Ćwiczenia finanse

Finanse przedsiębiorstwa

Danuta Kozłowska-Makóś

ćwiczenia 1, 19.02.2014r.,


KOLOS na koniec zajęć :

• 1 pytanie otwarte za 2 pkt (może 2.. ale jedno wystarczy)

• kilka pytań testowych wielokrotnego wyboru : 1 punkt za pełną odpowiedź, 0 pkt reszta, brak ujemnych

• zadania : 3 pkt wzwyż.

Stanowi 70% oceny końcowej, 30% - prezentacja

Trzeba przygotowywać się z teorii, zawsze poda na koniec zadań co trzeba przygotować

PREZENTACJA : nie może być taki „tylko” odczyt z kartki… + musi być multimedialna. 12,19. 03
na slajdzie tylko wrzucone hasła + 2,3 zdania
max czas wystąpienia to 15 minut.
na koniec : bibliografia, Internet jako źródło uzupełniające
PRIVATE EQUITY

KONSULTACJE :
piątki 11:20 – 12:20

NIE PRZYCHODZIĆ Z GUMĄ DO ŻUCIA ORAZ Z DEKOLTEM!!

OBECNOŚĆ :
sprawdzana dla kwestii formalnej, nie jest obowiązkowa, ale jeśli komuś braknie 1pkt, 2 pkt na kolosie, to może się przydać.

ćwiczenia 2 26.02.14r.

PRZEDSIĘBIORSTWO (ogólnie)

• zorganizowana jednostka prowadząca działalność gospodarczą (aspekt prawny)

• podmiot który gromadzi kapitały aby finansować swój majątek.

• przedsiębiorstwo jako zbiór aktywów i pasywów

Bilans - jedno z podstawowych sprawozdań finansowych, przedstawia sytuację majątkową, finansową przedsiębiorstwa. Jest to nasz obowiązek przedstawić go do opinii publicznej, aby inwestorzy wiedzieli w jakie spółki inwestować, oprócz niego dołączamy rachunek zysków i strat, sprawozdanie z przepływów pieniężnych itd.

Kapitał własny- wnosimy go do przedsiębiorstwa - w postaci aportu (w formie pieniężnej bądź niepieniężnej)
Jeżeli jest on niewystarczający to trzeba sięgnąć do kapitału obcego.

PRZEDSIĘBIORSTWO (z folii) - traktowane może być jako zbiór z jednej strony środków finansowych, (funduszy) gromadzonych z różnego rodzaju źródeł, z drugiej zaś aktywów sfinansowanych przy pomocy tych środków.

Klasyfikacja spółek według przepisów prawa:

1. Osobowe
a) Spółki prawa cywilnego i prawa o działalności gospodarczej:

Działalność jednoosobowa
Spółki cywilne

b) spółki prawa handlowego:
spółki jawne

spółki partnerskie
spółki komandytowe
spółki komandytowo-akcyjne

2. Kapitałowe:
a) spółki z o.o.
b) spółki akcyjne

Rodzaj przedsiębiorstwa	Właściciel kapitału (funduszu)	Odpowiedzialność finansowa	Kapitał (fundusz)	Decyzje o podziale zysku
Firma jednoosobowa	Osoba fizyczna	Majątkiem przedsiębiorstwa i majątkiem osobistym	Wkłady rzeczowe i pieniężne	Osoba fizyczna wg własnej woli
Spółka cywilna	wspólnicy	j.w.	Różne wkłady: rzeczy, prawo użytkowe lokali, usługi	Udział wspólników w zysku zależny od wysokości wniesionych wkładów
Spółka jawna	j.w.	j.w.	Wkłady wspólników	Wspólnicy decydują o proporcjach podziału zysku
Spółka partnerska	partnerzy	Brak odpowiedzialności osobistej partnera za zobowiązania spółki	j.w.	Partnerzy decydują o proporcjach podziału zysku
Spółka komandytowa	wspólnicy	Komplementariusz: - bez ograniczeń Komandytariusz - w sposób ograniczony do sumy komandytowej	j.w.	Komplementariusze
Spółka komandytowo- akcyjna	j.w.	komplementariusz	Kapitał zakładowy	Komplementariusze
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością	udziałowcy	Spółka jako osoba prawna jest właścicielem kapitału i całym kapitałem ponosi odpowiedzialność za zobowiązania	Kapitał zakładowy udziałowców (5 tys. zł)	Zgromadzenie wspólników
Spółka akcyjna	Akcjonar- iusze	j.w.	Kapitał zakładowy wniesiony przez akcjonariuszy (100 tys. Zł)	Walne zgromadzenie akcjonariuszy
Spółdzielnie	członkowie	Jako osoba prawna i właściciel majątki ponosi odpowiedzialność tym majątkiem	Fundusz udziałowy	Walne zgromadzenie członków spółdzielni
Przedsiębiorstwo państwowe	Skarb Państwa	j.w.	Fundusz założycielski	Samorząd pracowniczy
Przedsiębiorstwo gminne (samorządowe)	Gmina	Gmina	Fundusz gminy	Przedsiębiorstwo non profit (niezarobkowe)

• najstarszą formą jest przedsiębiorstwo jednoosobowe, nie ma konfliktu interesów jeśli chodzi o podział zysków

• w spółce z o.o. –kapitały mogą być w formie pieniężnej jak i niepieniężnej.

kapitał minimalny - żeby zabezpieczyć roszczenia przyszłych wierzycieli - traktujemy to jako nieruszany depozyt gwarancyjny, on nigdy nie może ulec zmniejszeniu,

W kapitałowych spółkach – spółka jako osoba prawna jest właścicielem kapitału i całym kapitałem ponosi odpowiedzialność za zobowiązania
- za zobowiązania odpowiada prezes całym swoim majątkiem, nie musi być udziałowcem!

FORMY KAPITAŁU WŁASNEGO W SPÓŁCE Z O.O. I AKCYJNEJ.

Spółka z o.o. – kapitał zakładowy (udziałowy), kapitał zapasowy, inne rezerwy, zysk niepodzielony, dopłaty wspólników
Spółka akcyjna – kapitał zakładowy (akcyjny), kapitał zapasowy, inne rezerwy, zysk niepodzielony, dopłaty akcjonariuszy.


SPÓŁKA Z O.O.

• min wartość 1 udziału - 50 zł.

• zależy nam na tym, żeby kapitał podstawowy podwyższyć - poprzez ustanowienie nowych udziałów, albo poprzez podwyższenie już istniejących.

• kapitał zapasowy - spółka akcyjna nie ma obowiązku tworzenia kapitału zapasowego. Jeżeli wspólnicy się zdecydują na utworzenie go, to jest on tworzony (stosowna uchwała, zapis w statucie) – np. część zysku z lat ubiegłych przelewamy na kapitał podstawowy.

Wzrost kapitału własnego w spółce z o.o. następuje poprzez :

a)podwyższenie kapitału zakładowego powodującego dopływ środków do spółki
b) wpłaty agio i dopłaty wspólników
c) zatrzymanie zysku

• Dodatkowym źródłem tworzenia kapitału własnego są tak zwane wpłaty w postaci AGIO -
  WPŁATY W POSTACI AGIO - stanowi nadwyżkę wpłat udziałowców ponad wymaganą kwotę określoną przez wartość nominalną udziałów.
  ktoś wnosi udział według wartości nominalnej np. wnosi 50 zł i taki też otrzymuje udział, a tutaj ktoś wnosi więcej i otrzymuje mniej udziału. –robi to dla jakiegoś zabezpieczenia . jeżeli wchodzi do spółki z o.o. nowy wspólnik, udziałowiec to ma prawo do uczestniczenia w rezerwach proporcjonalnie do wcześniej wniesionych udziałów. Brak takich wpłat w postaci AGIO oznaczałoby , że w przypadku upadłości czy likwidacji przedsiębiorstwa, nowy wspólnik miałby prawo do uczestniczenia we wcześniej utworzonych rezerwach, co byłoby niekorzystne, niesprawiedliwe dla dotychczasowych udziałowców. On więc musi „dorzucić się” do tego, co oni wypracowali przez lata.

• zysk niepodzielony - nie zostały podzielone dywidendy

• dopłaty wspólników - ustanawia się je w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo ma złą sytuację finansową i wtedy postanawiają (uchwała)ze dotychczasowi wspólnicy mają wnieść dopłaty - te dopłaty one są ustanawiane w relacji DO POSIADANYCH UDZIAŁÓW. Proporcjonalnie. Udziały są w kapitale podstawowym, ale dopłaty nie są elementem kapitału podstawowego, one są elementem kapitału własnego – to jest osobna kategoria. Od decyzji spółki zależy czy one będą zwracane, bo mogą być, czy będą zatrzymane na czas nieokreślony. Jest tylko jedna sytuacja w z o.o i akcyjnej, w której te dopłaty NIE MOGĄ być zwracane - jeśli one były użyte na pokrycie STRATY BILANSOWEJ!!!

AKCYJNA

• wzrost kapitału własnego następuje poprzez podwyższenie kapitału zakładowego powodującego dopływ środków do spółki, wpłaty w postaci AGIO, zatrzymanie… FOLIA

• akcje - udziałowe papiery wartościowe o charakterze właścicielskim, każda osoba (akcjonariusz) staje się rezydualnym właścicielem przedsiębiorstwa, daje nam prawo do otrzymania dywidendy, do udziału w walnym zgromadzeniu, do prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy

Z punktu widzenia uprawnień : akcje zwykłe, uprzywilejowane,

teoretycznie jest tak ,ze akcje uprzywilejowane dają prawo posiadaczy tych akcji do otrzymywania dywidendy w stałej wysokości niezależnie od wielkości wygenerowanego zysku

akcje zwykłe –ich posiadacze też mają przywileje, bo mogą otrzymywać dywidendy, ale w zmiennej wysokości i dopiero po wypłaceniu dywidendy akcji uprzywilejowanych

ze względu na możliwość wtórnego obrotu akcjami :

• imienne - do zbycia akcji potrzebne jest pisemne oświadczenie zbywającego

• na okaziciela - zbycie akcji następuje poprzez zwykłe jej oddanie (dominują na giełdzie papierów wartościowych)

Wartości / ceny akcji

• nominalna- wartość na jaką opiewa dana akcja – najniższa – 1 grosz

• emisyjna - cena pierwszej oferty, cena jaką się uzyskuje przy pierwszej sprzedaży - na rynku pierwotnym, NIE MOŻE BYĆ NIŻSZA niż nominalna
  *** rynek wtórny – na giełdzie papierów wartościowych : cena kształtuje się poprzez mechanizm rynkowy, gra popytu i podaży.

• cena emisyjna - cena nominalna = AGIO, nadwyżka, AGIO które jest przekazywane na zasilenie kapitału zapasowego.

Możemy podwyższyć kapitał akcyjny poprzez nową emisję akcji - związane to jest z prawem poboru - dotychczasowi akcjonariusze maja pierwszeństwo do nabycia akcji pochodzących z nowej emisji. ; to prawo poboru, jest po to, żeby nie dopuszczać nowych akcjonariuszy do spółki, chodzi o to, żeby nie doszło przypadkiem bez wiedzy dotychczasowych akcjonariuszy do zmian w strukturze własnościowej spółki.

• kapitał zapasowy - spółka akcyjna musi tworzyć, źródłem jego zasilania jest AGIO, również przez zysk z lat ubiegłych - zobowiązana spółka akcyjna jest do przelewania co roku co najmniej 8% zysku netto na kapitał zapasowy, dopóki nie osiągnie on wartości 1 / 3 kapitału podstawowego.

• dopłaty akcjonariuszy - funkcjonują tak samo jak w spółce z o.o.

ĆWICZENIA 3 05.03

AKCJE

Kiedy spółka może kupować własne akcje?

• W celu umorzenia/likwidacji tych akcji

Czemu spółka nie może dowolnie skupować własnych akcji?

• Wpływała by w ten sposób sztucznie na kurs akcji

Czym się różni umorzenie a unieważnienie akcji?

• Unieważnienie dokumentu akcji następuje w przypadku niedokonania przez akcjonariusza w terminie wyznaczonym przez spółkę wpłaty na akcje wraz z należnymi spółce odsetkami i odszkodowaniem.

• Umorzenie akcji polega na likwidacji dokumentu akcji połączonej z wygaśnięciem praw udziałowych związanych z akcją. Akcje mogą być umorzone wyłącznie wtedy, kiedy statut to przewiduje. Akcja może być umorzona za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę (umorzenie dobrowolne) oraz bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem. W przypadku umorzenia dobrowolnego wypłata wartości akcji nie musi być dokonana. Umorzenie akcji wymaga uzasadnionej uchwały walnego zgromadzenia. Umorzenie akcji w spółce akcyjnej powoduje obniżenie kapitału zakładowego (art. 360 k.s.h.).

