DEFINICJE PODSTAWOWYCH POJĘĆ
Gutenberg - był złotnikiem i grawerem – odlewał czcionki, które pozwalały na produkcję książek. Najważniejszym jego dziełem była drukowana Biblia. Nad Biblią praca trwała ponad 4 lata, Gutenberg wydrukował 180 egzemplarzy na papierze i pergaminie. Biblia nie była jednak pierwszą książką Gutenberga. Wprawiał się na „Ars minor” Donata (podręcznik do łaciny) oraz na małych modlitewnikach (były to najpopularniejsze wówczas książki). Trzy odkrycia Gutenberga:
– urządzenie do odlewania czcionek, wielokrotnego użytku,
– stworzenie zwartej matrycy kolumny druku,
– wymyślenie prasy do tłoczenia stron z jednego składu.
Do przygotowania Biblii trzeba było 290 różnych czcionek. Na każdej stronie było 2600 liter. Biblia Gutenberga (42-wierszowa) powstawała w latach 1453–1455. Jest znana jako „Biblia Mazarona”, ponieważ z biblioteki tego kardynała pochodzi pierwszy opisany egzemplarz. Jan Gutenberg zmarł w 1468 roku. Prasa wynaleziona przez Gutenberga przetrwała 350 lat, około roku 1800 wprowadzono zamiast śruby dźwignię. W drugiej połowie XV wieku powstawały drukarnie w Niemczech, Szwajcarii, Włoszech, Polsce (Polska była 7 z kolei na świecie). Do końca XV w. drukarnie istniały już w 250 miastach Europy.
Telegraf - pierwszy telegraf zastosowano w końcu XVIII wieku.
Telegrafy optyczne wynalazł Claude Chappe wraz z bratem. Nazwano je potem telegrafami semaforowymi lub właśnie optycznymi. Do wynalazku odnoszono się z rezerwą. Kompletny projekt zaprezentowali w 1791, w 1794 zaczęła funkcjonować pierwsza linia telegrafu między Paryżem a Lille. Najdłuższa linia miała 1200 km (między Warszawą i Petersburgiem). Telegraf semaforowy miał 5 metrów wysokości i przypominał człowieka z wyciągniętymi do boku ramionami zakończonymi chorągiewkami. Pracownicy telegrafu za pomocą lunet odczytywali przekazywane informacje. Informacje między Paryżem i Lille przekazywano w ciągu 2 minut, a między Warszawą a Petersburgiem w ciągu 20 minut. Niestety nie można było nadawać w nocy, lub w czasie mgły. Mimo to, do wynalezienia telegrafu elektrycznego, był to najlepszy środek przekazywania informacji.
Telegraf elektryczny-przewodowy – prąd elektryczny zaczęto wykorzystywać w XIX wieku. W 1833 roku dwaj Niemcy Gauss i Weber wynaleźli podobny telegraf. Ich pomysł ulepszył Karl Steinheil i w 1937 zbudował krótką linię telegraficzną w Monachium. W 1837 Anglicy Cooke i Wheatstone wynaleźli elektryczny telegraf igłowy. Oni opatentowali i szeroko reklamowali swój wynalazek. W 1845 roku w Anglii zaczęto budować sieć telegraficzną według ich pomysłu.
Telegraf Morse’a – Amerykanin Morse naoglądał się telegrafów optycznych w Europie. Swój wynalazek skończył w 1837 roku. Składał się z aparatu nadawczego i odbiorczego, wymyślił też specjalny kod – alfabet Morse’a. Jego wynalazek szybko podbił Europę. Największa linia powstała w latach 1867-1870 i łączyła Londyn z Kalkutą. Kable zaczęto kłaść pod wodą. Największe przedsięwzięcie to połączenie Europy z Ameryką (1858). Niestety po miesiącu kabel nie wytrzymał J Nowy położono w 1866.
Telegraf bez drutu – najczęściej zwany telegrafem iskrowym lub radiotelegrafem. Powstawał dość długo i znowu był wypadkową kilku wynalazków. Guglielmo Marconi zbudował urządzenie przekazujące na odległość sygnały alfabetu Morse’a (1895). W 1897 roku zrobił pokaz dla uczonych i biznesmenów, od razu opatentował swój wynalazek. Do ulepszenia telegrafu wykorzystano odkrycie jonosfery. Początkowo wykorzystywano te urządzenia do zabezpieczenia żeglugi morskiej – od 1908 funkcjonuje sygnał SOS. Do końca lat 20 XX wieku, telegraf wykorzystywało głównie wojsko. I wojna światowa spowodowała powstanie tysięcy nadajników radiowych. Jednak to prywatne firmy wykorzystały technikę radiową do przekazu informacji, a potem rozrywki.
konwergencja mediów - proces wiązania ze sobą i przenikania sieci telekomunikacyjnych, informatycznych i audiowizualnych.
