Wartości w psychologii społecznej:
- Wartości decydują o specyfikacji podjętych przez nas problemów do rozwiązania
- Oczekiwania naukowe wobec zagadnienia (funkcjonowanie umysłu)
- Historia jest bardzo ważna w PSS
- Wartości subiektywne ujawniają się w koncepcjach psychologicznych
Zakres psychologii społecznej:
Znaczenie sytuacji (duża uwaga psychologów społecznych), zw. Z doszukiwaniem się kontekstu okoliczności – jakich się znajdujemy
Znaczenie osoby (kto w tej sytuacji) ,,Obraz gdzie wszyscy oprócz jednej osoby oddają cześć Hitlerowi
Znaczenie poznania (każdy z nas inaczej postrzega i interpretuje otaczający nas świat)
Zastosowanie praw psychologii społecznej (by sprawnie rozwiązać problemy społ., by zachować zdrowie psychiczne, pokój na świcie, dobrostan itp.
Metoda deperymentalna? – kontrola sytuacji jest dzięki manipulowaniu zmiennymi.
Efekty- jak jednostka jest sama to jest bardziej skłonna do pomocy, w tłumie unika odpowiedzialności gdy są ludzie zwiększa się czas reakcji, ludzie reagują wolniej o 30 sek. Badacz musi odtworzyć sytuacje psychologicznie podobną.
Zmienne zależne i niezależne
głównymi zmiennymi w eksperymencie badawczym są zmienne niezależne oraz zmienne zależne. Zmienna niezależna jest tą zmienną, którą w badaniu manipulujemy (naszym działaniem, zamierzeniem zmieniamy jej wartości, kierunek, siłę).
Zmienna zależna jest tą zmienną którą mierzymy, dokonujemy jej pomiaru, którą nie manipulujemy w badaniu, której wartość jest "zależna" od wartości zmiennej niezależnej.
Przykład Eksperymentator sprawdzał, czy pobudzenie energetyczne wpływa na sprawność umysłową. Przed egzaminem jedna grupa w ogóle nie piła kawy, druga grupa wypiła słabą kawę, natomiast trzecia grupa wypiła bardzo mocną kawę. Osoby ze wszystkich grup rozwiązywały zadania z matematyki.....
Zmienna niezależna Zmienną niezależną w tym przypadku jest pobudzenie energetyczne (rozumiane jako "moc" wypitej kawy) - tą wartością eksperymentator manipulował wśród badanych grup
Zmienna zależna Zmienną zależną w tym przypadku jest sprawność umysłowa(rozumiana jako ilość wykonanych poprawnie zadań). Tą wartość eksperymentator badał, mierzył.
Schematy ja: zapamiętywanie i oceny informacji samych siebie jak i otoczenia
Efekt samodążenia??- konstrukt ja wpływa na procesy pamięciowe, szybsze przetwarzanie i zapamiętywanie informacji dotyczących naszego ja
Jesteśmy własnym pępkiem świata – Mamy tendencje przeceniać zachowania innych ludzi ukierunkowanych na nas, oraz tendencje obarczania się odpowiedzialnością za coś, w czym nie mieliśmy większego udziału.
Samoocena i poczucie własnej wartości – Jak postrzegamy i oceniamy samych siebie w każdej z naszych ról jako np.. student, syn, partner życiowy
Poczucie własnej wartości – Jak ktoś myśli, tak myśli o sobie
Metody badań w psychologii społecznej:
Obserwacyjna –technika w której badacz obserwuje ludzi i systematycznie rejestruje pomiary ich zachowania, np. ukryta kamera, obserwacja uczestnicząca (obserwator wchodzi w interakcję z obserwowanymi ludźmi ale nie wolno mu wpłynąć na obserwowaną sytuację).
Innym rodzajem obserwacji jest analiza archiwaliów.
Korelacyjna – przewidywanie zachowań społecznych – polega na systematycznym pomiarze dwóch zmiennych lub większej liczby i sprawdzeniu czy są one ze sobą związane. Metoda odpowiada na pytanie z jaką dokładnością możemy przewidzieć pozycję na jednej zmiennej jeżeli znamy jej pozycję na innej zmiennej – jest to szacowanie stopnia korelacji.Może występować korelacja dodatnia – wzrost wartości jednej zmiennej powoduje wzrost drugiej zmiennej albo korelacja ujemna – wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy zmniejszanie wartości drugiej zmiennej.
Metoda eksperymentalna
Odpowiada na pytanie jaki jest związek między przyczyna a skutkiem. Eksperyment musi być odpowiednio zaprojektowany: co chcemy badać, strategia – jek tego dokonać (scenariusz)
Zdarzenie (czynnik, proces), które ma być uznane za przyczynę, nosi w eksperymencie nazwę zmiennej niezależnej, za konsekwencje jej działania noszą nazwę zmiennych zależnych.
