać,

że administracji funkcjonująca w

państwie realizuje zadania i kompetencje na

rzecz dobra wspólnego (

publicus

” ozn. zbiorowy,

społeczny, służący ogółowi −

nie ma charakteru prywatnego).



Administracja w państwie to

administracja

publiczna

, natomiast na poziomie instytucji

prywatnych to

administracja

prywatna

(np. administracja uczelni

niepublicznej) – cechuje ją mniejsza skala, ale ma

podobny mechanizm.

5

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Administracja

to organizacja składająca się z

organów państwowych i samorządowych, których

zadaniem jest zaspokajanie zarówno

indywidualnych, jak i zbiorowych potrzeb obywateli

(zadania państwowe oraz zadania publiczne).



Organy te mają określone w ustawach kompetencje.



Administrację możemy także rozumieć jako

pewnego rodzaju działalność prowadzoną przez

państwo lub inne organy publiczne w celu realizacji

zadań publicznych (administracja publiczna). Z kolei

działalność podejmowana przez podmioty

niepubliczne w celach innych niż publiczne

nazywana jest administracja prywatną.

6

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Podsumowując,

administracja publiczna to

całokształt działań prowadzonych przez różne

podmioty, organy i instytucje na

rzecz realizacji interesu publicznego

1

, czyli

aktywność państwa we wszystkich sferach jego

funkcjonowania, poprzez gospodarkę i kulturę,

a na bezpieczeństwie wewnętrznym i

zewnętrznym kończąc.

1

Interes publiczny

– interes wspólny danej grupy osób,

to, co dla nich najlepsze. Zawsze dotyczy pewnego
ogółu, nieokreślonej ilości osób, nie odnosi się
natomiast do interesu jednostkowego.

7

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Administrację możemy rozumieć:

1.

podmiotowo -

organizacyjnie, czyli jako

ogół organów administracji publicznej oraz
innych podmiotów, które wykonują funkcje
publiczne;

2.

przedmiotowo -

czyli działalność państwa

w sprawach
wykonawczych.

8

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Niekiedy zdarza się, że

pojęcie administracja

publiczna i administracja państwowa

są używane

zamiennie.

Nie jest to słuszne, ponieważ obecnie

doktryna raczej zgodnie przyjmuje, że

administracją publiczna jest pojęciem szerszym

i

obejmuje administrację państwową, czyli

organizację i działania podejmowane przez organy

państwa, a
także sferę działalności, którą państwo realizuje

za pomocą innych odrębnych od

państwa podmiotów, np. zakładów

administracyjnych czy przedsiębiorstw

państwowych.

9

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Reforma ustrojowa administracji terenowej

(wprowadzenie samorządu terytorialnego

w 1990r.) uporządkowała terminologię

zastępując nazwę „administracja

państwowa”

nazwą „administracja publiczna”

obejmującą swym zakresem

organy rządowe i samorządowe.

10

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Istotą działania administracji publicznej jest

zaspokajanie określonych potrzeb publicznych.



Każdy z nas, będąc członkiem określonej

zbiorowości (obywatelem państwa, członkiem

wspólnoty samorządowej, uczniem, studentem

czy osobą korzystającą z biblioteki publicznej),

niemalże codziennie ma do

czynienia z

funkcjonowaniem swoistego aparatu

administracyjnego,

powołanego w celu wypełniania określonych

zadań na rzecz danej zbiorowości.

11

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Administracja publiczna

, ujmując to przez

pryzmat klasycznej teorii podziału władz,

jest jedną z trzech podstawowych

struktur władzy

(mając na uwadze podział władz

na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą).



Obok prezydenta jest jednym z dwóch elementów

władzy wykonawczej.



Zadania jej przypisane w określonym normami

konstytucyjnymi

systemie podmiotów władzy publicznej mogą

wskazywać, iż „

administracja publiczna jest sługą

ustroju i aparatem władzy wykonawczej

”.

12

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



W polskiej doktrynie prawa administracyjnego

pojawiło się w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat

wiele definicji administracji publicznej.



Ogólna definicja administracji publicznej oparta

jest na tzw.

kryterium negatywnym

(kryterium eliminujące z definicji wszystko to, co nie

może być uznane za nią).