OBLIGACJE

Są to papiery wartościowe emitowane przez emitenta, który chce pozyskać środki w celu finansowania różnego rodzaju przedsięwzięć. Emitent (dłużnik) zobowiązuje się do pewnego świadczenia wobec obligatariusza.

Rodzaje świadczeń, którego mogą płynąć z obligacji:

• W dniu zapadalności dłużnik zobowiązuje się do wykupu obligacji (wysokość obligacji +odsetki) – charakter pieniężny

*** NIE MOGĄ być to usługi

• Inne świadczenia niepieniężne:

  • Zakup dóbr i usług

  • Udział w przyszłych zyskach

  • Prawo do wykupu akcji emitenta z nowej emisji – tzw. obligacje z prawem pierwszeństwa (warranty)

  • Prawo do zmiany obligacji na akcje w dniu zapadalności – tzw. obligacje zamienne

PUBLICZNA SUBSKRYPCJA – wpuszczenie obligacji do publicznego obrotu musi być zgoda nadzoru finansowego na takie działanie

SUBSKRYPCJA PRYWATNA – skierowana do indywidualnych adresatów

Rodzaje obligacji i ich główne cechy

z punktu widzenia emitenta papierów wartościowych do najważniejszych cech obligacji należy zaliczyć:

1. charakter zabezpieczenia interesów nabywców

Wyróżniamy tutaj obligacje:

1. zabezpieczone (hipotyczne) – roszczenia związane z tymi obligacjami są asekurowane konkretnymi aktywami emitenta - zazwyczaj jest to wpis na hipotekę

2. niezabezpieczone - nie są asekurowane konkretnymi aktywami, a zabezpieczeniem roszczeń są przepływy pieniężne emitenta

1. możliwość wcześniejszego wykupu obligacji - biorąc pod uwagę zależność mówiącą o tym, że ceny obligacji zmieniają się odwrotnie do zmian poziomu stopy procentowej możemy stwierdzić, że klauzula ta jest korzystna dla emitenta gdyż pozwala mu na wykup obligacji według cen niższych niż ich rzeczywista wartość

2. możliwość zamiany obligacji na akcje firmy lub inne rodzaje przywilejów posiadaczy obligacji (świadczenia pieniężne i niepieniężne - obligacje zamienne, warranty)

3. sposób wynagradzania obligatariusza

Wyróżniamy 2 rodzaje obligacji:

1. z kuponem odsetkowym - przynoszą posiadaczom dochód w postaci cyklicznych wypłacanych odsetek

2. zerokuponowe - nie gwarantują posiadacza dochodu w postaci cyklicznych wypłacanych odsetek. Dochód stanowi tutaj różnicę między ceną nominalną a emisyjną (sprzedaży) - tzw. DYSKONTO

Tak jak akcje wyróżniamy obligacje imienne i na okaziciela.

SEKURYTYZACJA

Pozabilansowa metoda pozyskania kapitału. Polega na zamianie niestandardowych aktywów na papiery wartościowe. Aktywami tymi mogą być zwłaszcza wierzytelności wynikające z umów (pożyczki, kredytu, leasingu), należności handlowe przedsiębiorstw (wymagalne, przedawnione), należności eksportowe, a także należności przyszłe^. Dzięki takiemu działaniu pozbywamy się ryzyka.

Sekurytyzacja to proces złożony, wymagający zaangażowania wielu podmiotów, ale jest on oparty na jasnych zasadach. Jest na tyle elastycznym procesem, że z łatwością dostosowuje się do zmian regulacji praw­nych i wymagań rynku, a coraz bardziej zróżnicowane transakcje czy­nią ją też procesem atrakcyjnym z ekonomicznego punktu widzenia.

SPÓŁKA CELOWA (SPV)

• jest podmiotem realizującym program sekurytyzacji

• powołana jest tylko i wyłącznie na potrzeby sekurytyzacji

• SPV jest swoistym buforem pomiędzy aranżerem - firmą pozyskującą kapitał, a rynkiem finansowym - inwestorami lokującymi wolne środki w papiery wartościowe emitowane przez SPV

ĆWICZENIA 4 12.03

Przedsiębiorstwo występuje na rynku dóbr i usług oraz na rynku finansowym.

Na rynku finansowym jest wiele podmiotów, z którymi przedsiębiorstwo jest powiązane w różny sposób.

Przedsiębiorstwo na rynki w powiązaniu z otoczeniem finansowym

RYNEK Przedsiębiorstwo

TOWARÓW D_l,…,D_k w roli N_l,…,N_l

I USŁUG Nabywcy / sprzedawcy

RYNEK Skarb Banki Towarzystwa Giełda

FINANSOWY Państwa komercyjne ubezpieczeniowe kapitałowa

D – dostawcy (l,…k) przepływ pieniężny

N – nabywcy (l,…,l) przepływ rzeczowy

• Powiązanie dzięki przepływom pieniężnym (składki ubezpieczeniowe, podatki itp.)

• Każdy z tych podmiotów ma swój system wartości i swoje cele

• Na rynku finansowym często dochodzi do konfliktu interesów:

  • ZAWNĘTRZNY: Przedsiębiorstwo a państwo (np. firmy uciekają w szarą strefę przed wysokimi podatkami)

  • WENĘTRZNY: pomiędzy władzami przedsiębiorstwa a pracownikami (np. żądanie przez władze większej wydajności pracy przy stałym poziomie płacy lub żądanie przez pracowników udziały w sukcesie finansowym przedsiębiorstwa)

Problem pełnomocnictwa / teoria agencji – konflikt między zarządem a właścicielami nosi nazwę problemu pełnomocnictwa lub problemu agencji. Problem agencji to potencjalny konflikt interesów między agentem (menedżerem) a akcjonariuszami zewnętrznymi lub wierzycielami.

• Przy przedsiębiorstwie jednoosobowym nie ma takiego problemu,

• Jeśli przekształci się firmę w spółkę wieloosobową automatycznie powstaje potencjalny konflikt interesów; na przykład:

  • Dotychczasowy właściciel może stwierdzić, iż jest już starszy i nie będzie aż tak aktywny w interesach jak dotychczas, aby maksymalizować zysk akcjonariuszy tym bardziej, że po przekształceniu mniejsza część pieniędzy wpłynie na jego konto, bo będzie musiał się podzielić

  • Z drugiej strony zarząd powinien podejmować decyzje zgodnie z interesami spółki jednak bardzo często dąży do realizacji własnych celów: podniesienie własnego wynagrodzenia, gdy przedsiębiorstwo odnosi straty

CO JEST CELEM DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA:

• na początku gospodarki kapitalistycznej panowało przekonanie, iż celem jest maksymalizacja zysku (MODEL KLASYCZNY)

• Potem zwolennicy tej teorii mówili ze celem jest przetrwanie i rozwój

• Jednak współczesna literatura mówi, iż celem wszystkich decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie powinno być maksymalizacja jego wartości! (MODEL FINANSOWY)

• Najnowsze podejście to MODEL BEHAWIORALNY - bierze się pod uwagę interesy wszelkich grup tzw. społeczna odpowiedzialność, zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa itp.

Właściciele

(akcjonariusze,

Udziałowcy)

Maksymalizacja zatrudnienie

majątku właściciela kierownictwa

Pożyczki wydatki

Pożyczkodawcy kierownictwo spółki otoczenie społeczne

Spłata wymagania

otoczenia

Wycena firmy informacje

Rynek finansowy

Czemu nie zysk, a właśnie wartość firmy?

• Celem nie może być maksymalizacja zysku, ponieważ w przedsiębiorstwach złożonych gdzie jest wielu akcjonariuszy nie jest to taki proste, ponieważ firma może mieć zysk jednak akcjonariusze nie pozwolą na wypłacenie dywidendy i nic nie osiągniemy.

• Zysk netto może być tylko krótkoterminowym celem.

• Dążymy do pomnażania swojego majątku i zaspokajania celi wszystkich akcjonariuszy, czyli wzrostu bogactwa w dłuższym okresie czasu.

• Spółka powinna dążyć do tego żeby jej akcje były na jak najwyższym poziomie, jak wycenia ją rynek bo jak cię widzą tak cię piszą, od tego również zależy wycena wartości firmy.

WZROST WARTOŚCI FIRMY to wzrost kursu akcji tej spółki. To z tego właściciele otrzymują korzyści, ponieważ wysoka wartość firmy sprawa, iż przedsiębiorstwo lepiej funkcjonuje.

ZYSK NETTO to równica między przychodami a kosztami; NIE SĄ TO środki pieniężne które posiadamy

*** przychody – to kwoty należne za sprzedaż dóbr i usług (należności) powinniśmy to dostać w późniejszym czasie ale nie mamy pewności czy je ostatecznie otrzymamy

• zmieniono teorie klasyczną na finansową ponieważ dochodziło do tego iż przedsiębiorstwa, które osiągały zysk (miały przychody) ale upadały ponieważ nie wpływały ich należności i nie posiadali środków pieniężnych

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa polega na pozyskiwaniu niezbędnych do funkcjonowania firmy kapitałów tj. źródeł finansowania jej działalności oraz lokowania ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu, jakim jest wzrost wartości firmy, prowadzący do maksymalizowania korzyści jej udziałowców (właścicieli) firmy.

Główne funkcje zarządzania finansami przedsiębiorstwa:

1. Kształtowanie optymalnego poziomu i optymalnej struktury majątku przedsiębiorstwa, wynikających z jego działalności operacyjnej oraz optymalizacja struktury źródeł jego sfinansowania z punktu widzenia kosztu ich pozyskania

2. Określenie kierunków i form inwestowania dostępnych środków finansowych oraz analiza opłacalności i wybór projektów inwestycyjnych przewidzianych do realizacji wraz z szacowaniem wysokości przychodów z nich wynikających i uwzględniających stopień ryzyka ich urzeczywistnienia

3. Bieżąca kontrola i analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, polegająca na ocenie zgodności realizacji działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej z założeniami planu, stanowiąca podstawę do podejmowania decyzji prorozwojowych

4. Systematyczna analiza uwarunkowań zewnętrznych determinujących działalność przedsiębiorstwa oraz jego pozycji rynkowej, a także formułowanie założeń polityki dywidendowej z uwzględnieniem celów strategicznych

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa polega na:

• Pozyskanie źródeł finansowania (kapitałów własnych i obcych)

• Lokowanie kapitałów w składnikach majątkowych

W celu

• Maksymalizowania korzyści udziałowców (wzrasta wartość firmy)

Przez

Maksymalizowanie optymalizowanie

zyskowności nadwyżki

kapitałów finansowej

Przy przestrzeganiu rozsądnego ryzyka finansowego

Zarządzanie finansami firmy sprowadza się zasadniczo do podejmowania decyzji

- operacyjnych

- inwestycyjnych

- finansowych

Przedsiębiorstwo musi podejmować te decyzje, aby osiągnąć swoje cele.

• Decyzje inwestycyjne – to decyzje, w wyniku których kształtowana jest wielkość i struktura rzeczowych aktywów niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Rezultatem tych decyzji są więc tzw. inwestycje rzeczowe. Decyzjami inwestycyjnymi są także decyzje o wielkości i strukturze aktywów finansowych (tzw. inwestycje finansowe). Zarówno jedne, jak i drugie inwestycje, jak każde aktywa wymagają zaangażowania kapitału. Wynika więc z tego, że decyzje inwestycyjne w gruncie rzeczy dotyczą wykorzystania (lokowania) kapitału;

• Decyzje finansowe – dotyczą pozyskiwania źródeł sfinansowania tych aktywów, a więc ich rozmiarów, rodzajów i struktur. Są to więc decyzje o gromadzeniu (pozyskiwaniu) kapitału niezbędnego do działalności firmy.

Ze względu na te 3 obszary działania przedsiębiorstwa są konstruowane rachunki przepływów pieniężnych tzw. Cashflow

1. Działalność operacyjna to najważniejsza, podstawowa, statutowa działalność przedsiębiorstwa, do której firma została powołana. W tej grupie decyzji nie mogą występować negatywne, ujemne przepływy pieniężne wynik finansowy zawsze musi być dodatni.