Przykładem konwergencji jest przekaz pisany (płynący u dołu ekranu) współistniejący na ekranie telewizora z programem zupełnie innego typu.
nowe media (na czym polegają) - nowe media, to media analogowe skonwertowane do postaci cyfrowej, które można kopiować kilkakrotnie bez utraty jakości. Umożliwiają one nieograniczony dostęp do wszelkich danych. Są one interaktywne, a więc osoba z nich korzystająca wchodzi w interakcję z obiektem medialnym. Nowe media łączą w sobie techniki pozyskiwania, utrwalania, przetwarzania, przekazywania informacji, dźwięków, danych, obrazu, co pozwala na „bogatsze” wykorzystywanie urządzeń elektronicznych. Na nowe media składa się m.in.: Internet, gry komputerowe, witryny WWW, DVD, CD-ROM-y, książki elektroniczne, jak i również fotografie wykonane aparatem cyfrowym i umieszczane na CD-ROM-ach. Nowe media można postrzegać jako wzbogacenie istniejącej palety mediów, ale zjawisko digitalizacji, czyli „ucyfrowienia” oraz konwergencji
digitalizacja - przekład” obrazów czy dźwięków analogowych na postać cyfrową ( w systemie dwójkowym, zerojedynkowym).
media analogowe - Co oznacza termin "technika analogowa"? Mówiąc najprościej, obróbkę sygnałów w ich podstawowej niezmienionej (naturalnej), ciągłej postaci, czyli w ich naturalnym widmie częstotliwościowym. Zapis analogowy oznacza, Ŝe sygnał jest rejestrowany na nośniku właśnie w naturalnej, ciągłej postaci. Jedyny zabieg, jakiemu sygnał jest poddany, do ewentualnie modulacja, umoŜliwiająca trwały zapis. Klasyczny przypadek zapisu w technice analogowej to np.: zapis dźwięku na taśmie magnetofonowej Compact Casette, lub obrazu na taśmie magnetowidu VHS.
media cyfrowe - Media cyfrowe to dowolna forma (lub format) prezentacji i użytkowania treści (np. tekstowych, graficznych, audiowizualnych), które są zapisywane, odtwarzane, dystrybuowane i edytowane przy użyciu urządzeń, nośników i systemów elektronicznych, działających w oparciu o informacje przetwarzane w systemie cyfrowym.
Zapis cyfrowy – w przeciwieństwie do analogowego – jest nieciągły i niematerialny; opiera się na operowaniu wartościami liczbowymi (kodem liczbowym). Technologia cyfrowa umożliwia edycję i powielanie opisujących treści danych bez utraty ich jakości.
media interaktywne – środki przekazu medialnego, umożliwiające wzajemne, zwrotne komunikowanie i różnorodną aktywność. Zachodząca poprzez media interaktywne relacja ma charakter dialogu pomiędzy człowiekiem (użytkownikiem) a innymi osobami, urządzeniami, lub programami komputerowymi. Przekaz ten umożliwia zwrotne oddziaływanie stron (interakcja) i realizowany jest poprzez tzw. interfejs – mechaniczny, programowy, biotechniczny lub inny – który pośredniczy w wymianie informacji pomiędzy użytkownikiem i urządzeniem.
aparat cyfrowy - zapisuje obraz podobnie jak informacje zapisywane są w pamięci komputera. Jego zaletą jest to, że otrzymane zdjęcia mogą być w prosty sposób modyfikowane na komputerze, a następnie drukowane w dowolnej liczbie kopii.
rekonfiguracja komunikacji społecznej - pierwsza taka rekonfiguracja zdarzyła się w starożytnej Grecji: dzięki niezwykłym możliwościom alfabetu fonetycznego oralność czasów Homera - w procesie trwającym stulecia - przeobraziła się w epokę pisma Platona. Druk był drugą fazą i dopełnieniem tej przemiany. Współcześnie dokonuje się druga w historii kultury rekonfiguracja komunikacji społecznej - audiowizualna. Jej przesłanki pojawiły się w XIX w. (fotografia, fonografia, kinematograf). Analogową fazę audiowizualności współtworzyły w XX w. przede wszystkim film dźwiękowy oraz telewizja. Obecnie obserwujemy digitalną fazę owej przemiany (komputer, Internet, telefonia mobilna). Zapis zero-jedynkowy umożliwia przekodowanie całego uniwersum komunikacji i pełni w przekształceniach współczesnej kultury funkcję podobną do tej, jaką spełniał alfabet fonetyczny w transformacji oralności w kulturę pisma i druku.