Administracją publiczną

jest więc

wszystko to, co należy do

sfery publicznej

, a

nie jest

ani

ustawodawstwem, ani też sądownictwem

. Powyższa

definicja bazuje na monteskiuszowskim podziale

władz (XVIII w.) – administracja publiczna

to władza wykonawcza, niebędąca niezawisłym

sądownictwem ani też działalnością ustawodawczą.

13

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



Różnorodność podmiotów sprawujących

administrację publiczną nakazuje uwzględnić w

trakcie podejmowania próby jej opisania tzw.

kryterium funkcjonalne.



W takim rozumieniu pojęcie administracji publicznej

obejmuje swoim zasięgiem wszelką aktywność

określonych podmiotów powołanych do realizacji

zadań publicznych –

administracja publiczna

„to przejęte przez państwo i realizowane

przez jego zawisłe organy, a także przez organy

samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych

i indywidualnych potrzeb

obywateli, wynikających ze współżycia

ludzi w społecznościach” [J. Boć].

14

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej

Zapamiętaj:



Zawisłość organów administracji publicznej

–

oznacza to,

że są one zależne od władzy politycznej
(centralnej), nawet gdy się z nią nie zgadzają.

Odróżnia je to od sądów, które są niezawisłe
(sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są

niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji

oraz ustawom, kierują się zgromadzonym

materiałem dowodowym i sumieniem.

Sędzia nie może w tym zakresie być

uzależniony od innych organów

administracji, władzy i sądownictwa).

15

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej

16

Kryterium
negatywne

uznaje za administrację wszystkie te elementy

władzy publicznej, które nie są sądownictwem
ani władzą ustawodawczą.

Kryterium
podmiotowe

wskazuje na zróżnicowany krąg podmiotów
wykonujących administrację.

Kryterium
dobra
wspólnego

konstruuje pojęcie administracji publicznej mając
na uwadze cel związany z funkcjonowaniem
podmiotów realizujących zadania publiczne

ukierunkowane na osiągnięcie dobra wspólnego

Kryterium
funkcjonalne

określa administrację poprzez wskazanie zadań
publicznych, wykonywanych przez poszczególne
podmioty, które w swoim założeniu mają dążyć do

celu, jakim jest dobro publiczne.

Pojęcie administracji

Pojęcie administracji

publicznej

publicznej



W szerokim rozumieniu do sfery administracji

publicznej będzie można zaliczyć zarówno

organy

administracji rządowej

, ale

także organy związków

publicznoprawnych

(samorządu terytorialnego jak

samorząd gminny, powiatowy i samorząd

województwa, oraz

samorządu zawodowego

: samorząd

adwokacki, radcowski, notarialny, lekarzy, pielęgniarek

i położnych, architektów, itd.), jak i organy innych

podmiotów, których ustrój ukształtowany jest na

podstawie norm prawa publicznego (np.

niektóre

stowarzyszenia

, np. Polski Związek Łowiecki i in.) czy

wręcz prawa prywatnego (np

. spółki

prawa

handlowego

– Giełda Papierów wartościowych S.A. czy

też Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.).



Tak więc, pod względem podmiotowym administracja

publiczna może być wykonywana przez niezwykle

zróżnicowaną grupę podmiotów.

17

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

18

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej



Różnorodność cech administracji publicznej

pozwala wyobrazić sobie, jak złożonym jest

ona zjawiskiem.

Najważniejsze cechy administracji publicznej:

1. Administracja

działa w imieniu i na

rachunek państwa,

które reprezentuje, lub

innego, odrębnego od państwa podmiotu
władzy publicznej, któremu państwo
przekazało część swojej władzy.

19

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

2. Ma

charakter władczy,

czyli obowiązki

ustanowione poprzez czynności
administracji mogą być egzekwowane w
drodze egzekucji administracyjnej, bez
potrzeby postępowania sądowego.
Administracja publiczna sama wykonuje
akty administracyjne oraz, gdy jest
potrzeba, stosuje przymus państwowy w
formie egzekucji.

20

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

3. Działa w

interesie publicznym

(w imię

„dobra wspólnego”, interesu
społecznego), co oznacza,
że organy administracji publicznej i inne
podmioty kształtujące bezpośrednio
sytuację administrowanego nie mają
własnych interesów, mieszczą się w sferze
zadań i kompetencji.