W działalności operacyjnej wyróżniamy 2 formy rozliczeń

- gotówkowe

- bezgotówkowe

• Przelew - wydanie dyspozycji do banku o przelanie określonej kwoty pieniężnej z naszego rachunku na inne wskazane przez nas konto

• Karty płatnicze

• Czeki

• Rozliczenia planowe ~ zlecenia stałe

• Okresowe rozliczenia saldami, czyli tzw. Kompensaty – są wprowadzane dla kontrahentów, który są dla siebie wzajemnie dostawcą i odbiorcą

• Akredytywa – umowa w formie pisemnej, która polega na tym, że składamy dyspozycje do naszego banku o przelanie, czy tez wyodrębnienie pewnej kwoty środków pieniężnych z naszego rachunku bankowego i pozostawienie jej do dyspozycji naszego kontrahenta, dostawcy

• Kredyty kupieckie (handlowe) – sprzedaż z odroczonym terminem płatności

• Weksle - bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej w osobie w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę lub osobę przez niego wskazań określonej sumy pieniężnej.

1. Działalność inwestycyjna polega na tym, że podejmuje się decyzje na temat inwestycji. Te inwestycje mogą być:

   • O charakterze rzeczowym – zakup rzeczowych aktywów trwałych (grunty, nieruchomości, środki transportu)

   • O charakterze finansowym – zakup finansowych aktywów trwałych (akcje, obligacje, udziały, bony skarbowe)

2. Decyzje w zakresie działalności finansowej mówią, w jaki sposób sfinansować działalność inwestycyjną lub operacyjną.

Na działalności finansowej mogą już występować negatywne przepływy pieniężne.

Są tutaj 2 grupy decyzji:

• strumienie o charakterze własnościowym – decyzje o pozyskaniu dodatkowych kapitałów własnych w drodze emisji akcji

• strumienie o charakterze wierzycielskim – decyzje o zaciąganiu pożyczek, kredytów czyli ogółem kapitałów obcych

JAK OSIĄGAĆ CEL PRZEDSIĘBIORSTWA

• Po przez cele poboczne dochodzi się do celu głównego

• Celem pobocznym jest m.in.: rentowność firmy – jest to inaczej zyskowność (ile zysków może wygenerować firma)

• Miarą rentowności firmy nie powinien być zysk netto, który jest czysto księgowy, lecz zysk ekonomiczny.

• Jest tak, ponieważ funkcjonowanie firmy jest tylko możliwe wtedy, gdy firma posiada gotówkę, kiedy są przepływy pieniężne

Zysk ekonomiczny oblicza się za pomocą wskaźnika: ƩVA = (ROI – WACC) * C

EVA – ekonomiczna wartość dodana

ROI – wskaźnik rentowności zainwestowanego kapitału

WACC – średni ważony koszt kapitału

C – wartość zainwestowanego kapitału

Wskaźnik ten pokazuje, iż zysk ekonomiczny może przybierać wartości ujemne nawet w sytuacji, gdy wynik finansowy netto jest dodatni. Dzięki niemu może w sposób jednoznaczny określić czy firma pomnaża majątek właścicieli czy też nie.

Zysk ekonomiczny jest pojęciem szerszym niż zysk netto co ukazują równania:

ZYSK NETTO = zysk operacyjny przed opodatkowaniem – koszt kapitału obcego

ZYSK EKONOMICZNY = zysk operacyjny przed opodatkowaniem i oprocentowaniem – koszt kapitału obcego i własnego

• Każdy kapitał charakteryzuje się kosztem własnym !!!

inny wzór: ƩVA = NOPAT - WACC * C

NOPAT - zysk po opodatkowany = zysk netto

EVA – ekonomiczna wartość dodana

Potrzebny wzór: NOPAT = EBIT * (1-T)

EBIT - zysk przed opodatkowaniem i oprocentowaniem = zysk operacyjny

T – podatki

A więc: ƩVA = EBIT * (1 – t) – WACC * C

*** jest jeszcze : EBT - zysk brutto

Rynkowa wartość dodana MVA = p*n - Csk

V = p*n - wartość rynkowa przedsiębiorstwa

p - cena rynkowa jednej akcji

n - liczba wyemitowanych akcji

Csk - skorygowana wartość księgowa kapitału własnego (czyli wszystkie pozycje pasywów niestanowiące zadłużenia)

MVA to nadwyżka wartości rynkowej przedsiębiorstwa nad wartością zainwestowanego w przedsiębiorstwo kapitału. Jest różnicą między wartością całkowitych wpływów gotówkowych jakie mogliby uzyskać akcjonariusze ze sprzedaży wszystkich akcji, a kwotą zaangażowanych przez nich bezpośrednio w fazie nabycia akcji. Inaczej to wartość rynkowa firmy przekraczająca wartość księgową kapitału własnego

W dużym uogólnieniu: KC - KO = KW

(kapitał całkowity - obcy = własny)

Jeszcze jeden przydatny wzór: Sz – Sc = Kw

Sz - kalkulowany poziom zewnętrznego zapotrzebowania na kapitał w przedsiębiorstwie

Sc - szacowane/planowane całkowite zapotrzebowanie na kapitał

Kw - prognozowana wielkość wypracowanego kapitału wewnętrznego

ZADANIE 1

EVA - określa wielkość efektów wygenerowanych przez przedsiębiorstwo z właścicielskiego punktu widzenia.

Przy założeniu, że w badanym roku zysk operacyjny wyniósł 3.000 zł stopa podatku dochodowego 28% . Należy wyznaczyć zysk operacyjny po opodatkowaniu oraz ekonomiczną wartość dodaną w tym roku wiedząc, że średnioważony koszt kapitału o wartości na początek roku 20.000 zł wynosił 8%

NOPAT = 3.000 * (1 – 0,28) = 2160

ƩVA = NOPAT - WACC * C

EVA = 2160 – 20.000 * 0,08 = 2.160 - 1.600= 560

ZADANIE 2

Kapitał akcyjny badanej spółki dzieli się na 10.000 wyemitowanych akcji o wartości rynkowej 1.800 złotych na akcje. Natomiast kapitał własny (netto) przedsiębiorstwa wynosi 10.000.000 złotych. Oblicz MVA

MVA = p*n - Csk

MVA = 10.000 * 1.800 -10.000.000 = 8.000.000

ZADANIE 3

DANE:

Wartość rynkowa przedsiębiorstwa 2.000

Wartość księgowa aktywów 1.700

Aktywa sfinansowane są źródłami obcymi (zobowiązania + kredyty) 600

DO OBLICZENIA:

Kapitał własny (netto) 1.100 (1.700 - 600)

Reputacja firmy (MVA) 900 (2.000 - 1.100)

Ile dostanie sprzedający 1.400 (2.000 - 600)

ZADANIE 4

Zarząd firmy pragnie oszacować poziom przyszłorocznych, zewnętrznych potrzeb kapitałowych na podstawie przewidywanego poziomu zysku netto w wysokości 750.000 złotych oraz łącznych potrzeb kapitałowych równych 1.150.000. Zysk netto ma w całości pozostać w firmie. Jaki będzie niezbędny poziom uzyskania środków zewnętrznych, przy założeniu, że firma w pierwszej kolejności będzie wykorzystywać wewnętrzne źródła

KW = 1.150.000 – 750.000 = 400.000

Podział źródeł finansowania

FINANSOWANIE ZEWNETRZNE – jest to kapitał, który trafił do przedsiębiorstwa w różnicowanej formie (pieniężnej, rzeczowej), jest to tzw. „zastrzyk kapitałowy”, ale nie można mylić tego z bieżącymi wpływami.

FINANSOWANIE WENETRZNE – tzw. „samofinansowanie”, kapitał ze źródeł wewnętrznych można pozyskać przede wszystkim z transformacji majątku, dzięki czemu powiększają się wpływy bieżące

FINANSOWANIE ZEWNĘTRZNE WŁASNE – będzie się różniło zależnie od formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa

FINANSOWANIE ZEWNĘTRZNE OBCE – kapitał ten pozyskujemy przez rynek finansowy, ale wiąże się z pewnymi zobowiązaniami (odsetki itp.), pozyskane środki nigdy nie stają się własnością firmy = trzeba je zwrócić w określonym terminie

• Przedsiębiorstwo będzie preferowało finansowanie wewnętrzne własne (samofinansowanie), gdy nadal będzie brakowało kapitału to przedsiębiorstwo będzie korzystać z kapitału zewnętrznego obcego a na końcu własnego, bo jest najdroższy

Ćwiczenia 5

1. ANIOŁY BIZNESU są to prywatni inwestorzy, przeważnie mężczyzna około 50 lat, który piastował wcześniej stanowiska kierownicze. Posiada nie tylko kapitał finansowy, ale też intelektualny.
   Anioły biznesu zrzeszają się w stowarzyszeniach, prezesem jest kobieta (a przynajmniej była jeszcze w tamtym roku). Powstało tez stowarzyszenie kobiet Aniołów Biznesu. Najbliższa siedziba koło ronda na ul. Chorzowskiej w Katowicach. Aniołowie Biznesu zwykle są anonimowi.
   Jeżeli chodzi o działalnie Aniołów Biznesu : wzorujemy się na Amerykanach.

2. Istota działania PRIVATE EQUITY, co to jest

3. INSTRUMENTY HYBRYDOWE – co to jest i przykłady

4. FAKTORING – co to jest, dwa najważniejsze rodzaje : pełny (ryzyko niewypłacalności) i niepełny

5. FRANCHISING co to jest, dwa rodzaje : dystrybucyjny (handlowy) – polega na przekazywaniu know-how w postaci towarów (np. sklep 5-10-15) i usługowy

Ćwiczenia 6 26.03

Do OBLIGACJI:

• Obligacja jest formą pożyczki

• Jest papierem wartościowym, którym można obracać na rynku pieniężnym = można płacić obligacjami o ile druga strona wyrazi na to zgodę

• Obligacja ma funkcję płatniczą, obiegową

• Dzieje się tak ponieważ papier wartościowy to pewne źródło dochodu w przyszłości

*** działa to tak samo jak weksel

• Obligacje mogą mieć wbudowana opcje typu put lub call mogą zawierać klauzurę upoważniającą np. emitenta do wcześniejszego wykupu

• Ceny obligacji zmieniają się odwrotnie do stóp procentowych

Na cenę obligacji wypływa bardzo wiele czynników:

• Różnego rodzaju stopy:

  • WIBOR

  • Referencyjna

  • Stopa repo - rentowność krótkoterminowych bonów pieniężnych; jest ustalona przez NBP.

  • inflacji

Zadanie 1

1. Załóżmy, że zakupujemy 10letnie obligacje przy wartości nominalnej 1000 zł, a oprocentowanie wynosi 5% w skali roku. Załóżmy ze w dniu emisji stopa inflacji wynosi 1%.

2. Po dwóch latach stopa inflacji rośnie i wynosi 4,5%.

3. Nowe obligacje zostają wyemitowane z oprocentowaniem 6,75% przy stopie inflacji 4,5%.

DANE I: OBLICZENIA I:

O₁₀ Zarobek = 5% - 1% = 4%

nom = 1000

n=58

inf= 1% *** jest oczywiste że przez te 10 lat stopy będą ulegać zmianą

r= 5%

DANE II: OBLICZENIA II:

Po 2 latach inf = 4,5% zarobek = 5% - 4,5% = 0,5%

DANDE III: OBLICZENIA III:

Inf = 4% r = 6,75% zarobek = 6,75% - 4% = 2,25%

INTERPRETACJ:

• po 2 latach obligacje te nie są już atrakcyjne

• dlatego przy nowej emisji obligacji przedsiębiorstwo/państwo musi podnieść stopy procentowe, aby zachęcić inwestorów do zakupu

• w tym momencie nowe obligacje są bardziej korzystne, więc aby zachęcić inwestora do zakupu tych starych obligacji przedsiębiorstwo musi zaniżyć cenę nominalną do takiego stopnia aby zrekompensowała ona utracone korzyści

WNIOSEK:

• gdy stopy procentowe rosną trzeba obniżać ceny obligacji (i odwrotnie)

LEASING:

• Leasing jest szczególnym sposobem finansowania działalności przedsiębiorstwa i umożliwia mu korzystanie z rzeczowych składników majątkowych, bez konieczności nabywania ich na własność.