multimedialność - media, stanowiące połączenie kilku różnych form przekazu informacji (np. tekstu, dźwięku, grafiki, animacji, wideo) w celu dostarczania odbiorcom informacji lub rozrywki. Termin „multimedia” ma również zastosowanie w mediach elektronicznych służących do rejestrowania oraz odtwarzania treści multimedialnych.
audiowizualność - równocześnie słyszalny i widzialny, słuchowo-wzrokowy
portal - internetowy serwis informacyjny poszerzony o różnorodne funkcje internetowe, dostępny z jednego adresu internetowego. W intencji twórców, ma to zachęcać użytkowników do ustawienia adresu portalu jako strony startowej w przeglądarce WWW i traktowania go jako bramy do Internetu. Zazwyczaj portal zawiera informacje będące przedmiotem zainteresowania szerokiego grona odbiorców. Jako przykładową treść portalu można podać: dział aktualnych wiadomości, prognoza pogody, katalog stron WWW, czat, forum dyskusyjne oraz mechanizmy wyszukiwania informacji w nim samym lub w zewnętrznych zasobach Internetu (wyszukiwarki internetowe). Ponadto portale mogą oferować darmowe usługi np.poczty elektronicznej, hostingu. Istnieje tendencja traktowania portalu jako synonimu serwisu internetowego, ale nie jest ona poprawna, gdyż mogą istnieć portale bez serwisu informacyjnego, np. portale publicystyczne.
wortal - jeśli portal zostanie sprofilowany tematycznie (np. zawiera odsyłacze do stron i innych portali poświęconych ekonomii, motoryzacji.)
blog - rodzaj strony internetowej zawierającej odrębne, zazwyczaj uporządkowane chronologicznie wpisy. Blogi umożliwiają zazwyczaj archiwizację oraz kategoryzację i tagowanie wpisów, a także komentowanie notatek przez czytelników danego dziennika sieciowego. Ogół blogów traktowany jako medium komunikacyjne nosi nazwę blogosfery.
telefon - w 1876 Alexander Graham Bell otrzymał patent na telefon. Nazywał je „mówiącą puszką”. W 1881 pierwszy telefon pojawił się w Warszawie. Telefon działał na zasadzie przekształcenia dźwięków na fale elektromagnetyczne i odwracania tego procesu. Udoskonalił go Edison, w 1877. Dzięki temu można było rozdzielić słuchawkę od puszki głosowej. Podobno telefon wynalazł wcześniej Elisha Grey, jednak spóźnił się z wnioskiem patentowym o 2 godziny. Początkowo chciano wykorzystać telefon jako środek przekazu audycji radiowych. Jednak porzucono ten pomysł. Z nowego wynalazku szybko zaczęła korzystać prasa i agencje informacyjne. Przykładem najbardziej zaawansowanego, jeśli idzie o konwergencję, narzędzia komunikacyjnego jest telefon komórkowy. Telefon został po raz pierwszy użyty w 1973 roku. Posłużyło do komunikacji głosowej – było kontynuacją pierotnej idei zastosowania radia czyli „telefonu bez drutu”. Ciężkie, ważące kilka kilogramów cacko było jakby radiostacją. Dzięki wynalazkom z dziedziny mikrotechnologii telefony mieszczą się dzisiaj do kieszeni i ważą kilkanaście gramów. Spadła tez jego cena. Telefon przestał już służyć tylko komunikacji głosowej. Za jego pomocą wysyła się SMS, pliki multimedialne/audiowizualne (MMS). Można przeglądać internet, sprawdzić pocztę., nagrać coś dyktafonem. Różne aplikacje możliwości itd.
Interaktywność - obejmuje zarówno możliwość bezpośredniego kontaktu osobowych elementów komunikacji, jak i komunikacje człowieka z maszyna poprzez odpowiednie interfejsy (np. sterowanie komputerem i jego oprogramowaniem)
media typu push - nie wytwarzały problemu „negocjacji z nimi” (brak feedbacku): odbiorca był przez nie skazany tylko na takie komunikaty i w takiej kolejności i formie, jakie wytworzył nadawca. W mediach nowych sytuacja się odwraca – to odbiorca decyduje o tym co chce obejrzeć i kiedy. Rolą nadawcy jest dostarczenie odpowiedniej, szerokiej i zróżnicowanej. Dekodery są tak zaprogramowane, że możemy nagrywać program, gdy nie ma nas w domu. Jeśli korzystamy z medium interaktywnego to po wniesieniu opłaty możemy wybrać u nadawcy konkretny film.. Korzystając ze specjalnego programu sortującego jesteśmy w stanie stworzyć wlasną 24-godzinną ramówkę.