21

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

4. Jest co do zasady

apolityczna,

tzn. pracownicy

administracji publicznej są zobowiązani do
nieangażowania się w żadną działalność
polityczną, także związaną z przynależnością do
partii politycznej i związków zawodowych. W
Polsce apolityczność obowiązuje np. członków
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
Centralnego Inspektora Ochrony Danych
Osobowych

1.

1

Cecha apolityczności

nie może być zachowana w administracji

państwowej z uwagi chociażby na wykonywanie jej
głównie przez prezydenta czy Radę Ministrów (przynależą do partii
politycznych, które wygrały wybory).

22

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

5. Działa w sposób

ciągły i stabilny.

6. Celem jej działalności

nie jest osiąganie

zysku,

a jedynie realizacja

zadań powierzonych przez władzę
państwową (

niekomercyjny charakter

administracji

).

7. Jest organizacją o charakterze

jednolitym i

ogólnym

- jej działania odnoszą się w

równym stopniu do wszystkich obywateli lub
innych podmiotów prawnych działających w
granicach jej funkcjonowania.

23

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

8. Ma charakter

monopolistyczny,

czyli w

ramach powierzonych kompetencji tylko
ona ma prawo realizować właściwą
kategorię spraw (

występuje jako „wyłączny

gospodarz” w określonej kategorii spraw).

9. Ma charakter

bezosobowy

i w ramach jej

struktur działają konkretne organy
kolegialne lub jednoosobowe, a nie osoby
fizyczne

(decyzję wydaje nie ktoś pełniący

np. funkcję wojewody, ale organ noszący tę
nazwę)

.

24

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

10. Zorganizowana jest i działa na

zasadzie

kierownictwa i podporządkowania

–

służbowego i osobowego.

11.

Cechuje ją

przejrzystość działań

wynikająca

z zasady jawności życia publicznego
polegającego na podaniu jej kontroli prawa i
obywateli

.

12. Działa nie tylko na

wniosek

zainteresowanych

, ale także, i to w

przeważającym zakresie,

z własnej inicjatywy,

co odróżnia administrację np. do sądów.

25

Cechy administracji

Cechy administracji

publicznej

publicznej

13. Działa

na podstawie prawa

opierając się na

normach prawnych (legalizm – oparcie na

obowiązujących przepisach prawa w zakresie

prawa materialnego i

proceduralnego) i

w granicach (prawa) dla niej

wyznaczonych.

Działanie w ramach przyznanej

kompetencji.

Określona aktywność administracji musi znajdować

wyraźnie uzasadnienie w ustawie i w granicach

przez nie określonych, gdy „władczo” dotyka

obywatela.

Oznacza to, że obywatelowi wolno wszystko to czego

prawo nie zakazuje, natomiast podmiotowi

administrującemu wszystko to na co prawo

zezwala. W odniesieniu

do działania

administracji nie ma zastosowania zasada

„co

nie jest zabronione, jest dozwolone”.

26

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem

27

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



Oparcie działalności administracji publicznej na

przepisach prawa wynika z

konstytucyjnej

zasady praworządności (art.7).



Według niej

organy władzy publicznej działają

na podstawie prawa i w jego granicach

.



Oznacza to, że organy administracji publicznej

mogą ingerować w sferę aktywności każdego

podmiotu jej niepodporządkowanemu (m.in.

obywatela lub przedsiębiorcy), o ile przepis

prawa powszechnie obowiązujący wyraźnie na

to zezwala.

28

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



Administracja

może czynić tylko to,

do czego ustawodawca

upoważnia ją w aktach normatywnych.



Co więcej, administracja może podejmować

określoną aktywność wobec obywatela,

przedsiębiorcy oraz

innych podmiotów

wyłącznie w trybie i

formach ściśle przez prawo określonych

.

29

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



Rzeczywisty stopień „związania administracji

prawem” jest zależny od tego, czy dane

działanie podejmowane przez administrację (a

właściwie przez organ administracji) odbywa się w

tzw. sferze zewnętrznej czy też w sferze wewnętrznej

administracji.



W

sferze zewnętrznej

(de facto w stosunkach organu

administracji z podmiotami pozostającymi poza

aparatem administracyjnym, niezwiązanymi więzami

organizacyjnymi czy też służbowej zależności)

administracja może podejmować działania wyłącznie

na

podstawie wyraźnego upoważnienia,

zawartego w powszechnie obowiązującej normie

prawnej

(najczęściej w ustawie).