• Ważne jest, że w odróżnieniu od znanych historycznie form najmu i dzierżawy, usługa ta wiąże się z funkcją kredytową

Porównanie leasingu operacyjnego i finansowego

Cecha	Leasing operacyjny	Leasing finansowy
Okres leasingu	Dłuższy niż 40% czasu amortyzacji przemiotu; max. 60 miesięcy	Min. 12 miesięcy; max. 60 miesięcy
Koszt uzyskania przychodu	Leasingobiorca zalicza w koszty raty leasingowy netto wraz z opłatą wstępną	Leasingobiorca zalicza w koszty amortyzację oraz część odsetkową rat leasingowych
Podatek VAT	Doliczany do każdej raty leasingowej	Płatny w całości z góry wraz z pierwszą rata leasingową, po odbiorze przedmiotu leasingu
Wykup	Zależny od stawki amortyzacji i okresu wykupu	Nie istnieje (0%) – wraz z ostatnią ratą przemiotu staje się wlasnościa leasingobiorcy
Amortyzacja	Po stronie leasingodawcy	Po stronie leasingobiocy

BUSINESS ANGELS (PREZ)

FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Samofinansowanie

• pochodzi ze źródeł wewnętrznych własnych,

• polega na wypracowywaniu nadwyżek finansowych, które przedsiębiorstwo będzie przeznaczało na procesy wzrostu i rozwoju

• Źródłem nadwyżek są (tzw. CASHFLOW ’ów)

  • zysk zatrzymany

  • amortyzacja

  • rozwiązanie rezerw wcześniej utworzonych

Samospłata

• jest procesem odwrotnym do samofinansowania,

• najpierw trzeba pozyskać jakiś przedmiot i później poprzez jego eksploatację odtwarzamy środki na jego spłatę. np. Leasing

AMORTYZACJA

wiedzieć co to jest amortyzacja

Znać rachunek zysków i strat :

• wariant porównawczy i kalkulacyjny (o co w nich chodzi, czym się różnią)

• koszty rodzajowe

• co wchodzi w skład PPO, PKO, PF, KF

Nie wszystkie środki, które są w przedsiębiorstwie podlegają amortyzacji:

• Grunty nie polegają amortyzacji

• środki trwałe, których wartość początkowa nie jest wyższa niż 3,5 tysiąca złotych i okres użytkowania wynosi mniej niż rok

Metody amortyzacji:

- liniowa

- degresywna

LINIOWA

• wartość środków trwałych będzie rozkładała się równomiernie w czasie

• stosuje się do tego KŚT

  • KŚT – Klasyfikacja Środków Trwałych – księga w której zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów są przypisane stawki amortyzacyjne dla danych środków trwałych

DEGRESYWNA (zmodyfikowana, przyspieszona)

• stosujemy tą metodę tylko dla niektórych ŚT

• Możemy podwajać lub potrajać stawki

Wskaźnik 2.0 stosuje się dla:

• Środków trwałych, które należą do KŚT 3, 4, 5, 6, 8

• wszystkich środki transportowych z wyjątkiem samochodów osobowych

Wskaźnik 3.0 stosuje się gdy:

• przedsiębiorstwo udowodni, że ŚT zużywa się szybciej niż jest to przewidziane w KŚT

• przedsiębiorstwo znajduje się na terenie miejscowości, która:

  • zagrożona jest degradacją spółek

  • wykazuje się wysokim wskaźnikiem bezrobocia

• Wyższe odpisy ŚT stosujemy do momentu do póki przewyższają te stosowane przy metodzie liniowej

ćwiczenia 7 02.04

Zadanie

Przeprowadzić amortyzację środka trwałego o wartości początkowej 100.000 złotych metodą liniową i degresywną przyjmując stawkę amortyzacyjną 20% i współczynnik podwyższający 2.

Przez cały okres amortyzowania koszty i przychody są stałe. Przychody przedsiębiorstwa wynoszą 250.000 złotych rocznie, a pozostałe koszty (poza amortyzacją) 200.000 złotych.

Która z metod będzie korzystniejsza dla przedsiębiorstwa z punktu widzenia gromadzenia nadwyżki finansowej.

Wyszczególnienie	Rok
	1
Przychody ogółem Koszty (bez amortyzacji) Amortyzacja Koszty ogółem Zysk brutto Podatek dochodowy (19%) Zysk netto Nadwyżka finansowa	250.000 200.000 20.000 220.000 30.000 5.700 24.300 44.300

3) A = A% * W

A = 0,2 * 100.000 = 20.000

4) KO = K + A = 200.000 + 20.000 = 220.000

5) ZB = PO – KO = 250.000 – 220.000 = 30.000

6) PD = 0,19 * ZB

7) ZN = ZB – PD

8) NF = A + ZN = 20.000 + 24.300 = 44.300

Wyszczególnienie	Rok
	1
Przychody ogółem Koszty (bez amortyzacji) Amortyzacja Koszty ogółem Zysk brutto Podatek dochodowy (19%) Zysk netto Nadwyżka finansowa	250.000 200.000 40.000 240.000 10.000 1.900 8.100 48.100

ROK

1. 100.000 * 20% = 20.000 * 2 = 40.000

2. 100.000 - 40.000 = 60.000 wartość środka trwałego na początek 2. roku

60.000 * 20% = 1.200 * 2 = 24.000

1. 60.000 – 24.000 = 36.000 wartość środka trwałego na początek 3. roku

36.000 * 20% = 7.200 * 2 = 14.400

• metoda liniowa 20.000 odpis metoda linową jest wyższy więc wracamy do niej

1. 36.000 – 20.000 = 16.000 (zostawiamy) wartość środka trwałego obliczona już metodą liniową

2. --------

WNIOSKI:

• Metoda amortyzacji wpływa na wysokość kosztów, zmniejsza się zysk brutto a zatem niższy będzie podatek dochodowy

• Nie oznacza to, że w przedsiębiorstwie jest mniej środków pieniężnych amortyzacja jest KOSZTEM a nie WYDATKIEM

• Stosując metodę przyspieszoną można odwlec w czasie płatności podatkowe, ale i tak ostatecznie realny ciężar tego podatku jest taki sam w obu metodach

KOSZTY W PRZEDSIEBIORSTWIE

• Firma musi brać pod uwagę koszt kapitału oraz konsekwencje kształtowania się struktury kapitałowej wprowadzając daną formę finansowania.

• Przedsiębiorstwo może finansować się:

  • Wyłącznie kapitałem własnym (np. zyski zatrzymane, emisja akcji)

  • Wyłącznie kapitałem obcym

  • Kapitałem własnym i obcym – zdywersyfikowane formy finansowania

Struktura kapitału to relacja kapitału własnego i obcego.

Optymalna struktura kapitału powinna zapewnić równowagę między poziomem oczekiwanego dochodu i wielkością akceptowanego ryzyka rozpatrywaną przez właścicieli, wierzycieli i potencjalnych inwestorów

Optymalne struktura kapitału przedsiębiorstwa wyraża takie proporcje kapitału własnego i obcego, przy których średni koszt kapitału jest najniższy.

• Jeżeli jest zachowana optymalna struktura kapitałowa to struktura kapitałowa jest kształtowana świadomie: koszt kapitału jest najniższy, działa dźwignia finansowa i ma ona pozytywny wpływ.

• Struktura kapitału tak ma być zaplanowana, że ma zapewnić wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa

Koszt kapitału – minimalna (graniczna) oczekiwana stopa zwrotu z alokacji kapitału z przedsięwzięcia o różnym poziomie ryzyka finansowanych różnymi składnikami kapitału

Ustalenie kosztu poszczególnych źródeł kapitału oraz struktury źródeł kapitału, czyli ich udziały w łącznej sumie bilansowej jest podstawą obliczenia średniego ważonego kosztu kapitału to stopa dyskontowa wykorzystywana przy cenie efektywności projektów inwestycyjnych

• Wiadomo, że każdy inwestor udostępniając kapitał oczekują w zamian za to korzyści (dywidenda, odsetki). Jest to stopa zwrotu zainwestowanego kapitału.

• Koszt kapitału = stopa zwrotu z kapitału (stopa dyskonta) wynik musi wyjść w procentach !!!

?? Który koszt kapitału: obcy czy własny jest tańszy ??

• Kapitał obcy jest tańszy niż kapitał własny:

  • odsetki od kredytu zmniejszają wartość do opodatkowania tworząc tzw. OSŁONĘ/TARCZĘ PODATKOWĄ

  • dywidenda wypłacana jest już po zysku netto

  • przy kredycie zobowiązujemy się do „współpracy" na jakiś czas, przy emisji akcji zobowiązujemy się na długi (wieczny) okres czasu

  • własne środki pieniężne mogą być zainwestowane w inne bardziej konkurencyjne przedsięwzięcie które będzie bardziej dochodowe (nie ma KOSZTU UTRACONYCH MOŻLIWOŚCI)

  • Wraz z większym ryzykiem koszt kapitału jest wyższy kapitał obcy jest bardziej opłacalny bo jest bardziej ryzykowany (długi trzeba spłacać zawsze, a dywidendę wypłacamy tylko gdy jest zysk)

Co wpływa na koszt kapitału:

• sytuacja na rynku (stopy procentowe)

• indywidualne i operacyjne ryzyko finansowe

• współczynnik BETA (miara ryzyka systematycznego)

Co się składa na koszt kapitału własnego:

• koszt kapitału akcyjnego zwykłego

• koszt kapitału akcyjnego uprzywilejowanego

• koszt kapitału pochodzący z nowej emisji akcji

• koszt kapitału od zysków zatrzymanych

Co składa się na koszt kapitału własnego:

• koszt kredytów

• koszt pożyczek

• koszt kapitału z emisji obligacji

SZANSE I ZAGROŻENIA WZROSTU ZADŁUŻENIA I UDZIAŁOWEJ METODY POZYSKIWANIA KAPITAŁU

WZROST ZADŁUŻENIA	PODWYŻSZENIE WŁASNEGO KAPITAŁU
szanse
Utrzymanie struktury własnościowej Powiązanie z kapitałodawcą na czas ograniczony Pełne wykorzystanie efektów z prawidłowej alokacji kapitału i korzystnej koniunktury gospodarczej Możliwość wzrostu rentowności kapitału własnego (efekt dźwigni finansowej) Zmniejszenie obciążenia podatkiem dochodowym o koszt kapitały obcego	Dostęp do kapitału na czas nieograniczony bez konieczności zwrotu Pełna dyspozycyjność kapitału Umocnienie niezależności ekonomicznej i elastyczności działania Wzrost wiarygodności wobec wierzycieli Wypłata dywidendy nieobowiązkowa
zagrożenia
Obligatoryjność zwrotu kapitału zapłaty kosztów obsług długu Obciążenie finansowe niezależne od efektywności ekonomicznej Ryzyko spadku wiarygodności Ryzyko pogorszenia płynności finansowej Konieczność prawnego i majątkowego zabezpieczenia Ograniczenie dyspozycyjności kapitału	Zmiana struktury własnościowej podmiotu Ryzyko rozproszenia ośrodków dyspozycyjnych Trudność w pozyskaniu kapitały dla przedsiębiorstw nie będących spółkami publicznymi Wypłata dywidendy nie wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania Ryzyko pogorszenia rentowności kapitału własnego Możliwość rezygnacji z efektu dźwigni finansowej pomimo sprzyjających warunków rynkowych Kapitałodawca (właściciel) przejmuje ryzyko pogorszenia efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa Publiczna sprzedaż akcji wymaga spełnienia warunków stawianych przez instytucje ryzyka kapitałowego

• Nie możemy w nieskończoność zwiększać wartości kapitału obcego w łącznej sumie bilansowej ponieważ wzrasta wówczas zagrożenie nadmiernego zadłużenia

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE:

• wartość przyszła - stopa procentowa (mamy pieniądze i chcemy wiedzieć ile będą warte za 2 lata)

• wartość teraźniejsza - stopa dyskontowa (przyszłe kwoty pieniężne sprowadza się na moment bieżący)

Zadanie 1

Spółka akcyjna dysponuje kapitałem, na który składa się:

- 100 akcji uprzywilejowanych o wartości nominalnej 50 zł/akcja; dywidenda wynosi 8% wartości nominalnej rocznie; akcje uprzywilejowane były sprzedawane wg wartości nominalnej,

- 1600 akcji zwykłych o wartości nominalnej 10 zł/akcja; akcje spółki są notowane na giełdzie i ich cena wynosi obecnie 16 zł/akcje,

- jeden długoterminowy kredyt bankowy w kwocie 6.000 złotych, oprocentowany 11% w skali roku.

Spółka wypłaca akcjonariuszom dywidendę. Przewidywana dywidenda dla właścicieli akcji zwykłych wyniesie w następnym roku 2 zł/akcja. Na podstawie ubiegłych lat ustalono, że wzrasta ona przeciętnie o 1% rocznie. Współczynnik BETA dla akcji spółki wynosi 1,5. Stopa wzrostu z rynku wynosi 12% a stopa zwrotu wolna od ryzyka wynosi 6%.

Ile wynosi średni ważony koszt kapitału spółki?