zapping - sposób oglądania telewizji polegający na ciągłym przełączaniu się z jednej stacji telewizyjnej na drugą, potocznie zwany "skakaniem po kanałach".
telewizja on demand - telewizja na życzenie – szansa na oglądanie tego czego się chce
wymiana barterowa - jest to internetowa wymiana określonego typu produktów komputerowych: tekstów, muzyki, fotografii lub sekwencji wideo na nawet calych płyt CD czy filmów na DVD. Najczesciej sa to pliki nielegalne, z pominieciem opłat licencyjnych. System P2P takze umozliwia taka wymiane
Hipertekstualność - hipertekst – organizacja danych w postaci niezależnych leksji połączonych hiperłączami. Hipertekst cechuje nielinearność i niestrukturalność układu leksji. Oznacza to, że nie ma z góry zdefiniowanej kolejności czytania leksji, a nawigacja między nimi zależy wyłącznie od użytkownika.
Najbardziej znanym systemem hipertekstowym jest sieć WWW, chociaż posiada ona pewne ograniczenia w stosunku do innych systemów
synergia - można konwergencje przeciwstawić do do synergii – tzn. Współistnieniu i wspomaganiu się wzajemnym mediów.
Przykładem synergii jest współistnienie sieci telefonicznej czy telegraficznej (jako narzędzia przesyłania informacji przez dziennikarzy) i prasy drukowanej
podcast- – forma internetowej publikacji dźwiękowej lub filmowej, najczęściej w postaci regularnych odcinków, z zastosowaniem technologii RSS
streaming - (media strumieniowe) technika dostarczania informacji multimedialnej na życzenie. Najpopularniejsze media strumieniowe opierają się na transmisji skompresowanych danych multimedialnych poprzez Internet. Nie należy mylić mediów strumieniowych z multimedialnymi formatami plików (AVI)
piktogramy - opowiadają o wydarzeniu (w odróżnieniu do petroglifów istnieją również dziś – na przykład piktogramem jest znak dziewczynki i chłopczyka na drzwiach toalety J, ale także wszelkiego rodzaju znaczki w Internecie – np. obraz kosza).
petroglify - przedstawiają wydarzenie (są to najstarsze malowidła, np. indiańskie).
pismo ideograficzne/ideogramy - ideogramy obecnie istnieją tylko w piśmie chińskim (wcześniej: hieroglify egipskie, pisma plemion indiańskich w Ameryce Północnej i Środkowej, plemion polinezyjskich i australijskich, a także pismo klinowe). Ideogramy reprezentują pojęcia, a nie głoski. Pismo ideograficzne jest oparte na ideogramach, czyli znakach reprezentujących semantyczne jednostki językowe, niezależnie od ich fonetycznej postaci.
hieroglify - odmiana pisma klinowego; Powstały dwie uproszczone wersje hieroglifów: pismo hieratyczne – kapłańskie oraz pismo demotyczne – ludowe. Hieroglify składają się z 3 odrębnych elementów: znaku ideograficznego, znaku fonetycznego, determinatywy. Były zapisywane w kolumnach od góry do dołu, albo w rzędach od prawej do lewej lub na odwrót. Przy czytaniu trzeba zwracać uwagę w którą stronę „patrzą” zwierzęta czy ludzie na hieroglifach.
gen FOXP2 - gen w którym 200 tys. lat temu nastąpiła modyfikacja i dał człowiekowi zdolności językowe. Występuje w naszym DNA w dwóch kopiach. Nawet drobne uszkodzenie jednej z nich powoduje poważne zaburzenia artykulacji wyrazów. Podobny gen znajduje się w DNA szympansów, ale różni się w dwóch miejscach od naszego.
skrybowie - Skrybami byli: niewolnicy, kapłani, zakonnicy-kopiści, w państwie Sumerów urzędowi pisarze. W starożytnym Rzymie i średniowieczu miejsce dla pisarzy określano jako skryptoria (także warsztat, czyli specjalny pulpit). Zakonnicy specjalizowali się albo w kaligrafii, albo w iluminacji (ilustrowanie książek). Skryptoria w średniowieczu istniały na dworach królewskich i możnowładczych oraz w siedzibach biskupstw. Najwcześniej (VI w.) zajmowali się przepisywaniem ksiąg dominikanie i benedyktyni. Książka mogła mieć wtedy równowartość jednej wsi! Początek IX wieku – powstają świeckie firmy zajmujące się przepisywaniem książek.