Zmienna zależna jest to zmienna, którą badacz mierzy po to aby stwierdzić, czy na nią wpływa zmienna niezależna – badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zależy od poziomu zmiennej niezależnej.
Zmienna niezależna, jest to zmienna, którą badacz zmienia albo różnicuje aby stwierdzić czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną. Badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmianę jakiejś innej zmiennej. (Eksperyment o seksie: 63 studentki – trzy sposoby inicjacji – drastyczna, łagodna i bez inicjacji. Inicjacja polegała na odczytywaniu odpowiednich tekstów).
W wielu eksperymentach psychologicznych stosuje się tzw. maskowanie czyli takie ustalenie tematu badania aby uniknąć tendencyjnych zachowań.
W eksperymentach ważny jest dobór osób – najlepszy jest dobór losowy.
Eksperymenty powinny mieć cechy realizmu:
- realizmu eksperymentalnego (psychologicznego),
- realizmu życiowego – podobieństwo eksperymentu do zdarzeń ze świata zewnętrznego.
Eksperyment jako metoda naukowa musi być tak skonstruowany aby inna grupa badanych mogła przeprowadzić taki sam eksperyment a wyniki będą zbliżone do wyniku pierwotnego.
Cechy behawioralne ucznia z rodziny dysfunkcyjnej:
- brak koncentracji uwagi (przysypianie, kręcenie się, chodzenie po klasie)
- słaby poziom wypowiedzi pisemnych i ustnych
- zburzone relacje z rówieśnikami, nauczycielami
- nieobecności na lekcjach wf, zawsze długie rękawy, golfy, w celu ukrycia śladów przemocy
-zmiany w zachowaniu ucznia (czasem jest głośny czasem bardzo mocno wycofany)
- skarżenie się na różne dolegliwości psychofizyczne
- zmniejszona samoocena, brak pewności siebie, brak poczucia samorealizacji
- postrzeganie problemów jako kataklizmu
Wiedza o sobie – niekoniecznie to co myślimy o sobie może być prawdą, fałszywe informacje o sobie, bądź nie jesteśmy w stanie wyjaśnić swoich zachowań
Rozmowa interwencyjna z uczniem z problemami:
- Zaproszenie do rozmowy poinformowanie o jej celu
- Stworzenie komunikatu ,,ja’’ a nie ,,ty’’ np. zauważyłem że coś się dzieje, czy możemy porozmawiać?
-przedstawienie uczniowi co konkretnie spowodowało potrzebę rozmowy
- należy opisać zdarzenie mające miejsce na terenie szkoły
-podajemy światków zdarzenia
- wskazać konsekwencje działania ucznia
- zaproszenie ucznia do przedstawienia własnego pk widzenia jak to było? Zapytać ucznia czy widzi w swoim zachowaniu coś niepokojącego.
Umiejscowienie zewnętrzne i wewnętrzne kontroli
Umiejscowienie zewnętrzne - Ludzie mają poczucie że to co się dzieje w ich życiu nie jest zależne od nich a od Boga, od pacha.
Umiejscowienie wewnętrzne – Trzeba mieć poczucie że to my jesteśmy częściowo odpowiedzialni za to co się dzieje w naszym życiu.
Wyuczona bezradność według Seligamana?
To poczucie bezsilności prowadzące do zaniechania wszelkich wysiłków mających na celu poprawę własnej sytuacji, powstaje, gdy człowiek bądź zwierzę przekonuję się, że nie ma kontroli nad powtarzalnymi się negatywnymi doświadczeniami, które go spotykają.
Grupowe poczucie sprastwa:
Ludzie mają poczucie zbiorowej skuteczności łatwiej działają wspólnymi siłami
Stronniczość w służbie ego:
Wymyślenie powodów by się usprawiedliwić
Zjawisko pozytywne czy negatywne?
Pozytywne: Chroni naszą psychikę przed popadaniem w stany depresyjne .
Negatywne: Wypacza rzeczywistość, Brak krytycznych wniosków na swój temat, Brak przyjęcia odpowiedzialności.
Fałszywe poczucie zgodności
Tendencja do przeceniania własnej wartości, opinii
Podstawowy błąd atrybucji
Ocenianie zachowań innych ludzi, gdy szukamy przyczyn zachowań innych ludzi w wewnętrznych czynnikach a nie w zewnętrznych.
Przyczyny: kontekst kulturowy, prości ludzie mają najłatwiej złożeni są w stanie doszukać powodu danego zachowania, prości ludzie niezbyt oceniają innego człowieka.