Zawsze przy tych zadaniach będą 3 etapy:

1. koszt kapitału

2. wartość rynkowa kapitału

3. średni ważony koszt kapitału

Ad. 1. KOSZT KAPITALU POSZCZEGÓLNYCH SKŁADNIKOW SPÓLKI

1. koszt kapitału akcyjnego uprzywilejowanego

gdzie:

Ku - koszt kapitału akcyjnego uprzywilejowanego

Du - wartość rocznej dywidendy przypadającej na akcję uprzywilejowana

Wu - cena akcji uprzywilejowanej

1. koszt kapitału akcyjnego zwykłego

• są 2 metody zależnie od tego jakie mamy informacje

  • I metoda zdyskontowanych środków pieniężnych DCF

gdzie:

Dz - wartość rocznej dywidendy przypadająca w następnym okresie na akacje zwykłe

Wz - rynkowa cena akcji zwykłej

g - oczekiwana stała stopa wzrostu dywidendy

• II model wyceny aktywów kapitałowych CAPM (metoda stopy dochodu akcji)

gdzie:

i_RF - stopa zwrotu wolna od ryzyka (np. z obligacji - bo upadek emitenta jest

mało prawdopodobny)

i_M - stopa zwrotu z portfela rynkowego; przeciętna dochodowość wszystkich aktywów

notowanych na giełdzie

i_RF - i_M średnia premia za ryzyko

β - współczynnik beta dla akcji danej firmy - mierzy zmienność dochodów z akcji

w odniesieniu do dochodów z portfela rynkowego

*** współczynnik beta:

• β < 1 oznacza, że ceny akcji danej firmy rosną bądź spadają wolniej w stosunku do zmian wszystkich cen akcji notowanych na giełdzie(doganiają rynek)

• β > 1 oznacza, że ceny akcji danej firmy rosną bądź spadają szybciej w stosunku do zmian wszystkich cen akcji notowanych na giełdzie (wyprzedają rynek)

• β = 1 - zmiana cen akcji firmy jest identyczna jak zmiana cen wszystkich akcji notowanych na rynku

Otrzymane wartości w obu metodach są podobne, ale nie identyczne dlatego trzeba wyciągnąć średnią

1. koszt kapitału z kredytu bankowego

Tarcza podatkowa

gdzie

Kd - koszt kapitału z kredytu bankowego

r - roczna stopa oprocentowania kredytu bankowego

T - stopa podatku dochodowego

koniec I etapu

Ad. 2. WARTOŚĆ RYNKOWA KAPITAŁU SPÓŁKI

1. Wartość rynkowa kapitału akcyjnego uprzywilejowanego:

ilość akcji * cena akcji = 100 * 50 = 5.000

1. Wartość kapitału akcyjnego zwykłego

ilość akcji * wartość rynkowe = 1.600 * 16 = 25.600

1. Wartość rynkowa kredytu

ilość kredytu * kwota kredytu = 1 * 6.000 = 6.000

koniec II etapu

Ad.3. ŚREDNI WAŻONY KOSZT KAPITAŁU

K_x - koszt poszczególnych składników kapitału

U_x - udział poszczególnych składników w łącznej wartości kapitału

U - akcje uprzywilejowane

K - akcje zwykłe

N - nowa emisja akcji zwykłych

ZZ - zyski zatrzymane (zazwyczaj nie liczymy)

K - kredyt

O - obligacje

czerwony - kapitał własny

zielony - kapitał obcy

wyszczególnienie	Wartość rynkowa	Udział (Ux)	Koszt (Kx)	WACC (Kx * Ux)
Akcje uprzywilejowane	5.000	0,14	8%	0,0112
Akcje zwykłe	25.600	0,7	14,25 %	0,09975
Kredyt	6.000	0,16	8,91%	0,01426
RAZEM	36.600	1	31,16	0,12521

Ćwiczenia 8 9.04.14r.

Obligacje

Zadanie 1

Spółka Gringo wyemitowała obligacje o wartości nominalnej 125 zł/ obligację oprocentowanych 3,4% w skali roku. Aktualna cena rynkowa obligacji wynosi 134 zł,. Ostatnia wypłata odsetek dla posiadaczy obligacji nastąpiła przed 4 miesiącami. Ustalić koszt pochodzący z obligacji.

$\mathbf{K}_{\mathbf{o}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{O}}{\mathbf{V}_{\mathbf{o}}}\mathbf{\ *\ \ }\left( \mathbf{1 - T} \right)\mathbf{*100\%}\ $

K_o - koszt kapitału ze sprzedaży

O - wartość odsetek od obligacji

V_o - skorygowana wartość rynkowa obligacji

T - podatek

$\mathbf{V}_{\mathbf{o}}\mathbf{=}\mathbf{P}_{\mathbf{o}}\mathbf{*(1 - \ }\frac{\mathbf{m}}{\mathbf{12}}\mathbf{*\ }\frac{\mathbf{i}_{\mathbf{o}}}{\mathbf{100}}\mathbf{\ )}$

P_o - rynkowa cena obligacji

i_o - oprocentowanie obligacji

$$V_{0} = 134*\left( 1 - \ \frac{4}{12}*0,34 \right) = \ 132,48\backslash n$$

$$K_{o} = \ \frac{3,4\%*125\ }{132,48}*\left( 1 - 0,19 \right)*100\% = 2,6\%$$

Zadanie 2 (Koszt kapitału)

Spółka akcyjna publiczna dysponuje kapitałem własnym i obcym, na który składa się :

- 3 800 akcji zwykłych sprzedawanych na giełdzie po 200 zł / akcję

Spółka akcyjna ma możliwości finansowe wypłacenia dywidendy w wysokości 20 zł/akcję właścicielom akcji zwykłych na koniec bieżącego roku. Na podstawie ubiegłych lat ustalono, że stopa wzrostu dywidendy wynosi 3% rocznie.

- 1 000 nowych akcji zwykłych sprzedawanych na giełdzie po cenie obniżonej do 190 zł / 1 akcję, przy czym koszty maklerskie i inne koszty wynoszą 10 zł/ 1 akcję

- 2 375 akcji uprzywilejowanych sprzedawanych po 80 zł/ 1 akcję. Wypłacana dywidenda wynosi 5 zł za 1 akcję

- długoterminowy preferencyjny kredyt bankowy wynosi 760 000zł. Stopa oprocentowania kredytu = 13%.

a) Ustal WACC (średni ważony koszt kapitału)

średni ważony koszt kapitału :
K_śr = K_U *u_u + K_z * u_z + K_k * u_k + K_zzu_zz + K_ou_o
wszystkie K – koszt poszczególnych składników majątku
U - udziały poszczególnych składników w łącznej wartości kapitału

1. $K_{z} = \ \frac{20}{200} + \ 0,03*100\% = 13\%$

NOWA EMISJA AKCJI ZWYKŁYCH :
2. $K_{n} = \left( \ \frac{D_{z}}{W_{r} - \ F} + \ g \right)*100\%\ $
K_n - koszt kapitału nowej emisji akcji zwykłych

$$K_{n} = \left( \ \frac{20}{190 - 10} + \ 0,03 \right)*100\% = 14,1\%\ \backslash n$$

II. A_Z = 3 800 * 200 zł = 760 000
A_N = 1000* 190 = 190 000 razem = 1 900 000
A_{U =} 2375 * 80 = 190 000
Kredyt = 760 000

	UDZIAŁ	KOSZT	WACC
AZ	= 760 000/ 1 900 000 = 0,4	13%	0,052
AN	= 190 000 / 1 900 000 = 0,1	14,11%	0,01411
AU	= 190 000 / 1 900 000 = 0,1	6,25%	0,00625
K	= 760 000/ 1 900 000 = 0,4	10,53%	0,04212

RAZEM = 11,45%

b) Oblicz jakie powinno być nominalne oprocentowanie kredytu, aby średnio-ważony koszt kapitału nie przekroczył 12%

12%
5,2 4, 764
1,411 0,4 = 11,9%
- 0,625
4, 764% 11,91
(1 - 0,19) = 14,7%

Miarą ryzyka finansowego jest dźwignia finansowa.

Ryzyko finansowe - co to oznacza, że przedsiębiorstwo jest narażone na ryzyko finansowe?

• Ryzyko niewypłacalności przedsiębiorstwa /wypłacalność wobec wierzycieli -> aby mogło wystąpić ryzyko finansowe muszą wystąpić w przedsiębiorstwie kapitały obce, jeśli ich nie ma to nie mamy wobec kogo ponosić tego ryzyka.

Dźwignia finansowa jest miarą ryzyka finansowego, czyli ocenia nam stopień partycypowania kapitałów obcych w ogólnej strukturze kapitałowej.

Wierzyciele otrzymują od nas stałe wynagrodzenia w postaci spłat rat kredytów wraz z odsetkami itd. to rosnące zadłużenie będzie powodowało, że struktura kapitałowa nie będzie optymalna, bo zaniknie zjawisko minimalizacji kosztów finansowych.

Jeżeli przedsiębiorstwo będzie się charakteryzowało wysokim ryzykiem finansowym, to albo już nie uzyskamy żadnego kredytu pożyczki, a jeśli dostaniemy, to dawcy kapitału obcego będą zwiększali nam oprocentowanie udzielonych kredytów/pożyczek.

Problem korzystania z kapitałów obcych, pojawia się w warunkach niedoboru kapitału własnego, czyli wtedy jesteśmy zmuszeni sięgnąć do kapitałów obcych.

Dźwignia finansowa - korzystam z dźwigni finansowej aby powiększyć zysk.

Jest w przedsiębiorstwie kapitał własny i generuje jakąś wartość zysku, kapitał obcy również. Ale to zjawisko dźwigni polega na tym, że jeśli jest w przedsiębiorstwie kapitał własny, to kiedy ja wprowadzę kapitał obcy, spowoduje, że kapitał własny będzie generować więcej zysku, niż bez tego obcego. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy jest optymalna struktura kapitałowa.

Ryzyko finansowe ( z folii) - ryzykiem finansowym obciążone jest przedsiębiorstwo w związku z wprowadzeniem do struktury kapitału źródeł obcych i wynika z posiadanego przez właścicieli tego kapitału praw pierwszeństwa do majątku przedsiębiorstwa.

Zjawisko działania dźwigni finansowej jest związane z udziałem kapitału obcego w źródłach kapitału przedsiębiorstwa. Zjawisko działania dźwigni finansowej jest związane z wykorzystaniem kapitałów obcych w celu podnoszenia efektywności wykorzystania kapitałów własnych (z folii)

Działanie dźwigni finansowej drogą wprowadzenia niżej oprocentowanego kapitału obcego dla podniesienia rentowności kapitałów własnych wyraża miara efektu dźwigni finansowej (stopień dźwigni finansowe) jaką jest stosunek zysku operacyjnego do zysku brutto. ( z folii)

$$\frac{\text{ZO}}{\text{ZB}} = \ \frac{\text{EBIT}}{\text{EBT}}\backslash n$$

ZO
-KF (odsetki)
= ZB

$$DFL = \ \frac{\text{EBI}T_{o}}{\text{EBI}T_{0} - \ Od}$$

stopień dźwigni finansowej - ujęcie statyczne

DFL - miara efektu dźwigni finansowej

EBIT₀ - zysk operacyjny okresu bazowego przed odliczenie oprocentowania długu i opodatkowania

Od - odsetki od kapitału obcego

Stopień dźwigni finansowej DFL informuje nas o ile procent zmieni sie zysk brutto (zysk netto, EPS, ROE) w wyniku jedno procentowej zmiany zysku operacyjnego.

stopień dźwigni finansowej - ujęcie dynamiczne

$$DFL = \ \frac{\% EBT}{\% EBIT} = \ \frac{\% ZN}{\% EBIT} = \ \frac{\% EPS}{\% EBIT} = \ \frac{\% ROE}{\% EBIT}$$

EPS - earnings per share

ROE - return on equity - rentowność , zyskowność kapitału własnego

ROE informuje nas, ile groszy (procent) zysku netto generuje każda złotówka

Ćwiczenia 9 16.04

DŻWIGNIA FINANSOWA – dzięki zaangażowaniu kapitału obcego, kapitał własny daje więcej zysku. Działa tylko przy zachowaniu optymalnej struktury kapitału.