kaligrafia - piękne przepisywanie książek
iluminacja - ilustrowanie książek
poczta - Początki poczty można odnaleźć już około 2000 r. p.n.e. w Egipcie oraz w IX wieku p.n.e. w Chinach. Swoich kurierów mieli Persowie (VI w. p.n.e.) i Aleksander Wielki (IV w. p.n.e.). W Polsce takie służby pojawiły się za Bolesława Chrobrego. W XIII wieku Temudżyn tworzy pocztę w Mongolii. Pod koniec XIII wieku w Chinach dokonuje się wielki rozwój poczty. Miała 1500 stacji kurierskich i 40 tys. koni, i 6 tys. łodzi. W początkach XIII wieku w Europie zaczynają funkcjonować poczty zakonne oraz poczty miast kupieckich. Pierwsze państwowe sieci kurierskie zaczynają działać w Europie w II połowie XV wieku. W 1516 powstaje pierwsza prawdziwa linia pocztowa łącząca Wiedeń z Brukselą. Założył ją Włoch, Francesco de Taxis. Potem jego rodzina stworzyła linie łączące prawie całą Europę Zachodnią.
Początki poczty polskiej datujemy na 1558 rok. Na dworze Zygmunta Augusta Włoch, Prospero Provano, zorganizował pocztę z Krakowa do Wenecji. Po 4 latach, król oddał pocztę pod zarząd rodziny de Taxis. Ale coś tam nie wypaliło ;) Dopiero Sebastian Montelupi rozwinął koleją linię Kraków – Wilno. Poczta była pod nadzorem Montelupich do 1622 roku, potem przejął ją Bandinelli. Połączył siecią wszystkie główne miasta Polski. w 1659 roku w Anglii wprowadzono jednolite opłaty pocztowe. Wiek później poczta połączyła kontynenty. Od 1825 paczki i listy przesyłano koleją. W XVIII wieku powstały przepisy pocztowe obowiązujące do dzisiaj. Poczta spowodowała „zmierzenie” Europy – zaczęto stawiać słupki ćwierć-, pół- i milowe.
agencje prasowe - Rozwój prasy w XVIII i XIX wieku pociągnął za sobą potrzebę wymiany informacji. Powstały agencje prasowe.
Agencja Charlesa Havasa – w 1832 roku A. Bernstein założył biuro, które rozsyłało swoim klientom biuletyny „Correspondance Garnier”. Zawierały ciekawe informacje z prasy angielskiej. Jego agencją zainteresował się paryski kupiec – Havas. W 1835 przejął agencje i nazwał ją „Agence Havas”. Uzyskała ona status oficjalnego rządowego dostawcy informacji. Dopiero z czasem jego usługami zaczęły interesować się gazety. Wykorzystywał sieć własnych kurierów, gołębie pocztowe. Jego syn rozwinął agencję, korzystając z usług kolei i telegrafii kablowej. Agencja nie pobierała od gazet opłat abonamentowych, ale przekazywała do druku w danych gazetach ogłoszenia swoich reklamodawców. Agencja zyskała monopol we Francji na informacje oraz ogłoszenia i reklamy. 30.09.1944 dekret nowego rządu francuskiego przemianował ją na Agence France Press.
Associated Press – agencja powstała w 1846, w USA w związku z wynalazkiem Morse’a oraz wojną meksykańską. Wydawca The New York Sun zaproponował kilku innym gazetom stworzenie wspólnego systemu przekazywania informacji z Meksyku do NY. W 1848 formalnie powstała Harbors News Association, stworzona przez 5 redakcji. Pierwsze biuro powstało w porcie Halifax – odbierało informacje z europejskich statków i przesyłało je w głąb Ameryki liniami telegraficznymi. Kolejne placówki powstawały w USA a także w Europie. Już w 1848 zmieniono nazwę na AP. Pierwszym zarządzającym agencją był dr Alexander Jones. Korespondenci AP przebywali na frontach wojny secesyjnej. W 1872 AP jako pierwsza na świecie wydzierżawiła własną linię telegraficzną. W czasach najnowszych jako pierwsza wprowadziła satelitarny system przekazu informacji. Do początków XX wieku była w USA monopolistą, natomiast w Europie nie mogła się przebić do 1934, ponieważ 3 agencje: Havasa, Wolffa i Reutersa zawarły porozumienie ograniczające jej działalność. Dziś AP jest spółdzielnią 1,5 tys. gazet, jest największą i ponoć najbogatszą na świecie.