30

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



Wydawanie rozstrzygnięć w sferze zewnętrznej

administracji jest

obarczone sformalizowanymi

rygorami prawnymi

.

W przypadku wydawania decyzji

administracyjnych należy do nich wykorzystywanie

przez administrację Kodeksu postępowania

administracyjnego – Kpa



Kodeks ustala tryb działania organu przy wydawaniu

rozstrzygnięć (którym dany organ jest związany),

kształtuje określone gwarancje proceduralne strony

postępowania administracyjnego, jak również – co jest

istotne – stwarza możliwość odwołania się od decyzji

administracyjnej, z treści której jej adresat jest

niezadowolony.

31

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



W

sferze wewnętrznej

(czyli w relacjach zachodzących

w ramach organizacyjnych administracji publicznej

wszędzie tam, gdzie dany organ administracji

jest powiązany stosunkami hierarchii

służbowej i podporządkowania z

innymi organami) istnieje możliwość

podejmowania przez administrację

działań opartych na

większej swobodzie.



W obrębie tych relacji czynności

administracyjnoprawne oraz inne działania

administracji publicznej nie są już skierowane

do jednostki, która występowałaby w ramach

swoich swobód i praw wobec władzy publicznej.

32

Związanie administracji

Związanie administracji

prawem

prawem



Sfera działania administracji

33

Sfera wewnętrzna administracji

Sfera zewnętrzna administracji

•

relacje między

organami
administracji
pozostającymi w
układzie hierarchicznej
i organizacyjnej
zależności lub

• relacje między
organem administracji
a pracownikami
aparatu pomocniczego
tego organu oraz

• pracownikami
jednostek
podporządkowanych
temu organowi

•

relacje między

organem administracji a
podmiotem
hierarchicznie ani
organizacyjnie
niepodporządkowanym

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

34

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej



Administracja publiczna spełnia rozmaite

funkcje

mające na celu realizację dobra

wspólnego. Są one

związane z wykonywaniem przez państwo

określonych zadań publicznych.

Rodzaj i zakres tych funkcji jest

zależny od przyjętej koncepcji organizacji

ustroju społeczno-gospodarczego państwa.



Ilość wyodrębnionych funkcji, jakie wypełnia

administracja publiczna,

świadczy o różnorodności obszarów

życia społecznego, w które ingeruje państwo.

35

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej



Są one wypełniane przez złożone

instrumentarium prawne przypisywane

poszczególnym organom je wykonującym.



Niektóre z nich wykonywane są w

przeważającej mierze przy użyciu

instrumentów o

charakterze władczym

, zaś

wśród innych dominują instrumenty

o charakterze

niewładczym.

36

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej



Funkcje administracji o

charakterze władczym

zmierzają do gwarantowania zapewnienia

porządku i bezpieczeństwa publicznego,

reglamentują wykonywanie określonej

działalności gospodarczej, kształtują warunki

pożądanego rozwoju określonych sektorów

gospodarki, czy też związane

są z zarządzaniem majątkiem publicznym.



Do funkcji władczych zalicza się:

funkcję porządkowo-reglamentacyjną,

funkcję regulacyjną oraz funkcję zarządczo-

właścicielską.

37

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej



Funkcja porządkowo-reglamentacyjna

określana

również jako

tzw. klasyczna funkcja administracji

–

wykonywanie tej funkcji przez administrację zostało

zabezpieczone możliwością stosowania przymusu

państwowego. Funkcje administracji w tym zakresie

wiążą się z wypełnianiem dwóch istotnych sfer

realizacji zadań publicznych:

1) ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego

(ochroną ładu i spokoju publicznego, ochroną przed zagrożeniem zdrowia,

życia i innych, jak również działaniem w stanach zagrożenia (np.

klęsk żywiołowych)

2) wydawaniem rozmaitych aktów administracyjnych

(o charakterze indywidualnym, których zadaniem jest reglamentacja

(dystrybucja) określonych dóbr.

38

Funkcje administracji publicznej

Funkcje administracji publicznej

(funkcja porządkowa)

(funkcja porządkowa)



Funkcja porządkowa

jest często w literaturze

przedmiotu nazwana tzw.

policją administracyjną.



Pojęcie to należy rozumieć nie tylko przez pryzmat

Policji, ale również innych organów bezpieczeństwa

i porządku publicznego, w tym służb

specjalnych, Państwowej Straży Pożarnej, Straży

Granicznej oraz rozmaitych inspekcji, np.

Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej

Inspekcji Handlowej.



Policja administracyjna

zajmuje się przede

wszystkim ochroną porządku i bezpieczeństwa

publicznego.

39

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja porządkowa)

(funkcja porządkowa)



W zakresie

ochrony porządku i bezpieczeństwa

publicznego administracja publiczna może

wykonywać zapisane w normach prawych funkcje

za pomocą władczych działań, w tym przy pomocy:

1) przepisów porządkowych

, mających charakter

aktów generalnych, powszechnie obowiązujących,

mających na celu ochronę życia,

zdrowia lub mienia oraz dążących do

zapewnienia porządku, spokoju i

bezpieczeństwa (czasami również ochronę

środowiska naturalnego), np. rozporządzenia

porządkowe wojewody, przepisy porządkowe

wydawane przez radę gminy czy też radę powiatu,

organy administracji rządowej niezespolonej, jak

również inne organy na podstawie szczegółowych

upoważnień zawartych bezpośrednio w

ustawach;

40

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja porządkowa)

2) aktów administracyjnych generalnych

o

charakterze policyjnym, zobowiązujących do

określonego zachowania się danej grupy

podmiotów po wystąpieniu zdarzenia zagrażającego

porządkowi publicznemu,

zawierających zakazy i

nakazy adresowane do generalnie określonego

adresata, nieregulujących statusu prawnego

adresatów

, ale odnoszących się do

pewnego faktycznego czynienia, nieczynienia lub

znoszenia określonego zachowania

(np.

regulacje prawne zakładające możliwość

wydawania aktów, również w formie ustnej przez

organy prowadzące akcje ratownicze).

41

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja porządkowa)

(funkcja porządkowa)

3) aktów administracyjnych indywidualnych,

skierowanych do pewnych oznaczonych

indywidualnie osób, mających na celu

spowodowanie pewnego zachowania się w

interesie porządku publicznego, w tym przy

pomocy następujących instrumentów

prawnych:

a) pozwoleń policyjnych,
b) przymusu policyjnego,
c) rozkazu policyjnego,
d) kar policyjnych.

42

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja reglamentacyjna)

(funkcja reglamentacyjna)



Druga ze sfer przynależnych funkcjom

administracji w obszarze

porządkowo-reglamentacyjnym

tj. reglamentacji,

przejawia się w możliwości

oddziaływania w celu realizacji interesu

publicznego na sferę zewnętrzną

administracji w obszarze gospodarczym (stąd

też często mowa o tzw. reglamentacji

gospodarczej.

W tym zakresie

przypomina policję administracyjną.

43

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja reglamentacyjna)

(funkcja reglamentacyjna)



Reglamentacja gospodarcza

jest zbiorem władczych

funkcji organów administracji publicznej, mających

na celu ograniczenie samodzielności

podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.



Ma ona w swoim założeniu celowo kształtować

sferę aktywności gospodarczej (poprzez udzielanie

zgód, koncesji, zezwoleń, licencji, itp.) – interwencja

państwa w sferę gospodarki ma wywołać

skutki uznane za pożądane z

punktu widzenia interesu publicznego.



Podejmowane przez organy publiczne działania

zawężają swobodę wyboru podmiotów

gospodarujących, a tym samym ograniczają ich

samodzielność gospodarczą.

44

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja reglamentacyjna)

(funkcja reglamentacyjna)



Za pomocą ograniczeń reglamentacyjnych

ochronie podlegają takie dobra jak:

interesy

gospodarcze państwa o charakterze zewnętrznym

(m. in. ograniczenia obrotu towarowego z

zagranicą, ograniczenia w nabywaniu

nieruchomości przez cudzoziemców),

interesy gospodarcze państwa o charakterze

wewnętrznym

(wydawanie koncesji, czy zgód na

prowadzenie określonej działalności

gospodarczej), prawidłowe funkcjonowanie rynku

gospodarczego (ograniczenia antymonopolowe),

ochrona wyczerpalnych

zasobów naturalnych oraz ochrona

interesów konsumentów.