Po czym poznać czy dźwignia finansowa jest dodatnia czy ujemna:

• Zmiana wskaźnika ROE: rośnie (+), spada (-)

• Relacja zysku operacyjnego do kapitału całkowitego: ZO/KC > r (+) , ZO/KC < r (-)

  • r - zyskowność operacyjna kapitału całkowitego

  • jest to ROI - wskaźnik zwrotu z inwestycji

Kapitał obcy wprowadzamy do przedsiębiorstwa aby otrzymać pewne korzyści ekonomiczne. Kapitał obcy ma zapracować co najmniej na swoje odsetki. Gdy ROI < r to jest ujemy efekt dźwigni finansowej (tzw. maczuga finansowa), i spowodowane jest to tym, że zysk wygenerowany przez kapitał obcy jest mniejszy niż odsetki. A ponieważ odsetki trzeba jakoś zapłacić, więc będzie brane to z zysku wygenerowanego z kapitału własnego. W ten sposób odsetki zjadają kapitał własny i ostatecznie zmniejszają rentowność.

Wskaźniki rentowności: (jest ich bardzo wiele)

1. Stopa zwrotu z kapitału własnego

1. Stopa zwrotu z inwestycji = zyskowność operacyjna całkowitego kapitału

INTERPRETACJE:

• ile groszy zysku operacyjnego generuje każda złotówka z nakładów inwestycyjnych

ZADANIE 1

wyszczególnienie	Wariant A	Wariant B	Wariant C
1. Kapitały ogółem w tym: - KW - KO	90.000 -	50.000 40.000	50.000 40.000
2. Przychody	400.000	400.000	400.000
3. koszty operacyjne	365.000	365.000	385.000
4. EBIT (zysk operacyjny)	35.000	35.000	15.000
5. ROI	38,9%	38,9%	16,7%
6. Koszty finansowe (25%)	0	10.000	10.000
7. EBT	35.000	25.000	5.000
8. zyskowność brutto KW	38,9%	50%	10%
9. T 19%	6.650	4.750	950
10. ZN (zysk netto)	28.350	20.250	4.050
11. ROE	31,5%	40,5%	8,1%

WARIANT A - wariant wyjściowy: przedsiębiorstwo w całości finansowane jest z kapitału własnego

WARIANT B - dopuszczona jest zmiana struktury kapitałowej przedsiębiorstwa; pokazuje potrzebę uwolnienia kapitału własnego na poczet tańszego kapitału obcego

WARIANT C - druga zmiana struktury kapitału przedsiębiorstwa; pokazuje uszczuplenie kapitału własnego na korzyść kapitału obcego jednak w tym wariancie nastąpił wzrost kosztów na działalności operacyjnej

5. Przychody – koszty ogółem

6. % z KO (jest to podane w zadaniu)

7. EBIT – KF = ZB

8. ZB/KW

9. 19% z ZB

10. EBT - T

11. ZN/KW

WNIOSKI:

• w wariancie A nie mam efektu dźwigni finansowej ponieważ nie ma kapitałów obcych

• w wariancie B w skutek pojawienia się kapitału obcego zwiększa zyskowność kapitału własnego o ok. 10% , występuje tarcza podatkowa i występuje dodatni efekt dźwigni finansowej ponieważ:

  • wzrost ROE z 31,5% (wariant A) do 40,5%

  • Roi jest większe od r

• w wariancie C występuje ujemny efekt dźwigni finansowej; zmniejszył się EBIT (zysk operacyjny) w skutek wzrostu kosztów na tej właśnie działalności; wiemy, że jest ujemy efekt ponieważ ponieważ:

  • spadek ROE z 31,5 do 8,1%

  • ROI jest mniejsze od r (16,7 do 25%)

ZADANIE 2

oblicz stopień dźwigni finansowej w ujęciu statycznym do poprzedniego zadania

WNIOSKI:

• Wariant A : Warunkiem wystąpienia dźwigni finansowej sa stałe koszty finansowe (odsetki płacone od wykorzystywanych kapitałów obcych). Wtedy zysk operacyjny jest zyskowi brutto. Gdy DFL = 1 oznacza to, że majątek w całości finansowany jest kapitałami własnymi i nie występuje działanie dźwigni finansowej.

• Wariant B : jeżeli zysk operacyjny zmieni się o 1% to zysk brutto zmieni się o 1,4

• Wariant C : jeżeli zysk operacyjny zmieni się o 1% to zysk brutto zmieni się o 3, jednak ten wariant charakteryzuje się wyższym ryzykiem finansowym

Działanie dźwigni finansowej, można przedstawić za pomocą:

• Ustalenie tzw. punktu granicznego dźwigni finansowej (G), czyli granicznego poziomu zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem (EBIT_g) i granicznego poziomu rentowności kapitału własnego (R_g)

• Ustalenie przyrostu rentowności kapitału własnego (∆ROE), jaki przedsiębiorstwo osiągnie dzięki wykorzystaniu efektu dźwigni finansowej

Graniczny poziom zysku operacyjnego

Graniczny poziom ROE

Przyrost rentowności kapitału własnego

Gdzie:

EBIT_g – graniczny poziom zysku przed spłata odsetek i opodatkowaniem

R_g – graniczny poziom rentowności kapitału własnego

K – kapitał ogółem

KW – kapitał własny

∆ROE – przyrost rentowności kapitału własnego

EBIT – zysk operacyjny przed splata odsetek i opodatkowaniem

KO – kapitał obcy

r - oprocentowanie

ZADANIE 3

przedstaw w sposób graficzny działanie dźwigni finansowej

• aby przedstawić to w sposób graniczny trzeba obliczyć te 3 wzory powyżej

• podstawiamy dane z wariantu B bo tam występuje dodatni efekt dźwigni finansowej

EBIT_g = 22.500 ROE_g = 20,25% ∆ROE = 9%

(obliczamy ze wzoru lub odejmujemy ROE wariant A – wariant B)

EBIT > EBIT_g dodatni efekt dźwigni finansowej

EBIT < EBIT_g ujemy efekt dźwigni finansowej

EBIT = EBIT_g obojętne dla ROE

Ćwiczenia 10 30.04

Termin poprawkowy ćwiczenia: 3 września, środa 17:00, Aula B

Zadania wcześniejsze

Zadanie 1

Spółka zastanawia się nad sposobem finansowania swojej nowej inwestycji o wartości 400.000. W wariancie A cała inwestycja zostanie sfinansowana kapitałem własnym. A w wariancie B połowa kapitału własnego zostanie

zastąpiona długoterminowym kredytem bankowym, oprocentowanym 15% rocznie.

Zakładając, że zysk operacyjny po zakończeniu inwestycji wyniesie 96.000,:

a) sprawdź czy w firmie wystąpi dodatni efekt dźwigni finansowej

b) przedstaw wszystkie finansowe korzyści zastosowania kapitału obcego

ad a ) przeciwstawić ROI do R (24% w wariancie B, R było 15%), z tego wynika, że ROI > R -> możemy wnioskować, że w tym wariancie występuje DODATNI EFEKT DŹWIGNI FINANSOWEJ.

ROE – trzeba było zobaczyć ile wynosiło w wariancie A (19,44%), w wariancie B (?) -> wzrost – Pozytywny efekt działania dźwigni finansowej -> wzrost rentowności kapitału własnego.

EBITg –(K *r) / 100 = (400 000 * 15%) / 100 = 60 000

EBIT > EBITg – dodatni efekt dźwigni finansowej.

ad b) przedstawić wszystkie finansowe korzyści zastosowania kapitału własnego – można odwołać się do zyskowności, ale korzyścią finansową będzie tarcza podatkowa

w wariancie A i B obliczyć ile wyszedł podatek, różnica 5700 – niższy podatek dochodowy.

Zadanie 2

W 13 roku: EBIT= 70.000, EBT= 25.000, KW = 450.000, KO=300.000

Jaka będzie wielkość wskaźnika ROE na koniec 14 roku jeżeli EBIT

wzrośnie o 5% a struktura kapitałów nie ulegnie zmianie

ROE – 5,13
EBT = EBIT – koszty finansowe
25 000 = 70 000 – KF
KF = 45 000
105% z 70 000 = 73 500
105% = EBT = 28 500
ROE = ZN/KW = 23 085 / 450 000 = 5,13%

Można to zadanie tez obliczyć wykorzystując wzór na stopień dźwigni finansowej w ujęciu dynamicznym.

$${\mathbf{ROE = \ }\frac{\mathbf{\text{ZN}}}{\mathbf{\text{KW}}}\mathbf{= \ }\frac{\mathbf{25\ 000(1 - 0,19)}}{\mathbf{400\ 000}}\mathbf{= 4,5\%}\backslash n}{\mathbf{ROE = \ }\frac{\mathbf{\% ROE}}{\mathbf{\% EBIT}}}$$

$$\frac{\mathbf{70\ 000}}{\mathbf{25\ 000}}\mathbf{= \ }\frac{\mathbf{\% ROE}}{\mathbf{5\%}}\mathbf{= 14\%}$$

4,5 powiększamy o 14% = 4,5 x 1,14 = 5,13

Struktura kapitału : Relacja kapitału własnego i obcego

Dźwignia finansowa jest często rozpatrywana z dźwignią operacyjną.

Co to dźwignia? – pojęcie zaczerpnięte z fizyki. To zjawisko polega na tym, że zmiana jednego parametru wpływa na zmianę drugiego parametru. (przy istnieniu pewnych stałych czynników)

Czynnikiem, który gwarantuje istnienie dźwigni finansowej są stałe koszty finansowe. Czynnikiem , który gwarantuje wystąpienie dźwigni operacyjnej są stałe koszty operacyjne.

Dźwignia operacyjna mierzy ryzyko operacyjne (jest ono związane z działalnością operacyjną). Związane z niepewnością prowadzenia działalnością operacyjną, działalnością podstawową przedsiębiorstwa.

Ryzyko to jest związane z niepewnością w zakresie kształtowania się zysku operacyjnego.

$$\mathbf{ROI = \ }\frac{\mathbf{\text{ZYSK\ OPERACYJNY}}}{\mathbf{KAPITALY\ CALKOW}\mathbf{\text{ITE}}}$$

Stałe koszty operacyjne - nie zmieniają sie pod wpływem zmian produkcji (czynsz za wynajem, dzierżawa ubezpieczenie pracowników, budynków, wynagrodzenia pracowników administracyjnych , amortyzacja)

Zmienne zmieniają się pod wpływem wielkości produkcji,

Dźwignia operacyjna - wyraża użycie stałych kosztów operacyjnych przez przedsiębiorstwo. Mierzy wrażliwość zysków operacyjnych na zmiany wielkości sprzedaży. (z folii)

+ Jeżeli koszty operacyjne są niskie, to niewielka zmiana przychodów ze sprzedaży, w niewielkim stopniu wpłynie na poziom zysku operacyjnego i odwrotnie.

$${\mathbf{DOL = \ }\frac{\mathbf{S}_{\mathbf{o}}\mathbf{- \ }\mathbf{K}_{\mathbf{\text{ZO}}}}{\mathbf{\text{EBIT}}_{\mathbf{0}}}\backslash n}\backslash n$$

S_O - wartość sprzedaży netto w okresie bazowym

K_ZO - poziom kosztów zmiennych w okresie bazowym

EBIT_O - poziom zysku operacyjnego w okresie bazowym

Stopień dźwigni operacyjnej informuje o ile procent zmieni sie poziom zysku operacyjnego przypadku jednoprocentowej zmiany sprzedaży.

Jeżeli DOL wyjdzie 4% : W przypadku jednoprocentowej zmiany sprzedaży poziom zysku operacyjnego zmieni się o 4%.

Jeżeli zmiana sprzedaży byłaby 15% to byłoby 15x4 = 60% - trzeba proporcjonalnie powiększyć ten zysk operacyjny.

Dźwignia operacyjna może mieć dodatni (pozytywny) lub ujemny (negatywny) wpływ na wynik operacyjny przedsiębiorstwa.

Dodatni wpływ występuje, gdy firma zwiększa poziom sprzedaży i pociąga to za sobą znacznie większy przyrost zysku operacyjnego.

Ujemny wpływ występuje gdy wielkość sprzedaży spada i powoduje to jeszcze znacznie szybszą obniżkę zysku EBIT , a nawet może doprowadzić do przejścia w obszar straty finansowej.

Dwie dźwignie : operacyjna i finansowa mogą działać ze sobą łącznie, wtedy, gdy przy danym poziomie zadłużenia (dźwignia finansowa), będzie rosła produkcja/sprzedaż (dźwignia operacyjna)

Dźwignia łączna DTL = DFL x DOL

Informuje o ile procent zmieni się zysk brutto, netto, ROE, EPS, w wyniku jednoprocentowej zmiany sprzedaży.

Zadanie 3 .