Oesterreichischen Correspondenz – potem K.k. Telegraphen Korrespondenz Buremu – w skrócie Korrbureau, wiedeńskie biuro korespondencyjne. Zostało zarejestrowane w 1849 we Włoszech przez Josepha Turawa. Nie w Wiedniu, bo miał przeszłość rewolucyjną. W 1860 roku austriacki rząd zaczął je finansować, zmieniono nazwę i w postaci półoficjalnej agencji monarchii habsburskiej, przetrwało do końca I wojny światowej. W 1918 roku agencja upadła.
Agencja Bernarda Wolffa – berlińska gazeta „National Zeitung” (1848), ogłosiła w 1849, że rozpocznie przekazywanie informacji wszystkim zainteresowanym redakcjom. Tak powstało Wolff Telegrach Buro. Agencja rozwijała się wolno, postęp nastąpił po 1865 kiedy biuro przekształcono w spółkę akcyjną. W 1934 przemianowano agencję na Deutsches Nachrichtenburo i została oficjalną agencją hitlerowskich Niemiec. Od 1949 agencja funkcjonuje jako DPA – Deutsche Presse Agentur.
Agencja Paula Juliusa Reutersa – był z pochodzenia Niemcem – Israel Beer Josafat. Po krótkim pobycie w Londynie, w 1844 zmienił imię i nazwisko, i przeszedł na chrześcijaństwo. Pracował w agencji Havasa, a w 1848 założył w Niemczech swoje własne biuro. Po roku przeniósł je do Anglii. Informacje finansowe były jego specjalnością. Współpracował z AP i jako pierwszy w Europie upublicznił informację o śmierci Lincolna. Jako pierwsi zaczęli przekazywać informacje drogą radiową. Reuters Ltd jest uważany za najbardziej obiektywną i solidną agencję informacyjną na świecie. 1923 – trzy europejskie agencje: Reuters, Havas i WTB utworzyły Ligę Agencji Sprzymierzonych. Zawarły umowę o podziale stref wpływów, a de facto blokowały AP.
maszyna do pisania - patent uzyskał w 1714 Henry Mill, ale jego pomysł nie doczekał się realizacji. Kolejną wymyślił w 1808 Pelegrine Turii – maszynę wykonano w jednym egzemplarzu. Kolejna pochodzi z 1823. To „szybkopiszące pianino” Karla Draisa von Sauerbronna. W 1829 William Austin Burt opatentował pierwszą maszynę w Ameryce. W 1874 Christopher L. Sholes skonstruował prototyp drewnianej maszyny do pisania. Jej produkcja ruszyła w 1876. Korzystali z niej Mark Twain, Lew Tołstoj, Bolesław Prus. W 1906 pojawiła się walizkowa maszyna do pisania, a w 1914 w USA pojawiły się maszyny napędzane elektrycznie.
komputer - Pierwszy, bardziej skomplikowany przyrząd do liczenia powstał ok. 80 r. p.n.e. W 1614 John Napier wynalazł logarytm – mnożenie zamieniano na dodawanie za pomocą tablic z logarytmiczną skalą. Charles Babbages stworzył maszynę różnicową i analityczną. Pierwsza była prymitywnym kalkulatorem, a druga (tylko projekt) de facto pierwszym komputerem. Wiele lat później jego koncepcje wykorzystał John Neumann, jeden z twórców techniki komputerowej. Claude Elwood Shannon „wymyślił” system zero-jedynkowy. Przy pomocy takiego systemu binarnego można opisać prawie wszystko. W 1937 Shannon oraz George Stibitz, oddzielnie, skonstruowali elektryczne obwody. Wykorzystując ten pomysł, na Harvardzie w 1944 roku skonstruowano wg. projektu Howarda Aikena z IBM – komputer Mark 1. W latach 40. pierwsze prymitywne komputery wykorzystywano do badań nad bombą atomową. Jednym z nich był ENIAC (ważył 27 ton i zajmował 167m2 powierzchni). W latach 50. firma IBM doskonaliła swoje komputery. W 1954 powstaje IBM 704 – pierwszy komputer z systemem operacyjnym. Wynalazek tranzystora (1956) sprawił, że komputery stawały się mniejsze i szybsze. W 1971 powstały mikroprocesory, potem powstały mikrokomputery – najpierw Macintosh, potem pecety. W 1981 zaczyna się era komputerów osobistych. Commodore to najpopularniejszy komputer lat 80. Później pojawiły się Atari i Amiga.