45

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja reglamentacyjna)

(funkcja reglamentacyjna)



Funkcja reglamentacyjna

,może być przez

administrację realizowana za pomocą:

1) aktów generalnych,

2) aktów administracyjnych

, tj. decyzji

administracyjnych nazywanych przez poszczególne

regulacje prawne zgodą, koncesją, pozwoleniem,

itp. Szczególne miejsce wśród tych aktów zajmuje

koncesja,

która jako władczy akt administracyjny,

upoważnia dany podmiot (koncesjonariusza) do

prowadzenia ściśle określonej działalności

gospodarczej (objętej przez państwo

koncesjonowaniem). Koncesjonowanie wprowadza

się w przypadku działalności, która

posiada szczególne znaczenie ze względu na

bezpieczeństwo państwa oraz obywateli

albo inny ważny interes publiczny.

46

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja regulacyjna)

(funkcja regulacyjna)

Drugim typem funkcji administracji publicznej o

charakterze władczym jest

funkcja regulacyjna

inaczej

funkcja regulatora rozwoju gospodarczego.

Pojęcie funkcji regulacyjnej odnosi się do

tworzenia

rozmaitych instrumentów prawnych

, których

zadaniem jest oddziaływanie na specyficzny kształt

niektórych sektorów gospodarczych

, w których

państwo posiadające niegdyś monopol w ich

prowadzeniu, zdecydowało się zrezygnować z

wyłączności na ich prowadzenie.

Państwo nie rezygnuje jednak całkowicie z

jakiegokolwiek wpływu na funkcjonowanie tychże

sektorów – tworzy w tym zakresie

rozmaite instrumenty o charakterze władczym,

których zadaniem staje się kształtowanie niektórych

sfer aktywności prowadzonej przez podmioty

gospodarcze funkcjonujące w danym sektorze.

47

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja regulacyjna)

(funkcja regulacyjna)



Celem regulacji administracyjno-prawnej

w pierwszej kolejności jest

tworzenie nowych warunków konkurencji

na rynku, jak i spełnianie rozmaitych funkcji

o charakterze prospołecznym

(podejmowanych bezpośrednio w interesie

konsumentów).



Funkcje regulacyjne

są wykonywane

w rozmaitych formach, w

których może działać administracja, w tym

poprzez wydawanie

aktów normatywnych,

jak i

aktów administracyjnych.

48

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja regulacyjna)



Szerokie i zróżnicowane instrumentarium

prawne, określające działanie administracji

w zakresie funkcji

regulacyjnej

(od aktów generalnych, poprzez

akty administracyjne, po szereg innych)

jest przypisywane do kompetencji

tzw. organów regulacyjnych,

posiadających status centralnych organów

administracji rządowej

(np. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki,

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, Prezes

Urzędu Komunikacji Elektronicznej).

49

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja zarządcza i właścicielska)

(funkcja zarządcza i właścicielska)



Można w końcu wskazać również tzw.

funkcję

zarządczą i właścicielską

majątku publicznego,

związaną z zarządzaniem rzeczami

publicznymi (służącymi wykonywaniu podstawowych

funkcji publicznych) oraz majątkiem publicznym (w

tym nadzorem właścicielskim oraz możliwością

rozporządzania nim).



W każdych warunkach ustrojowych administracja

wykonuje uprawnienia właścicielskie (w imieniu

państwa, gminy czy innej jednostki samorządu

terytorialnego)

w odniesieniu tak do

rzeczy publicznych

, służących wykonywaniu

podstawowych funkcji publicznych,

jak i

majątku

gospodarczego

(akcje, papiery wartościowe, zakłady

produkcyjne czy usługowe, majątki leśne i rolne,

itp.).

50

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja zarządcza i właścicielska)

(funkcja zarządcza i właścicielska)



Możemy mówić

o majątku zarządzanym przez

jednostki samorządu terytorialnego

(mienie

komunalne), jak również

organy administracji rządowej na szczeblu

terenowym, jak i centralnym

(mienie Skarbu

Państwa).

Przykł. realizacji:

1.

Na szczeblu centralnym: art. 25 ustawy o działach administracji

rządowej - określa dział administracji rządowej „

Skarb Państwa

”,

2.

Na szczeblu terenowym:

-

rozdz. 5 ustawy o samorządzie gminnym – określenie zakresu

pojęcia

„mienie komunalne

” oraz zarządu nim;

-

rozdz.5 ustawy o samorządzie powiatu – określenie zakresu

pojęcia

„mieniem powiatu

” oraz zarządu nim;

-

Rozdz. 4 ustawy o samorządzie województwa – określenie pojęcia

„mienie samorządu województwa”

oraz zarządu nim.