Przedsiębiorstwo handlowe planuje 15% przyrost sprzedaży dzięki liberalnej polityki kredytowania odbiorców. Na kapitał przedsiębiorstwa wynoszący 90 000 zł składają się :

- kapitał własny 50 000 zł

- kapitał obcy 40 000 zł oprocentowany w wysokości 25% rocznie

Oblicz i zinterpretuj stopień dźwigni finansowej, operacyjnej , łącznej

WYSZCZEGÓLNIENIE	STAN BAZOWY	STAN PO WZROŚCIE
Przychody	400 000	460 000
Koszty operacyjne zmienne	270 000	310 500
Koszty operacyjne stałe	95 000	95 000
Koszty operacyjne OGÓŁEM	365 000	405 500
EBIT	35 000	54 500
KF	10 000	10 000
EBT	25 000	44 500
T	4 750	8 455
ZN ROE	20 250 40,5	36 045 72,09

ZN / KW

$$DOL = \ \frac{P - KZ\ (Przychody - \ k.zmienne)}{\text{EBIT}} = \ \frac{400\ 000 - 270\ 000}{35\ 000} = \ \frac{130\ 000}{35\ 000} = 3,7\%$$

Zwiększenie sprzedaży o 15% (z 400 000 na 460 000) spowoduje zmianę zysku operacyjnego o 55,7.

$DFL = EBIT\ \ \frac{35\ 000}{35\ 000 - 10\ 000} = 1,4$%

Zwiększenie zysku operacyjnego o 55,7% spowoduje zmianę zysku brutto , ROE, EPS o 78%.

DTL = 1, 4 * 3, 7 = 5, 2%

Jeżeli sprzedaż zwiększy się o 15% to ROE, EPS, Zysk brutto itd. zwiększy się o 78%.

Ćwiczenia 11 07.05

PRÓG RENTOWNOŚCI

• mierzy ryzyko związane z działalnością operacyjną --> im wyższy próg rentowności tym wyższe ryzyko

• jest to taka wielkość produkcji, przy jakiej przedsiębiorstwo nie będzie generowała zysku, ale również nie będzie generowała strat

• oznacza taką wielkość produkcji (sprzedaż), przy której zrealizowane przychody ze sprzedaży zrównają się z poniesionymi kosztami produkcyjnymi (zarówno stałymi jak i zmiennymi), a tym samym zysk operacyjny będzie równy 0

Ilościowy próg rentowności

• mówi ile sztuk produktów przedsiębiorstwo powinno sprzedać/ wyprodukować, aby osiągnięte przychody pokryły w pełni koszty produkcji

Wartościowy próg rentowności

• mówi, jaka powinna być wartość przychodów ze sprzedaży, aby pokryły one w pełni koszty produkcji

Gdzie:

Ks – całkowite koszty stałe

c – jednostkowa cena sprzedaży

Kz - jednostkowy koszt zmiany (koszty zmienne na jednostkę wyrobu)

ZADANIE 1

spółka akcyjna X zajmuje się produkcją i sprzedażą latarek. Wiadomo, że jednostkowy koszt zmienny produkcji latarki wynosi 12 zł. Cena sprzedaży to 18 zł. A łączne koszty stałe wynoszą 210.000 złotych. Oblicz i zinterpretuj ilościowy i wartościowy próg rentowności

Interpretacja:

• Ilościowy próg rentowności wynosi 35.000 sztuk latarek, zaś wartościowy 630.000 złotych. Oznacza to, że spółka musi sprzedać 35 tys. sztuk latarek lub osiągnąć przychody ze sprzedaży w wysokości 630 tys. złotych, aby pokryły one w pełni koszty produkcji a tym samym by uzyskać zerowy zysk operacyjny

Graficzna ilustracja progu rentowności

Skończyliśmy strukturę kapitałową, a zaczniemy majątkową

PŁYNNOŚĆ FINANSOWA

• zdolność do regulowania swoich bieżących zobowiązań

• zdolność aktywów do pokrycia zobowiązań krótkoterminowych

w kontekście krótkoterminowym - ujęcie statyczne (dane z bilansu)

w kontekście długoterminowym - ujęcie dynamiczne (dane ze sprawozdania przepływów środków pieniężnych

= Cash Flow

CASH FLOW:

• strumienie pieniężne są pogrupowane według 3 obszarów działalności (operacyjnej, finansowej, inwestycyjnej)

• środki pieniężne są ujęte wartościowo na jednostkę czasu (strumień, przepływ)

Dane do dalszych obliczeń

Wskaźniki płynności finansowej:

1. bieżącej płynności finansowej:

• Informuje nas ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania krótkoterminowe;

• Norma: 1,2 - 2 (minimum bezpieczeństwa) aktywa powinny być 2 razy większe niż zobowiązania krótkoterminowe

  • gdy mieści się w przedziale to przedsiębiorstwo posiada płynność finansową

  • gdy nie jest zachowana ta norma, przedsiębiorstwo staje się niewypłacalne i może doprowadzić nawet do upadłości

  • gdy jest przekroczona ta norma to oznacza, że przedsiębiorstw nie wykorzystuje aktywów obrotowych, obniżona jest stopa zwrotu z aktywów obrotowych, dochodzi do tzw. NADPŁYNNOŚCI, która ogranicza możliwości rozwojowe firmy, ponieważ zmniejsza się zysk

Rok I : 39.012 / 30.037 = 1,3

Rok II : 53.906 / 39.055 = 1,38

Rok III : 77.215 / 47.628 = 1,62

• przedsiębiorstwo posiada płynność finansową

• pokazanie tylko tego wskaźnika do obliczenia płynności finansowej przedsiębiorstwa jest niewystarczające, ponieważ aktywa obrotowe mają pewne stałe elementy, które zawsze musza być utrzymywane w przedsiębiorstwa na optymalnym poziomie w celu zapewniania ciągłości produkcji/sprzedaży . Te elementy nie zmieniają się wraz z cyklem produkcyjnym przedsiębiorstwa.

1. szybkiej płynności finansowej

• eliminuje się elementy aktywów obrotowych

• informuje ile razy aktywa o wysokim stopniu płynności pokrywają zobowiązania krótkoterminowe

• norma =1

(bez RMK)

Rok I : (39.012 - 22.526) / 30.037 = 0,55

Rok II : (53.906 - 30.732) / 39.055 = 0,59

Rok III : (77.215 - 43.005) / 47.628 = 0,72

• w przedsiębiorstwie zamrożona jest zbyt duża ilość zapasów w przedsiębiorstwie aby poprawić kondycje płynności finansowej przedsiębiorstwo powinno upłynnić się część tych zapasów aby wskaźnik zbliżył się do 1

• pierwszy wskaźnik mieści się w normie a drugi nie : przedsiębiorstwo posiada płynność finansową ale posiada zbyt dużą ilość zapasów

1. wskaźnik wypłacalności gotówkowej

(

(ćwiczenia) (wykład)

• informuje w jakim stopniu przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć zobowiązania krótkoterminowe za pomocą gotówki, nie czekając na środki z pozostałych aktywów obrotowych

• norma 0,1 - 0,2 (stan optymalny)

Rok I : 886 / 30.037 = 0,03

Rok II : 842 / 39.055 = 0,022

Rok III : 1.192 / 47.628 = 0,025

• w przedsiębiorstwie jest zbyt mało gotówki nie ma wystarczającej płynności

Gotówka jest pożądanym aktywem, ale jednocześnie jest niedochodowa dlatego jest inwestowane w różnego rodzaju przedsięwzięcia.

• gdy jest zbyt mało gotówki to będzie ponosiło koszty związane z brakiem tej gotówki

• gdy jest zbyt dużo gotówki to wystąpią koszty utraconych możliwości

STAN OPTYMALNY wystąpi wtedy gdy te dwa rodzaje kosztów (brak gotówki i utraconych możliwości) wzajemnie się zniosą; będą na równym poziomie

Oceny stanu finansowego przedsiębiorstwa można dokonać na podstawie analizy związków zachodzącego między struktura majątkową i kapitałową przedsiębiorstwa. Ta gospodarka kapitałowo-majątkowa polega na tym aby to upłynnienie majątku było synchronizowane z terminami wymagalności zobowiązań. Nie można dopuścić do braku środków pieniężnych na spłatę bieżących zobowiązań.

Aktywa obrotowe są w ciągłym ruchu i często zmieniają swoja postać(podlegają transformacji) : zapasy zmieniają się w należności, a te zaś w gotówkę. Powstaje problem, w jaki sposób i czym sfinansować te aktywa obrotowe, które tak często zmieniają swoją postać. Musimy dopasowywać cykl życia aktywów do danej formy kapitałowej.

Jest pożądane, aby aktywa trwałe były finansowane kapitałami długoterminowymi, bo aktywa nie zdążą się obrócić w ciągu roku a w takim czasie realizują się zobowiązania krótkoterminowe

ALE

Są takie aktywa obrotowe (zapasy, gotówka, należności), które nie podlegają takim zmianom jak pozostałe aktywa obrotowe i to one powinny być finansowane z kapitału długoterminowego, zaś aktywa, które się zmieniają należy finansować kapitałami krótkoterminowymi

Zarządzanie kapitałem obrotowym traktować można, jako proces kształtowania wielkości i struktury aktywów obrotowych oraz proces pozyskiwania środków finansowania tych aktywów

KAPITAŁ OBROTOWY - środki obrotowe firmy (aktywa bieżąca) oraz źródła ich finansowania

Wyróżnia się :

• Kapitał obrotowy brutto - aktywa obrotowe, które są finansowe zobowiązaniami bieżącymi oraz częścią zobowiązań długoterminowych bądź też częścią kapitałów własnych

• Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący) – aktywa obrotowe finansowane kapitałami stałymi (długoterminowymi)

Kapitał obrotowy netto = aktywa bieżące – krótkoterminowe źródła finansowania aktywów bieżących (zobowiązania bieżące + krótkoterminowe przychody przyszłych okresów +

+ krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe bierne)

To jest ogólny wzór, ale możemy posługiwać się prostszymi (poniżej)

SPOSOBY LICZENIA KAPITAŁU OBROTOWEGO NETTO:

1. podejście kapitałowe

Kapitał Stały – Aktywa Trwałe

KS = Kapitał Własny + Kapitał Obcy długoterminowy

• mówi, w jakim stopniu aktywa obrotowe są finansowane kapitałem stałym

1. podejście majątkowe

Aktywa Obrotowe – Zobowiązania Krótkoterminowe

• mówi, w jakim stopniu aktywa obrotowe są finansowane kapitałami długoterminowymi

!!! w obu podejściach wyniki musza wyjść takie same !!!

Rok I : 39.012 - 30.037 = 8.975

Spr. (35.922 + 15.000) - 41.947 = 8.975 złotych

Rok II : 53.906 - 39.055 = 14.851

Rok III : 77.215 - 47.628 = 29.587

KAPITAŁ OBROTOWY NETTO W DNIACH OBROTU

średni poziom kapitału obrotowego netto, przez przychody

ze sprzedaży, razy 365

ŚPKO = (stan początkowy kapitału obrotowego netto (rok X-1) + stan

końcowy kapitału obrotowego netto (rok X) , przez 2

??? Jak to liczyć ???

rok III : (Kapitał pracujący z roku 2 + kapitał procujący z roku 3) / 2 / kapitał z roku 3

rok II : (Kapitał z roku 1 + kapitał z 2) / 2 / przychodu z roku 2

dla roku I pojawia się problem musimy mieć kapitał pracujący dla roku zerowego

My ustalamy sobie, że kapitał pracujący dla roku zerowego = 6.925

Rok I :

Rok II :

Rok III :

!!! wynik zawsze podajemy w dniach i zaokrąglamy do pełnych liczb w górę !!!