Internet - 1990 rok – światowe szaleństwo Internetu rozpoczyna się. Sputnik wystrzelony w 1957 roku otworzył nową erę komunikacji. Amerykanie bali się tej „czerwonej” kuli więc sami rozpoczęli działania. W 1958 roku rozpoczęła pracę ARPA – Advanced Research Projects Agency. Mieli opracować nowe technologie komunikacyjne i adaptować je na cele wojskowe. Duże zasługi w utworzeniu Internetu miał Polak, Paweł Baran. Opracował on koncepcję sieci opartej na wymianie pakietów (packet switching). Informacja dzielona jest na części i przesyłana do odbiorcy. Pozwala to na wymianę informacji między różnymi komputerami za pomocą jednego kabla. System ten jest trudny do zniszczenia, bo przerwanie kilku węzłów nie niszczy całej sieci. Sieć nazwano ARPANET. W 1973 ustalono pierwsze międzynarodowe połączenie między Anglią a Norwegią. Rok później ustalono protokół – doszło do standaryzacji języka komputerów. Obecnie protoków TCP/IP jest podstawą Internetu. W 1980 sieć ARPANET miała już 400 serwerów. W 1983 część sieci udostępniono cywilom. MILNET – to część sieci pozostała w kontroli wojska. Od 1990 sieć cywilna nazywa się INTERNET. Następnie zamieniono adresy cyfrowe na literowe. Do Internetu podłączane są nowe kraje, w 1991 Polska. Obecnie Internet ma ponad miliard użytkowników. W 2007, w Polsce 5,2 mln Polaków deklarowało dostęp do Internetu.
fotografia/film - pierwsze aparaty fotograficzne były bardzo ciężkie i niewygodne w użyciu, a klisze były ze szkła. W 1889 wynaleziono celuloidową błonę rolkową, a w 1891 George Eastman konstruuje aparat skrzynkowy – camera box i nazywa go KODAK No 1. W tym samym roku G. Lippmann opatentował fotografię kolorową, T. Edison kamerę filmową (Kinetograph) i przeglądarkę filmów (Kinetoscope). Pierwszą ręczną kamerę filmową (aeroskop) opatentował Kazimierz Prószyński. Był też jednym z twórców aparatu projekcyjnego. Powołana przez niego firma „Pleograf” zrealizowała w 1902 pierwszy polski film fabularny – „Powrót birbanta”.
prasa masowa - początki w USA łączymy z nazwiskiem amerykańskiego wydawcy Benjamina Daya. W 1833 zaczyna wydawanie The New York Sun. Tak narodziła się penny press – tania, masowa prasa. Gazeta była adresowana do klasy robotniczej, tematyka była lekka, łatwa i sensacyjna. W 1835 James Gordon Bennett zaczyna wydawać New York Herald, a w 1841 Horace Greeley drukuje The New York Tribune. Bennett do gazety wprowadza wywiad, nowoczesną strukturę organizacyjną i finansową. W 1866 gazetę przejmuje jego syn – James Gordon Bennett junior. Rozwinął gazetę, utworzył jej pierwszą zagraniczną placówkę we Francji. Patronował wielu imprezom, fundował nagrody dla sportowców. Był zwolennikiem nowinek technicznych. Zasłynął również jako skandalista Nowe gazety popularne, ale nie sensacyjne – The New York Tribune również należał do penny press, ale podejmował inną tematykę, prospołeczną. Co tydzień dołączał do dziennika książki. Henry J. Raymond w 1851 założył The New York Daily Times – dziennik konserwatywny politycznie. Gazeta odniosła szybki sukces, nazwę zmieniono na The New York Times. Dzisiaj to „instytucja narodowa”. Charles Dana odkupił The New York Sun w 1868. Zmienił charakter gazety na bardziej “romantyczny”.
II generacja prasy masowej w USA – otwiera ją zakup gazety Jaya Goulda – The Word przez Josepha Pulitzera. Rozpoczynał jako dziennikarz, potem jako wydawca. Zreformował gazetę – stosował sensację, opisy skandali, walki z korupcją. Zapoczątkował rzeczywiste umasowienie prasy. Wprowadził do dziennika stałe kolumny sportowe, działy mody kobiecej, komiks – The Yellow Kid. Gazetę zaczęto nazywać yellow press. Cechowała ją prostota stylu, przy sensacyjności doniesień. „World” był pionierem dziennikarstwa śledczego. Zasłynęła w nim dziennikarka Nellie Bly. Pulitzer był bardzo schorowanym człowiekiem, ale do końca czuwał nad swoim dziennikiem. W testamencie zapisał Uniwersytowi Columbia 2 miliony dolarów na stworzenie szkoły dziennikarskiej. W 1912 rozpoczęto budowę gmachu Columbia University Graduate School of Journalism. Pulitzer ufundował również nagrodę.