Atrybucja – interpretacja ludzkich zachowań poprzez ich cechy wewnętrzne i zewnętrzne
Tendencyjność w służbie grupy – tłumaczenie pozytywnych zachowań członków obcej grupy przez czynniki zewnętrzne (dobra sytuacja czas) a tworzenie negatywnych zachowań przez wewnętrzne predyspozycje ( cechy osobowości)
Gry obcej gr się coś uda to przez sytuacje zewnętrzne a jeśli się nie uda to przez wewnętrzne predyspozycje.
Zjawisko wiary w sprawiedliwość świata- ludzie myślą że świat jest sprawiedliwy, że ludzie zasługują ma to co ich spotyka, np. gwałt- kobieta jest naiwna dlatego została zgwałcona.
Efekt trwałości przekonań - Utrzymywanie wcześniejszych przekonań mimo dezonantacji? Informacji będących pierwotną podstawą.
Konformizm - Jest działaniem niezgodnym z tym jakie byśmy podjęli w pojedynkę. Jest zmianą zachowania lub przekonań pod wpływem rzeczywistego lub wyobrażonego nacisku grupy
Uleganie - Forma konformizmu występująca gdy ktoś zachowuje się zgodnie z zewnętrznymi naciskami wbrew własnym przekonania
Akceptacja - Forma konformizmu występująca gdy ktoś oprócz tego że postępuje zgodnie z naciskami grupy wierzy również w słuszność tego co robi
Zjawisko autokinetyzmu- Złudzenie polegające na spostrzeganiu ruchu nie poruszającego się pk. Świetlnego w ciemności
Pomocni eksperymentatora - Osoba działająca w porozumieniu z eksperymentatorem
Podstawowy błąd atrybucji - Powszechna skłonność do wyjaśniania zachowań obserwowanych osób w kategoriach przyczyn wewnętrznych i stałych np. cechy charakteru, przy jednoczesnym niedocenianiu wpływów zewnętrznych.
Spójność - ,,odczuwamy razem’’ stopień w jakim członkowie grupy są ze sobą związani, np. ze względu na wzajemną akceptacje
Wpływ normatywny - Konformizm oparty na pragnieniu danej osoby by spełniać oczekiwania środowiska i zdobyć akceptacje.
Wpływ informacyjny - Konformizm wynikający z akceptacji świadectwa o rzeczywistości dostarczonego przez innych.
Opór- Motywacja do obronny lub przywrócenia poczucia wolności. Opór wzmaga się, gdy ktoś usiłuje ograniczać swobodę naszego działania.
Centralna strategia perswazji- Typ perswazji występujący gdy zainteresowani problemem ludzie skupiają się na argumentach i zaczynają myśleć w oczekiwany sposób
Peryferyczna strategia perswazji - Typ perswazji występujący gdy obiorcy ulegają wpływowi okazjonalnych bodźców takich jak atrakcyjność bohatera reklamy
Wiarygodność - Uznaje osoby przekazującej nam informacje za wiarygodną oznacza spostrzeganie jej za równą jako fachową w danej dziedzinie jak i ktoś godnego zaufania
Efekt uśpienia - Odroczony wpływ otrzymanego komunikatu. Występuje gdy pamiętamy dobrze treść informacji , lecz zapomnieliśmy, dlatego odnosimy się do niego z rezerwą
Atrakcyjność - Posiadanie przymiotów miło widzianych przez odbiorcę. Często określana według kryterium podobieństwa do słuchających ludzi.
Efekt pierwszeństwa - Wśród serii identycznych komunikatów pierwsza w kolejności podana informacja wywiera zazwyczaj najsilniejszy wpływ
Efekt świeżości - Czasami najsilniejsze wpływy wywierają informacje podane na końcu, efekt świeżości występuje rzadziej niż efekt pierwszeństwa
Dwustopniowy przepływ komunikacji - Kształtowanie przez mass media często polega na tym że najpierw ich wpływ kształtuje opinia liderów a ci wywierają wpływ na innych
Kult - Grupa wyróżniająca się następującymi cechami: posiada specyficzne obrzędy, oddanie hołdu swojemu guru, lub bóstwu, izoluje się od otaczającego ,,zła’’ , na jej czele stoi charyzmatyczny przywódca. Sektę odróżnia od kultu to że wyłania się z zasadniczej religii na drodze schizmy
Uodpornienie postaw - Podejmowanie umiarkowanego ataku na czyjeś postawy aby przygotować go do obronny przed poważniejszymi atakami
Działając razem (coactors) - Grupa ludzi działających jednocześnie i niezależnie od siebie nad zadaniem nie zawierającym elementów rywalizacji.