Poziomy kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie

1. dodatni poziom kapitału obrotowego

KAPITAŁ STAŁY – MAJATEK TRWAŁY > 0

• aktywa trwałe są finansowane kapitałami stałymi

1. zerowy poziom kapitału obrotowego

KAPITAŁ STAŁY – MAJATEK TRWAŁY = 0

• jest to sytuacja bardziej teoretyczna, ale może się zdarzyć, że w jakimś momencie w przedsiębiorstwie kapitał pracujący będzie oscylował wokół 0

• będzie się tak działo w firmach, które przyjmują zasadę: "zapłacę ci za zobowiązania, kiedy otrzymam należności"

• jednak jest to niebezpieczne, bo nawet delikaty poślizg spowoduje niemożliwość zapłacenia swoich zobowiązań

1. ujemy kapitał obrotowy

KAPITAŁ STAŁY – MAJATEK TRWAŁY < 0

• aktywa trwałe są finansowane zobowiązaniami bieżącymi

• jest to możliwe, gdy przedsiębiorstwo handlowe wydłuża swoje terminy płatności swoich zobowiązań, a otrzymują na bieżąco gotówkę ze swoich należności cykl należności jest krótszy niż zobowiązań

Cykl brutto kapitału obrotowego (cykl operacyjny) jest to przeciętny okres między momentem zakupu składnika majątku obrotowego a momentem wpływu gotówki ze sprzedaży wyprodukowanych dzięki tym składnikom wyrobów gotowych lub usług

Cykl netto kapitału obrotowego (cykl konwersji gotówki) mówi nam na ile dni przed otrzymaniem zapłaty musimy zapłacić za zakupione materiały lub towary

REGUŁY:

1. złota zasada bankowa finansowania majątku obrotowego :

• mówi, że aktywa obrotowe mają być finansowane kapitałami krótkoterminowymi = aktywa trwałe mają być finansowane kapitałem długoterminowym własnym

1. złota zasada bilansowa:

• gdy jest tylko ">" jest to wtedy srebrna zasada

• modyfikacja zasady 1: dodatkowo aktywa trwałe nie będą finansowane tylko kapitałem własnym, ale tez kapitałem obrotowym

• gdy te dwie zasady będą zachowane to wtedy występuje dodatni poziom kapitału pracującego

• wyniki te same, co w wskaźniku bieżącej płynności finansowej

Ad 1.

Rok I : 39.012 / 30.037 = 1,3

Rok II : 53.906 / 39.055 = 1,38

Rok III : 77.215 / 47.628 = 1,62

Ad 2.

Rok I : (35.922 + 15.000 ) / 39.012 = 1,3

Rok II : (55.877 + 18.000 ) / 53.906 = 1,37

Rok III : (80.435 + 20.000 ) / 77.215 = 1,3

Ćwiczenia 12 14.05

Omawiamy teraz płynność finansową – zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych.
3 jej poziomy.
Zawsze więc w mianowniku będą zobowiązania krótkoterminowe.

1. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej – w liczniku aktywa obrotowe. Trwałe nie mogą być, bo one powinny być finansowane kapitałami długoterminowymi, a aktywa obrotowe kapitałami krótkoterminowymi. Więc nie możemy finansować aktywów trwałych zobowiązaniami krótkoterminowymi.

2. Drugi stopień stopień płynności - stopień szybki - to samo tylko odejmujemy zapasy. Stanowią stałą część aktywów obrotowych, one muszą być zawsze w przedsiębiorstwie.

3. Bezpośrednio gotówka do zobowiązań krótkoterminowych

chcąc zbadać płynność finansową - tylko stwierdzamy

• w pierwszym wskaźniku ją mieliśmy

• w 2 był zachwianie

• w 3 wskaźniku wyszło, że przedsiębiorstwo ma bardzo mały stan gotówki i nie jest w stanie pokryć odpowiedniej ilości
  zobowiązań

Kapitał obrotowy - kapitał, który finansuje aktywa obrotowe, kapitał pracujący, pracuje w firmie.

• My liczymy kapitał obrotowy netto - kapitał długoterminowy

• Aktywa trwałe mają być finansowane kapitałami stałymi.

KONFRONTACJE (kontynuacja)

cykle kapitału obrotowego.

Cykl brutto (mamy na ostatnich ćw) - cały cykl, od zakupu, do sprzedaży.
Jest to zawsze wynik w DNIACH

Można rozrysować za pomocą schematu

gotówka zakup materiałów/surowców produkcja sprzedaż należności gotówka (wzrost ponad stan początkowy)

CB (cykl brutto) = CZ (cykl zapasów) + CN (cykl należności)
cykl należności – określa za ile dni od momentu sprzedaży dostaniemy środki pieniężne

Cykl netto

CN (cykl netto ) lub CKG (cykl konwersji gotówki) = CZ +CN - CZK z tyt. dost. i usł.

CKG -obrazuje on czas, jaki upływa od momentu wypływu środków pieniężnych na regulowanie zobowiązań do momentu wpływu środków zainkasowanych należności.

CKG on wyznacza zapotrzebowanie na kapitał pracujący.
wynik również w dniach

cykl konwersji gotówki

I II III

KP 26 25 33

CKG 58 59 63

-32 -34 - 30

MIMO, ŻE POSIADAMY PŁYNNOŚC FINANSOWĄ, TO TEGO KAPITAŁU BRAKUJE PRAWIE NA MIESIĄC CZASU.

I II II

KP(wzł) 8 975 14 851 29 587

ZKP (zł) 18 320,37 28 435,74 42 654,97

- 9 345 - 13 585 - 13 068

Mimo ,ze pozyskaliśmy poziom dodatki kapitału pracującego, to okazuje sie, że brakuje go na miesiąc czasu..

Co możemy zrobić ? Trzeba uzdrowić to przedsiębiorstwo.

Musimy najszybciej spieniężyć zapasy. Aby pozyskać środki pieniężne.

Cykl należności z cyklem zobowiązań : cykl zobowiązań krótkoterminowych 35 : środki spływają po 27 dniach a po 35 dniach mamy zapłacić za zobowiązania, wiec jest okej.

rok 2 należności po 33 dnia a za zobowiązania trzeba zapłacić już.

W roku 3 po 33 dniach , a zobowiązania do 31 dni : możemy skrócić cykl należnością było w druga stronę : możemy wydłużyć cykl płatności swoich zobowiązań dla poprawy płynności finansowej.

Ćwiczenia 13 21.05

ZADZĄDZANIE GOTÓWKĄ

• gdy mamy za dużo gotówki to występuje koszt niewykorzystanych możliwości

• jednocześnie nie możemy dopuścić do braku środków pieniężnych na spłatę zobowiązań

OK = KUM + KBG KUM = G_sr * K $G_{sr} = \ \frac{G}{2}$ $KBG = \ \frac{T}{G}*F$

T = G_sr * 52 tygodnie = sredni stan gotowki * liczba podokresow

OK - ogólne koszty

KUM - koszt utrzymania gotówki

KBG - koszt braku gotówki

T - ogólna ilość gotówki, jaką trzeba zgromadzić w ciągu roku

POZIOM OPTYMALNY GOTÓWKI

$G_{\text{op}} = \ \sqrt{\frac{2TF}{K}}$

MOTYWY UTRZYMANIA GOTÓWKI

• transakcyjny - niezbędna ilość gotówki na bieżące wydatki

• ostrożnościowy - trzeba posiadać rezerwy gotówki na wypadek gdyby trzeba było szybko dokonać zapłaty za coś

• spekulacyjny - skorzystanie z pojawiających się od czasu do czasu okazji

ZADANIE 1

Spółka rozpoczęła tydzień ze stanem gotówki wynoszącym G = 600.000 złotych. W tygodniu tym wypływ gotówki przewyższył jej wpływ o 300.000 złotych i sytuacja ta powtarzała się systematycznie w następnych tygodniach. Na koniec 2 tygodnia stan gotówki osiągnął poziom G = 0, co dało średni stan za okres 2 tygodni Gśr = 300.000.

Przez to firma została bez środków. Na koniec drugiego tygodnia, aby zaleźć środki na prowadzenie dalszej działalności spółka musi zaciągnąć kredyt bankowy, podjąć gotówkę z rachunku bankowego lub też sprzedać część posiadanych papierów wartościowych. Załóżmy ze stopa procentowa na rachunku bankowym lub stopa procentowa uzyskana z bonów komercyjnych wynosi K = 10%. Natomiast koszt, jaki trzeba ponieść, aby sprzedać papier wartościowy lub podjąć gotówkę z rachunku bankowego wynosi F = 1.000 złotych. Wyznacz ogólny koszt utrzymania gotówki oraz optymalny poziom gotówki.

600

300

1 2 3 4

T = 300.000 * 52 = 15.600.000

$$KBG = \ \frac{15.600.000}{600.000}*1.000 = 26.000$$

KUM = 300.000 * 0, 1 = 30.000

OK = 30.000 + 26.000 = 56.000

$$G_{\text{op}} = \ \sqrt{\frac{2*15.600.000*1.000}{0,1}} = 558.569$$

Sprawdzenie czy ten poziom gotówki na pewno jest optymalny KUM=KBG

$$KBG = \ \frac{15.600.000}{558.569}*1.000 = 27.928$$

$$KUM = \frac{558.569}{2}*0,1 = 279.284,5*0,1 = \ 30.000$$

ZARZĄDZANIE NALEŻNOŚCIAMI

• należności często mają odroczony termin płatności

• dlatego też musimy znaleźć dodatkowe źródło finansowania, ponieważ firma musi na bieżąco spłacać swoje zobowiązania

$FN = \ \frac{\text{Kzm}}{S}*n*\ S$ KFN = FN * i

Fn - kwota środków pieniężnych koniecznych do sfinansowania należności

Kzm - koszty wytworzenia sprzedanych produktów i usług

S - sprzedaż produktów i usług w okresie

n - średni okres ściągania należności

Ŝ- średnia wielkość dziennej sprzedaży udzielanej na kredyt

KFN - koszt finansowania należności

i - stopa procentowa

ZADANIE 2

spółka dokonuje sprzedaży z odroczonym terminem płatności w wysokości 10.000 złotych dziennie. Średni okres płatności wynosi około 40 dni od momentu daty sprzedaży. Wiedząc, że roczna sprzedaż spółki wynosi 3.700.000 złotych, a koszty sprzedanych produktów i usług 3.200.000 złotych. Określ poziom środków pieniężnych, który potrzebny jest do sfinansowania należności oraz wyznacz dodatkowe koszty związane z sfinansowaniem należności, jeżeli rynkowa stopa wynos 20%wzory

$FN = \ \frac{3.200.000}{3.700.000}*40*\ 10.000 = 345.945,95$

KFN = 345.945, 95 * 0, 2 = 69.189, 19

KREDYT HANDLOWY KUPIECKI

(teroia z wykładu lub prezentacji)

• jest to sprzedaż z odroczonym terminem płatności

• może być takie zastrzeżenie, że jeśli kredyt zostanie wcześniej spłacony to dłużnik utrzyma pewien upust

$$K_{H} = \ \frac{d}{100 - d}*\frac{365}{N - t}$$

Kh - kredyt handlowy

d - wysokość dyskonta w procentach

N - dopuszczalny okres zapłaty w dniach

t - okres upustu cenowego w dniach

ZADANIE 3

hurtownia dopuszcza 30 dniowy termin płatności za sprzedane towary. W przypadku zapłaty w ciągu 15 dni udziela się jednak klientom 3% upustu cenowego. Wyznacz roczny koszt kredytu handlowego.

$K_{H} = \ \frac{3}{100 - 3}*\frac{365}{30 - 15} = 0,75 = 75\%$ jest to koszt nieskorzystania z syskonta przez klienta

ZARZĄDZANIE ZAPASAMI

• zapasy musza być utrzymywane w przedsiębiorstwie dla zapewnienia ciągłości produkcji czy też sprzedaży

• należy jednak utrzymywać je na odpowiednim poziomie, aby minimalizować koszty utrzymania tych zapasów

$$ODP = \ \sqrt{\frac{2*S*O}{p*c}}$$

OPD - optymalna partia dostawy

S - roczna sprzedaż

O - koszty zamówienia

p- koszt utrzymania zapasów

c - wartość kuchenki

KO = KUZ + KZ KUZ = A * C KZ = ZAM * O $A = \ \frac{\text{ODP}}{2}$ $ZAM = \ \frac{S}{\text{ODP}}$

KO - koszty ogólne/całkowite

KUZ - koszty utrzymania zapasów

A - średnia wielkość zapasów w jednostkach w roku

C - roczny koszt utrzymania jednostki zapasu

KZ - koszty zamówień

ZAM - ilość zamówień w roku

ZADANIE 4

Spółka sprzedaje kuchenki mikrofalowe. Roczna sprzedaż wynosi S = 2.000 sztuk kuchenek. Koszty zamówienia wynoszą O = 400 od każdej dostawy. Za każdą kuchenkę spółka płaci dostawcy c = 200 złotych. Rocznie zaś koszty utrzymania zapasów jednej kuchenki wynoszą p = 20% ceny zakupu. Jaka jest optymalna partia dostawy kuchenek oraz ogólny koszt utrzymania zapasów?

$$ODP = \ \sqrt{\frac{2*2.000*400}{200*0,2}} = 200$$

$KUZ = \frac{\text{OPD}}{2}*p*c = \ \frac{200}{2}*200*0,2 = 4.000$

$$KUZ = \ \frac{S}{\text{OPD}}*O = \ \frac{2.000}{200}*400 = 4.000$$

KO = 4.000 + 4.000 = 8.000