Początki prasy masowej w Europie: Kurier Warszawski – założony przez Bruna Kicińskiego. Był pisany prostym, komunikatywnym językiem, trafiał do prostego odbiorcy, miał niską cenę i spory nakład. Ukazywał się do 1939 roku. Francja – najstarszym dziennikiem jest La Gazette założona przez Renaudota w 1631, w 1762 zmienia nazwę na Gazette de France. Ceny gazet były niskie i nie pokrywały kosztów produkcji. Zwiększono wpływy z reklam i ogłoszeń. Pojawiło się określenie „prasa dwunożna” – miała dwa źródła wpływów – sprzedaż i reklamy. La Presse był dziennikiem politycznym, literackim, rolniczym, handlowym, przemysłowym, skierowanym do szerokiej publiczności. Podzielił kolumny według ważności informacji – na 1 najważniejsze, itd. Publikował powieść w odcinkach. Rozsławiono w ten sposób Balzaka, Dumasa, Hugo. Te dwa dzienniki określano jako prasa bulwarowa. Le Petit Journal – rozpoczyna II generację prasy masowej we Francji (1863)
satelity - w 1945 Anglik Artur Charles Clarke przygotował i opublikował studium na temat orbity geostacjonarnej i umieszczonych na niej satelitów. Według niego 3 satelity umieszczone na orbicie geostacjonarnej w wierzchołkach trójkąta równobocznego miały zapewnić łączność między wszystkimi punktami Ziemi. 12 lat później, ZSRR wystrzeliło pierwszego satelitę ziemskiego – Sputnika, który rozpoczął nadawanie sygnałów radiowych z kosmosu. Dzisiaj orbita, na której umieszcza się satelity nazywana jest „orbitą Clarka”. Początkowo do odbijania sygnałów radiowych próbowano wykorzystać Księżyc, ale pochłaniał on sygnały. Potem próbowano wystrzelić metalizowany balon o średnicy 30 m – ECHO 1. Niestety nie dotarł na orbitę. W 1962 wystrzelono pierwszego aktywnego satelitę komunikacyjnego – Telestar 1. Koncern AT&T, przy pomocy angielskich i francuskich firm stworzył satelitę dla transmisji połączeń telefonicznych oraz przesyłu danych. Ten pierwszy prywatny satelita, przesyłała też obrazy telewizyjne „na żywo”. Była to kula o średnicy 88 cm i wadze 77 kg, pokryta bateriami słonecznymi. Główną stację odbiorczą dla sygnałów od satelity umieszczono w Anglii, należała do BBC. Satelita Telestar 1 umożliwił transmisję telewizyjną z USA do Europy. Niestety zdarzało mu się „znikać” za horyzontem – wtedy transmisja była niemożliwa. Dopiero wystrzelony w 1965 Early Bird nie miał takich problemów. Obecnie w kosmosie krąży kilka tysięcy satelitów.
INTELSAT – 1964, system telekomunikacji korzystający z satelitów rozmieszczonych nad oceanami. Zapewnia głównie połączenia międzykontynentalne przy użyciu kanałów telewizyjnych, telefonicznych i transmisji danych. W 1971 podobny system stworzyło ZSRR – INTERSPUTNIK. Potem wprowadzili system krajowy – ORBITA. W ślad za ZSRR poszły Stany i kilka innych krajów. Obecnie rozwija się GPS – Global Positioning System.
“czwarta władza” - Najpierw dziennikarzy określano mianem „fourth state”. Stwierdzenie to przypisuje się Edmundowi Burke’owi. Oznaczało, że wolna prasa to pojęcie równoznaczne z pojęciem demokracji. Thomas Carlyle wprowadził pojęcie „czwarta władza”.
media zimne - działają na płaszczyźnie kilku zmysłów, częściowo są rozproszone.
media gorące - np. radio; rozpalają jeden zmysł
determinizm technologiczny - zespół zjawisk będących implikacjami pojawienia się druku: wszyscy czytamy po cichu, książka jest pierwszym towarem masowym, zmiana myślenia na temat umiejętności czytania, pojawienie się języków narodowych.
rzeczywistość wirtualna (ang. virtual reality) – obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Polega na multimedialnym kreowaniu komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Może on reprezentować zarówno elementy świata realnego (symulacje komputerowe), jak i zupełnie fikcyjnego (gry komputerowe science-fiction).
radio internetowe – rozgłośnia cyfrowa, nadająca swoje audycje poprzez Internet, za pomocą przesyłania strumieniowego, zwykle w formacie MP3, Ogg Vorbis, RealAudio, AAC+ lub Windows Media Audio, często jest radiem amatorskim. Także tradycyjne stacje radiowe wykorzystują Internet jako dodatkowy kanał nadawczy.