Lęk przed oceną społeczną - Skupienie uwagi na tym jak jesteśmy oceniani przez innych
Próżniactwo społeczne - Skłonność ludzi do wkładania mniejszego wysiłku w wykonywanie zadań których wspólny cel jest efektem zbiorowego wysiłku, niż wówczas gdy oceniani indywidualnie
Skłonność ludzi do wkładania mniejszego wysiłku w wykonywanie zadań w zespole/grupie, niż wówczas gry są oceniani indywidualnie
Pasażer na gape - Osoba która czerpie korzyści z przynależności do grupy nie wiele dając w zamian
Deindywidualizacja - Utrata świadomości i lęku przed oceną społeczną do jakiej dochodzi w grupach sprzyjających anonimowości i odciągających uwagę jednostki
Polaryzacja grupowa - Spowodowanie przez grupę zjawiska polegającego na tym że uprzednio istniejące u członków grupy, tendencje zostały wzmocnione. Wzmocnienie tendencji członków grupy a nie rozłam grupy.
Zjawisko polegające na tym , że uprzednio istniejące u członków grupy tendencje zostają wznowione (większe ryzyko w grupie)
Porównanie społeczne - Dokonanie oceny swych opinii i możliwości przez porównywanie siebie z innymi
Kumulacja ignorancji - Fałszywe wyobrażenie na temat tego co inni ludzie myślą, czują i czym się kierują w działaniu
Myślenie grupowe- sposób myślenia pojawiający się wśród członków grupy wówczas, gdy poszukiwane jednomyślności stają się tak dominujące że zaczyna być ważniejsza niż realna ocena przebiegu działań.
Efekt błędnej informacji - Występuje gdy świadek zdarzenia na kontakt z wprowadzającymi w błąd informacjami o nim oraz dokonuje ich inkorporacji, wprowadzając do pamięci fałszywe dane o tym zdarzeniu
Uprzedzenie - Nieuzasadniona, negatywna postawa wobec jakiś grup lub jej członków
Stereotyp -przekonanie na temat cech osobowych ludzi należących do jakieś rupy. Mogą być one niedokładne, fałszywe, nieprawidłowe.
Dyskryminacja- nieuzasadnione negatywne nastawienie wobec grupy
Rasizm -uprzedzenia i zachowania dyskryminujące przeważnie wobec określonej rasy
Seksizm -uprzedzenia i zachowania dyskryminujące wobec określonej płci
Uprzedzenia płciowe -kobiety traktowane są gorzej zawodowo, lecz są bardziej lubiane
Mizogonia -nienawiść do kobiet.
Religia a uprzedzenia- im religia jest silniejsza tym mocniejsze są uprzedzenia
Podatność na zranienia przez stereotyp niszcząca obawa przed potwierdzeniem negatywnego stereotypu na temat własnej osoby (kobiety są gorsze w matematyce)
Grupa własna „my”- osoby mają poczucie przynależności do jednej grupy i grupowej tożsamości
Grupa obca- „oni”- osoby spostrzegają członków grupy jako różniące się i nienależące do grupy właściwej
Tendencyjność wobec grupy -faworyzowanie własnej grupy
Tożsamość jednostkowa- kim jesteś , jak siebie spostrzegam
Tożsamość społeczna- odczuwana wspólnota z grupą, wzmacnia obraz nas samych
Emocjonowanie źródła uprzedzeń-
frustracja –status( niższy większe uprzedzenia),
agresja- przynależność (chwalnie swojego, niechęć do obcego)
Teoria rzeczywistego konfliktu grupowego
Zakłada że źródłem uprzedzeń jest rywalizacja między gr o dostępność deficytowych dóbr
Źródłem uprzedzeń jest rywalizacja miedzy grupami o dostęp dóbr. Najmniejsze jest wtedy gry grupa/gatunku moją zbliżone potrzeby.
Etnocentryzm - Przekonanie że jakaś grupa etniczna bądź kulturowa jest lepsza od innych i traktuje je z pogardą
Poznawcze źródła uprzedzeń:
- katagoryzacja- łączenie w grupy (rasa, płeć ->uprzedzone)
- efekt homogeniczny grupy obcej- przekonanie że „oni” są tacy sami lecz różni od „nas”, „naszej” grupy „siłacze, gwizdy, matematycy”
- osoby wyróżniające się (blizny, kobieta wśród mężczyzn)
- iluzoryczna korelacja- wrażenia fałszywe: żyd-skąpy, Włoch- uczuciowy.
Grupa – dwie lub więcej osób miedzy, którymi dłużej niż przez parę chwil zachodzi interakcja, która wzajemnie na siebie oddziaływane oraz spostrzega siebie w kategorii „my”
Wpływ
Facylitacja społeczna – osiągnięcie przez człowieka lepszych rezultatów w prostych zadaniach, gdy są inne osoby- wzmocnienie reakcji (nie wiem jakiej) dominującej spowodowane ???