51

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej –

publicznej –

funkcje niewładcze

funkcje niewładcze



Państwo realizuje określone zadania również przez

przypisanie określonych funkcji administracji

publicznej, które mogą być wykonywane za pomocą

instrumentów niewładczych.



Funkcje te związane będą zasadniczo z

zapewnieniem

określonych dóbr społeczeństwu lub

też wykonywaniem pewnych projektów o znaczącym

znaczeniu dla społeczeństwa na podstawie

porozumień z podmiotami sektora prywatnego.



Do funkcji niewładczych należy zaliczyć tzw.

funkcję

świadczącą

(prestacyjna) oraz

funkcję partnerską

.

52

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja świadcząca)

(funkcja świadcząca)



Funkcja świadcząca

(prestacyjna)

administracji związana jest z bezpośrednim

dostarczaniem określonych usług

publicznych

przez organy administracji

publicznej lub ich

świadczeniem

za pośrednictwem innych podmiotów

należących do sektora

publicznego (przedsiębiorstw użyteczności

publicznej i zakładów administracyjnych).



Funkcja świadcząca

może być również

wypełniana

poprzez nadzór nad podmiotami

,

które wykonują tego typu usługi.

53

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja świadcząca)

(funkcja świadcząca)



W ramach

funkcji świadczącej

organy

administracji publicznej zaspakajają rozmaite

potrzeby społeczne. Z tego punktu

widzenia administracja spełnia usługi typu:

- społecznego

(ochrona zdrowia, opieka

społeczna, oświata, kultura, itp.),

- technicznego

(komunikacja zbiorowa,

dostarczanie energii cieplnej, oczyszczanie

miasta, wodociągi, kanalizacja),

- świadczeń społecznych

(renty, emerytury,

zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki

alimentacyjne, itp.).

54

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja świadcząca)

(funkcja świadcząca)



Instrumenty, którymi posługuje się

administracja świadcząca,

posiadają

zróżnicowany charakter. Można

wśród nich wskazać przede wszystkim

instrumenty o charakterze niewładczym,

co

nie wyklucza możliwości używania

instrumentów władczych

, celem

wypełniania określonych celów pożądanych

społecznie.



Administracja świadcząca stała się

współcześnie skutecznym środkiem

sterowania zachowaniami społecznymi.

55

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja partnerska)

(funkcja partnerska)



Funkcja partnerska

– spełniając tę funkcję

administracja publiczna realizuje zadania

również w drodze porozumień oraz

umów z podmiotami działającymi w sferze

prawa prywatnego (przedsiębiorcami).



Jest realizowana za pomocą mechanizmów

opartych na równorzędności podmiotów

uczestniczących w wykonaniu celów jej

przypisanych (ustawa o

partnerstwie publiczno-prywatnym

).

Przykł. realizacji: ustawa z dnia 18 grudnia 2008r.

o partnerstwie publiczno-prawnym.

56

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej

(funkcja zarządzania rozwojem)



Funkcja zarządzania rozwojem

– to stosunkowo młodą

funkcją – jest związana z podejmowaniem przez organy

administracji działań strategicznych, umożliwiających

kierowanie rozwojem gospodarczym jako całości.



Funkcja zarządzania rozwojem

jest wykonywana

głównie przez organy administracji na szczeblu

centralnym i regionalnym –

współcześnie ściśle związana z integracją europejską.

Przykł. realizacji:
art.23a ustawy o działach administracji rządowej – określa dział

administracji rządowej „rozwój regionalny”.

art.11 ust.1 ustawy o samorządzie województwa – wskazuje wśród

zadań samorządu województwa konieczność określenia strategii
rozwoju województwa.

57

Funkcje administracji

Funkcje administracji

publicznej

publicznej



Schemat funkcji administracji publicznej

58

Funkcje władcze

administracji

Funkcje niewładcze

administracji

funkcja
porządkowa

funkcja
reglamentacyjna

funkcja
regulacyjna

funkcja zarządcza
i właścicielska

funkcja
świadcząca

funkcja partnerska

funkcja
zarządzania
rozwojem

Dziękuję za uwagę !!!

Dziękuję za uwagę !!!